.eiden Regio
)pening!
'Leiden kan
nog klappen
verwachten'
€1
Voor even de baas op straat
in Rij ziet weinig in
dergrondse garage
Misschienheel misschienhad Leiden ooit een stadsomroeper
5akken, die laatste strohalm!
Bouw Keektoren mag
van rechter beginnen
ERPAG 10 JUN11999
II WEGMAN. 071-5356414. PLV -CHEF HERMAN JOUSTRA. 071-5356430
raak in Donkersteeg
f Door een rolluik te vernielen, zijn inbrekers de afgelo-
acht een kledingwinkel in de Donkersteeg binnengedron-
(jj hebben voor een nog onbekend bedrag aan spullen
énomen. Op het moment dat het alarm afging, maakte het
ll zich op een scooter uit de voeten.
ti-rookbeleid jongeren prioriteit
lUk k Een anti-rookbeleid bij jongeren is voor minister Borst
lksgezondheid prioriteit nummer één. Borst zei dat van-
n op het congres 'waarmee TNO Preventie en Gezond-
i Leiden zijn vijfjarig bestaan viert. „Het gebruik van ta-
jfticn ij ijft veruit doodsoorzaak nummer één." De helft van de
19-jarigen rookt, aldus de minister. In de leeftijd van 10
igt dat percentage op 28 procent. Daarnaast vormt tabak
is Borst vaak een opstapje naar andere riskante genotmid-
Ze citeerde een uitspraak van de Noorse WH O-voorzitter
,j Itlandt, die tabak omschreef als 'een regelrechte killer' en
tot een wereldwijd verbod op tabaksreclame omdat dat
eren voor de dood betekent. Zelf bood Borst onlangs een
aar de iCherpte Tabakswet aan de Tweede Kamer aan, waarin de
dden j ie op tabak in de komende jaren verder wordt terugge-
van p
rine
tijdens
as. G
met ki
nste, zi
t dat 't
als je
ege de
'r helen
Wat
-en lag
ets ges
lijk. A
niddt
1 tot h
jdelijk
ak af.
LEIDEN HERMAN JOUSTRA
Misschien dat Leiden ooit een stadsomroeper
heeft gehad. Heel misschien. Maar als dat al zo is
geweest, dan liep deze in elk geval niet de laatste
eeuwen door de straten en stegen om de aller
laatste nieuwtjes door te geven. Nee, als er al
ooit een stadsomroeper is geweest, dan was dat
in de 'diepe, diepe Middeleeuwen'. Dat zegt P.
de Baar van het gemeentearchief.
„Onder een stadsomroeper versta ik iemand
die met een tam-tam rondloopt en iets roept in
de trant van 'moet je nou toch eens horen'. In
Leiden gebeurde dat in de latere Middeleeuwen
in elk geval niet. Daarvoor was de stad toen al
veel te groot. Dan had men een heel legioen om
roepers nodig gehad. Een persoon zou 's avonds
geen stem meer hebben overgehad. In dorpen
lag dat anders. Die waren natuurlijk kleiner. De
omroepers die door de stad liepen deden dat
voor particulieren. Om bijvoorbeeld bekend te
maken dat er verse oesters verkrijgbaar waren.
Dergelijke lieden liepen echter niet de hele stad
door, ze bestreken slechts kleine delen."
Wat Leiden wel ooit had was het zogeheten
roepambacht. Op zondag in de kerk bijvoor
beeld werden veel dingen bekendgemaakt. Offi
ciële gemeenteberichten, maar toch ook particu
liere. Zo van: 'Pietje Puk wil zijn huis verkopen'
en 'Die en die verkeert in financiële moeilijkhe
den, als u zaken met hem wilt doen moet u dus
oppassen'. Zeker in die tijd was dat een enorme
waslijst aan mededelingen. Iedere Leidenaar
werd dan ook geacht in de kerk te zijn."
Dat betrof dan wel de katholieke kerken. „Na
de Reformatie (de afscheiding van de protestant
se kerk in de zestiende eeuw, red.) lag dat na
tuurlijk anders, werd het moeilijker om iedereen
te bereiken. Maar op een gegeven moment
kwam de drukpers in beeld. Berichten werden
gedrukt en aangeplakt. Leiden kende al heel
vroeg het systeem van aanplakken van berich
ten. In de zeventiende eeuw al gebeurde dat be
hoorlijk veel."
De gemeente gebruikte in de loop der tijd nog
een andere manier om haar eigen berichten be
kend te maken. Op gezette tijden las iemand be
richten af van de zogeheten pui van het stad
huis, het bordes. „Dat gebeurde niet iedere
week, maar toch wel vrij vaak, zo'n aflezing.
Vooraf werd er dan een klok geluid, ten teken
dat er weer berichten werden afgelezen." Dat
gebeurde nog tot ver in de vorige eeuw. Toen
namen de kranten het over, ook al omdat het
aantal mensen dat kon lezen gestaag groeide na
het invoeren van de leerplicht. Pas vanaf dat mo
ment verstomde het roepen. Tot komende zater
dag dan. Want dan heeft Leiden een stadsom
roeper. Wellicht de eerste ooit. Het is in elk geval
een echte, eentje die ook rondloopt in de stad.
1 ider T. van Rij is nog
onder de indruk van
van de Stichting Stads-
rplan Leiden, om onder
imenschansweg een par-
or age met 4000 plaatsen
'ggen. „Ik zie de ge-
daar voorlopig nog
ld aan uitgeven."
ns Van Rij is het wel een
e oplossing om een ga-
bouwen als je met de
erboven verder weinig
»en. „Je kunt er eigenlijk
een weg aanleggen. En
ist blijjjgj er j-je garage zal
zei de foen nog eens extra duur
baldat n omdat ze lang en uit-
is. „Bij de kruising met
iterwoudsesingel is het
aad maar een paar mi-
lopen naar de binnen
vaar vanaf de andere
in de garage, bij station
'inschans, is het toch wel
lange wandeling."
and n ms de wethouder is de
zonnean busjes én dergelijke
raken
itukkci
'er, toe
ïaar on
d na
sbak
1 te zo
liep V
<^4'
noodzakelijk. „En dat maakt
het alleen nog maar kostbaar
der. Wil Labrujère dat oplossen
door in de garage golfkarretjes
te laten rijden? Nou ja, dat is
een idee. Ik heb zelf wel eens
gedacht aan een systeem met
een soort lopende band. Kun je
trouwens ook elders in Leiden
toepassen." Desondanks is Van
Rij bereid om met Stadspar-
keerplan te praten over hun
ideeën. ,,A1 zou het flink helpen
als ze een paar grote beleggers
meenemen."
Zijn collega H. Kruijt laat zich
iets voorzichtiger uit over het
plan. „Het is niet iets waar je zo
maar 'ja' tegen zegt. Maar op
voorhand afwijzen doe ik het
ook niet." Kruijt is het met
Stadsparkeerplan eens dat er
meer parkeergelegenheid nodig
is in Leiden. „We denken er
daarom over om het EWR-
/Slachthuisterrein, als dat vrij
komt, in elk geval tijdelijk als
parkeerterrein te gebruiken.
Met dezelfde opzet min of meer
als het Haagwegterrein."
met aantrekkelijke openingsaanbiedingen in de
Schoolstraat 32
Voorschoten
objectief advies van onverdacht deskundige zijde
st bij aanschaffing van een tapijt denkt aan Perez,
et voornaamste perzisch tapijthuis in Nederland
DERE KLANT EEN GRATIS ATTENTIE
Een wereldnaam in tapijten sinds 1919
ichoten, Schoolstraat 32,071-5613609. Ruim en gratis parkeren
Kinderen konden zich gisteren onder meer op het Diamantplein ongestoord uitleven tijdens de nationale Straatspeeldag, foto henk bouwman
LEIDEN ARNOUD WUKMANS
Skippyen op de invoegstrook, tikkertje op
de rijbaan en een spetterend waterballet op
een plek waar anders auto's staan. Gisteren
konden kinderen voor de verandering eens
volkomen ongestoord buiten spelen. Op
verschillende plaatsen in Leiden, net als in
andere steden, 'veroverden' zij voor even
tjes de straat. Met het uitroepen van 9 juni
tot tiende Nationale-Straatspeeldag, vroeg
de stichting Kinderen Voorrang om aan
dacht voor verkeersonveiligheid en het ge
brek aan speelruimte in de buurt. Speciale
aandacht dit jaar ging uit naar veilige kin
derroutes. Ongeveer 180.000 kinderen in
het hele land sloten - samen met scholen,
buurtgroepen en ouders - bijna 2.000 stra
ten af voor het verkeer.
Aan de zijkant van winkelcentrum Dia
man tplein, daar waar meestal auto's staan
te wachten op een parkeerplek, klinkt ge
joel en hangen vlaggetjes. Basisschoolkin
deren uit de Mors vermaken zich uitste
kend met de spelletjes die het buurthuis
voor deze Straatspeeldag heeft georgani
seerd, samen met zes studentes van de
Haagse Ichthus Hogeschool.
Thema in de Mors: het millennium. En
dus heet luchtkussenspringen hier 'sprin
gen op de maan' en in een bak water naar
snoep happen 'happen in hyperspace'.
Hoewel het veel kinderen zelf ontgaat
waaraan ze deze leuke middag te danken
hebben, noemt buurtwerker Tony van der
Haar de Nationale Straatspeeldag 'hartstik
ke zinvol'. „De Mors is niet echt onveilig.
Toch zijn er gevaarlijke punten, zoals de
Damlaan en de tunnel bij de Diamantlaan.
Het is af en toe nodig het publiek er aan te
herinneren dat ook kinderen van straat ge
bruik maken. Want als je soms het rijge
drag ziet... een zebrapad is nauwelijks nog
een interessant obstakel voor een automo
bilist."
Dat het nodig is automobilisten op te
voeden, vinden ook Esther en Katja. Beide
zijn elf jaar, lid van de Kinderwijkraad en
leerling op de ELS-school aan de P.C.
Hooftlaan. „Met groep zeven hebben we
vanochtend actie gevoerd op de Vondel
laan. De politie hield auto's en bussen te
gen, en dan gaven wij die mensen blaadjes
met verkeersregels zoals 'wist u dat u hier
maar 50 kilometer mag?' Dat was hartstikke
geinig. Sommigen vroegen of ze een bekeu
ring kregen."
Ook in de Noachstraat, in de wijk de
Coebel in Leiden Zuid, zijn kinderen van
daag de baas. Ze sjoelen, maken zelf but
tons en spelen behendigheidsspelletjes
over de hele lengte en breedte van de
straat. Een draaiorgel en een lekker zonne
tje verhogen de sfeer. Toch had de wijkver-
eniging de straatspeeldag liever op een
drukkere plek gehouden, maar daarvoor
werd geen vergunning verleend. Woord
voerder Hilje Visscher: „We hadden de
hoek van de Brandts Buyskade en de Glenn
Millerstraat willen afzetten, zodat mensen
echt moesten omrijden voor de kinderen.
Maar dat mocht niet in verband met de
route van de nieuwe buslijn 30." Straat
speeldag of niet: voor de bus moet iedereen
wijken."
cholen in het voortgezet
frisser ïrvvijs maken op dinsdag
de ini de resultaten van de
examens bekend. Voor
luizenden scholieren in
erland de spannendste dag
hun leven tot dan toe. Ge-
hou 'd °f gezakt, dat is de kwes-
let is die dag, zeg maar, al-
if niks.
laatste is niet helemaal
Het kan die dag natuur-
3ok nog 'net er tussen in',
geslaagd, maar ook niet
kt. Een herexamen. Een
'de, en over het algemeen
ste kans om nog goed te
Y D
maken wat bijna fout ging. Dat
betekent in de regel nog een
week in de zenuwen. En vooral
weer een week blokken. Voor
namelijk in je eentje.
StudieCentrum Blom weet wat
dat betekent. 'Veel scholieren'
zo schrijft dit instituut in zijn
wervende folder getiteld DE
LAATSTE STROHALM, 'zitten
straks op 15 juni met de handen
in het haar en allemaal in het
zelfde schuitje. De gezakten red
den -het in hun eentje niet en
weten vaak niet waar ze moeten
beginnen. Maar er zal geen ont
snappen aan zijn! Een aantal
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in
de Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad
dagen zonder vriendjes en
vriendinnetjes of eindexamen -
feesten, maar oefenen en stude
ren is de enige mogelijkheid.
Voor wie dat nog niet weet:
Blom StudieCentrum hield zich
tot nu toe bezig met het geven
van bijlessen, studie- en huis
werkbegeleiding, examentrai
ningen of een combinatie hier
van. Oorspronkelijk opererend
vanuit Voorburg heeft dit bu
reau nu ook vestigingen in Lei
den, Wassenaar, Oegstgeest.
Nieuw in het pakket zijn de
herexamentrainingen die her-
kansers de keuze bieden uit 1,
2, 3, 4 of 5 trainingsdagen on
der begeleiding van ervaren
docenten. 'In overleg wordt be
sproken wat de beste route is
naar dit kleine wondertje', zo
schrijft directeur E. Blom ons.
Goed, tot zover niets aan de
hand. Er zijn meer van dat
soort instellingen die gespecia
liseerd zijn in studiebegelei
ding, huiswerkcursussen, faal-
angstopvang en examenbege
leiding. Wat dat betreft is er
niets nieuws onder de zon en
het zal zeker in veel gevallen
nog werken ook, daar twijfelen
we niet aan. Wie deze specialis
ten wil betalen, zal heus wel
waar voor zijn geld krijgen.
Maar er zit ook nog een adder
tje onder het gras. Nog afgezien
van de soms wat truttig aan
doende terminologie (handen
in het haar, klein wondertje,
vriendjes en vriendinnetje,
blokken, blokken, blokken!)
kent het schrijven van Blom
StudieCentrum ook nog deze
opmerkelijke zinssnede: 'Scho
len hebben vanwege hun dage-
lijke werkzaamheden geen tijd
voor begeleiding van herkan-
sers; hun lesprgramma gaat ge
woon door.
En met zo 'n opmerking hoef je
bij Hans Verhoog dus typisch
niet aan te komen.
„Want dit is volstrekt bezijden
de waarheid', zegt Verhoog, die
als vestigingsdirecteur is ver
bonden aan het Da Vinei Colle
ge, één van de grotere scholen
gemeenschappen van Leiden.
„Wij verplichten onze leraren
om gedurende die week tussen
de uitslag en de herexamens
volledig ter beschikking te
staan van de leerlingen. Het zal
lekker wezen. We betalen de le
raren toch zeker ook gewoon
hun salarissen door. Nee, die
sturen we echt niet vervroegd
met vakantie. En ik kan me niet
voorstellen dat andere scholen
dat wél doen."
Uiteraard is Hans Verhoog op
de hoogte van het bestaan van
de instituten zoals het Blom
StudieCentrum. „En ik kan me
ook nog voorstellen dat ouders
hun kinderen daarheen sturen.
Vreemde ogen dwingen, dat is
vaak zo. Plus, als het geld kost,
is dat meteen een stok achter
de deur. Dan ben je wel ver
plicht om te gaan. Bij ons kom
je vrijwillig."
Ondanks dat ziet de directeur
van Da Vinei de zin van bij
scholing buiten de deur niet in.
„Wie kent de leerlingen nu be
ter dan de leraren van de eigen
school? Je hebt ze jaren in de
klas gehad. Je weet precies wel
ke hun sterke en zwakke pun
ten zijn en wat er voor nodig is
om ze dat laatste zetje nog net
te geven, Nee, die laatste stro
halm bieden we ze zelf wel. Ze
moeten die op hun beurt wél
zelf pakken, natuurlijk."
Directeur E. Blom was vanoch
tend niet bereikbaar voor com
mentaar.
AD VAN KAAM
Waarschuwing accountant gemeente
Vervolg van voorpagina
Leiden krijgt de komende jaren nog een reeks financiële
klappen te verwerken, vreest de 'huisaccountant' van de
gemeente Leiden, R. Ellermeijer van het bureau Ernst
Young. Hij relativeert daarmee de optimistische geluiden
die wethouder H. Kruijt vorige week nog liet horen bij de
Perspectiefnota van de gemeente.
LEIDEN ROBBERT MINKHORST
Leiden heeft het afgelopen jaar
bijna twee miljoen overgehou
den en verwacht in haar Per-
specliefnota de komende jaren
nog meer inkomsten, onder
meer uit aandelen en beleggin
gen. „We hebben goed nieuws
voor de stad", zei de wethouder
dan ook bij de presentatie van
de Perspectiefnota.
Ellermeijer wilde die uit
spraak gisteravond tijdens een
vergadering van de commissie
voor de rekeningen graag relati
veren. Slecht is de positie van
de gemeente niet, maar reden
tot zorg is er zeker. Dank zij
eenmalige meevallers lopen de
Leidse reserves weliswaar op
tot 20 miljoen. Maar dat is nog
behoorlijk lager dan het streef
bedrag dat Ernst Young voor
ogen heeft. Ellermeijer onder
streepte dat gisteren nog eens:
„Ons streefniveau is 25 miljoen.
Dat is een betere norm."
Het grondbedrijf krijgt de ko
mende jaren ook klappen te
verwerken, voorspelt de ac
countant. De ontwikkeling van
de Oostvlietpolder (bedrijven
terrein) en Roomburg (woon
wijk) kost de gemeente miljoe
nen. Daar is nog geen dekking
voor. Een andere tegenvaller
waar Leiden niet op inspeelt is
de sanering van het Trekvaart
plein. In het meest ongunstige
geval betekent dat een tegen
valler van tien miljoen gulden.
Ellermeijer wees ook op de te
korten bij De Zijl Bedrijven en
het Stadsdistributiecentrum
(SDC).
Verder vreest hij slechtere re
sultaten omdat de opbrengsten
uit de erfpacht kunnen tegen-
Kruijt niet verrast
Wethouder financiën H.
Kruijt is niet verrast door de
uitspraken van de accoun
tant. „Die sluiten aan bij wat
het college heeft gezegd bij
het aanbieden van de Per
spectiefnota. In elke begro
ting zit een mate van onze
kerheid, ga je uit van gelden
waarvan het niet altijd zeker
is dat je ze ook krijgt. We de
len als college ook de zorg
van een smalle financiële ba
sis van de stad. Leuke dingen
kunnen we doen van het geld
dat we via het Grote-Steden-
beleid binnenkrijgen, maar
het is nooit zeker dat we dat
geld ook daadwerkelijk krij
gen. Elke keer moeten we
daar weer voor knokken."
vallen. Daarnaast raken de
WVG-reserves uitgeput, heeft
de Stadsbank een exploitatiete
kort en komt de schouwburg
300.000 gulden tekort. Eller
meijer wees er daarbij op dat
slechts eenderde van de subsi
dies voor het Grote-Stedenbe-
leid een bestemming heeft ge
kregen. Als niet voor het eind
van dit jaar geld wordt gereser
veerd voor nieuwe projecten,
loopt Leiden de rest mis. „Kort
om", besloot de accountant,
„op het eerste gezicht lijkt het
dat de financiële positie van de
gemeente duidelijk is versterkt.
Leiden moet echter nog een
aantal belangrijke risico's in
aanmerking nemen."
LEIDEN ROBBERT MINKHORST
De bouw van de woontoren
aan het begin van de Telderska-
de in Leiden kan beginnen. Een
poging van wijkvereniging
Vreewijk en buurtbewoners bij
de bestuursrechter in Den Haag
om de bouw tegen te houden is
mislukt. Zij geven de strijd
evenwel niet op, Wethouder T.
van Rij van volkshuisvesting
reageert verheugd op de uit
spraak van de bestuursrechter.
Wat de beweegredenen van
rechter E. Houweling zijn ge
weest om de bouwvergunning
die Leiden aan aannemer Wil-
ma Bouw heeft verstrekt niet te
schorsen is nog niet bekend.
Pas volgende week wordt haar
(schriftelijke) motivatie ver
wacht.
Het wijkcomité Vreewijk, de
Stichting Arent van 's Graven-
zande (die vecht voor behoud
van waardevolle stadsgezich
ten) en enkele buurtbewoners
waren naar de rechter gestapt
in de hoop de voorbereidingen
van de bouw stil te laten leggen.
Zij vinden dat de gemeente en
de bouwer onvoldoende rede
nen hebben om de zogeheten
Keektoren te bouwen. Ook ge
loven ze niet in de noodzaak
van een snelle bouw van de 44
appartementen. Nu de rechter
daar niet op is ingegaan, heb
ben de tegenstanders geen wa
pens meer om het project op
korte termijn tegen te houden.
Van Rij is daarom ingenomen
met de uitspraak. „Ik ben blij
dat de bestuursrechter alles ge
wogen heeft en zegt dat wij
zorgvuldig hebben gehandeld.
De bouw van de toren gaat nu
gewoon beginnen. Voor de 34
mensen die al een appartement
hebben gekocht, is het ook heel
fijn. Dat is misschien nog wel
het belangrijkste."
Bestuurslid V. Crijns van het
wijkcomité, die vorige week bij
de rechter het woord namens
de wijkvereniging voerde, geeft
de moed niet op. „We zijn te
leurgesteld, dat spreekt voor
zich. Als het aan mij ligt gaan
we door tot aan de Raad van
State. Het is de moeite waard.
Wat mij betreft doet de uit
spraak daar niets aan af. Onze
argumenten zijn nog steeds
volstrekt reëel."
„Het is gissen waarom het
verzoek om schorsing van de
bouwvergunning niet is geho
noreerd. Blijkbaar wordt gevon
den dat de stedenbouwkundi
ge, planologische onderbou
wing toch voldoende is. Dat
verbaast ons." Merkwaardig
vindt Crijns ook dat de woonto
ren kennelijk niet onder het ex
perimentele project Stad en Mi
lieu valt en dus aan strenge re
gels is gebonden, terwijl hij
daarvoor wel is aangemeld.
