Japans vliegveld in zee breidt uit met tweede baa
Verbouwend Schiphol vol vertrouwen zomer tegemoet
Economie
Korea veraiorzell
Europese scheepshol
ZATERDAG 22 MEI 1999
Nederland wil leren van miljardenproject Kansai International Airport
de directie bestempelt dj ener:
taat als beter dan venvai nn'e
zien de economische [e^
wind in Azië. De aanlegt *&en
tweede startbaan won
woon doorgezet. Recent tV
de formele procedure
om een stuk zee ter groo 0^
duizend voetbalvelden! 0
anderen in vliegveld. De;
startbaan plus vrachtaj
lingscomplex moet naj ierna
bestaande vliegveldeilaj 81
men. De bedoeling is j m
nieuwe deel in 2007 geree e
Veel vergelijkingen frser
Kansai International Aiip lucen
een Schiphol-in-zee nerH
mank. Zo moet het Netk ',eur:
se vliegveld bijvoorbeej
verder van de kust konta fOÏ
alniettemin wordt het
vanuit Nederland met L
aandacht gevolgd. Een: [?'eI
tie van de provincie150 h
Holland, voorvechter y &°e
luchthaven in de No
bracht al anderhalf jaaq
een oriëntatiebezoek at fnt
sai. deT
De conclusie luidde
aanleg van een luchthi 8er'r
zee technisch haalbaar is ^urc
dat de financiële renti 311 r€
een punt van aandacht P?.se
aanleg van Kansai wor Bijn.
tendeels door de rijkso en^'
en lokale overheden bel W®1
In Japan wordt dit get
een vanzelfsprekende n jU I
bedrijfsleven neemt sled
klein deel voor zijn reket
Nederland zou het mij pc(
project hoofdzakelijk di f'st-
luchtvaartsector zelf i '8ev
worden betaald. Een t
groep van Schiphol onti
momenteel de econo j®*
haalbaarheid van een
ven in de Noordzee.
De Vereniging Milieud 58en
is tegen de bouw van ea 1'
haven voor de kust. ond i®0
verwachte verminden
het vlieglawaai. Woord n D
K. Kodde vreest dat Si
eerst ongebreideld zal S2U
groeien om de bouw t ')"s£
vliegeiland te kunnen n®r
ren. Hij is ook niet ergo! P^1
indruk van de door Kaï
presenteerde gunstige ra Iet n
sultaten. ..Door de git 'e,v€
het vliegverkeer zal de
en de bijdrage aan he 'I'1
kaseffect toenemen." Iez(
nbij
ile
Aziatische landen en dan vooral Korea, n 'er it
voor een ware slachting onder scheepswerv °rdt
Europa. Door orders aan te bieden die somsi vc~
procent onder de marktprijs liggen, dreigt <k
tor in grote problemen te komen. „Zeventig 'U
cent van de markt gaat naar Korea, dat kan 'ucti
Europa dodelijk zijn. Dit heeft veel weg va en
oorlog", zei voorzitter B. Meyer van de Eun
werkgeversorganisatie in de scheepsbouw, d jgj
SA, onlangs in Rotterdam op een bijeenkom!
Europese metaalvakbonden over de toekom! ür
de bedrijfstak.
Volgens de Duitser maken Koreaanse wervi ijff
Hyundai, Samsung, Daewoo, Hanjin en Halli
schuldig aan vormen van prijsdumping. ,,Go( '8en
slechte tarieven, overcapaciteit of niet, het i lrani
ze allemaal niets uit. Als ze de opdracht maa «t v
nen halen." Meyer repte ook van 'sociale
ping' door de Koreanen, omdat op deze ra 'en
werkloosheid vanuit Azië als het ware naar Ei
wordt geëxporteerd. „Het zijn bedrijven mett
hoge schulden, die hier failliet zouden zijn,
daar wel de orders binnenslepen."
De Europese Commissie moet in de ogen i
werkgeversvoorman achter haar eigen
gaan staan en politieke druk op Korea opvi
Binnenkort vertrekt de demissionaire comm
Bangemann van Industriebeleid om in Azi
kwestie aan de orde te stellen. Een woordvol
van de Europese Commissie liet in Rotterdam
ten dat het voor Meyer moeilijk zal zijn de pfi
ken van de Koreanen te bewijzen. Ook de gek
men bij het Internationaal Monetair Fonds l
dat het .Aziatische land met miljardensteunu
slop haalde, zijn lastig inzichtelijk te maken,!
de zegsman van 'Brussel' vast.
Het 'Koreaanse geschil' dreigt ook voor N
land gevolgen te hebben. Regionale werven i
het voelen, vreest bestuurder W. Dijkhuizen
FNV Bondgenoten, belast met de scheepsl
„Gelukkig hebben de meeste bedrijven nu no{
doende orders, want anders zouden de klaj
nog harder aangekomen." Het is volgens Di
zen van de gekke dat Nederland enerzijds!
indirect (IMF) steunt, maar als 'tegenprestatii
leriei opdrachten aan de neus voorbij ziet gaan
Directeur R. Schouten van de Vereniging van
derlandse Scheepsbouw Industrie (VNSDJ
voor een Europees industriebeleid. „Dat is in
situatie hard nodig." Dat de commissie deJ
ping niet zou kunnen bewijzen, noemde hi
kulverhaal. „Geen land kan opdrachten krijg®
dertig procent onder de prijs zitten. Dan moff
het loon of het staal buiten beschouwing h«
gelaten." Schouten erkende dat er ook in&
nog het een en ander aan het steunbeleid l
keert. Extra subsidies en kredietgaranties a
even goed voor concurrentievervalsing, naast
bestaande verschillen in het steunbeleid. Int
pa is tot eind 2000 maximaal negen procents
die toegestaan, Nederland gaat niet verder dl
procent. .Alle verschillen moeten rechtgetm "c
worden, want dit is de dood in de pot." Del
topman schetste al het zwarte scenario ws
het echt fout gaat. „Dan stappen hier ook den
op, gaan de toeleveranciers en kennisinsd
weg. dan blijft er niets meer over."
HAARLEM RICHARD MOOYMAN
De peperdure luchthaven in
zee bij het Japanse Osaka gaat
fors uitbreiden. Kansai Interna
tional Airport krijgt binnen acht
jaar een tweede start- en lan
dingsbaan. De Nederlandse
luchtvaartsector en overheid
volgen de Japanse plannen op
de voet. Eind dit jaar moet het
kabinet een besluit nemen over
de eventuele aanleg van een
luchthaven in de Noordzee, een
ingrijpend project dat nog met
veel onzekerheden omgeven is.
Kansai International Airport
werd in 1994 geopend na een
bouwtijd van zeven jaar. Het
vliegveld op een nieuw eiland
vijf kilometer van de kust moest
de dichtbevolkte regio rond
Osaka verlossen van de geluids
hinder. Dat is goed gelukt, zo
betoogde directeur Kiyoyasu
Mikanagi onlangs op een con
gres over luchthavens en milieu
in Amsterdam. De bouwkosten
van het eerste deel bedroegen
circa 26 miljard gulden. De
bouw van de tweede startbaan
valt zelfs nog iets duurder uit.
De waterkwaliteit en de
luchtkwaliteit zijn sinds de ope
ning van de luchthaven niet
verslechterd, zo meldde Mika
nagi trots. Met meetposten aan
de kust en op zee wordt de mi
lieukwaliteit nauwlettend in de
gaten gehouden. Zijn afsluiten
de boodschap aan de Neder
landse congresgangers was: de
aanleg van een vliegveld in zee
duurt lang en kost veel geld,
maar het is allemaal zeer de
moeite waard.
Helemaal zonder rimpelin
gen verliep het gigantische pro
ject echter niet. Alleen al de dis
cussie over de plaats van het
vliegveld en de planologische
voorbereidingen namen bijna
20 jaar in beslag. Er moesten
enorme bedragen worden be
taald als schadeloosstelling aan
vissers. Het wegzakken van het
kunstmatige eiland is door de
bouwers met speciale maatre
gelen bespoedigd, maar in de
praktijk ging het allemaal har
der dan verwacht. Steunpilaren
moeten ongelijke verzakkingen
tegengaan. Uiteindelijk zal het
eiland zo'n 11 meter zakken, zo
is berekend.
De bouw van Kansai Interna
tional Airport heeft ook geen
Een overzicht van Kansai International Airport met de lange pier en de start- en landingsbanen.
definitief einde gemaakt aan al
le vliegtuigherrie. De oude
luchthaven bij Osaka is in be
drijf gebleven. En recentelijk
zijn vanwege de groei van het
aantal vluchten de vliegroutes
rond het eiland aangepast,
waardoor sommige kustplaat
sen meer hinder ondervinden
dan de afgelopen jaren. Ook als
straks de tweede startbaan klaar
is, zullen volgens de plannen
meer vliegroutes over land voe
ren.
De ambities van Kansai Inter
national Airport zijn niet mis:
het vliegveld wil uitgroeien tot
de belangrijkste 'hub' (centrale
draaischijf-voor vliegverkeer) in
dit deel van Azië. Een troefkaart
daarbij is de 24-uurs openstel
ling, waardoor in tegenstelling
tot andere Japanse luchthavens
onbeperkt nachtelijke vluchten
kunnen worden uitgevoerd. Het
aantal passagiers overschreed
vorig jaar de 20 miljoen. Vol
gens j de huidige prognoses
loopt Kansai in 2003 tegen het
plafond aan van 160.000 starts
en landingen met één start
baan.
De luchthaven draait nog met
fors verlies: een kleine 170 mil
joen gulden over de -periode
maart-september 1998. Maar
SCHIPHOL ANP
WIM MOLOC
Al ongeveer een jaar ondervinden passa
giers van Schiphol hinder van de om
vangrijke bouwwerkzaamheden op de
luchthaven. Houten schotten geven aan
waar gewerkt wordt, plafondplaten zijn
verwijderd en veel passagiers moeten per
bus naar hun vliegtuig op het platform.
Schiphol investeert een bedrag van bij
na drie miljard gulden in uitbreiding van
de pieren, het bouwen van een nieuwe
centrale lounge en het opknappen van
de vertrekhallen. Vorige zomer leidde dat
tot hectische taferelen op de drukste da
gen van de zomerpiek. Belangrijkste oor
zaken daarvan waren de tijdelijke slui
ting van vertrekhal 1 en en het gedeelte
lijk uitvallen van de omvangrijke D-pier.
Deze zomer verwacht de luchthaven
minder problemen. .Als alle passagiers
zorgen dat ze op tijd op Schiphol zijn,
hoeven er geen problemen te ontstaan",
zegt een Schiphol-woordvoerster. „Het
voordeel is dat de mensen nu niet meer
veel hoeven om te lopen. Ze merken de
bouwactiviteiten vooral door de schotten
waar ze tussendoor gaan."
De maanden juli tot en met september
zijn voor Schiphol de drukste periode
van het jaar. In drie maanden tijd ver
werkt de luchthaven dertig procent van
het jaartotaal aan passagiers. Na de erva
ringen van vorig jaar zal Schiphol er
vooral voor zorgen dat de capaciteit bij
de paspoortcontroles maximaal benut
kan worden. Dat zijn namelijk plaatsen
waar zich bij een grote toeloop van pas
sagiers snel problemen voordoen.
Een voordeel ten opzichte van vorig
jaar is dat diverse werkzaamheden de
komende tijd in de afrondingsfase ko
men. Zo zal de entree van de omvangrij
ke D-pier, waar vooral vluchten met Eu
ropese bestemmingen vertrekken, in de
loop van deze maand gereed zijn. Dat
betekent onder andere een betere ver
binding met liften en roltrappen tussen
de twee verdiepingen. Bovendien wordt
het eerste gedeelte van de D-pier („de
steel") driemaal zo breed. Tussen de
twee uitlopers van de D-pier komt een
nieuw winkelcentrum. De verbouwing
van de pier moet in november klaar zijn
De D-pier is een gecompliceerd ge
heel, omdat daar een gescheiden behan
deling van Schengen- en niet-Schengen-
passagiers plaatsvindt. Passagiers kun
nen binnen de landen van het Schengen-
verdrag reizen zonder hun paspoort te
tonen. Hét gaat daarbij naast Nederland
om België. Luxemburg, Frankrijk, Duits
land, Spanje. Portugal. Italië, Oostenrijk
en. mogelijk over enige tijd. Griekenland.
Het paradepaardje van de vernieuwing
van Schiphol is de nieuwe centrale loun
ge. Het huidige centrale winkelcentrum
wordt met 10.000 vierkante meter uitge
breid. De grote glazen wand geeft uit
zicht op het platform. Het is de bedoe
ling dat het nieuwe hart van de luchtha
ven in april volgend jaar klaar is. Op dat
moment is ook het oude winkelcentrum
helemaal gerenoveerd. Aan de andere
kant van de D-pier zal daarna de bouw
beginnen van een nieuwe lounge die uit
sluitend is bestemd voor passagiers naar
Schengen-landen.
De uitbreidingen moeten de luchtha
ven de ruimte geven tot 2003. In dat jaar.
waarin de vijfde baan in gebruik wordt
genomen, mag Schiphol volgens de be
staande regelgeving 44 miljoen passa
giers ontvangen. Of Schiphol in de perio
de daarna mag doorgroeien is nog on
derwerp van politiek beraad.
Door het aanbouwen van een nieuwe
vleugel aan de huidige B-pier komen er
tien nieuwe gates bij. Ook deze operatie
moet in april volgend jaar zijn afgerond.
Aan de kop van E-pier komen vier nieu
we plaatsen voor grote passagiersvlieg
tuigen.
Een van de projecten die nog in het
stadium van de tekentafel is, is de bouw
van een terminal aan de andere kant van
de autosnelweg A4. De aan- en afvoer
van passagiers tussen deze nieuwe ter
minal en het hoofdgebouw gaat per bus.
Een besluit over de bouw ervan is afhan
kelijk van de ontwikkeling van het lucht
verkeer.
H-pier
I bestaande pieren
aanbouw en
nieuwe pieren
1 bestaande Terminal
jitbreiding Terminal
B-pier
Xc-pier
