Tellen van stemmen Indonesië vertraagd Oud-bankier Telting presidentskandidaat Suriname Buitenland Kinderen spelen 'oorlogje' België erkent dioxineblunders China kan nog dwars gaan Amnesty International luidt noodklok liggen bij Kosovo-resolutie Gevangenen in VS krijgen steeds vaker stroomstoten ieNSDAG 9 JUNI 1999 iversn inimen ontmanteld in Noord-Ierland De explosievenopruimingsdienst in Noord-Ierland ft gisteren opnieuw bommen onschadelijk gemaakt. De in A pal veertien explosieven werden 's middags gevonden in een ling in in een protestantse wijk in Lurgan. De bewoner is ge- *^steerd. Afgelopen weekeinde vond een 59-jarige vrouw de id door een bomaanslag op haar huis in Portadown. Daar- st wisten de autoriteiten meerdere bommen onschadelijk te ver] ken. Maandag nog wisten experts een bom te ontmantelen geplaatst was voor een katholieke basisschool in het over- ;end protestantse stad Ballymena. utur tuks id >winsky hoeft VS niet te betalen 5^i Voormalig Witte-Huisstagiaire Monica Lewinsky is de erikaanse belastingbetalers geen geld verschuldigd vanwege rvoor het land kostbare affaire met president Clinton. Een u n htbank uit Florida verwierp de eis van een man die stelde dat yinsky de belastingbetalers veertig miljoen dollar schadever- 500 ding moet betalen. Dat is het bedrag dat speciaal aanklager ineth Starr heeft uitgegeven aan het onderzoek naar Clinton. 159-jarige George Berry vroeg zelf en bedrag van 100.000 dol- compensatie. De federale rechter verwierp de eis, omdat tv niet hard kon maken dat Lewinsky hem financiële schade 24( 1 toegebracht. iirkse troepen doden PKK-strijders irbakir Turkse veiligheidstroepen hebben gisteren in het doosten van het land zeker elf strijders van de Koerdische eidspartij PKK gedood. Bij de schermutselingen kwamen gens een woordvoerder van de veiligheidsdiensten ook twee gers om. De rebellen behoren tot de organisatie van Abdul- Ocalan die momenteel op het gevangeniseiland Imrali in de van Marmara terechtstaat. De aanklagers hebben gisteren doodstraf tegen öcalan geëist. D akistan accepteert Indiaas voorstel ^abad Pakistan is gisteren akkoord gegaan met de door In- voorgestelde datum van 12 juni voor vredesbesprekingen ■.er het conflict om Kashmir. De minister van buitenlandse za- cilo Sartaj Aziz reist zaterdag naar de Indiase hoofdstad New vlot II' voor overleg dat een nieuwe escalatie moet voorkomen, strijd over het door beide potentiële kernmachten opgeëiste lied laaide eerder deze week op, nadat zwaar bewapende se- l_5l_ atisten het Indiase deel van Kashmir waren binnengedron- Sinds hun onafhankelijkheid in 1947 voerden India en Pa- tan al twee keer oorlog om het onherbergzame gebied. ^maanslag op Iraanse oppositiegroep fDADBij een bomaanslag bij de Iraakse hoofdstad Bagdad vandaag vier leden van de Iraanse oppositiebeweging Mu- snk, 'd"1 van ket om ^et ieven gekomen. De aanslag werd it een autobom gepleegd op een bus met strijders van de Mu- 01 n idin. Zeker 22 mensen raakten gewond. Het is de bloedigste ïval op de Mujahidin van het Volk sinds die naar Irak kwam 1993. De beweging voert aanvallen uit op Iran en beschikt ir onder meer tanks en gevechtshelikopters. lmert wil Likud leiden aviv Jeruzalems burgemeester Olmert wil Netanyahu op- gen als leider van de rechtse Likud. Hij heeft twee concur - iten voor het partijleiderschap: interim-voorzitter Ariel Sha- i en Meir Shitrit, de vertrekkende minister van financiën. De •jarige Olmert wil burgemeester van Jeruzalem blijven, ook hij tot leider van de Likud wordt gekozen. Minstens één ge- (hebbende supporter heeft hij al. Oud-premier Jitschak Sha- rzei gisteren dat hij terugkeert naar de Likud om Olmert te ^eunen. ritse oud-minister in de cel iden De conservatieve Britse oud-minister Aitken, die ooit rd getipt als mogelijke premier, is gisteren veroordeeld tot ittien maanden celstraf wegens meineed. Aitken heeft gelo- Q. n over zijn banden met een Saudische zakenman, van wie hij rgoedingen aannam. Hij ondertekende tijdens een rechtszaak urgi igens smaad tegen media, die deze banden openbaar hadden maakt, een valse getuigenverklaring. De 56-jarige Aitken was n 1994 tot 1995 hoofd-secretaris van financiën, een hoge nctie in het Britse kabinet, onder de toenmalige prerfiier Ma- Hij gaf al in januari toe schuldig te zijn. IEL bal rgent VS schuldig aan mishandeling w vork De jury van een rechtbank in het Amerikaanse v M ooklyn, New York, heeft een 33-jarige blanke politieagent 99 huldig bevonden aan seksuele mishandeling van een Haï- lanse immigrant. Drie andere verdachte politiebeambten wer- in vrijgesproken. Een vijfde agent had al eerder schuld be- Jid. De daders wacht mogelijk een levenslange gevangenis- Cl raf, een boete van ruim 3 miljoen gulden en een schadever- |Qr, leding aan het slachtoffer. De agent heeft altijd ontkend dat deelnam aan de mishandeling. ïewonden bij explosie Duitse fabriek ippertal Door een zware explosie en een grote brand in een briek van het Duitse chemieconcern Bayer in Wuppertal zijn steren circa dertig mensen gewond geraakt. Het is nog onbe- ;nd wat de ontploffing heeft veroorzaakt. Na het ongeluk dre in stinkende rookwalmen over de stad in de deelstaat oordrijn-Westfalen. Volgens een woordvoerder van Bayer zijn e dampen niet giftig. Vele bewoners klaagden over huidirritatie n ademhalingsmoeilijkheden. Waarschijnlijk gaat het om de «cticiden Toluol en het chloorhoudende Teldor. De explosie ed zich voor op de afdeling insecticiden. '"ploord-Koreaanse marine in zuiden omVijf patrouilleboten van de Noord-Koreaanse marine j jn vandaag de wateren van Zuid-Korea binnengevaren. Het is e tweede keer binnen 24 uur dat de autoriteiten in Zuid-Korea en dergelijke grensoverschrijding melden. De schepen zouden ich nu bevinden in een gebied dat als bufferzone wordt be- chouwd. Zuid-Koreaanse marineboten zijn intussen opge toomd naar de bufferzone en hebben de Noord-Koreanen ge- weg te gaan. Gisteren werden zes Noord-Koreaanse pa- ouDleboten in de wateren van de zuiderbuur waargenomen, 'eze schepen gingen er uiteindelijk weer vandoor. advertentie extra informatie over belgische producten Naar aanleiding van alle voorlichting over mogelijk met dioxine verontreinigde kip-, vlees- en eiproducten en zuivel van Belgische oorsprong, is de laatste dagen veel gebeld naar de gratis informatielijn van Postbus 51 (0800-1151). Als extra informatie volgen hierna nog enkele belangrijke gegevens. Als u dierlijke producten van Belgische oorsprong die uit de handel zijn genomen in huis heeft, dan kunt u deze het best bewaren totdat duidelijk is geworden dat deze producten wel veilig zijn. U wordt hierover tijdig geïnformeerd. Belgische producten zijn als volgt te herkennen. Op het etiket staan adresgegevens van de fabrikant. Op producten van dierlijke oorsprong staat een ovaaltje met "EEG" of "CEE" met de letter "B". Op verzoek van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij heeft het bedrijfsleven uit voorzorg alle Belgische kip-, vlees- en eiproducten waarbij mogelijk sprake is van verontreinigde grondstof, uit de handel genomen. j.et Centraal Bureau Levensmiddelenhandel heeft een lijst van producten it de handel zijn genomen opgesteld; deze lijst staat vermeld op Pagina 810 van NOS Teletekst. Voor vragen kunt u contact opnemen met de speciaal voor dit onderwerp geopende Postbus 51-informatielijn (gratis): 0800-1151, bereikbaar op werkdagen van 9.00 tot 21.00 uur; of Internet: www.postbus51.nl. -en publicatie van het ministerie vai Lentraal Bureau Levensmiddelenhandel. i VWS in samenwerking n Waarnemers bezorgd over uitblijven verkiezingsuitslag De waarnemers van de Europese Unie bij de verkiezin gen in Indonesië maken zich zorgen over het uitblijven van de verkiezingsuitslag. Het tellen van de stemmen verloopt nog steeds erg traag. Na bijna twee dagen was vroeg in de middag nog maar ongeveer drie procent van de stemmen geteld. EU-ambassadeur föhn Morgan zei vanochtend het invoeren van de verkiezingsresultaten in de computer als een zeer kwetsbaar punt te beschou wen. hij zich over de afhandeling van de procedures op de hogere ni veaus. Met name daar waar de geschreven resultaten in com puters worden ingevoerd. Hij beschikte niet over cijfers, maar kende twee voorbeelden van plaatsen waar 'discrepantie bestond tussen de schriftelijk aangeleverde aantallen en de aantallen die in de computer waren ingevoerd'. Hij hield het er vooralsnog op 'dat er meer geruchten zijn dan feiten die aantonen dat er doelbewust wordt gerommeld'. Toch wees hij erop dat hoe meer vertra ging het tellen oploopt, hoe jakarta theo haerken5 correspondent EU-ambassadeur Morgan sprak met 'groot respect' over het ver loop van de verkiezingen. „We hebben er vertrouwen in dat ze over het algemeen vrij en eerlijk zijn verlopen", zei hij 'ondanks ondergeschikte tekortkomin gen'. Bij het verzamelen van de stemmen wordt op de laagste niveaus met meer enthousias me dein kennis van zaken ge werkt, meende hij. Toch was dat volgens hem niet de plek waar dingen werkelijk mis gaan. Veel meer zorgen maakte groter de argwaan dat er wordt geknoeid. Gisteravond liep de PDI-Per- juangan (Strijd) van Megawati Soekarnoputri nog ruim voorop in de prognoses. Volgens Andi Mallarangeng, woordvoerder van het verkiezingscomité, was dat geen wonder omdat de ge telde stemmen vooral afkom stig zijn van stembureaus in Bali en Java. De dochter van de eerste president van Indonesië heeft een solide aanhang op het vakantie-eiland Bali omdat Soe- karno's moeder, haar oma, van Balinese adel was. Veel van de binnengekomen stemmen wa ren afkomstig uit Jakarta, ook een van de bolwerken van haar partij. Niettemin gaf Mallaran geng toe de score 'erg verras send te vinden'. Golkar-leider Akbar Tanjung liet niettemin weten dat zijn partij zo nodig klaar is voor de oppositiebanken. De regerings partij scoorde gisteravond min der dan twintig procent. Oorzaak besmetting wordt nooit gevonden kukes Jonge Kosovaarse vluchtelingen spelen 'oorlogje' in het Albanese vluchtelingenkamp in Kukes. Vol gens de laatste cijfers zijn er bijna een miljoen etnische Albanezen gevlucht uit Kosovo. De VN-vluchtelin- genorganisatie UNHCR waarschuwt dat de terugkeer van de vluchtelingen naar Kosovo niet gepaard mag gaan met wraakacties op de Servische bewoners. foto» epa fehim demip. Nederland helpt bij vrij krijgen Iraanse joden tel aviv ad bloemendaal correspondent Nederland en een aantal ande re westerse landen zijn betrok ken bij pogingen dertien gevan gen gezette Iraanse joden vrij te krijgen. De dertien worden be schuldigd van spionage voor 'het zionistische regime' en 'de wereldarrogantie', verwijzingen naar Israël en de Verenigde Sta ten. De arrestaties zijn al in april verricht, maar er is geen rucht baarheid aan gegeven uit angst dat publicatie de bemiddelings pogingen zou bemoeilijken. Pas gisteravond kwam het ministe rie van buitenlandse zaken in Jeruzalem met een korte verkla ring, waarin staat dat geen van de arrestanten heeft gespio neerd of contact heeft gehad met een Israëlische inlichtin gendienst. In de Iraanse pers versche nen enkele weken geleden be richten over 22 joden die zou den zijn aangehouden op ver denking van het plegen van economische vergrijpen, zoals de smokkel van oudheden en het witwassen van geld. Maar maandag meldde radio Tehe ran dat dertien van hen, onder wie de opperrabbijn van Shiraz en leraren en studenten aan de plaatselijke joodse school, wor den beschuldigd van spionage. brussel/luxemburg paul koopman marc peeperkorn De Belgische regering erkent ernstig gefaald te hebben bij de aanpak van de dioxinecrisis. „Hier is de plaats om een mea culpa uit te spreken. Het ver trouwen van de burger is door het trage informeren geschon den", zei minister Van den Bos sche (volksgezondheid) gisteren toen hij tegenover zijn Europe se collega's het boetekleed aan trok. De Belgische minister ver wacht niet dat ooit opgehelderd vordt hoe het veevoer besmet kon raken met het kankerver wekkende dioxine. Afgezien van een volmondig 'sorry' geeft de regering-Dehae- ne niet toe aan de strengere ei sen vein de Europese Unie. De verkoop van alle melk, kazen, rund- en varkensvlees blijft doorgaan, terwijl de EU wil dat eerst aangetoond wordt dat de ze producten dioxine-vrij zijn. Van den Bossche noemde deze eisen 'zwaar overtrokken'. Bin nen een week verwacht hij het wetenschappelijk bewijs in handen te hebben dat de Belgi sche melk veilig is. Europees Commissaris Flynn (gezondheid) reageerde geïrri teerd op de Belgische aantijging dat hij met zijn maatregelen uit de bociit vliegt. „Er is geen sprake van een overdreven re actie. De Commissie heeft steeds gedacht aan de gezond heid van de burger en diens angst voor besmet voedsel." Flynn wees erop dat de veteri naire deskundigen van de EU- lidstaten zijn eisen hebben overgenomen. De Commissie - het dagelijks bestuur van de EU - dreigt België een boete op te leggen als zij in haar afwijzende houding volhardt. De dioxinecrisis begon an derhalve week geleden, nadat uitlekte dat in januari vet, be stemd voor veevoer, besmet was geraakt inet de zwaar gifti ge stof. Alle sporen lopen naar de Vlaamse vetsmellerij Ver- kest, maar deze firma werd op zijn beurt volgens Van den Bos sche bevoorraad door vier leve ranciers. Vandaag wordt de vorige week gestaakte slacht en ver koop van kippen in België weer hervat. De nieuwe aanvoer is volgens Van den Bossche gega randeerd dioxinevrij omdat zij van bedrijven afkomstig is die nooit het verdachte voer heb ben gebruikt. Het gaat volgens premier Dehaene om driekwart van de 3266 pluimveebedrijven. Met de komst van de verse kip pen kan eveneens weer een be gin gemaakt worden met de aanmaak van eiproducten als mayonaise en salades. De markt voor rund- en var kensvlees moet eind deze week weer op gang komen. Ook hier zijn de lijsten van verdachte be drijven nagenoeg gereed. De Commissie vraagt al een week om een overzicht van 'veilige bedrijven', zonder welke iedere export van Belgisch vlees ver boden is. peking jan yan der made correspondent Peking heeft nog niet laten doorschemeren hoe het gaat stemmen over de VN-resolutie over Kosovo. Na een bezoek van de Finse president Martti Ahtisaari, die gisteren in Peking met zijn ambtsgenoot Jiang Ze- min sprak, herhaalde de Chine se staatstelevisie het standpunt dat 'de NAVO eerst met de bombardementen moet stop pen'. Volgens de staatstelevisie zou Jiang Zemin dit gezegd hebben tijdens een telefoonge sprek met de Russische presi dent Jeltsin nadat hij met Ahtis aari had gesproken. De Chinese propagandama chine heeft het Kosovo-conflict steeds ten gunste van Servië be licht en besteedde geen aan dacht aan de etnische zuive ring. Chinese politici en analis ten vrezen dat een buitenlands ingrijpen in Kosovo als een pre cedent gaat werken. China kampt zelf met minderheids problemen in Xinjiang, Tibet en Binnen-Mongolië. Het is echter niet waarschijnlijk dat Peking een beslissing over Kosovo zal tegenhouden. China wil al der tien jaar lid worden van de We reld Handels Organisatie. In dien het gaat fungeren als enig struikelblok voor een vrede in Kosovo komt dit lidmaatschap wellicht op de tocht te staan. washington john wanders correspondent De Californische gedetineerde Ronnie Hawkins was advocaat in zijn eigen straf zaak. In de rechtszaal van Long Beach droeg hij, onzichtbaar voor de leden van de jury, onder zijn gevangenistenue een zoge heten 'shockgordel'. Hij gold als vluchtge vaarlijk en gewelddadig. Hawkins trachtte niet uit de rechtszaal te ontsnappen en hij gedroeg zich evenmin agressief. Wel was hij hinderlijk vaak aan het woord. Te vaak, vond rechter Joan Comparet-Cassani. Dus kreeg Hawkins voor straf een 8 seconden durende stroomstoot van 50.000 volt toege diend. De curieuze bestraffing van de 48-jarige Hawkins, juni vorig jaar, veroorzaakte op haar beurt een schokgolf onder advocaten binnen en buiten de VS. Dit was onmense lijk, betoogden talrijke juristen. De shockgordel was oorspronkelijk be doeld voor de gevaarlijkste categorie gede tineerden. Maar in een van de week ver schenen rapport stelt de mensenrechtenor ganisatie Amnesty International dat het werktuig steeds vaker wordt omgegespt bij minder gevaarlijke criminelen, bijvoor beeld tijdens het transport naai ziekenhuis of rechtszaal van gedetineerden die zijn be smet met het aids-virus. Het toedienen van stroomstoten aan gedetineerden is in 15 staten van Amerika toegestaan De firma Stun Tech ontwikkelde begin jaren '90 een shockgordel die minder dan een kilo weegt en die onder de kleding kan worden gedragen. De gordel wordt gele verd met afstandsbediening. Deze werkt op een simpel 9-volts batterijtje. Tot op hon derd meter afstand kan een gevangenbe waarder, een politieagent of een beveili gingsbeambte met een druk op de knop een signaal naar de ontvanger zenden die in de gordel zit. Dan volgt de elektroshock: 8 seconden, 50.000 volt, boven de lin kernier. De gezondheidsrisico's zijn gering, zeg gen de voorstanders, want de stroomstoot heeft een laag ampère. Maar de drager van de shockgordel weet dat pijn en vernede ring op hem wachten zodra hij zich ge draagt op een wijze die volgens zijn rechter of bewakers als bedreigend moet worden beschouwd. En dit besef is op zichzelf al martelend, meent Amnesty International. Alleen al het dreigen met elektroshocks is een schending van het internationale recht, stelt de organisatiè. paramaribo anp De oud-president van de Cen trale bank van Suriname, An- dré Telting, is door de opposi tie, vakbonden en het bedrijfs leven voorgedragen als nieuwe president van het land. Eddy Jharap, directeur van het be drijf Staatsolie, zal, als het par lement daar goedkeuring aan geeft, vice-president worden. De coalitiepartij BVD heeft zich vandaag achter de kandi daten geschaard. Het is echter onwaarschijnlijk dat het twee tal op een benodigde tweeder de meerderheid kan rekenen, omdat enkele andere coalitie partijen, waaronder de NDP, Wijdenbosch en vice-president Pretaap Radhakishun niet la ten vallen. Mocht het parle ment er niet uitkomen dan zal de Verenigde Volksvergade ring, bestaande uit het parle ment en enkele honderden politieke bestuurders uit het hele land, zich moeten uit spreken. Hier volgen portret jes van de twee kandidaten. André Telting André Telting (64), kandidaat voor het presidentschap van Suriname, is de man van de harde economische hand en de strakke broekriem. Als hij door het parlement wordt gekozen zal hij vrijwel zeker impopulaire maatregelen moeten nemen om de economische malaise te keren. Het mogelijke aantreden van Telting zal voor veel Suri- namers dan ook niet direct een verlichting van de zorgen bete kenen. Toen Telting in maart 1994 werd benoemd tot president van de Centrale Bank van Suri name (CBS) werd met voortva rende hand de sanering van de economie in gang gezet. Uit protest tegen het monetaire be leid van de regering braken er eind dat jaar in Paramaribo 'broodrellen' uit. Maar het ge volg van het gevoerde beleid was wel dat zelfs het Internatio naal Monetair Fonds (IMF) twee jaar later een lovend rap port uitbracht over Suriname. Door het bezuinigingsbeleid onder de regering-Venetiaan kwam Suriname er financieel eindelijk goed voor te staan. De begroting was sluitend, de in flatie en wisselkoers stabiel en de staat beschikte zelfs over re serves in goud en buitenlandse valuta. Het resultaat van dit be leid, dat overigens al voor het aantreden van Telting was inge zet, was dat Suriname zich kon gaan opmaken voor jaren dat de vruchten ervan zouden wor den geplukt. Kort na het aantreden van Wij denbosch kon Telting zijn bie zen pakken. De nieuwe presi dent begon het geld met bak ken over de balk te smijten. De ambtenaren die een fors deel van de begroting opslokken, kregen een loonsverhoging van 50 procent. Het gevolg was dat Suriname binnen de kortste ke ren weer op zwart zaad zat en dat, zo zeggen critici, de geld persen weer gingen draaien, met een gierende inflatie als re sultaat. De goede naam die Telting aan zijn tijd als president van de CBS heeft overgehouden maakt hem volgens de oppositie een goede kandidaat om Wijden bosch op te volgen. Hij beseft als geen ander dat hij als staats hoofd de ondankbare taak heeft de rotzooi op te ruimen die Zijn voorganger heeft achtergelaten. Eddy Jharap De 55-jarige Eddy Jharap heeft zich uit een arm plattelandsge zin met liefst twintig kinderen opgewerkt tot directeur van de Staatsolie Maatschappij Surina me. Hij verliet zijn ouderlijk huis in het district Wanica in 1964 en studeerde aan de Rijks universiteit Leiden. De nu naar voren geschoven kandidaat voor het vice-presidentschap is doctor in de algemene en struc turele geologie. Zijn belangstelling voor de soci aal-economische politiek in Su riname, die hij in Nederland al toonde, uitte zich vooral in het streven om zijn vaderland poli tiek te veranderen. Jharap richt te met enkele vrienden de Volkspartij op. Hij stond op de kandidatenlijst voor verkiezin gen van 1980, maar die gingen als gevolg van de militaire staatsgreep niet door. Van de eerste burgerregering onder het militaire bewind kreeg Jharap in 1980 de moge lijkheid om de haalbaarheid van aardolie-exploratie te on derzoeken. Hij werd directeur van Staatsolie, een functie die hij nu nog bekleedt. Jharap is tot eind 1997 altijd ge roemd door de vroegere militai re machthebbers en hun poli tieke vrienden. Vorig jaar sloeg de stemming om, nadat hem overigens eerst de hoogste staatsonderscheiding van Suri name was verleend. De rege- ring-Wijdenbosch wilde buiten landse ondernemers ruimte tot exploratie geven in het Tamba- redjoveld in het district Saram- acca. Dit veld herbergt de olie reserves waaraan Staatsolie zijn bestaansrecht ontleend. Jharap werd ontslag aangezegd. Na massale protesten en een uitspraak van de rechter kon hij uiteindelijk aanblijven. Deze demonstraties blijken het begin te zijn geweest van het grote volksprotest dat vorige week in het parlement leidde tot een motie van wantrouwen tegen Wijdenbosch en vice-president Radhakishun. Jharap geniet bij veel Surina- mers aanzien. Hij staat bekend als een integere en deskundige manager met een groot geloof in eigen kunnen. Ook interna tionaal is Jharap een graag ge ziene, sociaal bewogen zaken man. Andre Telting. foto anp raymond rutting

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7