VOORDAT UW GELD IN
EFFECTEN STEEKT, STEKEN WIJ
GRAAG TIJD IN U.
Recensie van ZOG: liefdeloos, dor,
wrang, zuur en bijna lachwekkend
Schrijvende Lezers
Mogen werkende jongeren soms
niet gezellig uitgaan in Leiden?
Bakker kan
beter toontje
lager zingen
Ruud Paau
stond niet aj'e
de wieg vl#
de LD-Cuj
Generale Bank
Stationsplein is gevaarlijk
De fotograaf van het
Leidsch Dagblad presen
teerde de Leidse bevolking
woensdag 19 mei een
beeld van het gevaarlijke
nieuwe Stationsplein. Ou
ders zullen wel denken als
ze dit zien en lezen: ko
men mijn kinderen wel
weer veilig thuis vandaag?
Als in enkele minuten tijd
hele groepen bussen bezit
nemen van een even daar
voor nog leeg plein, levert
dat gevaarlijke situaties
op. Eigenlijk valt er geen
onderscheid meer te ma
ken tussen Breestraat en
dit plein: ze worstelen al
lebei met zestig bussen
per uur.
(Door de redactie bekort.)
Stationsgebied is onveilig
Enkele jaren terug was ik
als wielrijder in de veron
derstelling dat na de on
dertunneling het stations
plein en aansluitende we
gen een oase van rust zou
den worden in de toenma
lige verkeersheksenketel.
Nou, niets is minder waar
zoals ik al verschillende
malen heb ondervonden.
Vanuit de Merenwijk naar
Schiphohveg naar Ples-
manlaan; je moet je leven
toch wel zat zijn om deze
chaos te willen passeren.
Idem dito vanaf Schiphol-
weg naar Stationsweg.
Idem dito van Stations
plein naar Morsweg.
Het stikt van de verwij
zingen maar je komt ogen
tekort om deze te trace
ren. Vele auto's, bussen,
voetgangers.Dan weer
links dan weer rechts van
de weg rijden. Drukknop
pen die niet lijken te wer
ken. Diverse uitzonderin
gen en inrij-verboden. Ja
beste verkeersregelaars,
we zijn echt blij. En erop
vooruit gegaan.
Al ruim tien jaar maak ik be
roepsmatig theater. Het is niet
mijn gewoonte om mijn voor
stellingen te verklaren of uit te
leggen. Alles wat ik erover te
vertellen heb, heb ik al laten
zien. Een voorstelling is voor
mij de optimale manier om een
verhaal te vertellen. Mocht het
niet worden begrepen,» dan heb
ik gewoon mijn werk niet goed
gedaan. Op zo'n moment hel
pen de beste toelichtingen niet
om van een slechte voorstelling
nog iets goeds te maken.
Waarschijnlijk doe ik mijn
werk niet slecht, want tot nu
toe was de noodzaak om die
gewoonte te veranderen nooit
aanwezig. Nu echter, kan ik niet
anders dan die gewoonte losla
ten. Ik ben namelijk tot in het
diepst van mijn ziel getergd. En
woede maak heel wat los in
mensen. Niet alleen bij mensen
trouwens (kom daarvoor de
voorstelling ZOG van Het Getij
maar eens bekijken).
Ik maak theater met een flin
ke dosis liefde voor mijn werk.
Ik neem mezelf serieus, alsme
de het stuk waarmee ik start, de
mensen met wie ik werk en het
publiek dat kijken komt. Ik hou
van eerlijkheid en helderheid,
niet van effectbejag. Zoiets
werpt vruchten af. Mensen ko
men graag kijken naar voorstel
lingen die ik maak, omdat ze de
kwaliteit ervan herkennen.
Maar kennelijk ben ik on
danks mijn gewetensvol hande
len ergens op dit traject de weg
kwijt geraakt. Als ik recensente
Susanne Lammers geloven
mag, tenminste, in de recensie
van haar hand die ons 22 mei
ten deel viel. En niet alleen, ik
sta stuurloos in de wereld, maar
ook de inmiddels zestig men
sen die voorstelling ZOG van
Het Getij hebben gezien en die
mij en mijn acteurs in allerlei
bewoordingen vertelden hoe
zeer zij geraakt waren. Alsof het
warme applaus en de minuten
lange roerloze stilte na afloop
ervan, ons nog niet van deze
emotionele betrokkenheid had
den overtuigd. Maar kennelijk
hebben wij het allemaal fout.
Peer Wittenbols. de auteur
van ZOG, schrijft krachtig en
poëtisch proza. Een heden
daagse schrijver die inspiratie
vindt in oude verhalen en daar
een eigentijdse bestemming
aan geeft. Ik vind zijn taal een
overrompelende schoonheid
bezitten, zijn dialogen een the
atrale aantrekkingskracht, zoals
ik dat in jaren niet ben tegenge
komen. Het tekstboek heeft tij
den liggen zinderen op mijn
bureau voordat ik er iets mee
kon doen. En sinds de eerste re
petitie in januari is iedere mi
nuut dat ik aan dit stuk heb ge
werkt een feest voor mijn oren
geweest.
Het is voor elke regisseur een
voorrecht om met acteurs de
rijkdom van een tekst te mogen
onderzoeken: om lagen aan te
boren die tussen de regels ver
stopt liggen. Peer Wittenbols is
een auteur die niet voor niets in
de belangstelling staat. Hij be
schikt over het vermogen om in
zijn teksten de rauwheid van
het leven te vangen, een leven
dat maar weinig rozengeur en
maneschijn kent. Zijn persona
ges bezigen een taal die con
fronterend is, maar nooit is
choqueren een doel op zich.
De personages zoeken naar
woorden die hun gevoelens
verklaren aan elkaar, vaak in
wanhopige pogingen tot com
municatie. Het is misschien
niet netjes als een man de ver
killing en afwijzing van zijn
vrouw die hem sinds de ge
boorte van hun kind ten deel
viel jaren nadien sublimeert
met de woorden 'winter in je
kut', maar het verklaart wel af
doende zijn gemoed.
Ik kan mij niet aan de indruk
onttrekken dat recensente
Susanne Lammers maar weinig
gecharmeerd is van Wittenbols
virtuoze taalgebruik en van de
wereld waarin het zijn oor
sprong vindt. Het is klaarblijke
lijk niet haar wereld. De recen
sie die zij schreef naar aanlei
ding van haar bezoek aan Het
Getij zegt meer over haarzelf
dan over de voorstelling ZOG.
Ik prijs me gelukkig dat mijn
werk wortelt in het leven en de
liefde voor theater. Wat lijkt het
me vervelend als ergernis de
bron van alles moet zijn. Dat
kan tot niets anders leiden dan
een zure kijk op het leven dat
voorbijtrekt.
Susanne Lammers schrijft
met een azijnen pennetje. Lief
deloos en dor. Ze ziet platheid
waar diepgang is, ze ziet krach
teloosheid waar kracht zich sa
menspant. Ze is blind voor de
vele liefdevolle details die deze
voorstelling herbergt en die
voor ieder die het wil zien een
Marco Bakker heeft - getuige
het stuk onder de kop 'Ik wil la
ten zien dat ik geen slecht mens
ben' in het Zaterdagsbijvoegsel
van 22 mei - het boetekleed
aangetrokken. Jammer dat hij
dit niet direct heeft gedaan na
het dodelijk ongeval in de Am
sterdam Arena. Toen gaf hij een
heel andere lezing.
Hij had een glaasje teveel op
- in werkelijkheid had hij een
stuk in zijn kraag - is in de auto
gestapt en als een dolleman
door de Arena geraasd. Met alle
gevolgen vandien. Daarna
kreeg de auto de schuld, de
remmem en de cruise-control
werkten niet goed. Begrijpelijk
dat de autofabrikant een gron
dig onderzoek instelde. Er was
niets fout mee.
Hij moest zonodig snel daar
na weer optreden in Den Ham.
Iedereen weet dat dit op een fi
asco is uitgelopen. Zo kort na
dat ongeluk namen de mensen
dit niet. Hij is er nog goec! afge
komen.
De Mattheus Passion, waarin
Bakker de hoofdrol speelde,
werd afgezegd. De organisatie
durfde het, gezien de toestan
den op dat moment, niet aan.
Maar dat werd hen door Bakker
niet in dank afgenomen. Hij
noemde het bestuur 'een beetje
laf. Nu vraag ik je!
De getroffen familie wil tot
nu toe geen contact met hem.
F.lk mens dat nog wat respect
heeft, kan daar inkomen. Marco
Bakker mag dankbaar zijn dat
Marco Bakker. foto hans van weel
hij er met een werkstraf is afge- Nee, een toontje lager zingen
komen. En, dit mag gezegd, kan voor Bakker geen kwaad,
heeft hij voorbeeldig gedaan.
Maar dat is dan ook het enige J. van der Geest,
pluspunt in dit verhaal. Roelofarendsveen.
waarborg voor een mooie
avond theater zijn.
Lammers maakt veronder
stellingen die niet kloppen (ik
kan haar verzekeren dat het
leeuwendeel van mijn tijd en
energie in de begeleiding van
mijn acteurs is gestoken). Ze
doet uitzonderlijke acteerpres
taties onrecht aan. De ontwa
penende eerlijkheid waarmee
Anna Schoen de schokkende
groei naar volwassenheid speelt
is haar daarbij bovendien vol
komen ontgaan. En waarom ze
mij zonodig, de voor een recen
sie volkomen irrelevantie kwali
ficatie 'dikbuikig' meent te
moeten geven, is mij al hele
maal een raadsel.
Susanne Lammers' analyse
slaat zó volledig de plank mis,
dat het bijna lachwekkend is.
Wij hebben er dan ook hartelijk
om moeten lachen: het heeft
ons veel energie gegeven om de
tweede voorstelling te spelen.
Na afloop van die tweede voor
stelling werden wij bezocht
door een bezoeker van de pre
mière. die de moeite had geno
men om ten tweede malen te
komen getuigen van zijn waar
dering. Met wapperende recen
sie in de hand riep hij: 'Deze
mevrouw is gek! Ik heb een hele
andere voorstelling gezien'. En
hij heeft gelijk. Net als die zestig
anderen, die vrijwel eenslui
dend hun mening gaven: ZOG
is een prachtig stuk en de voor
stelling van Het Getij is de
moeite waard om bekeken te
worden.
Ik maak al tien jaar voorstel
lingen en ik ben van plan om
nog lang deze kunst te blijven
beoefenen. Het verrijkt mijn le
ven en dat van anderen. Maar
ik ontzeg bij deze mevrouw
Lammers de toegang tot al mijn
werk. Ik doop mijn pen in gif.
Het lukt Susanne Lammers niet
om over haar persoonlijke
drempels heen te stappen en
voorbij te kijken aan de met
burgerfatsoen gekleurde bor
den voor haar hoofd.
Het is voor het eerst dat ik
iets van haar lees, maar mij
kwam ter ore dat bijna al haar
recensies onder dit euvel lijden.
Zure, spichtige, kleurloze da
mes zou het verboden moeten
worden om hun frustraties af te
wentelen op mensen die naar
eer en geweten op zoek zijn
naar de waarheid van het be
staan. Het Leidsch Dagblad kan
ik enkel aanraden op zoek te
gaan naar iemand die wel ge
fascineerd is door wat theater
over het leven te melden heeft
en die persoon voortaan de
moeilijke taak van recensent uit
te laten voeren. Mevrouw Lam
mers vertilt zich zichtbaar aan
dat karwei, zij heeft geen idee
wat de bedoeling van deze
kunstvorm is en zou zich beter
bezig kunnen houden met iets
anders. Breiwerk bijvoorbeeld.
Geen mens zit op haar wrange
stukjes te wachten.
Het Getij daarentegen is een
jonge stichting die zich mag
verheugen op een groeiende
groep belangstellenden in Lei
den en ver daarbuiten. Liefheb
bers die nu al uitkijken naar ons
volgende project. Overigens,
ZOG is nog op een aantal ande
re locaties buiten Leiden te
zien. De voorverkoop verloopt
voorspoedig, maar mocht u in
teresse hebben informeer dan
op nummer 010 4263878.
Vaak staan er verhalen in de
krant dat er wordt gediscrimi
neerd bij het binnenkomen
van cafés en discotheken. Over
mensen die worden geweigerd
vanwege hun huidskleur of
omdat de uitsmijter vindt dat
de klant hem niet aanstaat.
Nu is dat niet het enige. Het
fenomeen 'pasje' stoort mij al
lange tijd. Om een bepaald pu
bliek te trekken, stellen disco
theken een pasjessysteem in.
Hierdoor krijg je onderscheid
in het uitgaanspubliek. Maar
hoe wil je mensen sociaal met
elkaar laten omgaan, als je al
geweigerd wordt omdat je
geen student bent?
Omdat je toevallig alleen je
MBO hebt gehaald en bent
gaan werken, word je buiten
gesloten. Word je niet de gele
genheid geboden om je naast
je werk te ontspannen.
Dus discotheken op de
Beestenmarkt, zorg dat je uit
smijters flexibeler worden te
genover vaste bezoekers én
nieuwe mensen die de disco
theek willen bezoeken. Zo kan
Leiden leuker worden om uit
te gaan.
REDACTIE PAUL DE VLIEGER, 071-5|
IJdel als ik ben, laat ik mij
ne pluimen op de hoed si
voor al de dingen die ik ih
verleden heb gedaan darr'*
nagelaten. Maar er zijn jRl
zen. In het artikel 'LD Cur6
gedoopt in de EWR-Bokai^
de krant van 21 mei worc^.t
zegd dat ónder mijn lej^
halverwege de jaren tachtig
bekertoernooi om de LD,^
werd geïntroduceerd.
Inderdaad heb ik bij de^
werking van dat toernooi^
begin af aan mede aan taf<>s
zeten, maar als het echt oijc
initiatief gaat, komt de ee|a
aan de LD-redacteur Paiqj
Tombe en het toenmalige c
ling-bestuurslud Albert Ee
der. Zonder de efficiënte $,a
van meet af aan van de adijt(
strateur van de Afdeling LeL]
Cor van Steijn, en zijn rrar
werkers zou er trouwens
iets van de grond zijn geko^.
Dat wil ik hier even graag^
meld hebben. L
Het toernooi zag het leL
licht bij het 125-jarig bes
van het Leidsch Dagblad n,s
dankzij de financiële steur^j
de directie van de krant. Dca
dachte die eraan ten gron^
lag, was om verenigingen,
deze regio tegen elkaar te F
spelen ongeacht het niL
waarop zij in de KNVB-cor
titie uitkwamen.
Hoewel ik niets heb teger
EWR, dat nu het toen
voortzet, stemt het me wat fci
moedig dat vanaf heden
langer om de LD-Cup word
streden. 'e
R.D. PaP;
Oud-adjunct-hd1
redacteur Leidsch Dag
Le
KOM LANGS VOOR EEN VRIJBLIJVEND BELEGGINGSADVIES EN ONTVANG
DRIE MAANDEN HET BELEGGERSBLAD BEURSTOUR.
De 'ideale portefeuille' bestaat natuurlijk niet. Die is voor iedereen anders, want elke belegger heeft zijn
portefeuille opgebouwd volgens zijn eigen keuzes en inschattingen van risico en rendement. Daarom
maakt de Generale Bank zich er nooit vanaf met een standaardadvies.
Maar zoeken we samen met u naar een oplossing die uw beleggingsdoel
respecteert. Op basis van kennis, ervaring en deskundige analyses. Dus als
u vindt dat het hoog tijd wordt voor een gedegen beleggingsadvies,
spreek dan af op een van onderstaande kantoren of bel 0800 - 07 24.
Deze aanbieding is geldig tot en met 31 augustus 1999.
De Andere Bank
Haarlem, Schipholpoort 60, tel. 023-5431234. Hoofddorp, Kruisweg 983, tel. 023-5543333.
Leiden, Doezastraat 1, tel. 071-5131641. Lisse, Hyacinthenstraat 2, tel. 0252-433333.
Schiphol, 'Transview', Havenmeesterweg 301, tel. 020-4460111.
Bel voor een afspraak 0800 - 07 24, gratis 7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar. Of kijk op www.gbank.nl
