'Het gaat allemaal om liefde en respect'
Muzikaal sterke, maar
zwartgallige Puccini
Muziekcentrum Vredenburg is te klein voor Brandy
Cultuur Kunst
Rijksmuseum bereidt zich voor op massale toeloop jubileumexpo
Vis-a-vis met Mao
Wibi Soerjadi beledigt
prominent impresario
Benefietconcert Pavarotti Friends
bologna Luciano Pavarotti en een keur van internationaal be
kende artiesten, zoals Mariah Carey, Gloria Estefan en Michael
Jackson, geven vanavond in de Italiaanse stad Bologona een be
nefietconcert voor de oorlogsslachtoffers in Guatemala en de
vluchtelingen uit Kosovo. Pavarotti en de Amerikaanse popzan
geres Maria Carey hadden gisteren tijdens de repetitie van het
concert 'Pavarotti Friends '99' al een genoeglijk onderonsje.
Mashed Potatoes opent Werfpop '99
LüLï De Noordvvijkse formatie Mashed Potatoes opent op
zondag 11 juli Werfpop 1999 in het Van der Werfpark in Leiden.
De popgroep streed afgelopen zaterdag in het muziekcentrum
Q-bus om de plaats voor de openingsact met de bands Mardi-
grah, Downstream, Crackerman en Ska D-light en kwam met
haar stevige surfmuziek als eerste uit de bus. Tijdens Werfpop
'99 zullen Mashed Potatoes, Metal Molly, André Williams, U-ge
ne Oh-Jay, Whiskey Priests, Project 2000 en DJ-Michiel de
Mey Leiden wakker schudden.
Concert pianist Kissin geannuleerd
Het concert dat pianist Evgeni Kissin op 2 juni a.i
i het Rotterdamse Concert- en congresgebouw De Doelen zc
geven is geannuleerd. Degenen die kaartjes hebben gekocht
krijgen het geld teruggestort.
Basgitaris Rinus Gerritsen gewond
den haag Rinus Gerritsen, de basgitarist van de Haagse forma
tie Golden Earring, is zaterdag zwaar gewond geraakt bij een
verkeersongeluk. Hij reed met zijn fiets tegen een bus en werd
met een drievoudige bekkenbreuk opgenomen in een Haags
ziekenhuis.
K&O presenteert jaarprogramma
leiden Het jaarprogramma 1999-2000 van de Leidse Volksuni
versiteit K&O is verschenen. In de brochure zijn alle culturele
activiteiten van K&O in het komend seizoen in Leiden, Katwijk,
Oegstgeest en Wassenaar opgenomen. Ook grote theater- en
balletvoorstellingen die alleen in Den Haag te zien zijn maken
deel uit van het K&O-aanbod. Het programmaboekje is te ver
krijgen bij het uitbureau van K&O in Leiden, bij de gemeente
huizen en openbare bibliotheken in Leiden en de regio-ge
meenten.
Buitenteken-dag in Lisse
lisse Voor zowel hobbyisten als professionele kunstenaars
vindt zaterdag 12 juni voor de tweede keer in Lisse de 'Buitente
ken-dag' plaats. Op tien verschillende plekken in het centrum
van Lisse kunnen belangstellenden gezamenlijk tekenen en
schilderen. Deelnemers kunnen zich inschrijven in vier ver
schillende categoriën, te weten: aankomende kunstenaars, ge
vorderde kunstbeoefenaars, semi-beroeps en beroepskunste
naars. De deelname-kosten bedragen tien gulden. Opgeven kan
via telefoonnummer 0252-417030.
Het Rijksmuseum in Amsterdam treft alvast
maatregelen om de naar verwachting massale
toeloop op de jubileumtentoonstelling 'De glorie
van de Gouden Eeuw' in goede banen te leiden.
Met de expositie viert het Rijks volgend jaar zijn
200ste verjaardag. Het museum rekent op hon
derdduizenden bezoekers.
Belangstellenden zullen vooraf een kaartje
moeten kopen. Alleen in noodgevallen worden er
straks aan de dagkassa tickets verkocht. Verder
stelt het museum tijdsblokken (vijf blokken van
een uur en een van twee uur) in waarbinnen be
zoekers hun rondgang moeten maken.
Het museum wil niet meer zulke uitpuilende
zalen als destijds bij de expositie 'De dageraad
van de Gouden Eeuw'. Het aantal bezoekers per
tijdsblok zal daarom aan een strikt maximum
worden gebonden. Daar staat tegenover dat de
expositie langer draait dan gebruikelijk: 4,5 in
plaats van drie maanden. Alleen de tekeningen
en prenten gaan vanwege hun kwetsbaarheid
eerder terug in depot.
De tweehonderd getoonde kunstwerken en
werken van kunstnijverheid komen voor onge
veer de helft uit de eigen collectie van het muse
um en voor het overige uit particuliere- en muse
umcollecties van over de hele wereld. Veel top
stukken waren niet eerder of in ieder geval lang
niet in Nederland of in het Rijksmuseum te zien.
Zo keert Rembrandts 'Anatomische les van Dr.
Tulp' uit het Mauritshuis voor het eerst sinds
1828 terug in de stad en verlaten twge monu
mentale beelden van het grafmonument van Wil
lem de Zwijger voor de eerste keer ooit Delft. On
der de bruikleengevers zijn de Hermitage in St.
Petersburg, het Louvre in Parijs en het Gettymu-
seum in Los Angeles, en in eigen land het Frans
Halsmuseum en Boijmans van Beuningen.
Alle voorname 17de eeuwse kunstenaars zijn
met ten minste één werk vertegenwoordigd. Van
de grootste namen - Rembrandt, Frans Hals,
Ruisdael, Jan Steen en Vermeer - is een ruimere
selectie uit hun werk te zien. Rembrandts Nacht
wacht en de zaal waar die hangt fungeert als cen
trum. Gedurende de tentoonstelling is deze
ruimte evenals nog 21 andere zalen en kabinet
ten gesloten voor het reguliere museumpubliek.
De expositie is van 15 april tot 17 september
(inclusief tekeningen en prenten tot 16 juli) vol
gend jaar. Het Rijksmuseum maakt hoge kosten
(vele miljoenen) voor het project en verhoogt om
die reden de toegangsprijzen fors. Individuele
bezoekers moeten 25 gulden betalen en houders
van een museumjaarkaart een tientje.
Yulduz Usmanova wil de mensen geluk brengen
In haar eigen land, Oezbekistan, is ze een ster van for
maat. In West-Europa staat ze op het punt door te bre
ken. Yulduz Usmanova heeft een stem als een leeuwerik.
Ze schrijft haar muziek zelf en in haar composities ver
mengt ze popmuziek met traditionele muziek uit Oezbe
kistan. De teksten zijn geëngageerd. Ze is voor haar
landgenoten het bewijs dat inzet en wil tot succes leiden.
Yulduz Usmanova heeft zich het sterrendom niet als
doel gesteld. Ze wil de mensen geluk brengen. En daar
mee hoop. De komende weken staat ze op verschillende
Nederlandse podia, waaronder die van het Amsterdam
Roots Festival, komend weekeinde.
amsterdam
De zangeres is één brok ener
gie. Ze reikt amper tot de
schouders van een gemiddelde
westerling maar heeft een grote
uitstraling. Op het podium en
'gewoon'. Ze is gelukkig, heeft
plezier in het leven en ver
woordt dat in een lied op haar
nieuwe cd. „Laten we samen
dansen en zingen. Het leven is
zo mooi."
Ze vertelt ongevraagd dat ze
een gelukkige jeugd heeft ge
had. Ze heeft niet geleden on
der de moeilijkheden die haar
land ook heeft gekend en mis
schien nog wel kent. Yulduz
Usmanova gelooft in de kracht
van positief denken. En in zo
iets als een hogere macht. Ze is
moslim, spreekt over Allah
maar die Allah kan voor ande
ren wel iets anders betekenen
dan voor haar. Maakt niet uit.
„Als je maar ergens in gelooft.
Zonder geloof kan een mens
niet leven."
Haar talenten beschouwt de
Oezbeekse als gekregen. Ze
dient ze ten goede aan te wen
den. Ze zingt over 'de mensen',
het leven. Neem een lied als
'Dunya' (wereld) dat op haar
nieuwe, vierde cd 'Yulduz'
staat. Het lied maakte ze drie
jaar geleden. Yulduz Usmanova
legt uit wat ze ermee wil zeg
gen. „Problemen ontstaan om
niets. Waarom geven we zoveel
macht aan zoveel stomme
mensen?"
Ze weigert trouwens te zeg
gen dat sommige van haar lie
deren politiek getint zijn. „Als
de regering meent dat een lied
als dit aan haar is geadresseerd
dan moet ze dat maar denken.
Het gaat allemaal om liefde en
respect. Alles houdt verband
met elkaar. Leiders bestaan niet
zonder land en een land kan
niet bestaan zonder leiders. Ie
dereen heeft zo zijn eigen
plaats in deze wereld."
Yulduz Usmanova stelt vra
gen. Ze geeft geen antwoorden.
Ze wil absoluut geen leermees
ter zijn. Ze hoopt de mensen
aan het denken te zetten. Haar
volk moet niet jaloers zijn op de
levensstandaard in het westen.
Ze wil de mensen vertellen dat
alles zijn prijs heeft. In het
nummer 'Dema' - ook op de
nieuwe cd - probeert ze aan die
gedachten uitdrukking te ge
ven. Het lied is geïnspireerd op
een bekende song van Stevie
Wonder. 'You don't say you got
everything', zingt ze zacht met
niets. Waarom geven v
timbre. De melodie nam ze
over en plaatste die in een Ori
ëntaalse setting. Het is haar fa
voriete song. In 'Sabr' borduurt
ze hier nog even op voort. „Heb
geduld. Jouw tijd komt nog.
Probeer te leren van anderen,
zegt ze stralend tegen iedereen
in het algemeen en niemand
het bijzonder. Ze citeert een
oud joods spreekwoord. „Dood
je vijanden met honing."
De Oezbeekse vindt het
als mensen zeggen 'dank jej
voor het lied'. Het is het groot
ste compliment dat ze kan krij
gen. Een enkele keer heeft
zelfs directe invloed met
vertelt met onverholen trots dat
ze in haar eigen land door
soort organisatie van kinderte
huizen is onderscheiden voo
het nummer 'Etim bola yigisi
„Omdat het lied heeft bewerk
stelligd dat moeders die hun
kinderen naar een tehuis had
den gezonden, omdat ze n
den dat ze er niet voor konden
zorgen, na het horen vat
lied op hun besluit terugkwa
men en de kinderen terughaal
den. Ik vraag ze in mijn liec
waarom ze niet van zichzel
houden", aldus Usmanova.
Zij houdt van de mensen, hei
leven. Ze hoopt altijd dicht bi
de mensen te blijven ove
en voor wie ze zingt, en dat he
sterrendom haar nimmer
het hoofd zal stijgen. De gewo
ne mens en diens al even gewo
ne leven is haar inspiratiebron
Maar dat is het niet alleen
Yulduz Usmanova realiseer
zich iedere dag weer dat alle:
slechts tijdelijk is. Dat het
ces van vandaag morgen kar
zijn verbleekt.
Optredens Yulduz Usmanova
5 juni, Terra Festival, Alkmaar
6 juni, Amsterdam Roots Fes
tival, Amsterdam; 18 juni
Swinging Groningen, Gronin
gen; 19 juni, Mundial Festiva'
Tilburg; 15 augustus, Racisn|
Beat It, Amsterdam; 28 augus
tus, Uitmarkt, Amsterdam.
Foto-expositie
Larry Clark blijft
de gemoederen
bezighouden
De Stichting Schreeuw om
Leven roept het gemeente
bestuur van Groningen op
de gewaagde fototentoon
stelling van Larry Clark in
het Groninger Museum on
middellijk te sluiten. „Juist
nu ons land telkens opnieuw
wordt geconfronteerd met
vreselijke pornodrama's,
dient een publieke instelling
als een museum zich verre te
houden van pornobevorde-
rende activiteiten", vindt de
Stichting. Eerder toonde het
GPV Groningen zich al ont
stemd over de uitnodiging
voor de opening van de ex
positie met daarop onder
meer een foto van een vrouw
wier geslachtsdelen zeer dui
delijk te zien zijn. Het VW in
Stadskanaal gooide de mu
seumkrant met daarop een
naakte jongen na klachten
van klanten de etalage uit.
Het Groninger Museum
toonde zich na beide geval
len niet erg onder de indruk.
Clark houdt zich met the
ma's als seks en drugs bezig
en daarom horen de ge-
wraakte foto's op een ten
toonstelling van zijn werk.
vinden ze in de kunsttempel.
brussel In het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten kijkt een bezoe
ker naar een zeefdruk van Mao (1973), gemaakt door de Amerikaanse
kunstenaar Andy Warhol. Het kunstwerk maakt deel uit van de ten
toonstelling 'A Factory', die vandaag in Brussel wordt geopend. Op
deze expositie wordt een rijk geschakeerd beeld gegeven van War
hol's baanbrekende kunstenaarsschap. Er zijn schetsen, aanzetten
voor schilderijen, foto's, films en video's te zien, maar ook de wereld
wijd bekende doeken van de kunstenaar ontbreken niet. Het Brussel
se museum verwacht grote belangstelling, zowel uit binnen- als bui
tenland. FOTO BENOITDOPPANCNE/REUTERS
muziek* recensie
Voorstelling: Nationale Reisopera met 'La
Bohème' van Puccini. Muzikale leiding:
Lawrence Renes Regie: Peter Konwitsch-
ny. Decors en kostuums: Johannes Leiac-
ker. S -
ders Orkest Gezien: 28/5, Stadsschouw
burg, Utrecht Nog te zien o.m 3/6 Am
sterdam (Stadsschouwburg), 11/6 en
13/6 Den Haag (Danstheater), 22/6 en
24/6 Rotterdam (Schouwburg).
De operaregisseur, die de drang
voelt de gevestigde praktijk om
ver te werpen, heeft aan 'La Bo
hème' een harde dobber. Dit is
niet alleen Puccini's meest in
nemende en wellicht meest
perfecte opera, het is ook een
werk waarin alles voor zichzelf
spreekt. Al die artiesten op hun
Parijse zolderkamer hebben het
weliswaar zwaar en ook de tu
berculose Mimi behoort duide
lijk tot de categorie der kansar
men. Maar om het werk op te
dissen als een sociaal drama
met sinistere bijbetekenissen...
De Duitse regisseur Peter
Konwitschny - hij spreekt over
'de leugenachtigheid' van zo
veel andere opvoeringen van
deze opera - heeft iets in die
richting geprobeerd. Resultaat:
een in muzikaal opzicht alles
zins geslaagde productie is een
scènische mislukking gewor
den. Iedere andere regisseur
had er iets beters en overtui-
genders van gemaakt.
Konwitschny is niet de eerste
de beste. In Duitsland doet hij
onder meer Wagner op plaat
sen die er toe doen (München,
Dresden, Hamburg etc.). Het
gezaghebbende maandblad
Opernwelt riep hem twee maal
uit tot 'beste regisseur' van het
jaar. Maar deze keer is het beter
de ogen te sluiten en de muziek
haar werk te laten doen. Dat
kan, want Lawrence Renes mag
dan aanvankelijk een beetje
overactief zijn, met wel erg na
drukkelijk gemarkeerde ritmen,
hij brengt Puccini niet alleen
tot leven, hij roept ook een ech
te Italiaanse operaklank op. En
dat is toch niet het eerste waar
aan we bij het Gelders Orkest
denken.
Elzbieta Szmytka is een
prachtige Mimi, overtuigender
in deze rol dan in sommige an
dere Italiaanse partijen die zij
zingt. Haar hoogte mag dan wat
dun zijn - de befaamde lange
slotnoot van de eerste acte
klonk ontnuchterend - maar
met de expressiviteit van haar
voordracht laat zij niemand die
van deze muziek houdt koud.
Tegenover haar staat e«
niet zo ervaren tenor als Rodol
fo, de Nederlander Harrie
der Plas, die veelbelovend i
klinkt hij vooralsnog vrij i
kleurig.
Overtuigender - maar
ook veel geroutineerder - i
bariton Robert Bork (Marcello)
En dan een regelrechte misbi
zetting: de Franse sopraan Ci
therine Dubosc als Musett^
Wat een keel zet die op. Musei
ta is weliswaar niet op hai
mondje gevallen, maar o
haar nu een schreeuwerige dc]_
te maken, zoals Konwitschny
dat blijkbaar bedoeld heeft. Ds
staat toch wel ver van de esthe|
tiek van Puccini.
Ook in andere opzichte!
schuwt deze Duitse regisseu:
overdrijving niet. Kleine on
enigheden tussen personage
worden zwaar aangezet. Oo)
wordt het cliché van de zanger
die af en toe door de zaal lopei
te hulp geroepen. En aan h«i
slot, na de dood van Mim
geen gordijn dat dichtgaat cH
een licht dat uitgaat, maar ie
dereen op het toneel in een 'bel
vroren' pose, totdat het public®
na enige tijd aarzelend begint til
applaudisseren. Modern reghij
seurstheater.
muziek recensie
Ahoy' was voor Brandy als publiekstrekker een
paar tikkeltjes te ruim bemeten. Daarom werd
haar concertdebuut op Nederlandse bodem ver
plaatst naar het vijf keer kleinere Muziekcentrum
Vredenburg, dat wel helemaal volliep voor de rij
zende Amerikaanse r b-ster., Probleem was al
leen dat ze vrijwel haar complete, op sporthalfor
maat afgestemde show wenste te presenteren.
Wat leidde tot een overbevolkt podium, licht- en
lasereffecten die niet uit de verf kwamen en een
snoeihard zaalgeluid.
Dat de algehele rommeligheid de pret toch niet
kon drukken was te danken aan het enorme en
thousiasme waarmee de 20-jarige Brandy (Nor
wood) haar fans benaderde. Bijna voortdurend
als het opgeruimde buurmeisje dat eigenlijk
maar één opdracht in haar hoofd lijkt te hebben:
hoe maak ik er voor iedereen, ook voor m'n
band, koor en ballet, een dolle boel van? Einde
lijk dus weer eens een r b-vedette die er ge
woon helemaal voor gaat en niet denkt dat aan
deze oceaanzijde de tienerhanden sneller gevuld
zullen zijn. Des te spijtiger was het dat haar
speelplaats geregeld te klein was voor haar wer
velende pretpakket: de acrobatische hoogstand
jes met (maar in feite van) haar dansers werden
hierdoor gedevalueerd tot een soort tussen de
sch uifdeuren - attractie
Anderzijds, Brandy zelf genoot zichtbaar van
de grotere intimiteit die ze 'thuis' allang niet
meer gewend is. Door het soepeitjes combineren
van de interactie met de fans (in meerderheid
jongedames) met haar zangpartijen maakte ze
om de haverklap duidelijk waarom oudere en be
roemdere collega's als Diana Ross en Whitney
Houston haar als geestverwante entertainer zo
hoog hebben zitten. In vergelijking met hen legt
Brandy, die ook als actrice al een behoorlijke
staat van dienst heeft opgebouwd, het op een
punt wel flink af: haar uitstraling is veel minder
sexy.
Klapstuk van de avond werd zoals mocht wor
den verwacht de grootste hit van haar jongste al
bum 'Never Say Never': 'The Boy Is Mine', zon
der haar duetpartner van de plaat Monica, maar
inclusief uitgebreide introductie van al haar
hulptroepen. Voor het aansluitende 'toetje' scha
kelde Brandy terug naar heel breekbaar via het
van Bryan Adams geleende 'Everything I Do, I Do
It For You'.
amsterdam gpd
De Amsterdamse muziekimpre-
sario Marco Riaskoff beraadt
zich op juridische stappen te
gen de pianist Wibi Soerjadi.
Riaskoff voelt zich in zijn goede
naam aangetast door opmer
kingen van Soerjadi tijdens de
televisiecommentaren bij het
Koningin Elisabeth Concours in
Brussel. De pianist zat daarbij
in het panel. Op een vraag van
presentator Fred Brouwers over
de toekomstmogelijkheden val
concourswinnaars reageerdl
Wibi Soerjadi door onder me®
te suggereren, dat ze het wl
kunnen vergeten als ze in ham
den vallen van een impresario
als Marco Riaskoff. De bekencf
Amsterdamse impresario, dl
gevierde pianisten als Zime'
man, Pace, Pogorelich, Brendiji'
en Volodos vertegenwoordig»
zegt in zakelijk opzicht nel
nooit iets met Soerjadi te ml
ken te hebben gehad.
