Platform voor alle religies en stromingei
4
Kerk Samenleving
Naastenliefde, symboliek en mystiek de kracht van religie
DINSDAG 15 JUNI 1999
VANDAAG
15
JUNI
Naar sommige noodhelpers onder de heiligen
zijn ook de ziekten vernoemd waartegen zij
werden aangeroepen. Sint Vitus, uit de derde
eeuw na Christus, is één van hen. De zogeheten
vitusdans is een aandoening waarbij de patiënt voortdu
rend onwillekeurige bewegingen maakt, behalve als hij of
zij slaapt. De ziekte is tegenwoordig goed te behandelen
en komt het meest voor bij meisjes die een reumatische
gewrichtsaandoening of bacteriële infectie hebben gehad.
Van Sint Vitus zelf weten we, dat hij in het jaar 304 een
gruwelijke marteldood stierf onder de heerschappij van
keizer Diocletanus. In een beschrijving van zijn leven en
terechtstelling, uit het jaar 600, is te lezen hoe hij door zijn
heidense vader aan de gouverneur van Sicilië werd uitge
leverd, die hem martelde om zijn geloof. Vitus ontsnapte
en werd in Rome weer gevangen genomen en gemarteld,
onder meer door hem met ziedend lood en kokende pek te
bewerken. Hij bezweek in het jaar 304 en behoede, volgens
een legende, na zijn dood nog een vrouw voor verdrinking.
Vitus werd vroeger op tal van plaatsen vereerd. Middel
punten van verering waren Praag en het Gooi.
Paus naar doodzieke patriarch
LowiczPaus Johannes Paulus II brengt vrijdag een bezoek aan
de doodzieke patriarch Karekin I, het hoofd van de Armeens-
Apostolische Kerk. Daartoe verlengt de paus zijn bezoek aan
Polen met een nacht, om vervolgens rechtstreeks naar Armenië
te vliegen. De paus wil zijn 'spirituele nabijheid' met de Ar
meense patriarch tot uitdrukking brengen, aldus het Vaticaan.
Karekin lijdt aan een ernstige vorm van keelkanker. De paus zou
van 2 tot 4 juli Armenië bezoeken ter gelegenheid van de viering
van 1700 jaar christendom in dat land. Vanwege de ziekte van
de patriarch werd dat bezoek uitgesteld. De verlenging van het
bezoek geeft de paus de gelegenheid donderdag de Zwarte Ma
donna in Czestochowa te bezoeken.
Ex-Spice Girl irriteert kerk
manilla De auto van ex-Spice Girl Geri Halliwell wordt in de
sloppenwijken van Manilla omstuwd door kinderen. Halliwell
heeft de Rooms-Katholieke Kerk op de Filipijnen boos gekregen
door te pleiten voor het gebruik van condooms. Als goodwill-
ambassadeur van de Verenigde Naties brengt zij een bezoek van
twee dagen aan de Filipijnen. ,,Als je seks hebt moet je jezelf be
schermen tegen zwangerschap en besmetting", zei ze na een
bezoek aan een privékliniek. Geboortebeperking is op de Filipij
nen nog steeds taboe. Een woordvoerder van de RK-Kerk zei in
een reactie: „Iedereen mag in dit land zeggen wat hij of zij wil,
maar er is geen enkele behoefte aan geboortebeperking en 'safe
sex' is van a tot z volstrekt onethisch."
Kerktelefoon in beroep tegen tarieven
rijswijk De Landelijke Organisatie Kerktelefoon (LOK) gaat bij
de bestuursrechter in Rotterdam in beroep tegen verhoging van
de tarieven voor kerktelefonie. Op last van toezichthouder OP-
TA mag KPN Telecom deze dienst vanaf 1 januari 2000 niet
meer onder de kostprijs aanbieden. LOK wil dat de OPTA haar
uitspraak herziet. De kerktelefoon biedt zieke, invalide of be
jaarde gelovigen de mogelijkheid om via een speciale aanslui
ting thuis kerkdiensten te volgen. In het algemeen betalen de
plaatselijke kerken de abonnementen, die nu 6,75 gulden per
maand kosten. Na 1 januari kan het tarief wel eens drie keer zo
hoog worden, vreest de LOK.
Pastor Steenvoorden vertrekt
alphen aan den rijn Met een tweetal vieringen in de Alphense
Bonifaciuskerk neemt pastor J. Steenvoorden na de zomer af
scheid van de parochie waar hij zes jaar werkte. Hij is benoemd
tot pastoor van de St. Adrianusparochie in Naaldwijk. Hij begint
daar op 1 oktober. Over Steenvoordens opvolging in Alphen,
waar pastor J. Spruijt na zijn vertrek als enige 'herder' over
15.000 katholieken overblijft, is nog niets bekend.
REDACTIE AAD RIETVELD,
Lambert de Kwant zet in Nederland spirituele cafe's op
Met journalistiek werk verdient Lambèrt de Kwant de
kost. Hij schrijft over onderwerpen als het 'nieuwe
tijdsdenken', esoterie, mystiek en klassieke muziek.
Maar vrij veel tijd steekt de freelance journalist in zijn
geesteskind: het spirituele café. Meer dan twintig
spirituele cafés heeft hij de laatste jaren in Nederland
helpen opzetten.
leipen/oist theo krabbe
Een tijd na zijn scheiding was
Lambèrt de Kwant regelmatig
te vinden in een Haags café,
waar het door de gezellige ge
sprekken bij het knapperende
haardvuur goed toeven was.
„Daar kon ik de narigheid van
mijn scheiding vergeten. Maar
jaren later besefte ik dat ik al
leen maar op de vlucht was.
Toch is daar de basis gelegd
voor mijn latere idee van spiri
tuele cafés. Een plek waar je
niet hoeft te schreeuwen om je
verstaanbaar te maken en waar
goede muziek, en niet alleen
New Agemuziek, wordt ge
draaid."
De Kwant schenkt zich een
drankje in. „Nee, in onze cafés
wordt niet alleen worteltjessap
gedronken, maar ook gewoon
rode wijn", bezweert hij in zijn
eengezinswoning in het Over
ijsselse Olst. „Maar het alcho-
holgebruik valt bij ons erg mee.
Mensen zoeken het niet in spi
ritualiën, maar in een innerlijke
spiritualiteit."
Overigens heeft de journalist
een broeitje de dood aan het
softe 'gedoe' dat je nogal eens
aantreft in esoterische en spiri
tuele kringen. De geneugten
des levens wil hij zich niet laten
ontgaan. „Ik heb een geestelijke
zwerftocht achter de rug", ver
telt hij. „Het hele christelijke en
esoterische wereldje ken ik van
binnenuit. Spiritueel heb ik
heel wat rondgesnuffeld."
Opgegroeid in de Gerefor
meerde Gemeente, overgestapt
naar een gereformeerde bonds-
gemeente in de Nederlandse
Hervormde Kerk, een baan bij
de Evangelische Omroep, het
Reformatorisch Dagblad en de
AbvaKabo, katholiek geworden
in Leiden, lid geworden van de
internationale Subud Broeder
schap, Lambèrt de Kwant weet
waar Abraham de geestelijke
mosterd vandaan haalt. De
laatste jaren bezocht hij uit
hoofde van zijn beroep talrijke
lezingen, avonden en congres
sen over zaken als esoterie,
gnostiek, reïncarnatie, en mys
tiek. Daar merkte hij steeds
weer dat bezoekers de behoefte
hadden om na te praten.
„Zo is bij mij het idee van een
spiritueel café ontstaan. Het is
een plek waar mensen in een
ongedwongen en gezellige sfeer
met elkaar kunnen praten, er
varingen kunnen delen. Een
platform voor alle religies en al
le integere spirituele stromin
gen, waar mensen leren van
hun eigen spirituele eilandjes af
te komen en ook te kijken naar
wat er in de tuin van de buur
man gebeurt. Na een lezing of
een talkshow kunnen mensen
nog samen wat drinken. Of sa
men wat eten, al dan niet vege
tarisch. Want we vragen ze ook
respect te hebben voor iemand
die van spare-ribs houdt. Het is
allemaal met beide benen op
de grond. Niks geen zweverig
gedoe."
In 1995 richtte De Kwant de
stichting Spiritueel Café Neder
land op. In hetzelfde jaar open
de in de kelder van een New
Age-winkel in Rotterdam het
eerste spirituele café de deuren.
Inmiddels zijn er 24, dankzij de
inzet van De Kwant en zijn me
debestuursleden van de Stich
ting. Ze zijn her en der in het
land verspreid. In steden als
Rotterdam, Amsterdam, Den
Haag, Utrecht en Leiden, maar
ook in plaatsen als Gorssel en
Laag-Keppel in de Achterhoek.
De bijeenkomsten vinden
plaats in zalen van café-restau
rants, ateliers, kelders, huiska
mers en andere geschikte ruim
tes. Trots pakt de geestelijk va-
Lambèrt de Kwant, mede-oprichter van tal van spirituele cafés in Nederland.
der van het spirituele café het
laatste nummer van De Koor
danser, een blad voor zelfont
wikkeling, levensfilosofieën,
therapieën en gezondheid.
„Toen we begonnen hadden we
maar een klein hoekje in de
krant. Nu is het al bijna een he
le pagina." Het overzicht geeft
de reikwijdte aan van de onder
werpen, waarover in de spiritu
ele cafés of sociëteiten van ge
dachten wordt gewisseld. De
thema's variëren van het gnos
tisch christendom, sjamanisme
in het dagelijks leven, onvoor
waardelijke liefde en vergeving,
de visie van de theosofie op het
ontstaan van de wereld, tot Say
Baba, esoterie en het verande
rend bewustzijn bij kinderen.
Tot nu gaat het dikwijls om
eenmalige bijeenkomsten.
Maar De Kwant staat een groter
ideaal voor ogen. In Nijmegen
start binnenkort een spiritueel
café dat dagelijks een aantal
uren open is. 'Interspiritueel',
zo betitelt De Kwant de cafés en
sociëteiten. „We zijn er voor ka
tholieken, boeddhisten, voor
christenen, noem maar op. We
staan open voor iedereen, on
geacht religie of levensovertui
ging. Het spirituele is aanwezig
waar christenen, antroposofen,
soefi's, moslims, joden en new
agers zichzelf herkennen in de
ander."
Wezenlijk aan zijn geestes
kind acht De Kwant het ont
moetingskarakter ervan, de mo
gelijkheid dat mensen elkaar
'spiritueel bevruchten'. „Als je
ons overzicht leest van de acti
viteiten, dan lijkt het er mis
schien op dat we niet meer zijn
dan een lezingenclub. Mensen
willen tegenwoordig snel con
sumeren, een lezing volgen en
dan weer naar huis omdat an
ders de aardappelen koud wor
den. Typisch Nederlands. Ik
ben al heel blij als mensen na
afloop blijven hangen of met el
kaar gaan eten. Dat willen we
nog veel meer gaan stimule
ren."
De Kwant heeft gemerkt dat
zijn idee van spiritueel café in
een grote behoefte voorziet.
„Mensen hebben hun zekerhe
den verloren. Ze zoeken van
daag de dag naar nieuwe ant
woorden op oude zingevings-
vragen. Kerken bieden geen
antwoorden meer. Pastoors en
dominee's zijn onzeker gewor
den, weten het vaak ook niet
meer en laten zich steeds vaker
inspireren door gnostiek, esote
rie en het Nieuwe Tijdsdenken.
Toch zoeken mensen
en voelen ze de nooc
hun spirituele vragen
ringen met elkaar te de
Er gebeurt van alle
markt van zingeving
maar wie het totale be
ziet, merkt al snel dat
altijd om versnipperd!
brokkelde bijeenkoms
„Antroposofen,
soefi's, met alle respe
ze komen vaak alleen
eigen bijeenkomsten",
Kwant vast.
„Men kent elkaar nie
hebben te maken met
en vergrijzing. Ook zi
hun vooroordelen ove!
dere spirituele stromin
is er mooier dan dat
met elkaar in contact
hun ervaringen en visit
selen".
BOEKBESPREKING
In Mattheüs 5 vers 44-45, is te
lezen: „Maar ik zeg u: Bemint
uw vijanden en bidt voor wie u
vervolgen, opdat gij kinderen
moogt worden van uw Vader in
de hemel, die immers de zon
laat opgaan over slechten en
goeden en het laat regenen
over rechtvaardigen en on-
rechtvaardigen."
Hoogleraar wijsgerige antropo
logie en ethiek Paul Moyaert
van de universiteit van Leuven
gaat in zijn boek 'De mateloos
heid van het christendom', uit
voerig in op deze passage in
het Nieuwe Testament. In een
lange, en niet eenvoudige ver
handeling over hoe christelijke
naastenliefde zich verhoudt tot
moderne opvattingen in de
ethiek, schrijft hij: „Niet bereid
zijn een misdadiger te straffen
en bereid zijn om welke fout
dan ook van om het even wie
zomaar te vergeven kan getui
gen van ziekelijke zwakheid en
zelfs lafheid. Zullen we ie
mand, die zijn ergste vijand
vergeeft, bewonderen, voor gek
verklaren of moreel terechtwij
zen? Alles vergeven en verscho
nen is moreel onaanvaardbaar
en flagrant in tegenspraak met
retributieve rechtvaardigheid."
Door deze stellingen tegenover
elkaar te zetten lijkt het er mis
schien op, dat Moyaert de bij
bel of het christendom aanvalt.
Dat is niet zijn bedoeling. Inte
gendeel: hij
toont aan dat
christelijke
naastenliefde,
symboliek en
mystieke liefde,
zich verheffen
boven het mo
reel fatsoen en
de rede. Religie,
en het christen
dom in het bij
zonder, moet
het voor haar
overleven in
een geseculari
seerde samenle
ving juist niet van deze mense
lijke zaken hebben.
En toch constateert Moyaert
dat religie steun
zoekt in de ethiek
en de psycholo
gie, om zich te
handhaven in een
tijd waarin „de
zin voor symboli
sche praktijken
slijt, de instru
mentele rationali
teit de overhand
neemt, en waarin
zowel het gevoel
van verlatenheid
als de hang naar
persoonlijke erva
ringen de boven
toon voert."
In zijn boek stelt Moyaert dat
vooral het christendom een an
dere koers moet varen. Hij
splitst zijn betoog in drie delen.
In deel 1 gaat hij in op de naas
tenliefde en vooral waarom het
gebod 'Bemint uw vijanden' zo
radicaal is. Deel 2 gaat over
symbolen. Enerzijds is onze zin
voor symboliek, volgens de
schrijver, irrationeel. Ander
zijds zit in het vermogen van
de mens om symbolen te be
grijpen de natuurlijke basis
voor een religieuze geloofshou
ding. Tot slot volgt in deel 3
een verhandeling over mystiek.
Maar omdat dit een ruim be
grip is, beperkt Moyaert zich
tot die vorm van mystiek waar
in een eigensoortig liefdesver
langen speelt. Een liefde die
zich niet laat vergelijken
en binden door de regel
de gewone liefde tussen
sen. Dit maakt hij onder
aanschouwelijk door te
seren wat de Spaanse m;
schrijfster en heilige The
van Avila bezielde.
Maar de kern van Moyae
pleidooi is dat naastenlie
symboliek en mystiek de
vormen van het christem
en religie in het algemeei
Titel: De mateloosheid
het christendom.
Auteur: Paul Moyaert
Uitgeverij: Sun
Aantal pagina's: 303
Prijs: f 39,50
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met woensdag.
Noorwegen:
Langs de westkust wolkenvelden
en mogelijk wat regen of een bui.
Landinwaarts perioden met zon
en veel droger. Maxima langs de
kust rond 15 graden, in het bin
nenland iets boven de 20 gra
den.
Zweden:
Perioden met zon en op de
meeste plaatsen droog. Middag-
temperatuur rond 20 graden.
Denemarken:
Droog en vooral op vandaag veel
zon. Maxima rond 21 graden.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
In Schotland en Ierland wolken
velden en af en toe regen. In
Wales en Engeland op de meeste
plaatsen droog en nu en zon.
Maxima van 14 graden in Schot
land tot 22 graden in de omge
ving van Londen.
België en Luxemburg:
Droog en vooral op vandaag veel
zon. Middagtemperatuur onge
veer 23 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vrij veel zon en op de meeste
plaatsen droog. Middagtempera
tuur ongeveer 23 graden, langs
het Kanaal wat lager.
Portugal:
Droog en bijna overal zonnig.
Langs de kust makima tussen 25
en 30 graden, landinwaarts war
mer.
Madeira:
Wisselend bewolkt en waar
schijnlijk droog. Middagtempe
ratuur ongeveer 23 graden.
Spanje:
Veel zon en droog. In het binnen
land op de meeste plaatsen ruim
30 graden. Aan zee maxima uit
eenlopend van een graad of 20
langs de Golf van Biskaje tot 28
aan de Costa del Sol.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden en
droog, in het noorden soms ook
wolkenvelden. Middagtempera
tuur rond 27 graden.
Marokko:
Westkust: vrij zonnig. Maxima op
de stranden meest tussen 25 en
30 graden, landinwaarts warmer.
Tunesië:
In het zuiden zonnig. Naar het
noorden toe wat meer bewolking,
maar waarschijnlijk wel droog.
Middagtemperatuur van 28 gra
den vlak aan de noordkust tot te
gen de 40 in het zuiden.
Zuid-Frankrijk:
In het Alpengebied vandaag nog
kans op een regen- of onweers
bui. Verder overwegend zonnig.
Maxima tussen 21 en 27 graden,
morgen enkele graden hoger.
Mallorca en Ibiza:
Zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur oplopend naar
ongeveer 30 graden.
Italië:
Wisselend bewolkt en enkele pit
tige regen- of onweersbuien.
Maxima tussen 25 en 30 graden.
Corsica en Sardinië:
Flinke zonnige perioden, maar
ook kans op een regen- of on
weersbui. Middagtemperatuur
tussen 24 en 28 graden.
Malta:
Tamelijk veel zon en waarschijn
lijk droog. Middagtemperatuur
rond 28 graden.
Griekenland en Kreta:
Vrij zonnig en pas morgen kans
op een lokale onweersbui. Maxi
mumtemperatuur langs de kus
ten rond 28 graden, landin
waarts iets warmer.
Turkije en Cyprus:
Overwegend zonnig en droog.
Maxima meest boven de 30 gra
den.
Duitsland:
Flinke perioden met zon, maar in
het zuiden meer bewolking en
perioden met regen. Middagtem
peratuur omstreeks 22 graden.
Zwitserland:
Wisselend bewolkt en met name
in het zuiden en oosten nog wat
regen, mogelijk ook onweer. Mid
dagtemperatuur omstreeks 23
graden.
Oostenrijk:
Vrij veel bewolking en perioden
met regen, met name in het zui
den mogelijk ook onweer. Maxi
ma omstreeks 22 graden.
Polen:
Overwegend veel bewolking en
perioden met regen, in het mid
den en oosten mogelijk ook on
weer. Morgen van het westen uit
droog en perioden met zon.
Maxima meest rond 23 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Overwegend bewolkt en perioden
met regen, ook met onweer en
misschien veel neerslag. Maxima
uiteenlopend van een graad of
21 ten westen van Praag tot 27
graden in het oosten van Slowa
kije.
Hongarije:
Wisselend bewolkt en buiig, ook
kans op onweer. Middagtempe
ratuur rond 25 graden.
WOENSDAG 16 JUNI
Zon- en maanstanden
Zon op 05.20 Zon onder 22.00
Maan op 08.22 Maan onderOO.OO
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
Frankfurt onbew,
Genève zwaar bei
Helsinki onbew.
Innsbruck half bew.
Istanbul licht bew
Klagenfurt half bew
Kopenhagen onbew.
Las Palmas zwaar bei
Lissabon onbew.
Locamo grondmis
Londen onbew.
Luxemburg onbew.
Madrid onbew.
Malaga onbew.
Mallorca half bew.
Malta zwaar bei
Moskou onbew.
18 12 0.0
26 17 0.0
23 13 0.0
24 14 0.9
28 22 0.0
21 8 0.1
23 11 0.0
18 14 3.0
24 16 0.0
21 14 0.3
28 20 00
25 14 0.0
16 10 0.0
24 20 0.0
28 17 0.0
16 13 32.0
23 12 0 3
23 14 00
30 11 0.0
27 17 0.0
29 15 0.0
29 22 0.0
24 13 0.0
csa
bewolkt
onweer
-w-
warmtefront
regen
■BB sneeuw
-r-
koufront
étik
opklaringen
ms hagel
L
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19 temperatuur
-1000—
luchtdruk in
hecto pascal
ïtünchen
zwaar bew. no 2
20
14 03
Buenos Aires
zwaar bew nno
2 16 9 0.0
Nice
half bew. nnw4
19
14 15.0
Casablanca
zwaar bew o2
-23 18 00
Oslo
zwaar bew. zwl
21
12 00
Johannesburg
onbew. w.s
0 22 3 0.0
Parijs
onbew. n 4
21
13 30
Los Angeles
zwaar bew. z2
20 16 0.0
Praag
zwaar bew. n4
16
13 0.1
New Orleans
zwaar bew nw
28 23 15.0
Rome
licht bew. ws. 0
27
17 3.0
New York
zwaar bew w4
25 21 08
Split
onbew zw 5
0.0
Tel Aviv
half bew. zzw
3 33 21 0.0
Stockholm
half bew. wzw2
23
11 00
Tokyo
half bew z 3
29 22 0.0
Warschau
half bew. ver. 2
21
16 6.0
Toronto
onbew wnv
6 22 11 5.0
Wenen
zwaar bew. nnw4
21
15 0.0
Tunis
licht bew. nnvi
3 27 20 0.0
Zunch
zwaar bew nnw2
19
11 3.0
Vancouver
onbew. w s
0 23 12 0.0
Bangkok
half bew. z 5
34
26 01
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071-5323 508
Familieberichten: 023-5317 33
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot]
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 totl
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging vers)
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,-fc
9 VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binri
worden verzonden geldt een toeslag
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSEffl
Voor mensen die moeilijk lezen, sled
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een sameni
van het regionale nieuws uit het Lek
Dagblad op geluidscassette beschikt
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, G
K
N H U I Z E
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
