Kerk Samenleving
'Kader van de rooms-katholieke kerk is acht mei-erü
Controversieel enkelbot in Israël Museum
Nederlandse zigeunc
houden bedevaartsdiei
ZATERDAG 8 MEI 1999
VANDAAG
8 Veertien jaar geleden, op 8 mei 1985, kwam Paus
Johannes II naar Nederland. Een aantal als kri
tisch beschouwde katholieken werd verboden
tijdens het bezoek iets te zeggen dat een pleidooi
had kunnen vormen voor een progressievere kerkelijke
koers. Er werd een tegenmanifestatie gehouden op het
Malieveld in Den Haag waar zo'n 10.000 kritische katholie
ken bijeenkwamen. De progressieve katholieken organi
seerden zich in de Acht Mei Beweging, die elk jaar op of
rond 8 mei één of meerdere manifestaties gehouden.
Meer behoudende rooms-katholieken eren vandaag de
pestheilige Macarius, die een kleine tien eeuwen geleden
stierfin Gent, aan de pest. Macarius schijnt een rusteloze
pelgrim te zijn geweest, die zijn christelijke loopbaan be
gon als patriarch van Antiochië. In Palestina werd hij naar
verluidt, wegens zijn bekeringsdrang onder joden en mos
lims, gemarteld en met de kruisdood bedreigd. Hij ont
kwam aan zijn belagers en zette zijn pelgrimage door in
Europa, waar hij eindigde in de Gentse Sint-Baafsabdij.
Gregorius van Nazianza schreef een groot deel
van zijn leven in eenzaamheid over geloofskwes
ties zoals de heilige drieëenheid en het priester
schap. Door kerkelijke autoriteiten wordt hij ge-
eerd als kerkvader en -leraar. Onder het volk is hij minder
populair. Dat was hij al niet tijdens zijn leven in de vierde
eeuw na Christus. Aanvankelijk wilde hij monnik worden
maar zijn vader, Gregorius de Oudere, wijdde hem tot
priester. Hoewel hij zich nauwelijks met de actieve ziel
zorg onder de mensen bezighield, werd hij later ook nog
tol bisschop van de stad Sasima benoemd. Daar heeft hij
zich echter nooit laten zien. In plaats daarvan trok hij zich
terug op zijn landgoed en hervatte zijn schrijfwerk.
Glas-in-iood Nicolaaskerk vernieuwd
Amsterdam In de ramen van de Sint Nicolaaskerk in Amster
dam is het originele glas-in-lood opnieuw aangebracht. De
aannemer verwacht de restauratie deze maand te kunnen af
ronden. De restauratie van de kerk, die een jaar in de steigers
heeft gestaan, heeft dertien miljoen gulden gekost, foto anp
Politie vreest aanslag op paus
Boekarest Verscheidene Roemeense kranten zinspeelden
gisteren, bij het begin van het bezoek van de paus aan Roe
menië, op de mogelijkheid van een aanslag op de kerkvorst.
„De politie vreest een aanslag" kopte het dagblad Libertatea.
Volgens de krant heeft de politie kortgeleden veertien Koer
den aangehouden die een aanslag op de 78-jarige kerkleider
zouden hebben beraamd. Ongeveer 8000 politiemensen en
militairen zijn op de been om het historische pausbezoek in
goede banen te leiden.
Hogeschool kampt met tekorten
Amersfoort De Evangelische Hogeschool (EH) in Amers
foort kampt opnieuw met financiële tekorten. De orthodox-
protestantse school komt het lopende schooljaar 250.000
gulden tekort op een begroting van 1,6 miljoen gulden. De
begroting voor het komende seizoen, dat na de zomervakan
tie begint, vertoont een gat van ruim drie ton. Het tekort
dreigt volgens directeur H. Bos de komende jaren structureel
te worden. Het aantal giften daalde de afgelopen vijf jaar van
1,4 miljoen tot 1 miljoen gulden. In een brandbrief roept de
EH alle vrienden van de school op tot een grotere betrokken
heid.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Velp (Gld.) (Protestantse Kerkgemeenschap Velp), mw. ds
W C P. Weersma te Venray.
Aangenomen: naar Giessen-Oudekerk-Peursum, T C. Verhoef te Huizen
pred. bgw werkz. (evangel, projecten IZB)
redactie aad rietveld
Henk Baars één jaar voorzitter van AMB
Op zestien verschillende locaties in twaalf
steden viert de Acht Mei Beweging van
daag het veertienjarig bestaan. De kriti
sche rooms-katholieken worden nu een
jaar aangevoerd door Henk Baars. Hij ver
telt over de toekomst van de beweging,
haar bestaansrecht, zijn worsteling met
een standpunt over de oorlog in Kosovo
en geeft een reactie op recente uitlatingen
van hulpbisschop De Jong van Roer
mond, die stelt dat Acht
Mei-sympathisanten zich maar beter bij
de protestantse kerk kunnen aansluiten.
onno van 't klooster
Het centrale thema van de jaarlijkse voering van
de Acht Mei Beweging (AMB) is 'Sporen van Ge
rechtigheid'. Er is binnen dat thema genoeg
ruimte voor een eigen invulling door de verschil
lende deelnemers. Zo gaat het in Den Bosch over
gerechtigheid in San Salvador, in Bergen (NH)
over 'zusterschap', en in Nijmegen over de Kruis
heren die het 60-jarig professiefeest vieren van
mede-oprichter Leo van Noort van het AMB.
Maar de meeste plaatsen hebben toch gekozen
voor het door de koepelorganisatie aangedragen
thema.
De AMB ontstond veertien jaar geleden, op 8 mei
1985. Tijdens het bezoek van paus Johannes Pau-
lus II aan Nederland werd een aantal kritische
katholieken verboden een pleidooi te houden
voor een meer progressieve koers in de kerk.
Speerpunten voor de kritische rooms-katholie
ken waren, en zijn nog steeds, zaken als het vrou
welijk priesterschap, leken met pastorale be
voegdheden, ruimere toegang tot de heilige com
munie, het aanvaarden van anticonceptiemidde
len en officiële roomse standpunten over relaties
en seksualiteit in het algemeen.
Omdat de paus en behoudende medestanders
geen oor wilden verlenen aan dergelijke ideeën
werd op het Malieveld in Den Haag een manifes
tatie gehouden onder de titel 'Het andere gezicht
van de kerk'. Daar kwamen zo'n 10.000 kritische
katholieken bijeen. De progressieven verenigden
zich in de Acht Mei Beweging, die elk jaar op of
rond 8 mei een manifestatie houden. Dit keer
zijn er dus 16 bijeenkomsten.
'De AMB komt naar u toe', schrijft voorzitter
Baars in de folder. Vorig jaar kwamen op de
AMB-dag minder mensen opdagen dan voor
heen. Volgens Baars omdat de manifestatie werd
gehouden in Maastricht. Bovendien zou ook de
AMB last hebben van verdeeldheid.
In kerk en media veronderstelden dat het einde
van de beweging nabij was. Henk Baars wijst die
doemscenario's resoluut van de hand. „Wat de
opkomst dit jaar zal zijn is afwachten." De voor
zitter ziet de AMB als 'een thermometer waaraan
je kunt aflezen, hoe in veel parochies en andere
geloofsgemeenschappen de vlag erbij hangt'.
„Elkaar overtuigen van de noodzaak om positief
aan de slag te gaan is wellicht het belangrijkste
doel van 8 mei 1999", schrijft hij.
De behoudende hulpbisschop De Jong van Roer
mond deed onlangs nog een duit in het zakje
Henk Baars: „Je moet gevoel hebben voor nieuwe gezagsverhoudingen en openstaan voor nieuwe ontwikkelingen."
foto united ph0\^el
door te zeggen, dat critici van de
rooms-katholieke leer beter naar de protestantse
kerk kunnen overstappen. „Alles wat de Acht Mei
Beweging voorstaat is te vinden in de protestant
se kerken. Waarom maken ze dan geen positief
gebruik van de godsdienstvrijheid", vroeg hij
zich af.
Eind mei heeft Baars een gesprek met De Jong
over zijn uitlatingen. „Ik heb het idee dat de
hulpbisschop de protestantse kerken niet in een
juist licht ziet. Althans die indruk wekt hij", zegt
Baars. Hij wil in dat gesprek naar voren brengen,
dat in België en Duitsland de tegenstellingen bin
nen de rooms-katholieke kerk minder groot zijn,
omdat in die landen vanuit Rome een minder
polariserend aanstellingsbeleid rond bisschop
pen is gevolgd.
„De AMB overkoepelt zo'n 117 organisaties bin
nen de rooms-katholieke kerk", legt Baars uit.
„Dat is niet mis. En het zegt mij onder meer dat
het leven sterker is dan de leer. Ook al denken
sommigen daar anders over. Het kader van de
rooms-katholieken is veel 'achtmei-eriger' dan
velen doen voorkomen. Met achtmei-erig bedoel
ik: gevoel hebben voor nieuwe gezagsverhoudin
gen, en openstaan voor nieuwe ontwikkelingen
in de samenleving."
„Er ontstaan binnen de kerken, ook de
rooms-katholieke wereld, de laatste jaren ver
schillende kleine groepen, zoals de charismatici,
die sterk op de geloofsbeleving 'an sich' georiën
teerd zijn. Het zijn in wezen a-politieke bewegin
gen. Belangrijk is het evangelie en het beleven
van dat evangelie met elkaar, met de groep, het
samen doen, samen zijn en zingen. Daar is niets
mis mee, integendeel. Maar het ontbreekt in die
stromingen vaak aan een besef dat er in de'sa-
menleving, diaconaal en voor vreemdelingen of
vluchtelingen, ook iets moet gebeuren. Iets meer
dan een snelle pakkettenactie. Iets meer dan sen
timentaliteit."
„Acht Mei kun je typeren als een beweging die
beide componenten van dat kerk-zijn in de gaten
houdt. Geloof is een zaak van het hart, dat is ook
voor ons zeker. We hebben ook een lange katho
lieke traditie, die je niet zomaar uitvlakt, zoals De
Jong suggereert. De AMB wil eerder gezamenlijk
zoeken, in de erkenning dat dingen voortdurend
kunnen veranderen."
„Kosovo is zo'n kwestie. Wij, de Navo, bombar
deren een beschaafd volk terug naar de middel
eeuwen. Maar bij het leiderschap van Servië zet
ik toch ook grote vraagtekens. Als ik eerfkoi
van een jongetje van dat in zijn vlucht gbdu
door een bom, denk ik: dat had mijn joi
zoon Rogier kunnen zijn. Ik weet dus etlct g
wat je daar nu van moet vinden. Maar q
geven moment moet je toch naar buitel er
en mensen de gelegenheid geven daar Ami
over te praten."
Ook voor de volgende manifestatie, op 1
2000, staat het thema alweer vast. 'Jongf
en jonge kinderen', is dan het onderweÉ
„We hebben de laatste tijd nogal over a
komst nagedacht. Na veertien jaar een I
weg te hebben bewandeld, vinden we <f
is om meer inhoudelijk met die levensJ
welijke onderwerpen bezig te zijn waarl
sen mee worstelen. Een eerste aanzet
zen voor een cultureel pedagogisch thel
ouders en kinderen. Omdat wij merkenf
mensen bezighoudt. Het gaat over alles
wel kinderen als ouders meemaken, wa
twijfelen, hoe ze met dingen omgaan."
„Dat betekent overigens niet dat we on; g
schappijkritische onderwerpen laten va ra
wel dat we ons accent iets meer gaan le
wat Duitsers noemen de 'Sitz im Leben'
jeruzalem* anp
Twee bijbelse slechteriken en
een rechterenkelbot. Dat zijn
de hoogtepunten die de millen
niumtoeristen vanaf juni tussen
pelgrimages en kerkbezoeken
door naar het Israël Museum in
Jeruzalem moeten lokken voor
een inleiding in de archeologie
van het christendom.
Bezoekers gaan langs de
twaalf voor het christendom
belangrijkste vondsten die het
museum in zijn bezit heeft. De
millenniumtoerist begint zijn
reis door de tijd bij de Dode-
Zeerollen. Vervolgens komt de
bezoeker oog in oog komt te
staan met onder meer een
steen waarop de naam van
Pontius Pilatus gebeiteld staat,
en een knekelhuis waarin de
botten van Kajafas begraven la
gen. Beide artefacten zijn de
enige archeologische bewijzen
voor het bestaan van de twee
personages uit het Nieuwe Tes
tament. Daarnaast kunnen de
toeristen zich vergapen aan een
snipper van een 2700 jaar gele
den geschreven priesterzegen -
de oudste teruggevonden bij
beltekst. Het cafetaria serveert
bovendien bijbelse spijzen en
dranken.
Het meest omstreden station
op de route is een zelden ge
toonde replica van het met een
ijzeren nagel doorkliefde enkel
gewricht van Jehochanan, een
van de velen die circa 2000 jaar
geleden de kruisdood stierven.
Het dertig jaar geleden gevon
den bot van de anderszins on
bekende man is het tot nog toe
enige tastbare overblijfsel van
de onder de Romeinen bijzon
der populaire kruisiging.
Geruime tijd is onder de cu
ratoren gediscussieerd over het
al dan niet tentoonstellen van
deze vondst in het kader van
het christelijke museumpad. De
bezoekers zouden ten onrechte
het idee kunnen krijgen een
heilige relikwie te zien: de enkel
van hun Heiland.
Het laatste wat het Israël Mu
seum wil is zich voegen in de
lange rij instituten die claimen
een stukje van Jezus' doornen
kroon, het kruis of de lijkwade
te bezitten.
den bosch anp
Het rooms-katholieke Pasto
raat Woonwagenbewoners in
Nederland (PWN) houdt zon
dag 16 mei tijdens een dienst
in de Sint Janskathedraal in
Den Bosch een zigeunerbede
vaart, waarmee de Nederland
se Sinti de twintigste eeuw
willen afsluiten.
Volgens het PWN is terug
blikken op de laatste honderd
jaar voor veel Sinti een pijnlij
ke zaak. Een van de zwartste
dagen noemt de on
16 mei 1944. Veel Nec|
Sinti werden die
kamp Westerbork gehj
totaal zijn meer da
miljoen zigeuners in <f
de Wereldoorlog om I
gebracht.
De organisatie zegi
mende eeuw 'hoopvl
moet te zien. Tijdens!
Den Bosch speelt het
lijk Zigeunerorkest
een jonge Sinti eenprari
dans uit. 'zei
n li;
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met zaterdag.
Noorwegen:
Vrij zonnig met alleen in het
noorden en oosten soms wolken
velden. Zondag in het zuiden
toenemende kans op regen.
Maxima uiteenlopend van 5 gra
den in het noorden tot 16 plaat
selijk in het zuiden. Zondag in
het zuiden minder zacht.
Zweden:
Droog en zonnige perioden,maar
ook wolkenvelden. Zondag later
op de dag in het zuiden toene
mende kans op regen. Middag-
temperatuur rond 12 graden, in
het noorden lager.
Denemarken:
Tamelijk veel wolken en enkele
regen- en onweersbuien. Zondag
geleidelijk droger. Maximum
temperatuur ongeveer 15 gra
den.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
Wisselend bewolkt en van tijd tot
tijd regen. In het zuidoosten veel
droger en meer zon. Maxima van
12 graden in Schotland tot 19 in
de omgeving van London.
België en Luxemburg:
Perioden met zon en vrijwel over
al droog. Middagtemperatuur
rond 19 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zaterdag in het oosten nog kans
op een bui. Verder.droog en gere
geld zon. Maxima oplopend naar
ongeveer 22 graden.
Portugal:
Flinke perioden met zon, maar in
het noorden wat meer wolkenvel
den. Zondag in het noorden klei
ne kans op wat regen. Maximum
temperatuur tussen de 18 en 26
graden.
Madeira:
Tamelijk veel zon en droog.
Maxima rond 21 graden.
Spanje:
Tamelijk veel zon en droog, za
terdag in het uiterste noordoos
ten nog een kleine kans op een
bui. Maxima oplopend naar 21
graden in het noordwesten en tot
ruim boven de 30 in Andalusie.
Canarische Eilanden:
Tamelijk veel zon en droog.
Maximumtemperatuur rond 24
graden.
Marokko:
Westkust: Geleidelijk meer zon
en droog. Maximumtemperatuur
rond 23 graden.
Tunesië:
Perioden met zon, maar ook en
kele wolkenvelden en vooral zon
dag kans op een onweersbui.
Maximum temperatuur rond 27
graden
Zuid-Frankrijk:
Zaterdag nog veel bewolking en
stevige regen- en onweersbuien.
Zondag op de meeste plaatsen
droog en veel meer zon. Maxima
oplopend naar 25 graden, in het
uiterste zuidoosten iets minder
warm.
Mallorca en Ibiza:
Droog en steeds meer zon. Maxi
ma rond 25 graden.
Italië:
Zaterdag in het midden en zui
den droog en veel zon. In het
noorden geleidelijk meer wolken
en kans op een regen- of on
weersbui. Zondag ook in het
midden kans op onweer, dan in
het uiterste noordwesten droog.
Maxima tussen 21 en 25 graden.
Corsica en Sardinië:
Eerst veel zon, maar in de loop
van zaterdag toenemende bewol
king en later kans op een regen-
of onweersbui. Zondag geleide
lijk weer droog en meer zon.
Maximumtemperatuur tussen 23
en 28 graden, zondag iets lager.
Malta:
Droog en overwegend veel zon.
Maxima rond 24 graden.
Griekenland en Kreta:
Tamelijk veel zon en droog.
Maximumtemperatuur oplopend
naar ongeveer 24 graden.
Turkije en Cyprus:
Veel zon en droog. Maxima rond
20 graden, op Cyprus tot 24 gra
den.
Duitsland:
Veel bewolking en geregeld stevi
ge regen- of onweersbuien. Zon
dag van het zuidwesten uit droog
en meer zon. Maxima ongeveer
20 graden.
Zwitserland:
Tamelijk veel wolken en perio
den met regen. Zondag droog en
veel meer zon. Maximumtempe
ratuur oplopend naar 21 graden.
Oostenrijk:
Van het westen uit veel bewol
king en regen- en onweersbuien.
In het zuidoosten eerst nog zon.
Maxima rond 20 graden, zondag
iets lager.
Polen:
Zaterdag in het oosten nog zon.
Verder veel bewolking en enkele
regen- en onweersbuien. Majcima
dalend naar ongeveer 15 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Van het westen uit bewolkt en
enkele stevige regen- en on
weersbuien. Zondag in Tsjechie
geleidelijk droog en wat zon.
Maximumtemperatuur rond 22
graden.
Hongarije:
Perioden met zon en vooral zon
dag ook enkele regen- of on
weersbuien. Maxima rond 23
graden.
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00
REDACTIE
F Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
j. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties 071- 5323 508
Familieberichten: 023— 5317|
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071-531591
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag v;
071-5356 230
RUBRIEKSADVERTEN|
071-5128 030 Maandag t/m vrijdag w
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging!
het automatisch afschrijven v;
abonnements- geld, ontvangen tl
betaling.
VERZENDING PER P<
Voor abonnementen die per postfll
worden verzonden geldt er
aan portokosten per verschijndag. I
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSl
Voor mensen die moeilijk lezen,f
hebben of blind zijn (of eei
leeshandicap hebben), is ei
van het regionale nieuws u
Dagblad op geluidscassette bestl
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectt
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u (uitgezondcfl
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis. tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
onweer
-w-
sneeuw
-r-
hagel
L
windrichting
H
19
temperatuur
-1000—
Stockholm licht bew. no 5 16 8 0.0
Warschau on bew ver. 1 17 8 0.0
Wenen lichtbew zzo6 13 9 02
Zünch half bew. no 3 23 7 0.0
Bangkok half bew z3 33 26 0.0
Buenos Aires onbew. zw7 14 10 0.1
Casablanca half bew. nno3 22 17 0.0
Johannesburg lichtbew. w.s.0 20 16 0.0
Los Angeles zwaar bew. z4 21 14 0.0
New Orleans onbew n4 27 20 0.0
New York regen no 6 16 13 1.0
Tel Awv licht bew. wnw3 30 17 0.0
Tokyo onbew. zw2 25 15 0.0
bewolkt
regen
opklaringen
mist
zonnig
