'Geen solidariteit zonder liefde
Remonstranten schrappen 'Hem' uit beginselverklarii
Kerk Samenleving
r\
Kassmann tweede
vrouwelijke bisseho
'Christelijk gelooi
ideologie geworde
MAANDAG 7 JUNI 1999
REDACTIE AAD RIETVELD, 07'
VANDAAG
7 Ergens in de achtste of negende eeuw na Chris
tus heeft een legende wortel geschoten die het
WWverhaal vertelt van de heiligen Ursula en Cune-
ra. De Britse koningsdochter Ursula (21 okto
ber) moest trouwen met een heidense prins. Om aan dat
huwelijk te ontkomen legde zij de gelofte van maagdelijk
heid af en vluchtte per boot richting Nederland. Naar ver
luidt deed zij dat in gezelschap van maar liefst elfduizend
andere maagden, waaronder ene Cunera. Als er een kern
van waarheid in het verhaal zit, is er waarschijnlijk sprake
van een leesfout en gaat het om slechts elf vrouwen. Een
maal via de Rijn bij Keulen aangekomen werden ze alle
maal gedood, door de Hunnen die zojuist Keulen aan het
belegeren waren. Alleen Cunera overleefde de slachting,
met behulp van de Friese koning Radboud. Waarschijnlijk
is tijdens de christenvervolging onder Diocletianus (ca.
300) een aantal maagden in Keulen als martelaressen ge
storven. Daarvan getuigt de uit de vierde of vijfde eeuw
daterende 'Clematius-inscriptie', die zich nog in de Keul
se St.-Ursulakerk bevindt. Cunera zou als dienstmaagd in
dienst zijn gekomen van een rijke heer, wiens jaloerse
vrouw het leven van Cunera nam door haar te wurgen met
een doek. 7 Juni is haar herdenkingsdag.
Altaarstuk terug in schuilkerk
amsterdam Het schilderij 'De hemelvaart van Maria' van de ze-
ventiende-eeuwse kunstenaar Nicolaas Moeyaert is terug in de
schuilkerk aan het Begijnhof in Amsterdam. Daarmee is het
drieluik op het altaar, waarvan de zijpanelen in de kerk waren
gebleven, weer compleet. 'De hemelvaart' werd eind jaren twin
tig uit geldnood verkocht. Begin dit jaar dook het schilderij plot
seling weer op in New York, waar het op een kunstveiling te
koop werd aangeboden. Voordat het wordt teruggeplaatst
wordt het eerst gerestaureerd. Voor 15 augustus, het feest van
Maria Hemelvaart, moet dat werk klaar zijn. foto paul van weel
Pastoraal werkster bij Rafaelgroep
warmond Joke Vermeulen, pastoraal werkster te Lisse, is dins
dagavond te gast bij de Rafaelgroep, een rouwbegeleidings-
groep van de kerken in Warmond. Iedereen die in zijn of haar
directe omgeving iemand verloren heeft is welkom op de bij
eenkomst in gebouw Het Zenith achter de Hervormde Kerk aan
de Herenweg 82 in Warmond. De thema-avond begint om acht
uur.
Nieuwe fondsenwerver voor CMC
oegstgeest Het Centraal Missie Commissariaat (CMC) in
Oegstgeest heeft een nieuw hoofd fondsenwerving en publici
teit. Werend Griffioen (48) volgt in die functie Jan de Paus op.
Griffioen was eerder voorlichter en fondsenwerver bij de stich
ting Mensen in Nood. Hij schrijft voor kerk- en dagbladen,
maakte programma's voor de actualiteitenrubriek Brandpunt
van de KRO en werkte mee aan televisieacties als Eén voor Afri
ka en Help Polen de winter door. Het CMC bemiddelt bij de uit
zending van ontwikkelingswerkers, behartigt de belangen van
missionarissen en is mede-uitgever van de Missie-Zendingska
lender.
arnhem anp
De remonstranten hebben dit weekeinde het
woord 'Hem' als veel te mannelijke aanduiding
voor God geschrapt uit hun beginselverklaring.
Wel blijft de Remonstrantse Broederschap de
zelfde naam dragen. Het alternatief 'de Remon
stranten' werd verworpen.
In de beginselverklaring wordt het woord
evangelie niet langer met een hoofdletter ge
schreven. De boodschap is niet alleen in de bij
belse evangelieboeken, maar ook daarbuiten te
vinden, vinden de leden van de Broederschap.
Met ruim tweederde meerderheid ging de alge
mene vergadering van bestuur zaterdag in Arn
hem akkoord met de wijzigingen, die de afgelo
pen twee jaar reeds in de plaatselijke gemeenten
waren besproken. Dit proces was op gang ge
bracht door onder meer de feministische theolo
gie en het gesprek met andere godsdiensten.
De beginselverklaring dateert uit 1928. De
nieuwe tekst luidt: „De Remonstrantse Broeder
schap is een geloofsgemeenschap die, geworteld
in het evangelie van Jezus Christus en getrouw
aan haar beginsel van vrijheid en verdraagzaam
heid, God wil eren en dienen."
Verder besloot de vergadering dat mensen
voortaan lid kunnen worden van de landelijke
broederschap in plaats van een plaatselijk ge
meente. De broederschap wordt dan een soort
netwerk. De proef geldt voor twee of drie jaar.
Het Remonstrants Seminarium blijft voorlopig
in Leiden gevestigd. Op zijn vroegst in 2000 zal
de algemene vergadering een besluit over ver
plaatsing nemen. Het curatorium hoopt dat er
dan meer duidelijkheid zal zijn over de gevolgen
van de concentratie van de predikantso|
gen van de Samen op Weg-kerken. Die b
eind vorig jaar dat de hervormde opleidjj
Leiden en in Amsterdam worden gesloten
de twee gereformeerde (Kampen en aan
worden gefuseerd met als vestigingsplaa
sterdam.
De hervormden werkten sinds jaar en
Leiden samen met de remonstranten en
sterdam met lutheranen en doopsgezint
lutheranen doen wel mee aan Samen op)
doopsgezinden en remonstranten niet.
Paus in Polen
Paus Johannes Paulus II
heeft tien jaar na de val
van het communisme in
zijn vaderland opgeroepen
tot geestelijke vernieuwing.
Hij droeg zondag de mis
op voor meer dan 300.000
belangstellingen in Peplin.
Een dag eerder, in Gdansk,
woonden 800.000 enthou
siaste gelovigen de mis
met de paus bij.
gdansk/pelplin dpa/rtr/afp
Geen solidariteit zonder liefde,
hield de paus zaterdag in
Gdansk zijn landgenoten voor.
In de Poolse havenstad stond
de wieg van de vrije vakbond
Solidariteit, die bijdroeg tot de
val van het communisme in Po
len. Johannes Paulus II begon
er zijn zevende bezoek aan zijn
vaderland, het langste sinds hij
in 1978 paus werd.
De paus riep de Polen in bei
de missen op een 'samenleving
van liefde' op te bouwen. Mate
rialisme alleen is niet voldoen
de, aldus de paus. Het leven
krijgt pas door goddelijke waar
den zijn volle glans. Alle Polen
zouden het christendom als ba
sis van hun leven moeten ne
men. „Betreedt het nieuwe mil
lennium met het evangelie. Dat
mag in geen Poolse woning
ontbreken", zei de kerkvorst.
De 79-jarige paus arriveerde
zaterdag in Gdansk. Hij werd
daar welkom geheten door de
aartsbisschop van Gdansk. On
der de honderdduizenden gelo
vigen bevonden zich ook Mari
an Krzaklewski, de leider van de
vakbond Solidariteit, en de
voormalige Poolse president
Lech Walesa.
In dertien dagen bezoekt de
paus twintig steden, waaronder
zijn geboorteplaats Wadowice
en Krakow, de stad waar hij tot
1978 aartsbisschop was en waar
zijn ouders liggen begraven.
Veel Polen houden er rekening
mee dat dit het laatste pausbe
zoek aan hun land is.
Zaterdag woonden 800.000
enthousiaste gelovigen de mis
met de paus op de paardenren
baan van Sopot bij. Zondag wa
ren er ruim 300.000 belangstel
lenden bij de pausmis op de
Bisschopsheuvel bij Pelplin,
eveneens in het noorden van
Polen.
In Peplin bracht de paus zijn
toehoorders de 'Pepliner herfst'
van 1939 in herinnering. In de
ze dramatische tijd werden in
het noorden van Polen meer
Paus Johannes Paulus II, met bisschop Andrzej Sliwinski van Elblag aan zijn zijde, in de Pausmobiel op weg
naar een openluchtmis. foto ap
dan driehonderd priesters ver
moord door de nazi's.
De paus zei bezorgd te zijn,
dat zo veel landgenoten hun
traditionele normen en waar
den inruilen voor een con
sumptiementaliteit. Hiermee
steunde hij de Poolse bisschop
pen, die zich vooral keren tegen
zaken als abortus, de pil en sek
suele voorlichting op scholen.
Weliswaar is tweederde van
de Polen van mening dat de
Rooms-Katholieke Kerk een be
langrijke rol in de samenleving
speelt. Maar evenzoveel men
sen vinden dat de kerk zich niet
met hun privé-leven moet be
moeien.
Paus pleit voor geschorste club
warschau dpa
Paus Johannes Paulus II heeft bij de FIFA gepleit voor de Poolse
kampioen Wisla Kraków, zo meldt de krant Super Express. In
een brief aan FIFA-president Joseph Blatter heeft de paus erop
aangedrongen de schorsing van de club uit Kraków ongedaan te
maken.
Vorig jaar november raakte Dino Baggio van AS Roma door
een mes aan zijn hoofd gewond tijdens de UEFA Cup-wedstrijd
tegen Wisla Kraków (1-1). De FIFA legde de thuisclub vervol
gens een schorsing van een jaar op. Wisla mag het komend sei
zoen niet deelnemen aan de Champions League.
hannover anp/epd
Dr. Margot Kassmann (41) is
zaterdag gekozen tot bisschop
van de Evangelisch-Lutherse
Kerk van Hannover. De moe
der van vier dochters is na
Maria Jepsen in Hamburg de
tweede vrouwelijke bisschop
in de EKD. Zij volgt Horst Hir-
schler op. Met 3,3 miljoen le
den is Hannover de grootste
regionale kerk binnen de EKD.
Kassmann is de negende
vrouwelijke bisschop in de
124 Lutherse Kerken in de he
le wereld. In 1993 was Jepsen
wereldwijd de eerste.
Kassmann, secretaris-gene
raal van de Duitse protestante
Kirchentag, kreeg in dé derde
stemmingsronde met 52 om
45 stemmen de voorkeur van
de regionale synode boven de
55-jarige predikant Jürgen Jo-
hannesdotter uit Stade. Hij
werkt al bijna dertig jaar in de
kerk van Hannover.
Sinds 1994 leidt Kassmann
als eerste vrouw de Kirchen
tag, de massale tweejaarlijkse
manifestatie van de Duitse
protestanten. De volgeni
eenkomst is van 16 tot 2
in Stuttgart. Daarvoor v
onder meer gemeente
kant en studieleider va
theologische academie v
EKD. Zij promoveerde ii
op een oecumenisch
werp bij dr. Konrad Rais
huidige secretaris-gi
van de Wereldraad var
ken.
In 1983 werd Kassma
Vancouver met haar 21
het jongste lid van het 1
den tellende Wereldra
stuur. De afgelopen zeve
zat zij in het dagelijks bi
van de koepelorganisati
339 anglicaanse, orthodo
protestantse kerken. Zij
drijvende kracht achte
Wereldraadprogramma
overwinning van het gev
Met haar drukke baa
haar vier dochters (Sara
tweeling Lea en Hann:
Esther) redt zij het volge
gen zeggen alleen dankzi
ijzeren discipline. De i
spraakte theologe staa
kend als een 'Power-Frai
nukerk anp
Voor veel kerken is het christe
lijk geloof een heersende ideo
logie geworden. Dat systeem
denken is zowel aan vrijzinnige
als aan orthodoxe kant vastge
lopen. Het brengt grote groe
pen mensen niet meer in bewe
ging-
Dat beeld schetste A. van
Heusden, directeur van de
Evangelische Alliantie, zaterdag
in Nijkerk. Daar hield het Evan
gelisch Werkverband binnen de
Samen op Weg-kerken een bij
eenkomst over de rol van de
evangelische beweging in de
21-ste eeuw.
Zwaartepunt voor de kerken
moet volgens Van Heusden niet
liggen op lidmaatschap en in
zet, maar op het betrekken van
de gemeenteleden bij de helde
re visie en doelstellingen van de
gemeente. Die heeft drie we
zenskenmerken: gemeenschap,
opbouw en identiteit, aldus Van
Heusden.
De kerk moet volgens de ge
reformeerde predikant J. de Kok
uit Drachtstercompagnie veel
meer oog krijgen voor h
tiegericht werken. Keri
en individuele aandad
naar zijn mening niet ge
schaps- en discipelvorme
Daarom moet er ee
schakeling komen van ee
sumptie- naar een partie
systeem, zei De Kok. He
niet zo zijn dat 20 proce
de gemeenteleden voor
dere 80 procent zorgt, ve
„Die twintig procent ra
anderen toerusten, voor
en voor de buitenkerkeliji
Het Evangelisch
band ontstond voorjaa
als reactie op de aanhol
leegloop van de Sam
Weg-kerken, die als kill
ervaren. Die zouden kuri
ren van de evangelische
ging, waartoe baptist!
pinkstergelovigen behon
Het werkverband wil 1
de SoW-kerken ruimte
pen voor het beleven vai
spiritualiteit. Daarin lig
nadruk op persoonlijke a
met Jezus en op de gee
groei van de gelovige.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met dinsdag.
Noorwegen:
Bewolkt en vooral in het zuiden
veel buien. Naar het noorden toe
ook wat zon en een stuk droger.
Maxima meest tussen 15 en 20
graden.
Zweden:
Af en toe zon, maar met name in
het zuiden ook buien. Middag-
temperatuur tussen 16 graden in
het noorden en 21 graden bij
Stockholm.
Denemarken:
Wisselend bewolkt en nu en dan
(onweers)buien. Middagtempe-
ratuur omstreeks 17 graden.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
Wisselend bewolkt en enkele
buien. In Ierland droger en gere
geld zon. Middagtemperatuur
van 12 graden in het noorden
van Schotland tot 17 graden bij
Londen.
België en Luxemburg:
Half tot zwaar bewolkt en van
tijd tot tijd buien, mogelijk met
onweer. Maxima omstreeks 17
graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Tamelijk wisselvallig weer met
afwisselend zon en wolken, maar
ook buien, mogelijk met onweer.
Middagtemperatuur uiteenlo
pend van een graad of 15 in de
westelijke departementen tot 20
graden in het oosten, morgen in
het oosten enkele graden lager.
Portugal:
Flink wat zon, maar morgen
meer wolken en gerede kans op
een fikse regen- of onweersbui.
Middagtemperatuur van iets on
der 20 graden in het noorden tot
meer dan 25 graden in de Algar-
ve.
Madeira:
Zonnige perioden, ook een paar
wolkenvelden. Waarschijnlijk
droog. Maxima ongeveer 23 gra
den.
Spanje:
Perioden met zon, maar vooral
morgen ook een pittige regen- of
onweersbui. Maxima veelal tus
sen 25 en 30 graden, maar in
het noorden frisser.
Canarische Eilanden:
Flink wat zon en droog. Middag
temperatuur rond 25 graden.
Marokko:
Westkust: Flinke zonnige perio
den en in het noorden kans op
een onweersbui. Maxima rond
25 graden, landinwaarts veel
warmer.
Tunesië:
Vrij zonnig. Middagtemperatuur
vlak aan zee rond 30 graden, in
het binnenland boven 40 gra
den.
Zuid-Frankrijk:
Geregeld zon, maar ook enkele
buien, mogelijk met onweer. In
de bergen de pittigste buien.
Aan de Middellandse Zee flink
wat zon en morgen een opste
kende Mistralwind. Maxima van
19 graden langs de westkust tot
26 graden aan de Middellandse
Zee.
Mallorca en Ibiza:
Flink wat zon, droog en warm.
Maxima rond 28 graden.
Italië:
Zonnige perioden, maar ook en
kele buien, soms met onweer. In
het noorden de minste zon.
Maxima 27 tot 34 graden.
Corsica en Sardinië:
Veel zon, maar ook kans op regen
of onweer. Middagtemperatuur
meest tussen 27 en 32 graden.
Malta:
Zonnig, maar ook soms wolken
velden en enkele regen- of on
bewolkt
onweer
W warmtefront
regen
&Ê!bS> sneeuw
koufront
Ai*
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
hogedruk
zonnig
19 temperatuur
-r,™ luchtdruk in
1000 hecto pascal
weersbuien. Middagtemperatuur
30 tot 35 graden.
Griekenland en Kreta:
Vrij zonnig, maar vooral in het
westen en noordwesten ook en
kele wolkenvelden. Maxima 30
tot 35 graden.
Turkije en Cyprus:
Vrij zonnig en warm met een
middagtemperatuur van om
streeks 30 graden.
Duitsland:
Wisselend bewolkt en van tijd tot
tijd enkele stevige buien, soms
met onweer en kans op windsto
ten. Maxima uiteenlopend van
17 graden in het westen tot 24
in het uiterste oosten.
Zwitserland:
Half tot zwaar bewolkt en buien,
ook met onweer en veel wind.
Maxima 18 tot 24 graden.
DINSDAG 8 JUNI 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 05.22 Zon onder 21.55
Maan op 02.54 Maan onder 14.46
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 11.14 23.56 10.47 23.29
Laag 06.40* 19.14 06.21 18.55
Weerrapporten 07 juni 08 u
half bew.
hall bew.
half bew.
onbew
12
16
regenbui
Las Palma
Locarno
temp neersl Malta
17 8 6.0
18 8 5.0
18 7 3.0
18 6 3.0
16 8 5.0
16 8 2.0
18 7 0.9
15 12 1.0
17 8 3.0
onbew.
regenbui
halt bew.
half bew.
hall bew
14.0
32 22 0.0
20 16 01
16 11 0.1
27 17 0.0
17 12 0.1
3.0
29 20 00
13 6 0.8 Tel Aviv
Split c
Stockholm r
Warschau z
Wenen I
Bangkok t
Buenos Aires I
Casablanca z
Johannesburg c
Los Angeles z
New Orleans t
New York z
17 9 2.0 Tunis
23 11 4.0 Vancom
Oostenrijk:
Wisselend bewolkt en enkele ste
vige regen- of onweersbuien.
Tussendoor ook zon. Middagtem
peratuur van 21 graden in het
westen tot 27 graden bij Wenen.
Polen:
In het westen wolkenvelden en
van tijd tot tijd regen of onweer.
In de rest van Polen veel zon en
warm. Maxima rond 27 graden,
in het westen iets boven de 20.
L O F O
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 5
Familieberichten: 023-5317 337
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot F
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot li
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging verstn
het automatisch afschrijven var
abonnements- geld, ontvangen 1,-b
betaling.
VERZEN0ING PER POST
Voor abonnementen die per post (binns
worden verzonden geldt een toeslag vï
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTE
Voor mensen die moeilijk lezen, sleet
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samentf
van het regionale nieuws uit het Leié
Dagblad op geluidscassette beschikte
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur,
Tsjechië en Slowakije:
In Slowakije de meeste zon en
de minste buien. Maxima 28
graden. In Tsjechie van tijd tot
tijd regen of onweer. Maxima in
Praag 23 graden.
Hongarije:
Flinke zonnige perioden met
maxima van rond de 30 graden.
Vooral in het westen, ook bij het
Balatonmeer, toenemende kans
op onweer.
I E K
N H U I Z f
ONGEVALLEN DIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum- 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
