mtiflncfi
Star Wars ook hype op Internet
Jf-tuino
DE ZAAK
Ontwikkeling computerchip onstuitbaar
Multi Media
Stars Wars als familiespel
Een oorlog zoals een oorlog bedoeld is
Windows 98 Second Edition
ZATERDAG 29 MEl 1999
160
27
^E
vol «ft
mei
SAMENSTELLING FRANK BUUR
AAN EN JAN VAN DER NAT
6012
imbi Vai
1466.
Dung
4501 )e nieuwe film is uit, dus soft-
varehuis LucasArts doet er ook
iog maar een schepje bovenop,
komen dit jaar meer Star
ars-spellen uit dan ooit. Het
ZOEI neest recente product is X-
5023 \rjng Alliance, een spel in de
iiditie van de ruimtesimula-
145 ors X-wing en Tie Fighter. Met
i Phantom Menace-films
:eft het spel overigens niets te
naken, want het verhaal in dit
pel leidt tot de slag om Endor,
iet einde van de derde film, Re-
urn of the Jedi. In die film
rordt een onvoltooide Death
ar, het gigantische bolvormi-
slagschip van het boosaardi-
Keizerrijk, door de Millenni-
n Falcon, het schip van Han
ilo, aan gruzelementen gebla-
n. En dit dan na een helse
icht door de ingewanden van
e e 'doodsster'.
anzelfsprekend zal de speler
kenb it huzarenstukje moeten her-
alen. Maar voor het zover is
12204 loeten er 50 missies tot een
oed einde worden gebracht.
1BUR |e speler neemt de rol op zich
an Ace Azzameen, lid van een
imilie van Corelliaanse ruim-
f iets ;handelaren. Ace is de jongste
j oon, die aan het begin staat
een wervelende loopbaan,
familie Azzameen is in eer
instantie neutraal in het
rgse onflict tussen imperium en re-
ellen, maar wordt zwaar op de
jung. uid gezeten door een concur-
mt, de familie Viraxo, die ster-
Ge bindingen heeft met het kei-
I 2 d< errijk. Uiteindelijk worden de
a zzameens van huis en haard
399,4 erjaagd en sluiten ze zich aan
)ij de rebellenvloot. Als speler
t /Wegje in eerste instantie met
H6-2i teug bewapende Corelliaanse
116-25 ansportschepen, zusjes van
116-56 e Millennium Falcon, maar
__ienmaal aangekomen bij de re-
^-^llen moeten er missies met
limtejagers zoals de X-Wings
irden gevlogen. Tot zover is
S- dus niets nieuws onder de
Beter
X-Wing Alliance is grafisch weer
een aanzienlijke verbetering
van de voorgaande delen. Sche
pen, ruimtestations en plane
ten zien er zeer gedetailleerd
uit. Ook zijn er nu fraaie nevels
als achtergrond gebruikt, ter af
wisseling van de pikzwarte
ruimte. Mooi zijn de realisti
sche effecten, zoals een zon die
in de cabine schijnt en verblin
ding veroorzaakt.
Muziek en spraak zijn verder
verbeterd. Complete discussies
worden er nu gevoerd met on
der meer de huisrobot die de
speler bijstaat. De muziek is de
originele filmmuziek, maar die
past zich aan aan de situatie.
Wordt het spannend bij een
ruimtegevecht, dan wordt de
muziek ook spannend.
Het sterkste punt van X-Wing
Alliance is toch weer het ver
haal, dat bij voorganger X-Wing
versus Tie-Fighter zo node
werd gemist (hetgeen overigens
door een aanvulling weer ge
deeltelijk werd goedgemaakt).
De betrokkenheid van de speler
wordt er sterk door vergroot en
ook is er sprake van onver
wachte wendingen, waardoor
de speler plotseling zijn doelen
moet bijstellen. -
Wie de vorige delen heeft ge
speeld zal de bediening van de
ruimteschepen vertrouwd voor
komen. Nieuwelingen moeten
even wennen aan de vele toet
senbordfuncties, maar echt
moeilijk is het niet het spel on
der de knie te krijgen. De rela
tief dunne gebruiksaanwijzing
geeft dat al aan. De Star Wars-
veteraan zal het spel waar
schijnlijk wel hebben uitge
speeld voordat de nieuwe film
de Nederlandse bioscopen
heeft bereikt, maar hij kan altijd
nog gaan vliegen op Internet,
waar zeer sterke menselijke te
genstanders een nieuwe uitda
ging bieden
Min. systeemeisen: Pentium 200,
32 Mb Ram, Windows 95/98.
3D-kaart aanbevolen. Prijs: 95
gulden.
Een wekelijkse rubriek waarin
ongeveer vijf websites worden
belicht die nieuw of origineel
zijn, dan wel inspelen op de
actualiteit.
-f YoürP«f»on«lTranatator i jj
B^B V L O N I
De gekte rond Star Wars neemt ook op In
ternet ongekende vormen aan. Honderden
websites zijn gewijd aan dit
;-fiction-fenomeen, de een nog
dan de ander. Veel informatie, fo
to's en video, en natuurlijk het laatste
nieuws. Zo doet het hardnekkige gerucht
de ronde dat Leonardo DiCaprio de rol van
Annakin Skywalker op zich zal nemen in de
tweede nieuwe film. Voor alle duidelijk
heid: Annakin Skywalker is de slechterik
Darth Vader, die in de eerste drie films (ge
maakt tussen 1977 en 1983) namens het
Imperium dood en verderf zaait, maar in
de slotminuten van de film toch nog het
kwaad van zich afwerpt en zijn zoon, rebel
lenleider Luke Skywalker van een wisse
dood redt.
In de nieuwe film, The Phantom Menace
geheten, gaat Star Wars terug in de tijd en
is Annakin nog maar een klein jongetje, dat
veel aanleg heeft voor de 'Kracht'. Met de
hulp van dit magische verschijnsel kunnen
bepaalde wezens telepathie, telekinese en
vergelijkbare 'psikrachten' uitoefenen. Zij
worden op den duur 'Jedi's', een soort
ruimteridders, die zich zouden moeten in
zetten voor het welzijn van de verschillen
de rassen die het heelal bevolken, maar he
laas gaan sommigen het slechte pad op en
misbruiken ze hun enorme geestkracht.
Dat zijn dan de zwarte Jedi's. In de nieuwe
films wordt geschetst hoe de zwarte ridder
Palpatine, ooit een senator van een demo
cratische republiek, zich ontwikkelt tot kei
zer van het malafide Imperium. Annakin
Skywalker volgt uiteindelijk ook de weg van
het kwaad èn wordt zijn beulsknecht.
The Phantom Menace komt pas in septem
ber in de Nederlandse bioscopen, maar er
er circuleert al een illegale versie op Inter
net. Piraten hebben de film in de bioscoop
op video opgenomen en in zijn geheel op
Internet geplaatst. Wie het er voor over
heeft kan dus een gigantisch videobestand
naar zijn computer halen (het kost dagen
om dit met een gewoon modem te doen)
en de nieuwe Star Wars-film op een klein
computerbeeldje gaan bekijken. Regisseur
George Lucas, die over het algemeen niet
zo moeilijk doet over wat zich allemaal op
Internet afspeelt (foto- en filmbeelden
worden in de VS zwaar beschermd door
auteursrecht) is hier niet gelukkig mee en
probeert deze piraterij wel stevig aan te
pakken.
De officiële Star Wars website (starwars-
.com) biedt een schat aan informatie die in
ieder geval wel legaal is. De makers ston
den (net zoals de filmmakers) voor de lasti
ge taak om de oude en de nieuwe films te
combineren en zijn daar redelijk in ge
slaagd. Zo is het makkelijk om keizer en se
nator Palpatine bij elkaar in de tijd te zet
ten, want zij worden gespeeld door dezelf
de acteur. Een goede 'Jedi Knight' zoals Obi
Wan Kenobi (gespeeld door Alec Guiness)
kan echter niet zo makkelijk terug in de tijd
worden gezet.
Een prachtige website is het Jedinet, dat
vanzelfsprekend in het teken staat van de
mystieke graalridders uit een verre toe
komst. Maak kennis met Darth Maul, de
inktzwarte ridder uit de nieuwe film die er
als een duivel uitziet. Er is onder meer een
verbinding te vinden naar de website van
David Prowse, een reusachige Amerikaan
die in de eerste drie films het loodzware
zwarte harnas van Darth Vader moest tor
sen. Het bleef bij geluidloos acteren, want
de acteur James Earl Jones nam het sonore
stemgeluid voor zijn rekening.
Andere websites: Star Wars Net, waar je
heel goed informatie kan zoeken, de Stars
Wars Shop, voor alle poppetjes, bekers,
t-shirts en alle andere verzamelwaar voor
de echte fans, Talk City, waar je met de ma
kers van Star Wars kan discussieren. Het is
maar een greep uit het gigantische aanbod.
Tenslotte verdient de website van Star
wars-haters nog een vermelding. Het gaat
om een anoniem persoon (kennelijk bang
voor represailles) die schoon genoeg heeft
van de hysterie in de VS rond Star Wars.
Zijn argumenten tegen de film, over racis
me, en dat het technisch gezien allemaal
niet kan zijn echter weinig overtuigend.
Het kan de liefhebbers waarschijnlijk toch
niets schelen. Ondanks de kritische recen
sies in de Amerikaanse dagbladen (mooie
effecten, slap verhaal) heeft The Phantom
Menace alle bioscooprecords al gebroken.
www.starwars.com
www.StarWarsNet.com
www.shop.starwars.com
www.starwars.talkcity.com
www.jedinet.com
www.theforce.net
www.newsdroid.com
www.ihatestarwars.com
Niet zonder trots kondigde het
Israëlische Babyion aan, dat de
gratis software op de internetsi
te van het bedrijf inmiddels
ruim vier miljoen keer is ge-
download. Dat is niet zo ver
wonderlijk, want het program
ma van Babylon is uitermate
handig voor mensen die regel
matig iets moeten vertalen. Er
zijn tal van mogelijkheden en
het werkt uiterst simpel. Je klikt
een woord aan en de vertaling
verschijnt in een soort tekstbal
lon.
www.babylon.com
Er zijn heel veel dingen om ons
heen die 'fout' zijn. VoQr ieder
een is dat natuurlijk weer an
ders, maar als je het lijstje be
kijkt dat is samengesteld door
studenten aan de Academie
voor de Journalistiek in Zwolle,
dan kom je een heleboel zaken
tegen die door de grote massa
'fout' worden gevonden: Hans
van derTogt, millenniumba
by's, Emile Ratelband en oud-
Hollandse volksvermaak op Ko
ninginnedag.
Een Nederlander is niet snel te
vreden over het weer. Als het
niet te veel regent, dan is het te
lang droog. We snakken naar
beter weer, maar als de zon een
dag schijnt is het 'bloedheet' en
'niet te harden'. Wie echt niet
tegen warm weer kan, heeft
twee mogelijkheden: verhuizen
naar de Noordpool of een kijkje
nemen op 'zomertip', een site
vol suggesties om de warmte de
baas te blijven.
www1.tip.nl/~
t977806/zomertip.htm
wuiw.tuine.rt.nl
Als je niet af en toe iets in de
tuin doet, hoor je er niet meer
bij, zo lijkt het. De televisie is
vergeven van allerlei program
ma's over het snoeien van het
groen tot en met het aanleggen
van vijvers, de cd-roms vliegen
je tegemoet in de winkels en
boek,en over tuinieren zijn niet
aan te slepen. En 'dus' hoort
het internet er ook bij. Wij von
den zelfs een site met een 'mis
sie': een zo breed mogelijk pu
bliek interesseren voor tuinen,
tuinieren en alles wat daarbij
komt kijken.
www.tuinen.nl
De Zaak is een organisatie die -
dat moge duidelijk zijn uit de
naam - zich richt op het be
drijfsleven en dan met name op
het midden- en kleinbedrijf
(MKB). De Zaak zit al heel lang
op het internet, maar heeft de
zeer informatieve site onlangs
compleet opgefrist. Er is dage
lijks nieuws over financiële en
sociaal-economische onder
werpen en er zijn ondermeer
modelcontracten, voorbeeld
brieven, enz. te downloaden.
www.zaak.nl
Ooit werden oorlogen gevoerd,
zoals oorlogen ooit bedacht
zijn. Man tegen man gevechten,
met grote afstanden die te voet
of te paard werden afgelegd en
strategieën die werden uitge
dacht door echte generaals aan
de hand van simpele landkaar
ten. Niks computergestuurde
bommen en videobeelden om
aan te tonen, dat je wel degelijk
een militair doel wilde raken.
Er ging in een echte landoorlog,
want daar hebben we het over,
natuurlijk veel meer mis dan nu
in een moderne oorlog als die
in voormalig Joegoslavië. Een
kleine beoordelingsfout en een
heel regiment liep in een hin
derlaag om vervolgens tot op de
laatste man te worden omge
bracht. Vooral in de Amerikaan
se Burgeroorlog zijn veldslagen
uitgevochten, die hun weerga
in de geschiedenis nauwelijks
kennen. Niet in de laatste plaats
omdat de legers van het Noor
den en het Zuiden niet bepaald
optimaal waren uitgerust, laat
staan goed getraind. Wie een
geweer kon vasthouden kreeg
een grijze of blauwe jas aan en
kon aan de slag.
North vs South van Interactive
Magic is een wargame, dat de
geschiedenis blootlegt van de
grootste veldslagen in de Civil
War, zoals die op 17 september
1862, toen meer dan 23.000 do
den vielen op de velden rond
de stad Sharpsburg. Maar ook
andere befaamde confrontaties
als de 1st en de 2nd Bull Run,
Antietam en Gettysburg kun
nen worden nagespeeld. En ui
teraard kan de geschiedenis
worden 'vervalst' door andere
plannen te bedenken dan de
generaals in werkelijkheid de
den.
In de VS is de Civil War een
soort cult. Honderdduizenden
hebben hun hobby gemaakt
van de Burgeroorlog, dat hele
bijzondere stukje geschiedenis
van Amerika. Op de cd-rom
North vs South staat, zoals op
bijna alle multimediale produc
ten over deze oorlog, een stukje
geschiedenis dat deze wargame
net een beetje extra geeft ten
opzichte van vele andere. North
vs South is in feite het vierde
deel in de serie 'Great Battles
of...', waarin eerder de heldhaf
tige tochten werden beschreven
van Caesar, Alexander de Grote
en Hannibal.
Min.systeemeisen: Pentium 150,
Windows 95, 32 Mb ram-geheu-
gen, 2-speed cd-romspeler, Di
rectX 5. Prijs: 99,95 gulden.
Beswchikbaar gesteld door
MVSP.
Microsoft heeft Windows 98 verbeterd en brengt deze Second
Edition op korte termijn op de markt. De tweede editie van
Windows 98 bevat onder meer Internet Explorer 5, Windows
NetMeeting 3 en Internet Connection Sharing. Verder is de
hardware-ondersteuning verbeterd, voor bijvoorbeeld appara
ten die gebruik maken van de gebruikersvriendelijke USB-
poort. Tenslotte is ook hel Windows 98 Service Pack opgeno
men, dat dat enkele problemen met het jaar 2000 oplost.
Windows 98 Second Edition wordt het standaard besturingssys
teem dat bij nieuwe PC's wordt geleverd. Gebruikers van de eer
ste editie kunnen hun versie opwaarderen door middel van een
cd-rom die bij Microsoft besteld kan worden. Die cd-rom kost
omstreeks 40 gulden. Overigens kan de tweede editie ook van
de website van Microsoft worden gehaald: www.microsoft.com
/benelux/windows.
EuroNet opent aanval
EuroNet is de concurrentie aangegaan met de grootste Neder
landse internetproviders World Access/Planet Internet en
World Online. Sinds afgelopen donderdag biedt EuroNet daar
om een halfjaar gratis (daarna 240 gulden per jaar) Wanadoo,
internet voor de grote massa.
Wanadoo hoopt de gebruiker vooral aan zich te binden door de
homepage, die volgens topman J. de Pins compleet is ingesteld
op 'meneer en mevrouw De Vries' en voor iedereen 'duidelijk
en overzichtelijk' moet zijn.
Daarom gaat de nieuwe provider ook in de slag met de tv-gid-
sen van de Nederlandse omroepen: zij zet alle programmagege
vens drie dagen van tevoren op de internetpagina. ,,Die horen
voor iedereen beschikbaar te zijn", aldus De Pins. Het Neder
landse internetbedrijf Ilse moest eind maart haar online-tv-gids
onder druk van „Nederlandse partijen" binnen een etmaal weer
van haar site halen.
Computers verouderen nog steeds
in een ontzagwekkend hoog tem
po. Wie nu bijvoorbeeld een com
puter met de Pentium Ill-chip
koopt, de meest geavanceerde mi
croprocessor, moet er rekening
mee houden dat deze in het jaar
2000 alweer achterhaald zal zijn.
Dan introduceert chipgigant Intel
namelijk een chip voor de PC die
informatie twee keer zo snel zal
kunnen verwerken, een zogenaam
de 64-bits chip. De Pentium III is
een 32-bits chip.
Natuurlijk is het mogelijk de tech
nische ontwikkelingen te negeren
en alle programma's op bijvoor
beeld een oude Pentium te laten
draaien, maar de nieuwste pro
gramma's worden meestal gemaakt
voor de snelste chips en zullen dus
traag zijn op die oude computer.
De consument is nog steeds het
slachtofferkan de 'Wet van Moore'.
Deze mede-oprichter van Intel
voorspelde ooit dat dat het aantal
transistors dat op een chip kan
worden geplaatst iedere twee jaar
verdubbelt, door de techniek om
alles steeds weer te verkleinen. De
ze wet is tot op heden nog steeds
van kracht. De allereerste chip, de
Intel 4004, had 2300 transistors. De
Pentium III heeft er tegen de tien
miljoen. De transistors worden ver
bonden door draadjes die maar
een paar atomen dik zijn. Meer
transistors kunnen meer ingewik
kelde berekeningen maken en te
gelijkertijd wordt de snelheid
steeds verder opgevoerd. Een com
plete computer (met modem, ge
luidskaart, grafische kaart) op een
enkele chip is al lang geen utopie
meer. Daarbij komt dat door de
manier van produceren een nieu
we chip uiteindelijk net zo duur is
als de oude.
Een aardige vergelijking is die van
de chips-industrie met de auto-in
dustrie. Als de auto zich net zo snel
ontwikkeld zou hebben als de mi
croprocessor, dan zou een Rolls
Royce nu een miljoen kilometer
kunnen rijden op een liter brand
stof. Ook zou het goedkoper zijn
om hem naar de schroothoop te
rijden dan hem te parkeren.
Het is de grote vraag of de Wet van
Moore stand zal houden in de vol
gende eeuw. Er zal een grens wor
den bereikt bij de huidige manier
van produceren van chips. De koe
ling van de chip wordt een steeds
groter probleem en verdere verklei
ning wordt moeilijker. Vandaar dat
Intel naarstig zoekt naar nieuwe
technieken. Het gebruik van koper
in plaats van aluminium kan winst
opleveren, evenals het gebruik van
'extreem utraviolet licht' bij het be
schrijven van de silicium plakjes,
die uiteindelijk de chips worden.
Intel verwacht daarmee de Wet van
Moore toch in stand te kunnen
houden en wellicht te kunnen af
schaffen. Een nieuwe revolutionare
techniek, zoals de biochip, zou de
wereld in de volgende eeuw een
heel ander aanzien kunnen geven.
PUZZEL
KRUISWOORDRAADSEL
HORIZONTAAL: 1. Ierland; 4.
Germaanse godheid: 7. voeg
woord; 8. mannelijk dier; 10.
tandeloos zoogdier; 13. vereni
gingsgebouw; 16. kledingstuk;
17. dierengeluid; 18. niet ge
spannen; 19. groen' edelge
steente; 20. persoonlijk vnw.;
22. muzieknoot; 23. logo; 25.
uitroep; 27. loofboom; 29. bol
gewas; 30. dashond; 31. delf
stof.
VERTICAAL:!. Ooit; 2. voorzet- 11.
sel; 3. bijwoord; 4. voorzetsel; 5.
dierengeluid; 6. op het kantje;
9. oorlogsgod; 11. ontvoerder;
12. gesticuleren; 14. opgerold
wafeltje; 15. elk; 21. nobel; 23.
voordeel; 24. verwarde knoop;
26. uitroep; 27. rund; 28. per
soonlijk vnw.; 29. grondtoon.
Oplossing van vrij dag: Horizon
taal: 1. Voorstel; 5. legering; 6.
eden; 8. iets; 10. aster; 12. apert-
.Verticaal: 1. Vallei; 2. oogwit; 3.
serie; 4. einde; 7. dotje; 9. Sara;
v
"rib
-ii
-"HSr
cpt
-
A2EV P1JR&AAN R&KFA/
CM AF 72F
k*W J£ OM-
//V7ek£S£M7£ ttrrtcvF*.
