Ruzie met de computer:
schoppen helpt niet
TV
WEER
Culturele bevoogding
MAANDAG 7 JUNI 1999
C O
E N T A A R
Wie cultuur en kunst wil bevorderen, moet in geld denken. Zonder
het slijk der aarde vaart in dit land geen idee wel. In Nederland
maakt de cultuur- en kunstsector elke vier jaar een rituele dans om
het gouden kalf, alleen al omdat geen enkele rijksondersteuning
op dit terrein in principe voor meer dan vier jaar wordt verstrekt.
Ook het Concertgebouworkest en het Rijksmuseum dienen hun
beleid, programma, prioriteiten, publieksbenadering, huisvesting
en wat al niet op papier en in de praktijk te profileren.
Morgen maakt staatssecretaris Rick van der Ploeg duidelijk hoe hij
het beschikbare geld - in Haags jargon: publieke middelen, in de
praktijk eenvijfde procent van de totale begroting - over de periode
2001-2005 zal gaan herverdelen. Althans, op basis van welke crite
ria hij komend jaar zijn voorstellen in het Kunstenplan aan de
Tweede Kamer zal baseren, nadat hij de Raad van Cultuur, de be
langhebbenden en de kamer zelf zal hebben gehoord. Van der
Ploeg is een ambitieus baasje, dat zijn stempel op de sector wil
drukken. In zijn Nota Ruim Baan voor Culturele Diversiteit gaf hij
al eerder te kennen waar hij de accenten legt.
Bij de opening van het Dunya Festival, gisteren in Rotterdam, vatte
de staatssecretaris voor een breed publiek nog eens samen dat hij
wil „dat er gezocht wordt naar jong en allochtoon talent en een
meer gevarieerd publiek." En: „Ik wil alleen een breder spectrum
van dromen en fantasieën de kans geven. Dromen van mensen
met geschiedenissen, ervaringen en ogen die iets toe kunnen voe
gen aan het geschoren groen van de polder."
De samenleving is multicultureel geworden - alleen onze culturele
instellingen blijven blank, behoudend en elitair, suggereert Van
der Ploeg. „Er is bij autochtone Nederlanders en gesubsidieerde
instellingen nauwelijks oog voor de culturele behoeften van groe
pen in de samenleving die geen deel uitmaken van selecte subcul
tuur van operaliefhebbers, symfonieorkestbezoekers en galerie
hoppers", schrijft hij in zijn nota.
Van der Ploeg schiet daarmee door in bevoogding. Marokkaanse
schrijvers zetten al het mooiste Nederlands op papier, een belang
rijk deel van de strijkers van het Concertgebouworkest is al Azia
tisch, de Nederlandse Opera is per definitie internationaal. Na
tuurlijk is de bezetting van een toneelstuk geen neerslag van de sa
menleving en moet er gestreefd worden naar een breder publiek.
Maar door orkesten en theatergroepen te dwingen het accent te
leggen op een verbeterde benadering van allerlei doelgroepen en
door het verplaatsen van subsidiestromen creëer je echt geen idea
lere Nederlandse samenleving.
Andijvie stampot met bal
Hoe sponsoring, ook bij de publieke omroep, leidt tot mallotige pro
gramma's konden we zaterdagavond zien in Avro's TeleVizierring
nominaties 1999. Hilversum is er zo happig op zijn zendtijd te ver
kopen. dat de ooit prestigieuze Gouden Televizierring is omgeven
door allerlei onbenullige prijzen en prijsjes, waar ook televisiema
kers nog nooit van gehoord hebben.
Je hebt de Viva-ster voor 'de sterkste vrouw' op de televisie, de Mar
griet-kindertelevisieprijs (uitleg overbodig) en de Zilveren Tulp voor
liet beste buitenlandse programma. En dan is er nog iets dat De Be
wondering heet, een prijs waarvan niet duidelijk is wie daarvoor in
aanmerking komt en op welke gronden. Maar ook sponsor Stad
Rotterdam Verzekeringen wilde zijn naam aan een prijsje verbin
den.
Zo is door de commercie een klein doch onoverzichtelijk bos aan
publieksprijzen ontstaan, waarvan de waarde volstrekt onduidelijk
is. Dus zit je als kijker goed op te letten of Paul Witteman, om maar
eens iemand te noemen, nou eigenlijk wel blij is met zijn nominatie
voor De Bewondering. En of 'ie weet waar het over gaat als presen
tator Joop Braakliekke hem de blijde boodschap komt brengen.
Paul de Leeuw, die het nieuws te horen krijgt van Gert Jan Dröge als
hij in Israël is voor het Songfestival, weet wel wat hij ervan vindt.
„De bewondering? Dat is toch van die achttien bejaarden op de pu
blieke tribune die op een knopje moeten drukken en dan op het ver
keerde knopje drukken?" Hij kijkt eens naar de datum op de uitno
diging en roept: „Oh, godzijdank, ik kan niet!"
Het is ook een rare vertoning. Je heet Harmen Siezen, presenteert al
sinds jaar en dag naar tevredenheid het Journaal, en dan staat daar
opeens die Braakliekke voor je deur, met een versierde koksmuts op
zijn olijke kop en een pan andijviestampot met bal gehakt in zijn
handen... En die zegt dat je genomineerd bent voor De Bewonde
ring. Is dat iets om blij mee te zijn, of is dat een belediging?
Je krijgt van al die door kijkers uiWerkoren programma's ook niet
een plezierige indruk van de smaak van televisiekijkend Nederland.
In de categorie buitenland is alleen The Nanny genomineerd. Dat is
een clichéverhaaltje overe een gillende keukenmeid met een goed
hart die een betrekking aanneemt bij een doodgoeie weduwnaar
met dochter. Comedy, maar toch niet om te lachen. Bij de kinder
programma's doen Peter Jan Rens, de Teletubbies en Klokhuis mee.
Otje is om de een of andere reden vergeten.
Bij de echte prijs, de TeleVizierring, gaat het tussen Toen was geluk
heel gewoon, alweer Paul de Leeuw en de soap Westenwind. Ook al
geen programma's waar een mens voor thuis blijft.
WIL BUYS
Schaapscheerderskou
Een complex systeem van lage barometerstanden, thans boven de
Noordzee en de komende dagen ter hoogte van Denemarken, bepaalt
deze week het weerbeeld in onze streken. Het gevolg is dat tot en met
woensdag de buienkans groot blijft. Daarna wordt enige stabilisatie
van de atmosfeer verwacht. Ten noordwesten van Schotland posteert
zich namelijk een krachtig gebied van hoge luchtdruk. Nadeel is dat
de wind boven onze streken uit het noorden gaat waaien en dat bete
kent aanvoer van koele luchtmassa's. Bovendien worden van tijd tot
tijd wolkenvelden aangevoerd.
Deze situatie riekt naar de voor juni zo typerende Schaapscheer
derskou ofschoon de uitgestrekte wolkenvelden, de motregen en
de lage maxima, zo kenmerkend voor deze periode, meestal rond
de langste dag het weerbeeld bepalen. Men noemt het de
Schaapskou of Schaapscheerderskou omdat 'den landman'
vroeger van deze sombere periode gebruik maakte om de
schapen van hun wollige vacht te ontdoen. De beesten heb
ben namelijk last van de felle zomerzon op hun pas ge
schoren huid.
De Duitse computers zinspelen overigens op hogedruk
boven het noorden van Europa maar doordat in hun op
tiek restanten van de storing boven de Noordzee blijven
hangen, houden de buienkansen de hele week aan. Mor
gen draait het in ieder geval om enkele buien. Toch komt
ook de zon nog wel enige tijd tevoorschijn. De wind gaat
weer terug naar het zuidwesten en later op de dag naar het
westen tot noordwesten. De windsterkte is meest matig, aan
de kust vrij krachtig. De temperaturen komen uit op maxi
maal 17 graden.
Tijdens het afgelopen weekeinde zijn er dikwijls buien ge
vallen. Zaterdagochtend hadden we eerst te maken met
een regengebied. In de loop van de middag klaarde het
evenwel flink op en ook gistermiddag kwamen er flinke op
klaringen. Wel stond er veel wind (aan zee windkracht 7).
Tussen vrijdagavond en gisteravond viel erop Schiphol 11
en in Stompwijk 12 mm.
JAN VISSER
Gouden toekomst voor degene die een apparaat maakt dat iedereen snapt
Op internet staat een kort filmpje. 'Bad day at the office' heet het. Het gaat over een man die ach
ter zijn computer zit te werken. Maar hij krijgt ruzie met het apparaat. Hij ramt met zijn vuisten
op het toetsenbord, vervolgens pakt hij het op om er zijn beeldscherm mee van het bureau te
slaan. Woedend loopt hij van zijn werkplek weg, in het voorbijgaan geeft hij de machine nog een
trap na. De mededeling 'er heeft zich een fatale uitzondering voorgedaan', of 'dit programma
heeft een ongeldige bewerking uitgevoerd en wordt afgesloten' komt altijd ongelegen. Als het
jaarverslag bijna af is bijvoorbeeld of vlak voor een deadline. Het grote kruis op het beeldscherm
geeft aan dat het goed mis is. Om gek van te worden. En de machine krijgt er flink van langs:
'Waarom doe je gewoon niet wat ik zeg, kreng'.
Marita van Rooij is helpdesk
medewerker bij Compaq en
krijgt mensen aan de telefoon
die door het lint zijn gegaan.
„Mensen kunnen écht heel erg
kwaad zijn, of totaal overstuur.
Ik word ook wel uitgescholden.
Maar ik heb daar begrip voor:
ze zijn niet kwaad op mij maar
op de situatie. Soms is het een
hele toer om iemand rustig te
krijgen. Het lukt ook niet altijd.
Als mensen maar bijven door
razen, kan ik niets anders doen
dan ze vertellen dat ik ze zo niet
kan helpen en het gesprek be
ëindigen."
Computerfabrikant Compaq
heeft in Engeland laten uitzoe
ken hoe groot de frustratie on
der professionele computerge
bruikers is. De uitkomsten zijn
opmerkelijk. Bijna een kwart
van de 1255 ondervraagde Brit
ten zegt dat ze hun werk ten
minste één keer per dag moe
ten onderbreken omdat er een
computerprobleem is. Bijna
één op de vijf zegt soms wel
drie uur per dag nodig te heb
ben om het probleem op te los
sen. Twee van de vijf zegt door
het gedonder een deadline te
missen.
Maar de gedupeerde gebruikers
laten het niet over hun kant
gaan. Meer dan de helft is zó
kwaad dat ze 'terug willen
vechten'. De ongehoorzame
machine wordt uitgescholden,
geslagen en geschopt. Een
kwart van de gebruikers heeft
de neiging zijn computer te
mollen door de stekker eruit te
trekken. De Britse professor in
de klinische psychologie Robert
Edelmann heeft meegewerkt
aan het onderzoek. Uit de uit
komsten concludeert hij dat
computerstress inmiddels 'een
serieus bijverschijnsel van onze
obsessie voor technologie' is
geworden. Hij heeft er zelfs een
chique term voor bedacht:
technology related anger (tech
nologie-gerelateerde woede).
„Een computer is van nature
een ingewikkelde machine. Bij
mensen die er dagelijks mee
moeten werken, leidt die inge
wikkeldheid tot frustraties en
stress", aldus Edelmann. „Ze
voelen zich dom omdat ze het
apparaat niet begrijpen, of ze
voelen zich bedreigd omdat ze
'm niet in de hand hebben. Dat
leidt tot computerwoede."
Nikki Stange noemt het 'data-
paniek'. Stange werkt bij de Ca-
lifor-nische firma DriveSavers,
een bedrijf dat voor duizenden
dollars per opdracht datagege-
vens van vernietigde harde
foto hans van weel
schijven probeert te redden. Als
mensen volledig over de rooie
zijn, omdat ze kostbare gege
vens zijn kwijtgeraakt of bang
zijn dat dat is gebeurd, vangt zij
hen op. „De intensiteit van de
gevoelens bij mensen met een
computercrisis is vaak net zo
sterk als bij zelfmoordenaars",
zei ze in oktober in een inter
view met het Duitse blad Die
Zeit. „Alleen is bij datapaniek
de oorzaak makkelijker te ach
terhalen."
Ook de 'kleingebruiker' schiet
geregeld in de stress en zou
soms niets liever doen dan z'n
computer het raam uit gooien.
En dan hoeven er echt geen be
standen te zijn vernietigd. Als
het niet lukt om een kolom
breedte in te stellen, een cd-
rom te installeren, een spread
sheet passend afgedrukt te krij
gen of een plaatje van Internet
in te voegen, kan dat leiden tot
grote woede en een gevoel van
machteloosheid. 'Hij begrijpt
me gewoon niet!' De avond (of
nacht) vliegt voorbij.
„Uiteindelijk moet het gebruik
van de computer net zo makke
lijk worden als het rijden in een
auto", zegt Dolf van den Bos
van de World Acces Planet In
ternet. De helpdesk van deze
Internetprovider krijgt elke
maand zo n 80.000 telefoontjes
te verwerken van mensen die
ruzie hebben met hun compu
ter. Als service aan die klanten
zijn de technici die oorspronke
lijk aan de lijn zaten, groten
deels vervangen door leken.
„Vrouwen vooral, die kunnen
zich beter inleven in anderen",
zegt de woordvoerder.
Maar het blijven 80.000 tele
foontjes. „Kinderziektes. Inter
net is nog maar in het stadium
van het ouderwetse Swiebertje-
telefoontoestel. Fabrikanten die
hun producten zó kunnen ma
ken dat iedereen ze kan bedie
nen, zonder uitgebreide ge
bruiksaanwijzing, hebben de
toekomst."
FLORIEN VAN REES
MENSELIJK
De Britse modeontwerpster die
de bruidsjurk vervaardigde voor
de prinses van Wales, wordt on
der forse druk gezet van schuldei
sers om de resten te verkopen van
de stof waaruit de betoverende
jurk werd vervaardigd. Dat meld
de de Britse krant The Sunday Ti
mes gisteren. De materiaalresten
zouden naar schatting 480.000
dollar kunnen opbrengen. ELIZA
BETH EMMANUEL, die in 1997
failliet ging, maakte de legendari
sche jurk in 1981 voor prinses
Diana voor 1.700 dollar. Als per
soonlijk souvenir bewaarde ze het
patroon en de resten van de stof.
De advocaten van de schuldeisers
willen nu dat Emmanuel de sou
venirs laat veilen. De modeont
werpster is verontwaardigd, maar
de schuldeisers zijn onverbidde
lijk en willen de resten en het pa
troon openbaar laten verkopen
door het veilinghuis Guernsey's in
New York. In 1997 liet Diana 79
jurken veilen. De opbrengst, 5,5
miljoen dollar, werd besteed aan
liefdadigheid. Experts gaan ervan
uit dat dit soort van memorabilia,
sedert de dood van de prinses,
nog in waarde is gestegen.
De populaire Britse krant The
Sun heeft 75.000 pond (bijna
een kwart miljoen gulden) ge
schonken aan twee charitatieve
instellingen. Het blad verdiende
het geld met de publicatie van
een foto waarop SOPHIE RHYS-
JONES, de verloofde van de Brit
se prins Edward, halfnaakte was
te zien. De aanstaande van prins
Edward had de twee instellingen
zelf uitgezocht. De krant Sunday
Mirror meldde de schenking. Zo
wel de uitgever van The Sun,
News International van Rupert
Murdoch, als de familie wilde
geen commentaar geven op het
bericht. Een voormalige collega
van Rhys-Jones maakte de foto in
1988. Zij had de plaat aan de
krant verkocht voor een bedrag
van bijna 350.000 gulden. De
publicatie leidde tot woedende
reacties van Buckingham Palace.
The Sun kreeg een berisping van
Sophie Rhys-Jones. foto ap
de commissie die toezicht houdt
op de Britse mediè. De krant
bood zijn verontschuldigingen
aan en beloofde beterschap. The
Sun heeft een oplage van 3,'6
miljoen stuks. De bewuste editie
vloog zo snel de winkels uit dat er
250.000 extra exemplaren moes
ten worden bijgedrukt.
Door voor James Bond te spelen
heeft een 28-jarige ROTTER
DAMMER in de nacht van zater
dag op zondag voorkomen dat
zijn bestelbusje werd gestolen.
De man moest even iets afgeven
in een zaak aan de Bergse Dorps
straat en had in de tussentijd de
motor van het busje laten draai
en. Toen hij weer bij de parkeer
plaats kwam, zag hij nog juist ie
mand met zijn wagen wegrijden.
De Rotterdammer rende er ach
teraan, greep het imperiaal en
klom bovenop de rijdende bestel
bus. Hij kroop naar voren en liet
ondersteboven via de voorruit zijn
gezicht aan de bestuurder zien.
Die stopte meteen en wist te ont
snappen. De autodief klom ver
volgens op de Freericksplaats op
het dak van een restaurant, waar
de politie hem even later vanaf
haalde. Het bleek een 22-jarige
man uit Bergambacht die na een
avond stappen, waarbij hij ook
drugs had gebruikt, het bestel
busje wilde gebruiken als vervoer
middel naar huis.
De 74-jarige dorpsomroeper
KOOS VERDONK uit het Noord-
Hollandse De Rijp krijgt alsnog
de jaarwedde van 99 gulden die
24 jaar aan zijn neus voorbij is
gegaan. Hij werd in 1974 dorps
omroeper na twee borreltjes aan
de bar in een plaatselijk etablis
sement. De ondernemers uit De
Rijp wisten hem op die manier
over te halen en ook de gemeente
herstelde het ambt van dorpsom
roeper in ere. Verdonk werd een
jaarlijks bedrag van 99 gulden
toegezegd. Tijdens zijn 25-jarig
jubileum in februari liet hij weten
dat bedrag slechts één keer te
hebben ontvangen. Naar aanlei
ding daarvan ging het college van
B en W van de gemeente Graft-De
Rijp een gesprek met Verdonk
aan. De uitkomst is dat alsnog
een bedrag van 2.400 gulden
aan hem wordt overgemaakt. Bo
vendien worden zijn activiteiten
als dorpsomroeper voortaan op
declaratiebasis vergoed. Het be
drag van 99 gulden wordt daar
voor in stand gehouden.
Mevrouw Van Hanegem
Achter een krachtige vrouw staat vaak
een schlemiel. Denk maar eens aan
Margaret Thatcher, koningin Wilhel-
mina en Willeke van Ammelrooy.
Maar er zijn ook krachtige vrouwen
die hun echtgenoot aanvullen op een
miniem onderdeel dat hij niet hele
maal beheerst of dat hem niet interes
seert. Marianne van Hanegem, schiet
me te binnen, die voor Willem over de
contracten onderhandelt.
Mijn vrouw is van het type - mevrouw
Van Hanegem. Na enkele weinig suc
cesvolle ervaringen mijnerzijds met
colporteurs, collectanten zonder le
gitimatiebewijs en creatief calcu
lerende taxichauffeurs, leidt zij
de onderhandelingsdelegatie als
er voor ons gezin zaken van
enig belang moeten worden
aangeschaft. Zo ook afgelopen
week toen we, in navolging
van de rest van eigen huisbe-
zittend Nederland, een deel
van de overwaarde van onze
woning stuksloegen. De keu
ken-, meubel-en parketbran
che zijn bolwerken van seksis
me, waarbij de verkoper zich
gewoontegetrouw tot de man in
het gezelschap richt en de vrouw
alleen in het gesprek betrekt als
de kleurencombinatie van het
onderwerp in kwestie ter sprake
komt. Maar bij ons gaat de aandacht
intuïtief uit naar mijn echtgenote, ze
ker als het rekenmachientje wordt ge
trokken om voorlopige nota's te specifi
ceren.
En mocht er nog enige twijfel bestaan
over wie er in deze kwesties aan de
touwtjes trekt, dan vraagt ze uitgere
kend op dié momenten of ik even wil
controleren of de nazaten in het kin
derparadijs de zondeval niet aan het
naspelen zijn. even wil kijken of de
koplampen van mijn auto niet zijn
blijven branden die gaan automatisch
uit als je de contactsleutel omdraait) of
met de rolmaat die ik met een vooruit
ziende blik van huis heb meegenomen
de hoogte van de eettafel nog even wil
nameten die we net op het punt staan
aan te schaffen. „En meet dan meteen
al die andere tafels ook even na.
Als ik dan na enige tijd terugkom, zie
ik een hevig transpirerende verkoper
meteen lichte zenuwtrek om de mond
de nota in neeru/aartse richting bijstel
len. Of mevrou w dan hier maar even
wil tekenen.
Om aan het eind van de week nog iets
van mijn zelfrespect te redden zou ik
hoogstpersoonlijk regelen dat het wrak
van een Fiat Panda waarin mijn
vrouw zich van en naar haar werk
placht te begeven, werd ingeruild voor
zo'n modieus nieuw wonder op wielen
uit de Koreaanse automobielindustrie.
Tot de tanden gewapend met adviezen
van mijn vader (die een lijst bijhoudt
van medewerkers uit het midden- en
kleinbedrijf die hij persoonlijk in de
WAO heeft doen belanden) komen we
met rammelende kleppen en slippende
koppeling het garageterrein oprijden,
en parkeren het agressief roestende ve
hikel zorgvuldig op enige afstand van
de showroom.
„Als u daar (ik wijs naar de auto) 3000
gulden voorgeeft, kunnen wemeteen
zaken doen", luidt mijn openingszin,
die voor de theatraal naar adem hap
pende verkoper het sein vormt vooreen
lange jammerklacht over de instorten
de tweedehands automarkt, de krappe
marges op nieuwe wagens en de neer
waartse spiraal waarin de wereldeco
nomie zich bevindt. Om dat te onder
strepen, pleegt hij twee telefoontjes met
tussenhandelaren, die hem in ruil voor
een beschrijving van relevante kente
ken- en moforgegevens weten te vertel
len dat de gangbare waarde van ons
voertuig niet boven de 500 gulden uit
komt.
Dat lijkt mij een alleszins redelijk be
drag en ik knik begrijpend tegen de ge
plaagde medewerker die het ook alle
maal niet kan helpen. „Ik zei al tegen
mijn vrouw dat ze met die inruilprijs
aan de hoge kant zat", begin ik subtiel
aan de tweede onderhandelingsronde.
„Bij mijn eigen dealer krijg ik er anders
wel 3000 gulden voor", bluft mijn
vrouw zich naar voren. Met haar elle
bogen dirigeert ze me naar de uithoek
van de showroom, waar ik enige tijd
zorgvuldig de kilometerstanden van de
occasions in me opneem. Als ik weer
dichterbij ivordtgewenkt, blijken mijn
echtgenote en het type sales-manager
het eens te zijn geworden over een in
ruilprijs van 2200 gulden voor de Pan
da en een pakket extra's voor de nieu
we wagen (stuurbekrachtiging, centra
le deurvergrendeling, elektrische ra
men, een in twee delen neerklapbare
achterbank en in de kleur van de car
rosseriegespoten bumpers) waarbij de
standaardversie waarvoor ik de onder
handelingen had geopend tamelijk ar
moedig afsteekt.
Om de koop te bekrachtigen geeft hij
haar een hand, mij negeert hij volko
men.
„Hij zal toch wel doorgehad hebben
dat ik de schlemiel achter de krachtige
echtgenote speelde?", zeg ik op de te
rugweg naar huis.
„Dat denk ik wel", antwoordt de
krachtige echtgenote.
„Sommige rollen zijn je nu eenmaal op
het lijf geschreven.
DICK VAN DER PLAS
