Topman Berndsen trots op ontmanteld Nedlloycf: Wie jong belegt, is eerder rijk Internet levert zwaar en matig betaald werk op Economie WOENSDAG 2 JUNI 1999 APELDOORN ERIK VAN DER STRUIJS Nederlandse jongeren zijn niet vies van een beetje na-apen. Lopen Amerikanen de hele dag met een honkbalpetje op hun hoofd, dan doen zij dat ook. Dragen veel Amerikanen een baardje rondom hun mond. dan scheren zij zich op die plaatsen ook niet. Wat 'cool' is in de States, wordt achter de dijken snel 'vet'. Met beleggen is het niet anders. Na de VS kunnen aandelen en jongeren elkaar ook in Nederland steeds beter vinden. De Ro- beco Groep en de Postbank startten deze winter elk met een beleggingsfonds voor middelbare scholieren. En verzekeraar Le- vob heeft sinds vorig jaar zomer een aan- delenleaseplan voor (ouders van) kinderen tussen de 9 en 14 jaar. Met kleurrijke nieuwsbrieven en websites proberen de drie geldbedrijven jongeren ervan te overuigen dat beleggen helemaal niet saai en ingewikkeld is. It's fun! En je kunt er een leuke cent mee verdienen. Multinationals als Nike, Coca-Cola, Micro Bedrijven lokken jongeren naar de beursvloer met speciale tienerfondsen In navolging van hun Amerikaanse leeftijdgenoten vinden ook Nederlandse jongeren de weg naar de beursvloer. De speciale tienerfondsen van Robeco en de Postbank verheugen zich in een onverwacht grote belangstelling. „Dan denk ik: Klojo, zo'n hoog rendement wil ik als volwassene ook." soft en McDonald's hebben de afgelopen jaren immers uitstekend gepresteerd. In de Verenigde Staten heeft tien procent van de jongeren aandelen van beursgeno teerde bedrijven. Het grootste beleggings fonds voor middelbare scholieren in de VS en Canada - het Steinroe Young Investors Fund - telt ruim 130.000 deelnemers, die samen anderhalf miljard gulden bezitten. De Nederlandse cijfers steken daar (voor zover bekend) nog wat bleekjes bij af. Ro beco, in december begonnen met het Young Dynamic Fund, telt 20.000 deelne mers, goed voor een vermogen van veertig miljoen gulden. Postbank en Levob hou den de resultaten voor zich. De eerste om dat het Easy Blue Beleggingsfonds pas op 1 februari is gestart, de tweede 'uit concur- rentie-overwegingen'. Evenals de Postbank zegt Robeco (voor vijftig procent eigendom van de Rabo bank) blij verrast te zijn over de belang stelling. ..Het aantal is boven verwach ting", zegt een woordvoerder in Rotter dam. „Veel van de deelnemers behoorden niet tot onze klantenkring. Het grootste deel van het ingelegde vermogen is nieuw geld. Dat is voor ons uiteraard heel plezie rig'' De geldinstellingen kijken met één oog naar het gewin op korte termijn. Het ande re oog is gericht op de toekomst. Wie de klanten jong binnenhengelt, houdt ze waarschijnlijk hun hele leven vast. Consu menten veranderen immers niet of nau welijks van bank. „Marketing-technisch zijn jongeren een heel interessante groep", beaamt een woordvoerdster van Kidwise, het Amsterdamse bureau dat de markt voor de Postbank verkende. Tieners hebben bovendien wat te veneren. Onderzoek van het Nederlands Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) wees in 1996 uit dat middelbare scholieren gemid deld over 280 gulden per maand beschik ken. Deels gekregen van hun ouders, deels verdiend met bijbaantjes. Het grootste deel van dat geld gaat op aan leuke dingen (cd's, uitgaan, vakanties). Maar er wordt ook gespaard: gemiddeld 55 gulden per maand. De onzoekers becijfer den dat het totale spaartegoed van scho lieren de anderhalf miljard gulden met ge mak overschrijdt. Het Nibud heeft er niets op tegen als een deel van dat geld de beursvloer op gaat. „De handel in aandelen hoort bij de finan ciële wereld van de volwassenen", zegt een woordvoerster in Utrecht. „Het is goed om jongeren daarop voor te berei den. Mits het gebeurt met geld dat niet no dig is voor de eerste levensbehoeften." Ze vindt wel dat het beleggen een 'leerpro ces' moet zijn. Dat wil zeggen: jongeren moeten fouten kunnen maken zonder di rect geld te verliezen. „Bij Robeco bijvoor beeld ligt het risico volledig bij de deelne mers. Dat gaat ons te ver. Je kunt ook een aantal clicks inbouwen, zodat jongeren niet te veel geld kunnen verliezen." De Vereniging Consument Geldzaken is kritischer over de jongerenproducten. „Vanuit de banken valt het wel te begrij pen", zegt voorzitter R. Hilgersom in Am sterdam. „Hoe jonger de klant binnen komt. hoe beter. Maar inhoudelijk is het natuurlijk onzin. Hoezo speciale fonds Jongeren kunnen net zo goed belegge? fondsen voor volwassen. Als banken 1? communicatie een beetje zouden verbfv ren, lukt dat best." Q] Het feit dat de tienerfondsen gemidrf genomen heel goede rendementen boer (Robeco scoorde in twee maanden twii procent) kan hem evenmin overtuigrl „Als ik zulke cijfers hoor, dan zou ik volwassen Robeco-klant denken: Kloj^r zulke hoge rendementen wil ik ook. bepaalde aandelen het in de jongerenp tefeuille goed doen, koop ze dan ook vP mij." In zijn algemeenheid heeft de verenigd niets tegen het beleggen in aandelen, t niet door jongeren. „Natuurlijk kun j€g jezelf de morele vraag stellen of tien- zich moeten inlaten met het grootkapit; Maar voor hun financiële toekomst is h in elk geval niet slecht." Grinnikend: jong begint, is eerder rijk. Zo werkt het eenmaal". rr "00 Twintigduizend werknemers goed af na deal met Deu tsche Post g Het inferno van de digitale revolutie Leo Bemdsen: „Nedlloyd zal geen passieve houdstermaatschappij Zijn.foto fotopersbureau dijkstra Nog geen vier jaar geleden was Nedlloyd een toonaange vend scheepvaart- en transportconcern met bijna 20.000 werknemers. Nu de 'landpoot' is overgedaan, voor 1,175 miljard gulden aan Deutsche Post en haar dochteron derneming Danzas, resteert feitelijk niets meer dan een houdstermaatschappij met belangen in de Britse/Neder landse rederij P&O Nedlloyd (vijftig procent) en het zwaartransportbedrijf Mammoet (honderd procent). ROTTERDAM ALEXANDER BAKKER „Die constatering is juist", geeft topman Leo Berndsen toe. Maar Nedlloyd zal geen passie ve houdstermaatschappij zijn. Bemdsen heeft geen triest ge voel bij wat er uiteindelijk van Nedlloyd is overgebleven. „In tegendeel zelfs", meldt hij in zijn kantoor op de zeventiende verdieping van het markante hoofdkwartier Willemswerf aan de Boompjes in Rotterdam. „Dat Nedlloyd nu is wat het is, dat is de realiteit van alledag. Dat is een met-beide-voeten- op-de-grond-vaststelling. Dat moet toch aanspreken in Rot terdam, niet dan?" Berndsen heeft uit de kranten vernomen dat veel Nederlan ders moeite hebben met de uit verkoop. „Het lijkt wel een rouwproces. Men spreekt over de ontmanteling van Nedlloyd. Dat gevoel leeft hier in huis ze ker niet. Op het gebied van scheepvaart is de wereld onze markt. Voor wat betreft de landkant is dat Europa. Het is leuk als je op eigen kracht een koppositie kunt behouden. Maar, als dat in ons geval aan de landkant niet lukt, dan is dat niet triest, maar de dynamiek van de markt." Naar eigen zeggen trekt Bemdsen zich niets aan van de kritiek dat juist onder zijn lei ding Nedlloyd zich weinig slag vaardig heeft getoond. „Schrijf maar op", dicteert hij, „dat ik om die kritiek lach. Het is com plete onzin. Uit de financiële en uit de ondernemerswereld krijg ik juist complimenten voor het slagvaardig handelen. Toen we de samenwerking met P&O aangingen was de timing per fect, zo oordeelden de kenners. Ook de verkoop van de landac- tiviteiten wordt nu als een goe de zet bestempeld. In Neder land kan men kennelijk alleen maar winnen. Als we behoren tot de top in Europa is alles oké. Als dat niet of niet meer het ge val is, dan moet er iemand de schuld krijgen. In de internatio nale pers is de deal met de Duitsers goed ontvangen. Ook in de Nederlandse pers, alleen was er die ondertoon..." Bemdsen stopt en denkt even na. „De beste stuurlui staan na tuurlijk weer aan wal... Nee", klinkt het vervolgens resoluut, gebeurtenissen. Bovenaai^ lijstje, week 42 vorig jaar, Pc de overname van het ErP' Securicor door Deutsche Fc Zes grote Europese acquF1 en iets meer dan vier maaiu( later sluit de overname vapr< Italiaanse Technologistica ^f TPG de rij, drie weken vo?l bekendmaking van de veif0! van de Nedlloyd-landpoot/e' Berndsen buigt voorov?ei tafel en wijst op week 50, cruciaal moment, geeft hijjl Het is de week dat Deui Post de van oorsprong Zwi^ se logistieke keten Danzas F' neemt. „Een 'surprise rrrer een grote verrassing", ee Bemdsen aan. In de vier do™ volgende weken sloegen03 Franse La Poste en het Royal Mail toe. Zij kochtere pectievelijk Deutsche P;€r Dienst en German Parcel S, ce, juist twee bedrijven \J mee Nedlloyd graag samer ropa zou zijn gaan vei™ ren.„Het was een ademb18' mende acquisitiegolf', vta{ Bemdsen. „Ik heb wat da/ü treft al heel wat meegemF maar zoiets heb ik nog in gezien. Wij hebben geprot!.e mee te doen. Wij hebben aP° ties gevormd, we waren ni?e op overnames voor cash." F Toen kwam de combif11 Deutsche Post/Danzas. had als enige belangstaJ voor al onze landactivite DP heeft trouwens al jaren p resse getoond voor Van Ge*ej Loos. Met Danzas hebber)„ ooit over een fusie gesprek Kortom, Deutsche Post/Da1?' was op slag een ideale part? Diverse kandidaat-huui>ei hebben zich al gemeld voer. Nedlloydkan toren in Ro! dam. „Maar Nedlloyd gaarei lemaal niet weg", lacht Bp6: sen. „Hier verandert er niks*1.1 Ie landactiviteiten die nu vl Rotterdam worden geleid, ven hier in de Willemswerf-, als een flink deel van de recr activiteiten. Wel is Koninl Nedlloyd zo meteen niets dan een houdstermaatscha'P1 Er is al geschampt dat we^ tweede Holland Amerika F worden. Maar, we willen 111 actief bezig blijven. We zile nauw betrokken blijven bij Nedlloyd en bij Danzas draVs we ook flink aan de knop16 met twee van de vijf zetels ir( board." K E-commerce is het nieuwe to verwoord in het vocabulair van de zakenman. De bedrij vigheid moet in de toekomst via het Internet plaatsvinden. Het begrip afstand vervaagt, want de bedreven 'surfer* kan in elk willekeurig land zijn be stelling doen. Maar hoewel het wereldwijde web synoniem is voor vooruitgang en gemak, levert het milieuverontreini ging en onderbetaald, zwaar werk op. Een reportage uit het inferno van de digitale revolu tie, de sorteerhallen van de ex presse vervoerders. Het lawaai in twee sorteerhal len op het Brusselse vliegveld Zaventem is oorverdovend. De herrie van de eindeloze lopen de banden, van de als bijen rond zoemende heftrucks, van de vliegtuigen op de landings banen en de vrachtwagen op de parkeerplaatsen kent geen mo ment genade. De duizenden mensen die in de Belgische sor teerhallen van de expresse ver voerder DHL werken, lijken de herrie niet eens meer op te merken. De meesten dragen geen oorbeschermers. Dat hin dert bij het werk. In rijen staan ze achter de lo pende banden. Het werk is bij na even monotoon als de herrie in de hangars. De arbeiders hier bestaan ze nog kijken op de barcodes van de vaak via In ternet bestelde pakketjes en de poneren ze vervolgens in de daarvoor bestemde containers. Zo gaat het iedere dag, van elf uur s' avonds tot vier uur s' ochtends, week in, week uit. Het is slechts een deeltijdbaan, de meeste werknemers hebben ook nog een uitkering. Dat ze er nog een baan kunnen bijne men, lijkt onwaarschijnlijk. Niet alleen werken ze 's nachts, het is ook nog bijzonder zwaar werk. Omdat de pakketjes geen uniforme omvang hebben, valt er nauwelijks te automatiseren. Honderden mensenhanden moeten er aan te pas komen om de onuitputtelijke stroom pakketten in goede banen te lij den. Tillen, bestemming chec ken, naar de juiste container brengen. Steeds opnieuw. Een slechte rug is hier ongewenst, maar die krijgen ze waarschijn lijk vanzelf. Het is de paradox van de digita le revolutie. De elektronische vooruitgang levert arbeid op die uit het begin van deze eeuw lijkt te stammen. In Zaventem komen de Europese postpak ketten van DHL bij elkaar om vervolgens weer door vervoerd te worden naar bestemmingen over de hele wereld. Het Ameri kaanse bedrijf noemt zich de grootste expresse vervoerder van de wereld. DHL heeft vesti gingen in 227 landen, meer dan de Verenigde Naties, zelfs meer dan Coca Cola. De onderne ming, die grotendeels in han den is van Lufthansa en Deut sche Post, is in elk geval klaar voor de global village, het we- reldwijde dorp dat het Internet belooft te brengen. In de Belgische hub sorteer- centrum komen bijvoorbeeld de via Internet bestelde cd's of boeken uit de VS aan, die ver volgens in de ochtend met vrachtwagens of vliegtuigen weer naar bestemmingen in Europa worden gebracht. Er gaan zo'n 70.000 poststukken per nacht door de hangars van DHL. Vele duizenden stukken gaan ook nog eens door de sor teerhallen van het even verder op gelegen FedEx. De 'hub' van TNT staat in Luik, wat aangeeft dat België meer aanspraak mag maken op de titel distributie centrum van Europa dan Ne derland. „Hier hebben we hele maal geen last van beperkingen voor nachtvluchtenaldus de woordvoerder van DHL. De re stricties die Schiphol uit milieu overwegingen krijgt opgelegd, zijn aan de vervoerders niet be steed. „Wij moeten 's nachts werken, zodat de mensen bin nen 24 uur hun pakketje krij gen." De komende jaren zullen de ac tiviteiten alleen maar toene men, verwachten de vervoer ders. De grote katalysator is e- commerce, de handel via het Internet. Weliswaar verwachten de expresse vervoerders dat e- mail een gedeelte van het docu- mentenverkeer zal vervangen, het bestellen en versturen van pakketten zal door nieuwe elek tronische bedrijvigheid het ver lies meer dan compenseren. Ad Scheepbouwer van het Neder landse TPG gaat er bijvoorbeeld vanuit dat in 2001 alleen al in Europa e-commerce een totale omvang van 60 miljard dollar zal hebben. Dat lijkt geen ge waagde voorspelling. Consumenten ontdekken mo menteel massaal het Internet als winkel in de huiskamer. Het begrip 'afstand' is door de op komst van het web vervaagd. De gebruikers kunnen in elk willekeurig land aan hun gerief komen. Voor een doos wijn is de slijter op de hoek geen ver eiste meer. De drank kan recht streeks bij een wijngaard in Frankrijk, Spanje, Chili of Zuid- Afrika besteld worden. En het wordt bij de deur afgeleverd. Daar gaan uiteraard verzend kosten mee gepaard, maar doordat de producent niets meer hoeft af te dragen aan de tussenpersoon is dat op te brengen. Datzelfde verschijnsel gaat op voor boeken, compu ters, cd's en andere luxeartike len. De expresse vervoerders zullen er garen bij spinnen. Want afstand mag op het Inter net dan niet meer bestaan, in de realiteit moeten de spullen toch van de voorraadkamer naar de klant worden gebracht. De koek zal verdeeld worden door de 'Grote Vier': TNT, DHL, FedEx en UPS. Zij zijn de enige die een mondiale dekking kun nen garanderen, die kortom even groot zijn als het net zelf. De winkeliers en tussenperso nen zullen het gelag betalen. Ze zijn al 'de Pellenboeren van het digitale tijdperk' genoemd. In ternet neemt hun taak over en de expresse vervoerders zullen als assistent van de digitale winkels dienst doen. Hun vlieg tuigen, vrachtwagen, bestelbus jes en helicopters zullen in ie dere uithoek van de wereld te vinden zijn. En in de herrie van de sorteerhallen zullen duizen den laag betaalden werknemers in het diepst van de nacht met de pakketten leuren. Er is werk te over. Zoals vroeger de mensen voor de poorten van reders stonden om het zware werk in de haven op te knap pen, staan bij DHL eens per maand de mensen in de rij om een baantje te krijgen in de sor teerhallen. Jonge moeders, stu denten, langdurig werklozen, laag opgeleiden, failliete winke liers, iedereen is welkom om zijn steentje bij te dragen aan de digitale revolutie. Een containerschip van rederij P&O Nedlloyd verlaat na de doop weer de haven van Rotterdam. foto qpd jaap rozema „ik voel me niet aangespro ken." Sterker nog, volgt de toe lichting, de bijna 20.000 werk nemers zijn juist goed af. Zij hebben allemaal een baan ge kregen bij bedrijven die tot de top van de wereld behoren. Berndsen: „En niet te vergeten, de aandeelhouders zijn enthou siast." Dat laatste is voor Nedlloyd haast een nieuw geluid. De laatste jaren is er onder de aan deelhouders veel geklaagd. Meermalen is geroepen dat het concern zich maar zo snel mo gelijk moet terugtrekken uit de onrendabele zeevaart. „Dat ge luid zal niet helemaal verstom men", weet Bemdsen. „Volgens toonaangevende analisten heeft Nedlloyd op de juiste momen ten de goede zetten gedaan." Wie nu denkt dat Nedlloyd zwemt in het geld, die heeft het mis. De verkoop van de landac tiviteiten en het afstoten van de belangen in Martinair (vorig jaar al) en het Rotterdamse containeroverslagbedrijf ECT zullen inderdaad heel wat geld in het laatje brengen, maar er zijn ook nog flink wat schulden. Berndsen: „Vraag de gemid delde Nederlander hoeveel geld Nedlloyd nu heeft en je krijgt de meest krankzinnige bedragen te horen. ïk heb zelfs recent een krantenkop gezien die stelt dat van Nedlloyd slechts een berg geld over is. Nedlloyd heeft schulden ter grootte van 1,1 miljard gulden. Die kunnen we nu herstructureren. Daarna blijft er niet zo veel meer over, iets meer dan 600 miljoen gul den. Goed, dat is dan wel bij een schuldenvrije balans, een zeer ongebruikelijke situatie." Wat er met al dat geld gaat gebeuren is nog niet bekend. 'Alle opties zijn nog open' heet dat. De rederij P&O Nedlloyd is klaar voor een volgende stap, geeft Bemdsen aan. „Maar het bedrijf heeft zelf ook een sterke balans. Wij denken hier in Rot terdam niet dat we al dat geld maar in de scheepvaart moeten steken. Als P&O Nedlloyd bij ons als aandeelhouder aanklopt voor aanvullende financiering bij een eventuele volgende stap, dan valt er te praten." Na de Taiwanese rederij Evergreen en het Deense Maersk is P&O Nedlloyd de nummer drie in de container wereld. Rederij-topman T. Har- ris heeft al voorspeld dat de pe riode van fusies en overnames nog lang niet ten einde is. Zeker in vergelijking met de concur renten heeft de rederij het vorig jaar zeer goed gedaan. Bemd sen: „P&O Nedlloyd is de derde containerrederij ter wereld. Daar moeten we trots op zijn, ook al moeten we de eer delen met een Britse onderneming. Er is een kopgroep en dan een tijdje niks." Dat hij nog niet weet wat Nedlloyd met 'al dat geld' moet gaan doen. vindt Bemdsen niet zo vreemd. De ontwikkelingen aan de landkant zijn de afgelo pen maanden razend snel ge gaan. Ter illustratie pakt hij een overzicht met de belangrijkste De sorteerhal van DHL op het Brusselse vliegveld Zaventem. Het wta is er monotoon en het lawaai in de hangars is oorverdovend. nt foto -e i li

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 8