19
RE I ISKTh TE
het Friesland van Groot-Brittannnië
ls alleen voor fietsers
Brussels café nu monument
NAAKT
I
30
5Hmcs het nauwelijks beken-
ook onbeminde broer-
Schotland, (Noord-)Ier-
Engeland, er uitziet weet
ta. |geen Europeaan. Vakantie-
die de Noordzee overste-
ijven meestal hangen in
imwall of de regio Lon-
^loeristen laten Wales - half
595ot als Nederland - over het
;-Afr-en links liggen. En dat is
tc. 0 jk doodzonde. Wie de
R/Slf neemt na de overtocht
le oostkust van Engeland
tje of vijf door te rijden,
45Tb een prachtige wereld,
Cymru, Welkom in Wales,
'het dun bevolkte noorden
rotskusten, stranden en
is adembenemend mooi.
Jeelte is bovendien gemak-
In goedkoop te bereiken -
Slen honderd gulden voor
'tele reis - sinds Easy Jet
ïverbinding onderhoudt
'erpool. De stad van de
ligt op 50 minuten vliegen
I ïiphol en op een half uur-
irijden van de grens met
j Wales.
34ii Midlands (Leeds, Birming-
j 24lanchester) achter zich laat
53 rens met Engeland pas
test omt in Wales, het Fries-
NVR n Groot-Brittannië. De En-
vinden de bewoners maar
lletje barbaren, omdat ze
- eigen, volstrekt onver-
keïar taaltje met elkaar brab-
Maar de uitleg op verkeers-
menukaarten en dergelij-
'eetalig. Het is niet verstan-
I «ilaatsnamen uit te spre-
L erstuikt onherroepelijk je
oor de Welshman geen re-
te wijzigen. Het land is we-
,data
Vraag aan de gemiddelde Nederlander wat hij weet van Wales en
de kans is groot dat een lang stilzwijgen volgt- De drie miljoen
inwoners in de achtertuin van Engeland spelen volgens onze
algemene opvatting allemaal rugby, drinken stuitende
hoeveelheden bier, zijn lid van een koor en werken tussen het
zingen en zuipen door in de mijnen. Veel Nederlanders denken
ook nog dat kroonprins Charles de beroemdste Welshman is. Hij
heeft echter net zoveel Welsh bloed in zich als diens Oranje
collega Willem-Alexander. De prins van Wales is'namelijk net zo
Engels als de Big Ben.
reldberoemd om de zowel mallo
tige als lange dorps- en stadsna
men. Wie op het schiereiland An
glesey uit de trein stapt, moet niet
vreemd opkijken als hij zich in
Llanfairpwllgwyngyllgoge-
rychwyrndrobwlllantysüiogogog-
och.
blijkt te bevinden. Geen wereldre
cord overigens. De naam van een
dorp in Nieuw-Zeeland heeft nog
meer letters.
Wales is ook befaamd om zijn
kastelen. Je stuit er om de haver
klap op 1 vanhoe-achtige vesting
werken, die bijna allemaal rond
1300 zijn gebouwd door King Ed
ward 1Vooral de Amerikanen
zijn dol op deze burchten. Ook al
omdat er sappige sages, mythen
en legendes aan zijn verbonden.
De 'Alice in Wonderland' verha
len vinden hun oorsprong in
Llandudno en wat te denken van
King Arthur en de 'Ronde Tafel'?
Een land vol verhalen. Maar ook
een land vol liedjes. Je moet wel
heel veel pech hebben, wil je tij
dens je rondreis door Cymru (zo
als de lokale bevolking het land
noemt) geen koor tegenkomen.
Of een meisje met een harp. Vol
gens de verhalen stamt de zang
traditie uit de tijd, dat veel man
nen hun boterham ondergronds
verdienden. Nu zijn de meeste
mijnen zijn gesloten. Of - zoals de
Llechwedd-mijnen bij Blauenau
Ffestiniog - in gebruik als toeristi
sche attractie. Je kunt er met een
lift of treintje de donkere mijnka-
mers in en krijgt dan uitleg over
het werk.
De mijnen van Blauenau zijn on
dermeer te bereiken met een
stoomtreintje van de Ffestiniog
Railways. Daarin kan vorstelijk
worden gedineerd. Terwijl een
moot zalm wordt weggespoeld
met een glas witte wijn glijden de
hellingen en valleien van Snow-
donia voorbij. Het natuurpark is
genoemd naar de Snowdon, met
1085 meter de hoogste berg van
Wales en Engeland. Veel vakantie
gangers zijn er dagen, soms we
ken, zoet. Je kunt er wandelen,
mountainbiken, bergbeklimmen,
en vissen.
Niet zelden tijdens een mals re
genbuitje, want de hemel boven
Wales is zo lek als een mandje.
Dat is meteen ook het grote pro
bleem. De vele vakantiegangers,
die het puur en alleen om de zon
te doen is, moeten vooral niet
naar Wales gaan. Maar wie is uit
gekeken op de Spaanse Costa's is
hier aan het goede adres. Er is zo
veel te doen en zoveel te zien, dat
je een paar sombere dagen moei
teloos doorkomt. Bovendien is er
nog altijd de pub om te schuilen.
Of een boekhandel om in te snuf
felen. Surprise, surprise: in een
winkeltje in het centrum van Ca
ernarfon lag voor een paar pond
een (Nederlandstalig) boek over
Barcelona-speler Johan Cruijff.
Zo'n kwart eeuw geleden geschre
ven door Frits Barend en Henk
van Dorp.
Wales is niet goedkoop. Maar
kamperen dan wel logeren in een
Bed Breakfast maakt het land
toch betaalbaar. Zodat het wel
licht kan gebeuren, dat je aan het
eind van je reis toch nog zoveel
geld overhebt, dat je een nacht
kunt doorbrengen op één van de
vele adellijke landgoederen.
Neem Plas Bodridis Hotel in
Llandegla. Terug in de tijd, een
eeuw of vijf. De krakende trap
mag dan flink zijn uitgesleten
door de voetstappen van vele ge
neraties Lords en buüers; een ka
mer kost er toch zo'n vier hon
derd gulden per nacht. Niet voor
niets staat in het gastenboek een
aardig woord van de familie Bren-
ninkmeijer (C&A), die hier af en
toe een luchtje komt scheppen.
Wales is 256 kilometer lang en ongeveer 96 kilome
ter breed. Het heeft bijna 3 miljoen inwoners. Een-
tiende daarvan woont in de hoofdstad Cardiff. De
gemiddelde temperatuur in juli en augustus is 20
graden Celsiüs en er valt in die maanden door de
bank genomen 102 millimeter regen. Toeristen mo
gen geen huisdieren meenemen.
De KLM vliegt rechtstreeks van Amsterdam naar
Cardiff. Een retourticket kost ongeveer 500 gulden
(open retour rond de 1100 gulden). Met Easy Jet
kan eventueel vanaf Schiphol naar het niet ver van
Wales gelegen Liverpool worden gevlogen. Prijs
voor een retour bijna 200 gulden.
Ook met de trein is Wales goed bereikbaar. Zo rijdt
de Eurostar vanuit Brussel via Lille en de Kanaal
tunnel naar Waterloo Station in Londen waarna
vanaf de stations van Euston of Paddington kan
worden doorgereisd naar Midden- en Noord-Wales.
Vanaf Heathrow rijdt bus 201 van National Express
rechtstreeks naar Newport, Cardiff en Swansea en
vanaf London Victoria Coach Station gaan er bus
sen (nummers 522 en 545) naar Midden- en Noord-
Wales.
Wie met de boot naar het Verenigd Koninkrijk wil
reizen kan kiezen voor onder meer de Stena Line
(Hoek van Holland-Harwich of Calais-Dover), P&O
North Sea Ferries (Rotterdam-Hull en Zeebrugge-
Hull), Scandinavian Seaways (IJmuiden-Newcastle)
en Hover Speed (Calais-Dover en Boulogne-Folks-
tone). De prijzen variëren sterk van seizoen tot sei
zoen maar gemiddeld moet rekening worden ge
houden (2 personen plus. auto) met een prijs van
om en nabij de 900 gulden. Ook kan de auto op Le
Shuttle worden gereden. De rit van Calais naar
Folkstone door de Kanaaltunnel (40 keer per dag)
duurt ruim een half uur. Prijs: zo'n 600 gulden. Af
standen: Harwich/Dover naar Noord-Wales: ruim
500 km. Vanuit Newcastle is het 100 km minder.
Er zijn in Noord-Wales campings te over. Redelijk
betaalbaar (gemiddeld 80 gulden per nacht) is Bed
Breakfast.
Meer informatie: British Tourist Authority,
Stadhouderskade 2, 1054 ES Amsterdam, telefoon
020- 68.55.05.1 of Wales Tourist Board in Cardiff,
telefoon 00.44-12.22.49. Op het internet is Wales te
vinden onder www.tourism.waIes.gov.uk.
watÊÊtmi
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
N
DEN DOBBELSTEEN
nati
,gp Hal uit de Ronde van
jk vermaarde cols in de
13 -Alpes zal de komende
196! ap meerdere ochten-
^rden gereserveerd voor
v Bend en alleen toerfiet-
ibide betreffende passen
erkeer gedurende 2,5
toegestaan. Het initia-
uit van de organisatie
ires Partagés', die zich
voor een betere verde
^ets~ en gemotori-
Jllrkeer op de Franse
;en. Ook zijn er door
1 Je club vijftien, in een
J [I fgedrukte routes uitge-
ler meer naar de top
Col du Galibier) en is
nwerking gezocht met
J igtal hoteliers in de
Jij bieden de fietsers
arrangementen en fa-
anl!
0.800 n
(zoals een reparatie-
passen die in juni en
augustus van 9 tot 11.30 uur
worden afgesloten zijn de Col
du Granon bij Briancon (21 en
28 juni en 5, 23 en 30 augus
tus), de Col de l'Izoard bij die
zelfde plaats (de dag daarop
volgend), de Col de Moissière
bij Gap (de dag daarop vol
gend), de Col du Noyer even
eens bij Gap (de dag daarop
volgend) en de Col de Froma-
gére niet ver van Nyons (de
dag daarop volgend). Op ge
noemde dagen krijgen de fiet
sers boven op de pas van de
organisatie een brevet uitge
reikt. Wie erin slaagt in één en
dezelfde zomer alle vijf cols te
bedwingen, treedt toe tot wat
met enige bombarie de 'club
van de legende van de cols des
Hautes Alpes' wordt ge
noemd.
Meer informatie:
Maison de la France
in Amsterdam,
telefoon 0900.11.22.33.2
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
'La Mort Subite', samen met het momen
teel overigens gesloten 'FalstafF, het be
roemdste café van Brussel, is door de over
heid van de Belgische hoofdstad op de lijst
van beschermde monumenten geplaatst.
De op een oude stationswachtkamer lij
kende kroeg aan de Warmoesbergstraat
(vlak bij de onlangs geheel gerenoveerde
Koninginnegalerij) is niet alleen vermaard
om het schitterende interieur, maar meer
nog misschien wel om de in zwart/wit ge
klede dienstertjes, die er een sport van ma
ken klanten (of het nu studenten, hippies,
zakenmensen of oude dametjes zijn) op
humoristische wijze af te katten.
De naam van het café is ontleend aan een
kaart- of dobbelspelletje waarbij de verlie
zer een instant-dood stierf en een rondje
moest geven. Ofwel, er werd gespeeld a la
mort subite, tot de dood intrad. Het eta
blissement werd - op een andere plaats -
al in 1910 opgericht door Teophile Vossen
en is nu in handen van één van zijn naza
ten Bernard Moucharte. Naast een enorm
aantal verschillende bieren (waaronder de
speciaal gebrouwen gueuze La Mort Subi-
Het interieur van La Mort Subite heeft veel weg van een ouderwetse stationswachtkamer.
te) worden er ook aparte gerechten uitge-
serveerd, zoals - zeer populair - kaas met
selderijzout en een bruine boterham met
'pottekaas' (een stevige Belgische smeer
kaas). De prijskaart staat met grote hanen
poten vermeld op de enorme spiegels
FOTO BELGISCH VERKEERSBUREAU
waarmee het café zo ongeveer is behan
gen.
Café La Morte Subite, Warmoesbcrgstraat (Rue
Montagne aux Herbes Potagères) 7 in Brussel, te
lefoon 513.13.18.
Spanje
Bij het Spaans Verkeersbureau in Den Haag zijn drie Neder
landstalige brochures verschenen. Ze gaan over de Costa
Blanca, Tenerife en de Costa Brava. De folders bevatten niet
alleen tips voor uitstapjes naar musea, steden, dorpjes, na
tuurschoon en attractieparken en dergelijke, maar ook een
waslijst aan nuttige adressen.
Informatie: Spaanse Verkeersbureau, telefoon 070.346.59.00.
Noordkaap
Vanaf 15 juni hoeven auto's, motoren en autobussen geen ge
bruik meer te maken van een veerverbinding om op de op het
eiland Mageroy gelegen Noordkaap te komen. Op die datum
namelijk opent koning Harald van Noorwegen de langste (8,6
kilometer) onderzeetunnel ter wereld. Op de Noordkaap zelf
zijn ook tal van verbeteringen aangebracht. Zo is in de rots
een 36 meter brede en 5 meter hoge panorama-ruit aange
bracht. Het noordelijkste puntje van Europa is g
april tot begin oktober.
2 Kunststeden
Bij het Brits Verkeersbureau (BTA) in Amsterdam verscheen
onlangs een brochure met daarin een overzicht van onder
meer dans-, muziek- en theater-evenementen die in elf
vooraanstaande Britse kunststeden worden gehouden. Daar
onder Manchester, Brighton, Edinburgh, Newcastle, Leeds,
Birmingham en Glasgow, dat dit jaar UK City of Architecture
Design is. De folder, met daarin ook aanwijzingen over op
welke wijze er kan worden geboekt, is aan te vragen bij ge
noemd bureau, telefoon 020.689.00.02.
Arnoweg
In het Salzburgerland is zojuist de Arno-wandelweg geopend.
De 1200 kilometer lange, eenvormig bewegwijzerde route
werd genoemd naar de eerste aartsbisschop van Salzburg en
zal - zo wordt gehoopt - wandelaars er toe aanzetten Salzbur
gerland te voet te ontdekken. Het langs allerlei belangwek
kende bezienswaardigheden voerende traject is zo aangelegd
dat ook wandelaars zonder ervaring in het hooggebergte geen
problemen zullen ondervinden.
Informatie: Oostenrijks Toeristenburo, telefoon 020.468.47.93.
Ledenwijzer
Bij de ANWB verscheen de nieuwe ledenwijzer 'Veilig op reis
in Europa'. De uit drie delen bestaande brochure geeft onder
meer informatie over de juiste voorbereiding (achterlaten van
de woning, gezondheidszaken), de reis op zich zelf (verkeers
regels in het buitenland) en het verblijf. Ook bevat de brochu
re een lijst belangrijke adressen en telefoonnummers en een
kaart waarop de waterkwaliteit in grote vakantiegebieden
wordt aangegeven."Veiligop reis in Europa' kan door de le
den gratis worden afgehaald op de ANWB-kantoren.
Uitvindingen
In het Museum van de Twintigste Eeuw aan de Bierkade 4 te
Hoorn staat nog tot 31 oktober een expositie 'Uitvindingen,
ouder dan je denkt'. De tentoonstelling staat stil bij bekende
trouvailles als de ritssluiting, de paperclip en de afstandsbe
diening, maar ook bij minder bekende als het verkeerslicht,
het aspirientje en de knijpkat. Speciale aandacht is er voor de
broers Schaper uit Hoorn die eerst de eerste volstrekt ronde
voetbal uitvonden (wordt nu over de hele wereld mee ge
speeld) en vervolgens het condensvrije motorhelmvizier.
Informatie: Museum van de Twintigste Eeuw, telefoon 0229.214.00.1.
IM
Vroeger werd de snelweg Amsterdam-Utrecht door iedereen de
snelweg Amsterdam-Utrecht genoemd. Nu hebben we het over
deA2. Zoals Rotterdam-Den Haagde Al 3 Ls geworden en Haar
lem-Alkmaar de A9. Namen maakten - wellicht onder invloed
van de file-berichten - plaats voor nummers. Wel zo makkelijk.
In Amerika doen ze het al sinds jaar en dag zo.
Mcuir daar hebben veel wegen bijnamen. Tsjoh, wat was hel stil
op highway 50 van Salt iMke City naar Reno. Logisch, bleek la
ter. We bevonden ons volgens een bord langs de weg op 'the lo
neliest rood in America'. Door een pomphouder bij Cold Springs
gemakshalve afgekort tot 'the loneliest'.
Sinds die tijd ben ik er op gaan letten. En ja hoor, als je in Flori
da over highway 75 door de van alligators vergeven Everglades
rijdt, dan zit je op de Alligator Alley. En wie in (Janada via de
'99' van het op zeeniveau gelegen Vancouver naar het in de ber
gen gesitueerde ski-oord Whistier reist, doet dat over de Sea to
sky-highway.
Dat highway 6 in Tupelo de Elvis Presley Boulevard heet, ligt
zeer voor de hand. De autoweg voert je tenslotte tot vlak bij het
huisje waar de King of Rock&Roll werd geboren. En hetzelfde
geldt voor de langs de Mississippi
slingerende '1die werd omgedoopt
tot Great River Road.
Maar waarom een weg op Long Is
land - het nummer ben ik vergeten -
Naked Izidy wordt genoemd, dat
moet ik toch nog eens een keer uit
zoeken.
O flf
