Goedkoop winkelen op Schiphol blijft
NUON/ENW geeft desnoods elke gemeente windmolen
'De lucht heeft overal dezelfde kleur'
Half miljard voor staat bij
verkoop Hoogovens-belang
Economie
Koeien op 5.500 bedrijven
ziek door besmette entstof
Vrouwen in EU verdienen
kwart minder dan mannen
Eerste nieuwe piepers
(ISDAG 9 JUNI 1999
belbedrijf UPC wil belang in SBS
idam» Het kabelbedrijf United Pan-Europe Communicati-
ipC) wil een belang van 12,8 procent nemen in SBS
[casting. Hiermee is een bedrag van ruim 220 miljoen gul-
■moeid. De Europese tv- en radiomaatschappij SBS
[casting is onder meer eigenaar van de Nederlandse com-
[ële zenders SBS 6 en NET 5. De twee partijen willen in
Midden-Europa, gebieden waar hun activiteiten elkaar
3PTI[ipPen' een strategische samenwerking aangaan. Zo willen
UPC samen uitzendrechten kopen en themakanalen
:elen. UPC is in Amsterdam gevestigd en leed in 1998
o*35 ferlies van ruim 140 miljoen. Het grootste private kabelbe-
i,oo Li Europa wil de komende jaren flink investeren in onder
a kabelnetwerken.
eco neemt afvalverbrander over
i,65 r
3.70 iechtHet Zuid-Hollandse energie- en telecommunicatie-
so pEneco neemt afvalverwerkingsbedrijf Gevudo in Dor-
5,'oo ft over. De 97 medewerkers gaan over naar Eneco. De
Mo Maats Crayestein-West blijft buiten de overeenkomst. Dor-
5 oo I ^ie stortplaats saneren en de grond een andere be-
),oo ming geven. Oorspronkelijk zou Eneco ook de stortplaats
5'00 lemen. De onderhandelingen startten in 1996. Omzetting
35 h definitief contract liet op zich wachten. Gevudo bouwde
Mo bokgasreiniger en de provincie moest daarvoor nog een
hning afgeven. Nu die er is, hebben de zeventien bij Gevu-
:;60 Ingesloten gemeenten en Eneco definitief overeenstem-
',30 [bereikt. Gevudo verwerkt 200.000 ton brandbaar afval per
[•qq n is daarmee een gezond bedrijf.
a Lee koopt koffiebrander Chock
pRK Het Amerikaanse concern Sara Lee heeft na maan-
w touwtrekken een akkoord bereikt over overneming van
clusieve koffiebrander Chock Full o'Nuts. Met de transac-
502 miljoen gulden gemoeid. De aanwinst wordt onder
aan dochterbedrijf Sara Lee/DE, het vroegere Douwe Eg-
Er komt een overname via een aandelenruil tussen de
bedrijven, die de aandelen van Chock waardeert op 11
per stuk. Chock-topman Alexander verdient miljoenen
e overname. Hij kocht in februari, toen het overleg met
,ee nog geheim was, 500.000 aandelen tegen de toen gel
beurskoers van 5 dollar. Chock Full o'Nuts heeft het
rtepunt van zijn activiteiten in de oostelijke staten van de
e omzet kwam vorig jaar uit op 830 miljoen gulden. De
mzet van Sara Lee ruim 42 miljard.
TA: winst luchtvaart dit jaar omlaag
u De gezamenlijke winst van de internationale lucht -
maatschappijen zal dit jaar verder dalen met dertien pro
ondanks een groei van het vervoer met 4,5 procent. Dat
pelt de brancheorganisatie International Air Transport As
tion (IATA) in haar jaarverslag. In 1998 daalde de netto
van de 265 IATA-maatschappijen op de internationale
ten al met 38 procent tot 3,1 miljard dollar. Dit jaar zal het
taat naar verwachting uitkomen op 2,7 miljard dollar. De
1 de internationale luchtvaart nam vorig jaar af met 2,1
int tot 142,7 miljard dollar, ondanks een groei van het ver
net 2,2 procent.
izet industrie daalt vier procent
•Ui De omzet van de Nederlandse industrie is in april met
jrocent gedaald ten opzichte van dezelfde periode van
In alle branches is minder omzet geboekt. Alleen de hout-
luwmaterialenindustrie wist de verkopen stabiel te hou-
Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. De bui-
ndse omzet is met zes procent afgenomen. De verkopen in
rland daalden met twee procent. De voedings- en genot-
elenindustrie had te maken met tegenvallende binnen-
e verkopen. Er ging zes procent minder over de toonbank,
irdolie, chemische, rubber en kiJmstsJiQf|erwerkende indu-
everde vier procent in.
Iifiq
crosoft overtroeft Netscape
IE» Microsofts Explorer is de programma's van Netscape
igator en Communicator) om te surfen op internet voorbij-
eefd. Dat zegt het bureau Infobeads. Volgens een onder
onder Amerikaanse bedrijven en consumenten zijn er 33,8
)en exemplaren van Explorer op pc's geïnstalleerd. De pro-
na's van Netscape komen niet verder dan 32 miljoen
Microsoft zag in een jaar tijd zijn marktaandeel groeien
19 naar vijftig procent, Netscape's percentage zakte van 54
47 procent. Microsoft is vooral goed vertegenwoordigd op
insumentenmarkt. Het bedrijfsleven heeft daarentegen nog
voorkeur voor Navigator en Communicator.
Concern wil impasse in windenergie doorbreken
den haag anp
Energiereus NUON/ENW, onlangs
ontstaan door een fusie van NUON,
ENW, Gamog en EWR, belooft in elke
gemeente die het wil, een windmolen
te plaatsen. In het uiterste geval kost
deze investering in duurzame energie
1,8 miljard gulden. De onderneming
wil een flink deel uit eigen middelen
betalen, maar verwacht dat banken als
ASN en ING ook een deel van de in
vesteringen willen dragen. Deze ban
ken hebben goed gevulde groenfond
sen.
Het energiebedrijf wil de stroom die
de molens opwekken contracteren.
Windenergie is nu nog duurder dan
normaal opgewekte stroom. NUO
N/ENW denkt dat het een winstgeven
de zaak zal worden. NUON heeft nu
10.000 klanten, waaronder zeventig
bedrijven, die meer willen betalen
voor schone stroom. Dit is een ver
dubbeling ten opzichte van 1997.
NUON/ENW wil hiermee de impas
se doorbreken die er is bij het plaatsen
van nieuwe windmolens. De overheid
heeft als doel eind volgend jaar 1.000
megawatt aan windvermogen in Ne
derland te hebben. Er staat nu 363 me
gawatt. Met name door procedurele
weerstand bij gemeenten, ligt het tem
po van nieuwe plaatsingen veel te laag.
Het ministerie van economische zaken
heeft zich er al bij neergelegd dat het
doel niet gehaald wordt.
Vanmiddag bood directeur duur
zaam A. Goedmakers het NUON-
Windplan aan minister JOrritsma aan.
De bewindsvrouw beloofde dat haar
ministerie er alles aan zal doen de ge
meenten tot spoed te manen. Alle 450
gemeenten die nog geen windmolen
hebben kunnen een dringende brief
van de regering verwachten met de
oproep voor 30 september een locatie
aan te wijzen en procedures voor
plaatsing in gang te zetten.
Goedmakers zegt dat als 370 ge
meenten hun goede wil tonen, er eind
volgend jaar genoeg molens staan om
de 1.000 megawatt te halen. Zij vindt
dat voor de lange termijn gemeenten
wettelijk verplicht moeten worden
naar rato van inwoners duurzame
energieopwekking te installeren. Ge
meenten die hun doel niet halen, zou
den een boete moeten krijgen.
Voor de fusie gaf NUON jaarlijks 100
miljoen uit aan duurzame energie. In
het nieuwe concern, dat veertig pro
cent van de Nederlandse markt be
heerst, zal dit budget omhoog gaan.
Luchthaven en winkeliers compenseren afschaffen taxfree
Passagiers op Schiphol kunnen ook na 1 juli goedkoop
inkopen blijven doen op de luchthaven. Taxfree winke
liers en de luchthaven hebben besloten vanaf die datum
de BTW voor de passagiers voor hun rekening te nemen.
Dat geldt voor alle artikelen met uitzondering van alco
hol en tabak.
de verwachte economische
schade indammen. „Wij den
ken dat deze compensatie uit
eindelijk minder kost, dan de
economische schade die ont
staat als we niets doen", aldus
een woordvoerster van de
luchthaven.
schiphol rudolf kleun
Per 1 juli wordt als gevolg van
een EG-maatregel het belas
tingvrij winkelen voor reizigers
binnen de Europese Gemeen
schap afgeschaft. Schiphol wil
met het vergoeden van de BTW
De belastingvrije winkels
hadden in 1998 een totaalom
zet van 725 miljoen gulden. Dat
leverde de luchthaven 204 mil
joen gulden op, zestien procent
van de jaarinkomsten van de
Schiphol Group. „Het opheffen
van het belastingvrij winkelen
zal ons nu naar schatting 60 tot
80 miljoen gulden kosten", al
dus de woordvoerster. Die kos
ten worden gedeeld tussen de
winkeliers en de luchthaven.
Hoeveel Schiphol bijdraagt
wilde de woordvoerster gisteren
niet zeggen. De luchthaven
hoopt bovendien dat de mo
dernisering van de Lounge
Centraal en de bouw van een
nieuw winkelcentrum er toe
leidt dat de omzetten verder
groeien, waardoor inkomsten
verlies ook wordt gecompen
seerd.
De gekozen aanpak heeft tot
gevolg dat reizigers binnen Eu
ropa ook na 1 juli relatief goed
koop artikelen als parfum, cos
metica, camera's, elektronica
en lederwaren kunnen blijven
kopen. Die artikelen worden
voor alle passagiers, binnen en
buiten Europa, even duur. De
verkoop van sigaretten per slof
en accijnsvrije drank verdwijnt
wel voor de Europese passa
giers. „We verkopen straks al
leen nog sigaretten per pakje en
alcohol tegen winkelprijzen. Al
leen reizigers naar bestemmin
gen buiten Europa kunnen ook
die artikelen goedkoop blijven
aanschaffen."
Schiphol heeft met andere
luchthavens van meet af aan
bezwaar gemaakt tegen het
plan om het belastingvrij win
kelen af te schaffen. Daarbij is
steeds op de grote economi
sche belangen voor de luchtha
ven gewezen. Het belastingvrije
winkelcentrum See Buy Fly is
een samenwerkingsverband
van veertien winkeliers en
Schiphol. Er werken ongeveer
1.200 mensen. Het gisteren ge
presenteerde plan heeft waar
schijnlijk tot gevolg dat er geen
banen verdwijnen per 1 juli.
Het personeel dat nu nog drank
en tabak verkoopt kan in ande
re winkels, waar nu nog vacatu
res zijn, aan de slag.
hoogeveen gpd
Vooral in Drenthe en Overijssel
klaarbare ziektebeelden. „In
ruim vijftig gevallen gaat het
om dode en ernstig zieke die
ren. De meeste klachten gaan
over spontane abortussen, da
lende melkopbrengst en zieke
kalveren."
De LTO is er van overtuigd
dat er een verband is tussen de
gezondheidsproblemen en het
besmette vaccin. Maar volgens
producent Bayer zijn er weten
schappelijk inzichten die reden
geven tot twijfel hierover. In
opdracht van de LTO, Bayer en
de Gezondheidsdienst voor
Dieren is recentelijk een groep
experts ingeschakeld die moet
aantonen of er een verband be
staat. De wetenschappers uit
België, Nederland, Engeland en
Duitsland verwachten dat het
onderzoek een maand gaat du
ren.
Volgens Bos is de uitkomst
van groot belang voor de be
handeling van schadeclaims
van getroffen boeren. „We pro
beren met Bayer tot een goede
schaderegeling te komen. Het
bedrijf doet nogal moeilijk. Als
we niet tot overeenstemming
komen, stappen we naar de
rechter." De LTO benadrukt dat
het melk en vlees van runderen
met het BVD-virus zonder risi
co kan worden geconsumeerd.
Melkveehouders in Zuid-Dren-
the en de Kop van Overijssel
zijn landelijk gezien het zwaarst
getroffen door de besmette en
tstof tegen koeiengriep (IBR).
Vijftien procent van de melk
veehouders daar kampt met
een zieke veestapel. Dit blijkt
uit cijfers van de Stichting IBR-
BVD Schade, die de klachten
registreert. De getroffen bedrij
ven zijn volgens LTO-Neder-
land voor miljoenen gedu
peerd.
Volgens Roelof Bos van de
LTO hebben zich inmiddels
ruim 5.500 veehouders bij de
stichting gemeld. Het gaat om
eigenaren van bedrijven, waar
na vaccinatie met de entstof het
zogeheten BVD-virus is aange
troffen. Bos zegt dat het ge
wraakte vaccin van de Duitse
producent Bayer verspreid over
het hele land is gebruikt. „Een
relatief groot deel is terechtge
komen op melkveehouderijen
in delen van Drenthe en Over
ijssel."
De stroom klachten over ge
zondheidsproblemen bij koeien
kwam ongeveer vier maanden
geleden op gang. Een toene
mend aantal melkveehouders
maakte melding van onver-
E ETNISCHE ONDERNEMER
In Leiden en omstreken wonen vele duizenden buitenlanders. Veel migranten vinden hun weg in de samenleving door een
eigen zaak te openen. In een zesdelige serie portretteert het Leidsch Dagblad etnische ondernemers. Vandaag de eerste
aflevering, Farokh Tahmasian, afkomstig uit Iran en eigenaar van een avondwinkel.
1rené van trigt
<h Tahmasian beschouwt
elf als een kleine kruide-
Zijn winkel, een beetje on-
Uend ingekapseld in een
:k aan de Breestraat, doet
danten denken aan een
vakantiewinkeltje, zegt
[et is een propvol pijpen-
van zo'n 25 vierkante me-
het centrum van Leiden,
ivondwinkel heet Rem
it. Tahmasian wilde geen
nlandse naam en ziet de
bllandse naamgeving als
normale aanpassing aan de
■rlandse doelgroep,
lestaat voornamelijk uit
>nten en mensen met on
matig werk. Veel klanten
er hun vergeten bood-
of een fles wijn voor het
elinge bezoek. Het zaakje
de voordelen van de
twinkel, inclusief de per-
üjke babbel. Maar als een
szaak heb je het natuurlijk
lastig met de grote super-
eten. Door hun avond-
istelling drukten de super
eten zijn enige concurrent
geleden al uit het centrum
Leiden.
ka ader van Farokh Tahmasi-
ad ook een kruideniers-
Dat was lang geleden en
wat verder weg, in Iran.
fasian werd 38 jaar gele
geboren in Bagtaran, nu
miljoenenstad in het wes-
van Iran. Tahmasian stu-
'de wiskunde aan de uni-
'teit toen de ayatollah's de
F grepen. De nieuwe
fhthebbers sloten de univer-
Jtwaar hij studeerde en
fmasian werd politiek actief.
sint annaland Kopers keurden gisteren de eerste aanvoer van nieuwe aardappelen in de veilinghallen van het Zeeuwse Sint Annaland. De aan
voer was met 65 ton matig maar dat kwam door het natte weer. Doré's kostten 1,26 tot 1,40 gulden per kilo, Première's één gulden tot 1,06 gul
den en voor een kilo Frieslanders werd 1,20 gulden betaald. foto anp wim van vossen
Verhoging van
hypotheekrente
den haag gpd
In navolging van andere instel
lingen verhogen ook Rabobank
en Postbank de hypotheekren
te. Als reden geven de banken
de stijgende rente op de kapi
taalmarkt. Eerder verhoogden
ABP, Nationale-Nederlanden,
Amev en Roparco de tarieven.
De wijziging van de Rabobank
gaat alleen op voor hypotheken
met een looptijd van langer dan
twee jaar. De bank verhoogt de
rente voor drie en vier jaar met
0,2 procent en voor de perio
den van vijf tot en met vijftien
jaar met 0,3 procent. Bij Post
bank stijgen de tarieven voor de
periode van drie jaar met 0,1
procent, van vijf en zeven jaar
met 0,2 procent en van tien jaar
en langer met 0,3 procent.
Farokh Tahmasian in zijn avondwinkel Rembrandt
Hij weigerde dienst, ook toen
zijn land in oorlog raakte met
Irak. Uiteindelijk ging hij onder
zware druk en tegen zijn wil het
leger in. Tahmasian wilde voor
al zichzelf blijven en zag geen
toekomst meer in Iran. Via een
mensensmokkelaar, in het jar
gon 'reisagent' geheten, vlucht
te hij het land uit toen hij 25
jaar was.
Toevallig kwam hij terecht in
Nederland. „Dat hangt gewoon
af van 'de reisagent'." Hij koos
wel zelf voor Leiden, omdat het
lekker centraal in het land ligt
en'de drukte niet kent van het
grote Amsterdam. Binnen twee
maanden kreeg hij een onbe
perkte verblijfsvergunning en
werd hij officieel erkend als
vluchteling. Hij studeerde twee
jaar informatica, haakte af en
kreeg tal van baantjes. Hij ex
porteerde bloemen naar Rus
land, werkte nog een jaar voor
het Ministerie van onderwijs en
haalde ondertussen zijn mid
denstandsdiploma. Toen de ge
meenteraad in 1995 besloot dat
in Leiden zes avondwinkels ge
opend mochten worden, greep
hij zijn kans. Hij schreef een
ondernemingsplan, leende geld
foto henk bouwman
van de bank en met een startka
pitaal van een ton huurde hij
een leegstaand pandje aan de
Breestraat en startte zijn.avond-
winkel.
Zijn komst naar Nederland ging
niet gepaard met een cultuur
schok, zegt Tahmasian. „In Iran
hebben wij een zegswijze dat
lucht overal dezelfde kleur
heeft. Dat betekent dat in welk
land je ook vertoeft, je overal
kunt deelnemen aan de samen
leving." Ook al gaat dat gepaard
met vormen van discriminatie.
Want de Nederlanders vinden
zichzelf tolerant en gastvrij,
maar daar merkte hij maar wei
nig van toen hij solliciteerde.
„Ik kreeg het befaamde zinnetje
vaak te horen: U hoort nog van
ons. Na een flinke stapel sollici
tatiebrieven kreeg ik de indruk
dat al die afwijzingen samen
hingen met mijn buitenlandse
afkomst", vermoedt Tahmasi
an. Rancuneus zegt hij niet te
zijn. „Discriminatie is niet iets
van Nederlanders, het is iets
van mensen, waar ook ter we
reld. Nederland vind ik een vrij
land, veilig en het land heeft
goede sociale voorzieningen. Ik
heb veel Nederlandse vrienden,
dat alles betekent heel veel voor
mij."
Politiek actief is hij niet meer.
Hij wil zijn gedachtegoed voor
al in zijn eigen leven uitdragen.
En daar heeft hij het al druk ge
noeg mee. In april werd Tah
masian zelf in de boeien gesla
gen toen zijn avondwinkel be
roofd werd. Toen hij zich ver
dedigde zou hij een van de boe
ven mishandeld hebben. Het
incident werd voorpagina
nieuws van de Telegraaf. Nu
heeft hij een rechtszaak aange
spannen tegen de politie. „Mijn
aanklacht hangt samen met
mijn onterechte arrestatie. Ook
heeft de burgemeester een in
tern onderzoek toegezegd dat
de politie niet uitvoert en ten
derde maakt de politie mijn
dossier nu zo op dat ik schuldig
kan worden bevonden aan mis
handeling. In plaats dat de poli
tie de fout nu gewoon toegeeft,
gaat zij zich verdedigen, bang
als ze zijn om gezichtsverlies te
lijden. Zo mag je een mens niet
behandelen."
brussel anp
Van gelijke betaling van vrouwen en mannen in de Europese Unie
is nog lang geen sprake. Vrouwen verdienen gemiddeld een kwart
minder dan mannen. In Nederland is het verschil nog groter. Het
gemiddelde bruto-uurloon dat Nederlandse vrouwen verdienen,
bedraagt 70,6 procent van dat van mannen. Alleen Griekenland (68
procent) scoort lager.
De inkomensverschillen zijn het kleinst in het vroegere Oost-
Duitsland waar vrouwen 89,9 procent van het salaris van mannen
ontvangen. Denemarken (88,1 procent) en Zweden (87 procent)
volgen. België (83,2 procent) prijkt op de vijfde plaats.
De cijfers van het EU-bureau voor de statistiek gelden voor vol
tijdswerkers in alle bedrijfstakken, behalve landbouw, onderwijs,
volksgezondheid, persoonlijke dienstverlening en overheidsbe
stuur.
Eurostat vindt wel dat de gegevens met enige omzichtigheid
moeten worden bekeken in verband met leeftijd, opleiding en type
baan. Veel minder vrouwen dan mannen hebben een leidingge
vende functie. Werkende vrouwen zijn meestal jonger en minder
goed opgeleid. Als met die factoren wordt rekening gehouden,
komt het salarisverschil nog altijd uit op vijftien procent.
Nog niets besloten over afstoten aandelen
den haag anp
De overheid heeft zicht op bij
na een half miljard gulden als
haar aandelenbelang in Hoog
ovens wordt verkocht. Het mi
nisterie van economische zaken
zegt dat het sinds 1985 beleid is
overheidsdeelnemingen af te
stoten als ze geen publiek be
lang meer hebben. Over een
eventuele verkoop van Hoog
ovens is nog niets besloten, be
nadrukt een woordvoerder.
„Wij gaan met het bedrijf
praten als de nieuwe combina
tie concreet gestalte krijgt." De
overheid bezit nu ruim tien
procent van het staalbedrijf en
levert twee commissarissen.
Door het samengaan met Bri
tish Steel verwatert het belang
tot zo'n vier procent. De com
missarissen krijgen geen plaats
in het nieuw te vormen bedrijf.
„Dat geeft al aan hoe Hoog
ovens tegen onze deelname
aankijkt."
Ook een andere reden voor
staatsdeelname verdwijnt. In
2002 loopt het verdrag van de
Europese Gemeenschap voor
Kolen en Staal af. In EGKS-ver-
band spraken overheden elkaar
over staatssteun aan de staalin
dustrie en controle daarop. De
overheden die aan het EGKS-
overleg meededen, hadden al
len een groot aandelenbelang
in hun eigen staalindustrie.
De opbrengst van de verkoop
van de staalstukken gaat in
principe naar het Fonds Econo
mische Structuurversterking.
Het afstoten van de aandelen
NIB vormt de meest recente
verkoop van overheidsaande
len. Daar vangt de overheid 1,8
miljard voor. De aandelen Ned-
car die van de hand gaan, bren
gen 200 miljoen in het laadje.
De vervreemding van de VAM
levert 230 miljoen op. En vorig
jaar zomer verkocht de staat
een deel van de aandelen KLM
voor ruim 632 miljoen.
Eurocommissaris Van Miert
is 'niet negatief over de voorge
nomen fusie van Hoogovens en
British Steel: „Een fusie in deze
tijd lijkt onvermijdelijk." British
Steel en Hoogovens hebben al
contacten gehad met het de
partement van Van Miert, maar
hun fusieplannen zijn voorals
nog niet aangemeld. Dat er een
onderzoek door de commissie
komt staat vast. Het onderzoek
zal minimaal vier weken duren,
maar wellicht nog eens vier
maanden extra als er bezwaren
worden gemaakt tegen de plan
nen van de fusiepartners.
