Eerste vrouwelijke bisschop met kinderen Gevangenisimams leren naar gedetineerden luisteren Kerk Samenleving De worsteling van een misdienaar DINSDAG 1 JUNI 1999 redactie aad rietveld, 071- VANDAAG IHet ideaal van een leven van armoede, eenvoud en afzondering heeft een lange christelijke tra ditie. Wereldmijding en ascese zijn eeuwenlang populaire geloofsuitingen geweest. Menig heili ge heeft die status verdiend met soms bovenmenselijke prestaties op dit gebied. Er zijn twee mannen, allebei Si meon geheten, die zich op dit vlak bijzonder hebben on derscheiden. De één heette Simeon Stylites (ca. 390-459), een Syrisch asceet, die in het Westen op 5 januari op de heiligenkalender staat als Simeon de Pilaarheilige, omdat hij 36 jaar op een circa twintig meter hoge zuil in Antio- chië leefde. De ander wordt vandaag, 1 juni, vereerd en heette Simeon van Trier. De toevoeging Van Trier kreeg hij, omdat hij zich in 1033 tot zijn dood in 1035 liet inmetselen in de 'Porta Nigra' van Trier. Hij kwam uit de Italiaanse haven stad Syracuse, en leefde later onder meer in Palestina in een klooster bij Bethlehem. Zijn superieuren daar stuur den hem naar Frankrijk om aalmoezen in te zamelen. Hij zwierf tot in het Duitse Trier, waar na zijn inmetseling in een kleine nis van de Porta Nigra zijn enige contact met de buitenwereld bestond uit het voedsel, dat hem door een kleine opening werd aangegeven. Simeon van Trier werd al in 1041zes jaar na zijn dood, heilig verklaard. 'Zweetdoek Veronica ontdekt' rome» De zogenoemde zweetdoek van Veronica is volgens een Duitse hoogleraar in een klooster Italië herontdekt. Dr. Heinrich Pfeiffer, docent aan de Gregoriana-universiteit in Rome, maakte dit gisteren bekend. Volgens de legende is Veronica de wouw die Christus tijdens zijn kruisweg het gelaat met een doek afwis te. De evangeliën maken hiervan overigens geen melding. Op de doek zou het gezicht van Christus te zien zijn. Pfeiffer heeft het 17 bij 24 centimeter grote doek gevonden in een kapucij nenklooster in Manoppella. De doek werd tot 1608 in een kapel van de Sint-Pieter vereerd. In dat jaar gaf paus Paulus V de op dracht de kapel af te breken. Volgens Pfeiffer heeft een wouw uit Rome hem aan een edelman uit Manoppello verkocht en met het geld haar gevangen man wijgekocht. Polen wacht op paus warschau Billboards die her en der verrijzen laten zien, dat Polen in afwachting is van het pausbezoek. Van 5 tot 17 juni be zoekt Johannes Paulus II opnieuw zijn geboorteland. Het wordt het langste en meest ambitieuze bezoek dat de paus aan Polen heeft gebracht. Op het programma staan bezoeken aan liefst twintig steden en dorpen. Johannes Paulus heeft zich ten doel gesteld tijdens zijn pausschap alle veertig diocesen van Polen een keer aan te doen. foto ap BEROEPINGSWERK NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Beroepen: te Amersfoort (Em- mausgemeente), P.P. van der Harst, kandidaat uit 's-Gravenha- ge. die dit beroep heeft aangeno men; te Apeldoorn (Pauluskerk, SoW), J.A. Woudenberg te Nijver- dal; te Maassluis (wijk Groote Kerk) en te Rijssen (wijkgem. 5), T.W. van Bennekom te Hilver sum; te Oene (toez.), H. Rus- scher te Oud-Beijeriand; te Was pik (toez.), J. Alma, kandidaat uit Waddinxveen; te Wormerveer (Herv./Geref, Federatie), W. Klouwen, kandidaat uit Leider dorp. Aangenomen: naar Uithoorn (SoW) (parttime), mw. E.C. Lit- tooij te Amersfoort (geest. verz. 'De Lichtenberg', parttime). GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen: te Nieuwendijk (N. Br.), R A. Wouda te Twijzelerhei- de. die dit beroep heeft aangeno- CHRISTELIJK GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen: te Amersfoort (tweede predikantsplaats), D. Quant te 's- Gravenhage-Rijswijk, die be dankte voor Dokkum. Bedankt: voor Boskoop, C.A. den Hertog te Apeldoorn-Centrum. GEREFORMEERDE GEMEENTEN Beroepen: te Oud-Beijerland, M Karens te Werkendam; die be dankte voor Ridderkerk-Slikker- Bedankt: voor Hoogvliet i.c.m. Spijkemsse, A.J. Gunst te Benthuizen. Kassmann wil bisschop met creativiteit en fantasie zijn De 40-jarige Margot Kassmann wil een bisschop met creativiteit en fantasie zijn. Na lang aandringen heeft zij zich kandidaat gesteld voor de opvolging van Horst Hir- schler, het scheidende hoofd van de kerk van Hannover, die zowel luthers als hervormd is. Deze maand beslist de synode tussen Kassmann en de 55-jarige predikant Jür- gen Johannesdotter uit Stade. fulda» dirk visser/anp Kassmann zou na Maria Jepsen in Hamburg de tweede vrouwe- lijke bisschop in de Evangeli sche Kerk van Duitsland wor den. Zij is nu secretaris-gene raal van de Duitse protestantse Kirchentag, een onafhankelijke lekenbeweging die eens per twee jaar een massale bijeen komst organiseert. „Het bisschopsambt is inder daad een heel andere functie", zegt Kassmann, „maar daarin laat ik mij m'n innerlijke wij heid niet afnemen. Bovendien hoef ik niet 25 jaar bisschop te zijn. Ik wil plezier in mijn werk hebben. Als dat niet meer zo is, kan ik elk moment aftreden. Misschien willen mijn man en ik nog wel eens in het buiten land werken." Het moeilijkste aan de beslis sing om zich kandidaat te stel len, was „dat ik dan geen secre taris van de Kirchentag ben". Die functie vervult zij sinds vijf jaar vervult. „Ik heb mezelf af- gewaagd: 'wil je dat nu al opge ven?' Maar misschien is dat wel een beter uitgangspunt dan wanneer je, min of meer uitge blust, op een volgende baan zit te wachten." Haar kandidatuur is niet uit de lucht komen vallen, zegt Kassmann. Groepen van zowel mannen en wouwen vonden het tijd dat een wouw de lei ding van de regionale kerk van Hannover zou krijgen. Vrouwen waren al predikant en- zaten al op hoge posities, maai' er was nog geen wouw als bisschop. Voor Kassmann is het van zelfsprekend dat een wouw net zo goed als een man bisschop kan zijn. Jepsen was in de lu therse wereld de eerste. In Lu therse Kerken in de Verenigde Staten en Scandinavië zijn er sindsdien meer wouwelijke bis schoppen gekomen. In sommi ge andere kerken waren ze er al eerder. Het verschil met Jepsen, die nu 54 is, is dat Kassmann moe der is, van Sarah, Ester en de tweeling Hanna en Lea. „Uiter aard is mijn leven daardoor ge stempeld. Dat uit zich in be langstelling voor jongeren en onderwijs, voor het gezin en voor beroepsmogelijkheden." Kassmann wil niet alleen worden gekozen omdat zij wouw is. Ze hoopt dat haar brede ervaring de doorslag zal geven. Voordat ze bij de Kir chentag kwam werken, was zij gemeentepredikant en vervol- zit zij sinds 1983 in het bestuur gelijks bestuur. Zij is de drijven- gens studieleider oecumene bij van de Wereldraad van Kerken; de kracht achter het Wereld een vormingscentrum. Verder tussen 1991 en 1998 in het da- raadprogramma ter overwin ning van het geweld. De kerk moet volgens w midden in de wereld staa zich niet alleen met zichzel i zighouden. Zij moet daar waar de mensen haar r hebben. De kerk moet de zijn van mensen die in de sumptiemaatschappij niet kunnen doen. Verder wil 1 mann de thema's van het ciliair proces voor gerec heid, wede en het behoutP de schepping inbrengen. Binnen de Wereldraad e Kasmann als een van de v\v ge onafhankelijke en enth asmerende bestuursleden heeft bij herhaling felle k geuit op de houding van de reldraad inzake de burge log in Joegoslavië, waarb0 oecumenische beweging 5 slaafs de nationalistische ln van de orthodoxe kerken De Wereldraad is volgens lk| mann alleen maar inspire 0 geweest als de raad de ne had de conflicten niet uLe weg te gaan. j, Tijdens de assemblee, af t; pen december in Harare, woog Kassmannzich uit de.,, reldraad terug te trekken, Raiser geen steun gaf aai kandidatuur van dr. Janice voor de functie van voorz stelde haar diep teleur. S het begin van het oecumer decennium van kerkelijke p/ dariteit met wouwen in 19 ïl er volgens haar geen eid vooruitgang geboekt. „BirBE de Wereldraad worden de v wen nog steeds gemargi seerd." den haag anp Voordat hij zijn cursus bij het opleidingsinstituut van Justitie begon, wist gevangenisimam A. Mahla niet beter dan dat hij ge detineerden als gelovigen in een moskee moest benaderen. „Ik was iemand die les geeft." Nu heeft hij geleerd te luisteren en te letten op de gevoelens van zijn gesprekspartner. Mahla is een van de negen imams die gisteren een oplei ding tot geestelijk verzorger in penitentiaire inrichtingen in Zuid- Holland hebben afgeslo ten. De kersverse islamitische geestelijk verzorgers zijn al werkzaam in de acht gevange nissen in de provincie. Met hun certificaat van de Dienst Justiti ële Inrichtingen (DJI) zijn zij beter op hun taak voorbereid. Mahla, werkzaam in de peni tentiaire inrichting De Genie poort in Alphen aan den Rijn, heeft zich het jargon van de op westerse leest geschoeide hulp verlening duidelijk eigen ge maakt. De Marokkaanse imam heeft bijvoorbeeld geleerd om op de 'verbale en non-verbale communicatie' van de gedeti neerden te letten. Veel moslimgedetineerden zien hem echter nog steeds als de traditionele voorganger die religieuze wagen beantwoordt. „Ik vertel hun onmiddellijk dat ik geen imam in een moskee ben." Hij moet hen erop wijzen dat ze gewoon hun verhaal bij hem kwijt kunnen en dat ze geen pasklare antwoorden van hem moeten verwachten. Veel gevangenen blijken op gelucht te zijn na een gesprek met een imam die hen niet met de neus op hun misstappen drukt. „Wij beschouwen de ge detineerde als volwaardig mens, etiketteren niet, wagen niet naar zijn delicten en luiste ren goed", aldus Mahla. Het werken met imams was N. van der Helm, verantwoor delijk voor het lesprogramma, meegevallen. „Het zal wel bij zonder streng zijn, en je moet op je woorden passen", dacht hij eerst. Dat bleek mee te val len. De imams waren „open, vriendelijk en uitbundig" en ontvankelijk voor „westers ge oriënteerde" pastorale hulpver lening. Tijdens maandelijkse ge sprekken ten kantore van Spior kwamen religieuze en prakti sche kwesties aan de orde. De islamitische geestelijk verzorger is geen 'moslimdominee', be nadrukte Hartog. „Ze moeten een huwelijk sluiten tussen de westerse hulpverlening en hun eigen islamitische traditie." Hartog hekelde de grote werkdruk onder gevangenis imams. Terwijhhun christelijke en humanistische collega's ge middeld maximaal 90 gedeti neerden bedienen, is onder imams een verhouding van één op 200 niet ongewoon. Meer is lamitische geestelijk verzorgers is dan ook zijn boodschap. „Ik hoop dat dit experiment geen zoethoudertje voor de moslim gemeenschap is." Mahla probeert intussen niet alleen te 'genezen' maar ook te voorkomen dat moslimjonge ren op het criminele pad raken. Een belangrijke oorzaak voor het onevenredig hoge percenta ge moslimgedetineerden ligt volgens hem in" de opvoeding. De Marokkaanse sociaal-cultu rele vereniging Ettaouhid in Rotterdam probeert ouders met Mahla's medewerking 'opvoe- dingsnormen' bij te brengen. De lezingen, discussies, huis werkbegeleiding, taallessen en sportactiviteiten die hij organi seert, werpen volgens hem op bescheiden schaal vruchten af. BOEKBESPREKING „Hoe religie een jong leven verpestte is zo vaak en zo overtuigend beschreven, dat het een natuunvet lijkt. Elling laat zien dat het mogelijk was te leven met de mystiek van de sacramenten, met al de glorie en de misère van zonde en verlossing., en niettemin, nee, juist daardoor redelijk ge lukkig te zijn." Dat schrijft de uitgever over het boek Gelo ven; Portret van een tempel dienaar, van M.F. Elling. Het boek van Elling volgt nauwgezet het ritme van het kerkelijk jaar. Beginnend bij de advent beschrijft hij de op eenvolgende missen. Van ad vent wandelt hij naar de kerst, van de kerst naar het voorjaar en de vasten en dan gaat het naar Palmzondag, de Goede Week die uitmondt in Pasen, naar Hemelvaart en Pinksteren en de kerkelijk wat 'windstille' maanden die daarop volgen. Hij schrijft van het Latijn dat hij leert, van de rol van pries ter, misdienaar en gelovige, en van de manier waarop de bui tenwereld dat alles meewarig beziet. Licht verteerbaar is de taal van Elling allerminst. Wat geen verbazing wekt, gezien het feit dat hij met graagte citeert uit het Romeins missaal, Paulus, psalmen, profeten, hymnen en gezangen en Thomas van Aquino, om maar een paar van zijn bronnen te noemen. Maar ook zijn overdenkingen bij het geloof zijn niet altijd even toe gankelijk. Boeiend is het boek van El ling wel, zeker voor wie wil we ten hoe, veel meer dan nu, de kerk in de jaren vijftig greep had op het leven van mensen. Maar Geloven; Portret van een misdienaar is niet, zoals de uitgever schrijft, „een evocatie van de vreugden van het gelo ven." Elling beschrijft de mis sen vooral als theater,, waarin hij als misdienaar, net als de priester, kapelaan, koor kerkbezoek, een rol vervu' Mensen met gedachten en f voelens buiten het geloof men in het boek niet voor. ;j gelovigen gaan ter kerke enr biecht, maar wie zij zijn 1 wat er in hen omgaat bis duister. Alleen de hoofdpersoon, 1 misdienaar, krijgt gaandev\£ wat reliëf. Maar dan toj, vooral in zijn ontluikende 1 langstelling voor wat in de t£; van de priester heet 'de vt 1 lokkingen van de wereld' zijn worsteling om dat in ovt eenstemming te brengen in het geloof. „Ook de Teg^ stander laat zich niet onbn tuigd en juist in de zomer m nifesteert hij die rondgaat z;<j° kend wie hij kan verslinde zich in zijn volle schaami^ loosheid. De lichte zomerrdn ken van de tegemoetfietseniV( vrouwen laten zich ma t( moeilijk over de knieën dwil gen. Soms voert de weg lanj0l een gemengd natuurbad wa schandalige badpakken zil aan het oog opdringen. Tegj al deze misstanden zal de kj mende weken vanaf de pree si stoel worden gewaarschuwd.! D Titel: Geloven; Portret een misdienaar Uitgever" Sun Literair Auteur: M.F. Elling 154 pagina's WEEROVERZICHT BUITENLAND C Weersvooruitzicht KNMI Geldig tot en met woensdag. Noorwegen: In de buurt van Oslo soms zon, elders tamelijk veel wolken en perioden met regen. Maxima va riërend van 11 graden langs de westkust tot 20 bij Oslo, morgen in het noorden iets frisser. Zweden: In het noorden wolken en gere geld regen, in het zuiden meer zon en droger. Middagtempera- tuur van 13 graden in het noor den tot 21 in het zuiden. Denemarken: Flinke perioden met zon en tot morgenmiddag meest droog. Daarna toenemende kans op een regen- of onweersbui. Maxima oplopend naar 20 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Vandaag perioden met zon en al leen in Schotland kans op wat regen. Morgen van het zuiden uit enkele regen- of onweersbuien. Middagtemperatuur van 13 gra den in het noorden tot 21 in de buurt van London. Morgen in het zuiden iets warmer. België en Luxemburg: Zonnige perioden en vandaag- avond mogelijk weer een regen- of onweersbui. Morgen meer wol ken en meer onweersbuien. Maxima rond 26 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Perioden met zon, maar ook en kele stevige regen- of onweers buien. Maxima rond 28 graden, morgen in de westelijke departe menten enkele graden lager. Portugal: Zonnige perioden, maar vooral in het noorden wel kans op een bui. Middagtemperatuur van 20 gra den in het noorden tot 25 in de Algarve. Madeira: Vandaag nog wat meer wolken en kans op een bui. Morgen meer zon en droog. Maxima ongeveer 23 graden. Spanje: Perioden met zon, maar ook en kele regen- of onweersbuien. Morgen in het zuidwesten dro ger. Maxima tussen 28 en 33 graden, alleen langs de Golf van Biskaje 22 graden. Canarische Eilanden: Zonnig, aan de noordkant van de eilanden ook enkele wolkenvel den. Droog. Maxima tussen 22 en 27 graden. Marokko: Westkust: zonnige perioden, maar ook stapelwolken. Buien kans blijft vrij klein. Maxima 23 tot 28 graden. Tunesië: Veel zon bij maxima van 30 gra den vlak aan zee tot 39 in het binnenland. Zuid-Frankrijk: Flink wat zon, en vandaag vooral in het westelijke deel enkele ste vige regen- of onweersbuien. Morgen overal kans op onweer. Maxima rond 30 graden, maar langs de Riviera bij wind van zee iets frisser. Morgen van het wes ten uit enige verkoeling. Mallorca en Ibiza: Vrij zonnig, met een kleine kans op een bui. Maxima rond 32 gra den. Italië: Veel zon maar vooral in de ber gen in het noorden enkele regen- of onweersbuien. Middagtempe ratuur van 28 graden aan zee tot ongeveer 34 in het binnenland. Corsica en Sardinië: Veel zon bij maxima van 25 gra den aan zee tot 33 plaatselijk in het binnenland. Malta: Zonnig bij maxima van ongeveer 30 graden. Griekenland en Kreta: Zonnig, maar in het noorden wat meer wolken en kleine kans op een bui. Op de Egeische Zee waait een frisse noordenwind. Maxima van 25 tot 30 graden. Turkije en Cyprus: Zonnig, met in de middag een kleine kans op een lokale bui. Maxima 25 tot 30 graden. Duitsland: Perioden met zon en vandaag waarschijnlijk overal droog. Mor gen van het westen uit enkele re- gen- of onweersbuien. Maxima 24 tot 30 graden. Zwitserland: Flinke perioden met zon en op de meeste plaatsen droog. Mor gen meer wolken en enkele stevi ge regen- of onweersbuien. Mid dagtemperatuur maandag rond 28 graden. Oostenrijk: Perioden met zon, maar ook kans op een regen- of onweersbui. Maxima tussen 25 en 30 graden, morgen iets hoger. Polen: In het zuiden eerst nog wolken en plaatselijk wat regen. Verder perioden met zon en overwegend droog. Maxima rond 22 graden, morgen iets warmer. Tsjechië en Slowakije: Vanuit het noordwesten perioden met zon en overwegend droog. Middagtemperatuu r oplopend naar 28 graden. Hongarije: Perioden met zon, maar vooral vandaag ook kans op een regen- of onweersbui. Maxima rond 28 graden. WOENSDAG 2 JUNI 1999 Zon- en maanstanden Zon op 05 26 Zon onder 21.49 Maan op 00.00 Maan onder08.05 Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 06.25 18.48 05.58 18.21 Laag 02.16 14.36 01.57 14,17 L O F LEIDSCH DAGBLAD (Opgericht 1 maart 1860) Frankfurt Helsinki Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen Las Palmas Luxemburg half bew. Madrid regenbui Malaga half bew Mallorca half bew Malta onbew. bewolkt onweer W warmtefront regen sneeuw koufront opklaringen hagel L lagedruk rnist windrichting H hogedruk zonnig 19 temperatuur luchtdruk in hecto pascal KANTOOR Rooseveltstraat 82 071-5356 356 Postadres: Postbus 54, 2300 AB Leiden ABONNEESERVICE Abonnementen 071-5128 030 Geen krant ontvangen? Bel voornabezorging Ma. t/m/ vr.18.00-19.30 uur en Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512 DIRECTIE B.M. Essenberg, W.M.J. Bouterse (adjunct) J. Kiel (adjunct) HOOFDREDACTIE J.G. Majoor, T. van Brussel (adjunct) L.F. Klein Schiphorst (adjunct) REDACTIE F. Blok, chef eindredactie algemeen T Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en Veenstreek D C van der Plas, chef eindredactie regio J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst W. Spierdijk, chef sportredactie E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden R.I.M. van der Veer, chef redactie Duin-en Bollenstreek W.F. Wegman, chef redactie Leiden TELEFAX Advertenties: 071- 5323 508 Familieberichten: 023- 5317 337 023- 5320 216 Redactie: 071-5321 921 Hoofdredactie 071- 5315921 ADVERTENTIES Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 u 071- 5356 230 RUBRIEKSADVERTENTIES Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17 u 071-5143 545 ABONNEMENTEN bij vooruitbetaling: per maand (acceptgiro) per kwartaal (acceptgiro) per half jaar (acceptgiro) per jaar (acceptgiro) Abonnees die ons een machtiging verstrekken g het automatisch afschrijven van het f abonnements- geld, ontvangen 1,- korting betaling. VERZENDING PER POST e Voor abonnementen die per post (binnenland; V worden verzonden geldt een toeslag van 0,8 Ij aan portokosten per verschijndag. LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBAND 1 Voor mensen die moeilijk lezen, slechte og a hebben of blind zijn (of een andere leeshandicap hebben), is een samenvatting j- van het regionale nieuws uit het Leidsch Dagblad op geluidscassette beschikbaar. V( informatie 0486-486486 (Centrum voor Gesproken Lectuur, Grave). ƒ191 i 1371 1' nnwl 24 16 0.5 Buenos Aires half be nnw3 22 18 0.0 zw 1 18 9 0.0 no 3 22 15 1.0 n2 27 10 0.1 w.s.0 29 18 0.0 Casablanca half bew. Johannesburg onbew. Los Angeles onbew. New Orleans licht bew New York zwaar bew. Tel Aviv half bew Z I K N H U I Z 14 6 00 Tokyo 23 5 0.0 ONGEVALLENDIENST Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag. Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feestdagen). Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst. 16 12 0.0 31 16 0.0 28 14 0.4 25 10 Toronto regenbui Tunis licht bew. Vancouver regenbui 19 15 00 30 21 00 31 19 0.0 28 19 0 0 26 17 0.0 26 15 10 37 21 0.0 18 11 0.4 INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: tel. 071-5178178. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545 Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel 0172-463131. Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 16