Leidsch
Dagblad
5arak wil Israël vrede brengen
19
2
Referendum is senatoren
VVD geen crisis waard'
>5
Sleet aan relatie tussen Leiden en de universiteit
Oegstgeestenaar wordt
directeur van ANWB
Pronk straft Rijnsburg
na toets milieutaken
Angela Schijf verlaat GTST
Israëlische pers voorzichtig positief
Doorbraak in ontstaan van ME
ISDAG 18 MEI 1999
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 42UU4
LOSSE NUMMERS ƒ1,85
ZATERDAG ƒ2,40
(Gesprek van de Dag
Economie
Cultuur en Kunst
Sport
Een kwartiertje
voorlezen per dag
is broodnodig
Millenniumangst bij
bedrijven en instellingen
grijpt om zich heen
Harry Mulisch
wint Libris
Literatuur Prijs
Etappezege en
leiderstrui voor
getergde Blijlevens
MaastrichtTilburg en Amsterdam doen meer bun best om er samen wat van te maken
iHOEN ONNO HAVERMANS
.eiden is een universiteitsstad van niks. De hechte
jand tussen stad en universiteit verslapt. Er staat
geen spanning meer op. Na 424 jaar zit er sleet aan de
relatie tussen Leiden en de oudste universiteit van
Nederland. Als een echtpaar dat van lieverlee in een
huwelijkse sleur is beland. Ze delen nog wel hetzelfde
bed, maar ze slapen niet meer met elkaar. De kritiek,
die burgemeester Postma gisteravond te horen kreeg
tijdens zijn eerste openbare confrontatie met de uni
versiteit, was niet mals.
Vooral de stad kreeg het zwaar te verduren in het
Groot Auditorium van het Academiegebouw aan het
Rapenburg, waar de Studenten Groepering Leiden de
nieuwe burgemeester formeel welkom heette met het
Student en Stad. „Soms krijg ik het gevoel dat
deze stad van twee walletjes wil eten", aldus A. in 't
Groen, directeur universitaire ontwikkelingen. „Als
studenten gewone burgers zijn, dan moeten ze ook
een parkeervergunning kunnen krijgen. Maastricht,
Tilburg en Amsterdam doen meer hun best om er sa
men wat van te maken."
Ook voorzitter Vredevoogd van het college van be
stuur van de Universiteit Leiden meent dat Leiden
een voorbeeld kan nemen aan de jonge universiteits
steden, 'waar stadsbestuur en academie elkaar opja
gen'. Rector Wagenaar noemde het zorgelijk dat 'een
behoorlijke populatie studenten niet in Leiden wenst
te wonen'.
Wethouder Pechtold reageerde direct. „Het zou zo
moeten zijn dat ook de rector en de collegevoorzitter
in Leiden wonen. Daar begint het al." Maar hij erken
de dat de relatie tussen stad en academie in voorbije
jaren is verwaterd. „De stad was rood en de universi
teit rechts. Dat ging niet samen. De stad en de groot
ste werkgever hebben jarenlang niet met elkaar ge
praat. Het gaat natuurlijk niet alleen om die parkeer
vergunning, ook om woningtoewijzing en om het
aanvragen van een uitkering als je na je studie niet
meteen een baan vindt. Leiden moet de studenten
niet als tweederangs burgers behandelen en als uni
versiteit moet je uitstralen dat je van die stad houdt."
Burgemeester Postma constateerde dat universiteit
en studenten in Leiden een veel groter stempel op de
stad drukken dan in zijn 'eigen' Groningen, waar hij
studeerde, wetenschappelijk medewerker was en in
de gemeenteraad zat. „Zonder studenten zou Leiden
onder de magische grens van honderdduizend inwo
ners zakken. En daar zit veel aan vast, ook het salaris
van de burgemeester."
DEN HAAC/OEGSTGEEST
Oegstgeestenaar G. van Woer-
kom (43) wordt hoogstwaar
schijnlijk de nieuwe directeur
van de ANWB. Hij is door de
raad van toezicht van de orga
nisatie voorgedragen als kandi
daat voor de opvolging van
Paul Nouwen, die met pensioen
gaat.
Van Woerkom is sinds 1997
voorzitter van de WD-Oegst-
geest. Beroepsmatig werkt de
Oegstgeestenaar op dit mo
ment als bestuurlid van BBDO,
'etanyahu treedt af als Likud-leider na dramatische nederlaag
een Nederlandse tak van com
municatiebedrijf Omnicom. Er
zijn geen andere kandidaten
voor de hoogste post binnen de
ANWB. De omvangrijke organi
satie, met ongeveer 3,3 miljoen
leden, heeft een vierkoppige di
rectie. De bondsraad benoemt
de nieuwe hoofddirecteur op 12
juni. Van Woerkom begint als
alles volgens plan verloopt op 1
augustus. Scheidend directeur
Nouwen blijft tot die datum op
zijn post. Nouwen zorgde on
langs nog voor opschudding
vanwege zijn kruistocht tegen
het rekeningrijden.
Burgemeester
op de bres voor
asielzoekers
KOLLUM GPD
Burgemeester Visser van Kollu-
merland hoopt dat het nood
plan voor asielzoekerscentrum
De Poelpleats in Kollum niet in
werking hoeft te treden. „Het
zou toch vreselijk zijn als asiel
zoekers binnen Nederland op
nieuw op de vlucht moeten
slaan."
De Poelpleats heeft in overleg
met het Centraal Orgaan op
vang Asielzoekers (COA), de po
litie en Visser voorzorgsmaatre
gelen getroffen om de vluchte
lingen uit Kollum te behoeden
voor wraakacties. In de dorpen
rond het centrum gaat het ver
haal dat de moordenaar van
Marianne Vaatstra uit Zwaag-
westeinde onder asielzoekers
moet worden gezocht.
HET WOORD IS AAN
Geeske Visser
Het ergste dat een mens
treffen kan is niet zijn val
len, maar het blijven liggen.
2T
111°
af r
^'"-4
J*
vooruitblik DON VRIJ ZAT
SMm' 10716° «715° «716°
70% 40% 60%
5S5S35? 30% 40% 30%
Uitgebreid weeroverzicht op pagina 14
VANDAAG 24 PAGINA'S
Binnenland
Buitenland
Cultuuri
-3,5
6,7
Gesprek van de Dag2
Kerk en Samenleving14
Regio13,15,16,17
RTV/programma's11
Sport
Trends/Strips
Uitgaan
De kortingsbon betreft de
cabaretvoorstelling 'Dunk'
van Reinder van der Naait in
de Leidse Schouwburg.
DEN HAAG HANS JACOBS
PETER VAN EGMOND
De gemeente Rijnsburg voert
haar milieutaken niet goed uit.
Op kosten van de gemeente
moet daarom een onafhankelij
ke bureau bekijken waaróm
Rijnsburg beneden de maat
presteert. Dat heeft minister
Pronk (milieu) gisteren bekend
gemaakt. De Rijnsburgse wet
houder C. van der Graaf is niet
verbaasd: „We weten allemaal
allang dat Rijnsburg aan dit
soort taken te weinig heeft ge
daan."
Het gemeentebestuur moet
binnen een half jaar maatrege
len nemen om de tekortkomin
gen weg te werken. Als dat naar
de mening van de bewindsman
niet goed gebeurt, wordt moge
lijk geld ingehouden of zelfs te
ruggevorderd. Vanwege het on
derzoek lijkt de kwestie de ge
meente sowieso geld te kosten.
„Als het zover zou komen,
kost het ons wat", bevestigt
wethouder Van der Graaf.
„Maar dat onderzoek is nog
niet zeker. Er bestaat een moge
lijkheid voor bezwaar en be
roep." Of de gemeente daarva/i
gebruik gaat maken, wil de wet
houder nog niet kwijt. B en W
hebben vergaderd over de
maatregel van minister Pronk,
maar willen eerst de gemeente
raad raadplegen over eventuele
stappen.
Het rijk geeft de gemeenten
geld om milieutaken, zoals het
opruimen van ondergrondse
olietanks en het regelen van lo
zingen, uit te voeren. Op 1 ja
nuari 1998 moesten alle ge
meenten hun zaken op orde
hebben. Dat is 27 gemeenten
niet gelukt. Minister Pronk be
houdt zich het recht voor Rijns
burg een verdere sanctie op te
leggen. Als de kwaliteit van de
rapportage onvoldoende is, ol
als de gemeente onvoldoende
consequenties verbindt aan de
conclusies ervan, kan Pronk
zijn geld terugvragen danwel de
bijdrage geheel of gedeeltelijk
intrekken.
AALSMEER ANP
Angela Schijf verlaat Goede tij
den, slechte tijden (GTST). Vol
gens RTL 4 wil ze „haar vleugels
uitslaan en andere dingen gaan
doen". De 19-jarige Schijf
speelt volgend seizoen voor het
laatst mee in GTST.
duyn. Sindsdien werd Kim ge
adopteerd, raakte ze verliefd op
haar broer en is ze getrouwd
Wat er met haar personage ge
beurt, wil RTL niet kwijt.
1 TH:'i V in. controle (it.v.'iviiiii;,
Na de eerste twee weken betaal ik mijn abonnement:
lÜ'Ptr maand Per kwartaal Onutomati-,1 h i( 'ifi.'m,
I automatisch 33.70) Oacceptglro (f. 97.90)
iNr. bank/gtro Handtekening:
Leidsch Dagblad
DE WERELD OM JE HEEN.
Ix'idsch I )agblad. Abonnee-service,
AncwwxdoummerI nolo.2300VBg ,712U1 »4M114»
OF BEL071-51 28030
ORRESPONDENT
■de wei
3RTK ÜL.HMC-GPP
bud Barak, de nieuwe
remier van Israël, heeft
mochtend gezegd dat hij
>t verdeelde Israël op weg
vrede zal verenigen
iet zowel de Arabische
uren als zichzelf. Barak
erhaalde zijn verkiezings-
elofte dat hij vrede met
Arabische buurlanden
il zonder Israëls eigenbe-
uit het oog te verlie-
TEL AVIV-JERUZALEM ANP
De Israëlische pers is voor
zichtig positief over de nieuwe
premier Barak en kritisch over
de aftredend Netanyahu. De
grote verandering van het po
litieke landschap en de be
hoefte aan een 'sober en eer
lijk leider' worden benadrukt.
Het dagblad Haaretz denkt
dat de 'wonden die drie jaar
Netanyahu hebben geslagen
niet gemakkelijk kunnen he
len'. De krant prijst de verkie
zingscampagne van Barak als
zakelijk en geloofwaardig.
Maar tegelijk beklemtoont zij
het verschil tussen het winnen
van verkiezingen en het leiden
van een maatschappij.
De krant denkt dat de door
Likud veroorzaakte wonden
aleen genezen als Barak zich
opstelt als leider van heel Isra
el. Het publiek heeft een enor
me behoefte aan een 'man
van waarheid, een echte die
naar van de maatschappij en
een sociaal hervormer'.
Ook de Engelstalige Jerusa
lem Post begroet de overwin
ning van Barak. Tegelijk prijst
het de waardige manier waar
op Netanyahu aftrad. Shamir
weigerde in 1992 Rabin te feli
citeren. Peres hield er, on
danks diverse nederlagen,
nooit mee op, maar Netanya
hu gedroeg zich fatsoenlijk, zo
meent de krant.
Ook wijst de Jerusalem Post
erop dat de status quo tussen
links en rechts, die elkaar 22
jaar praktisch in balans hiel
den, sinds maandagavond is
gebroken in het voordeel van
links. De ondergang van de Li-
kudpartij heeft het politieke
landschap drastisch veran
derd. Daarmee is 17 mei 1999
het spiegelbeeld geworden
van 17 mei 1977, toen de 29
jaar lange hegemonie van de
Arbeidspartij gebroken werd
door Menachem Begin en de
Likud.
Een team van medische onderzoekers uit Austra
lië beweert een belangrijke en wellicht zelfs de
belangrijkste oorzaak te hebben gevonden van de
chronische vermoeidheidsziekte ME (myalgische
encephalomyelitis), ook wel aangeduid als het
chronisch vermoeidheidssyndroom CFS. De on
derzoekers, werkzaam aan het Royal Hospital in
Adelaide, ontdekten dat lijders aan ME een licha
melijke afwijking hebben waardoor suiker nie
goed wordt omgezet in energie. Zodra deze men
sen hun spieren gebruiken, worden suikers om
gezet in melkzuur, waardoor hun lichaam word
vergiftigd. Onderzoeksleider Burnett sprak giste
ren in een interview voor de Australische radio
zender ABC van een 'zeer belangrijke ontdek
king'. Tot nu toe zijn veel medici ervan uitgegaan
dat de chronische vermoeidheidsziekte vooral
een psychische oorsprong heeft.
etanyahu heeft gisteravond na
zware verkiezingsnederlaag
igekondigd af te treden als
ier van de Likud-partij. Vol-
ins de laatste tellingen heeft
1 Barak voormalig premier Neta-
JÈnyahu verslagen met 56 tegen
MI,9 procent van de uitgebrach-
|Mi stemmen.
jM Vooral in Tel Aviv, een bol-
terk van Barak, is de overwin-
M ng de afgelopen nacht uit-
idig gevierd. Het Rabinplein
het centrum van de stad
troomde vol met tienduizen-
en geestdriftige supporters.
)m vier uur in de ochtend arri-
eerde Barak: „Dit is het begin
_m een nieuwe dag". Daarna
^^Bep hij op tot verzoening tus-
Israëls ethnisch en religieus
^^nrdeelde gemeenschappen.
^Hflet is hoog tijd dat de kloof
^^Mie de Israëlische samenleving
^^Heeft gespleten-, wordt gedicht.
zijn allemaal broeders, en
^Broeders trekken samen op."
Barak verklaarde premier te
illen zijn van alle Israëliërs,
n pra net inbegrip van degenen die
egen hem hebben gestemd.
q prees de door hem be
donderde premier Rabin, die in
1995 is vermoord op het plein
sbon ivaarhij sprak. „Als Jitschak Ra-
redei bin vanuit de hemel op ons
open' verkijkt, zal hij net zo trots zijn
tip ons als wij op hem. Hij weet
dat wij zijn erfenis zullen uit-
voeren."
De Likud verkeert in een
shock-toestand. De meesten
hielden rekening met een ne
derlaag, maar dat die zo ver
pletterend zou uitvallen, had
niemand gedacht. Aanhangers
die tot het sluiten van de stem
bussen nog geestdriftig hadden
gezongen, zwegen op slag toen
om precies tien'uur de uitsla
gen van de schaduwverkiezin
gen bekend werden gemaakt.
Een half uur later al betrad Ne
tanyahu, zijn vrouw Sara aan
zijn zijde, het partijcentrum,
om zijn nederlaag toe te geven.
Onder boegeroep van zijn sup
porters hield hij een korte en
opmerkelijk gematigde toe
spraak. „We eerbiedigen de
wens van het volk. Zo moet het
zijn in een democratie." Neta
nyahu kondigde aan dat hij
meer tijd gaat besteden aan zijn
gezin en in de komende weken
zal besluiten waar hij zijn toe
komst zal zoeken. „Ik heb ons
land nog veel te bieden", zei
hij, „maar ik denk dat het nu
tijd is voor een pauze. Ik kondig
hierbij mijn voornemen aan het
leiderschap van de Likud neer
te leggen."
Pagina 2: Commentaar
Pagina 6: Meer nieuws over
de verkiezingen in Israël
cessies van het kabinet los te
krijgen. „We hebben niets met
het referendum, maar als het er
dan moet komen, dan het liefst
een sterk uitgeklede versie", al
dus Verbeek. Eén van die con
cessies zou het instellen van
een commissie kunnen zijn die
nog eens onderzoekt hoe inter
nationale verdragen buiten de
werking van het referendum
kunnen worden gesteld. Die
vallen er tot grote afschuw van
de liberalen nu wel onder.
Minister Peper van binnen
landse zaken zal vandaag naar
verwachting geen enkele hand
reiking doen. „Het is slikken of
stikken. Het wetsvoorstel ligt
vast, daar kan niets meer aan
veranderd worden", aldus een
woordvoerder van de minister.
Peper zou alleen nog op zeer
ondergeschikte punten iets
voor de WD'ers kunnen doen.
Met de draai van de vijf dissi
denten, die mogelijk pas vol
gende week echt zichtbaar
wordt, is wel het kabinet gered,
maar nog niet het referendum.
Dat hangt af van de opstelling
van de twee andere dwarslig
gende senatoren, Bierman (De
Groenen/lokale partijen) en Ba
tenburg (ouderen). Ook hun te
genstemmen zouden tot ver
werping van het referendum
kunnen leiden, omdat dan net
geen tweederde meerderheid
voor de grondwetswijziging
wordt behaald. D66 stapt in dat
geval niet uit het kabinet. Bier
man liet vanmorgen weten dat
hij er nog niet uit is.
De WD-senatoren kwamen
gisteravond opnieuw in crisis
beraad bijeen nadat er de gehe
le dag door prominente WD
'ers driftig was gebeld en over
legd. In Den Haag werd er al
steeds meer. vanuit gegaan dat
de afvalligen zouden zwichten,
mede omdat de fractie in de
Tweede Kamer het referendum
al danig heeft uitgekleed. WD-
senator Wiegel zei eerder al
„dat aanvaarding van dit voor
stel feitelijk niet ver af ligt van
afwijzing".
Pagina 3: De bende van vijf
van de WD
Tienduizenden aanhangers van Barak zwaaien met foto's van de vermoorde premier Rabin en van hun nieuwe premier op het Rabinplein in Tel Aviv. De aanhangers verwachten dat
Barak de vredespolitiek van Rabin voortzet. foto afp menahem kahana
De vijf WD-senatoren die te
len een referendum zijn, zullen
'un verzet vandaag toch sta
ken. Daarvoor is het wel nodig
"lat premier Kok eerst dreigt
iet de val van het kabinet,
'et referendum is ons geen
binetscrisis waard", zei giste-
;n de tegenstribbelende sena-
ir Verbeek na een ffactieverga-
ering. Bovendien geldt bij de
'VD in dergelijke zwaarwegen-
1e kwesties fractiediscipline.
..Bij ons telt de meerderheid.
Het is gebruikelijk dat de min
derheid zich daarbij neerlegt.
Maar dan moet het wel een
duidelijke meerderheid zijn",
aldus Verbeek. Die is er: er zijn
achttien WD-senatoren vóór
|het referendum en vijf tegen.
D66 heeft gedreigd met een ka
binetscrisis als ook maar één
Van de WD-senatoren tegen
zou stemmen.
Verbeek wil overigens aan
sturen op uitstel van de stem
ming met een week in de hoop
de tussentijd nog wat con-
