FNV wil af van nieuwe ziektewet Huhtamdki in paringsdans met Van Leer Economie Ipdirecteur Heino ifrause in cassatie Eems te ondiep voor supercruiser Conflict tussen vakbond en Akzo over afsplitsen dochter verscherpt Benzine twee cent goedkoper Hoe groter hoe beter? ierdag 8 mei 1999 Seen gezeul meer op Schiphol Slepen met flessen belastingvrije drank op Schiphol i3$rdT binnenkort eenvoudiger. In mei wordt de luchthaven ver- 2 met nieuwe karretjes voor het niemandsland tussen doua- 9 Sen vliegtuigdeur. De hippe wagentjes bieden plaats aan ïo.cfcdbagage en aan tassen vol producten uit de belastingvrije 2|4kels. De 3.000 nieuwe karretjes en de 8.000 oude bagagewa- i67ns leven in gescheiden werelden. Letterlijk, want de grote kar- 28 zijn bedoeld voor de koffers die moeten worden ingecheckt 3g7) moeten bij de paspoortcontrole achterblijven. Achter de eoiiianiers wachten de nieuwe wagentjes. Een woordvoerster 19 fp Schiphol ontkent dat de luchthaven met de nieuwe service 19«oneigenlijk gebruik van de handbagage aanmoedigt. De swste jaren omzeilden steeds meer reizigers het bagageritueel s -pr al hun kleding in een grote schoudertas te proppen. foto PR ssel in actie tegen nepeuro's i De Europese Commissie wil dat banken en instellingen jt langer munten, medailles en penningen uitgeven die lijken /j de eenheidsmunt euro. Deze nepmunten zouden vanaf 2002 melijk zijn te verwarren met de echte euro's. Nederland heeft jigekondigd een verbod tegen dit soort medailles uit te bdigen. De Europese Commissie roept de andere tien euro- -staten op dit ook te doen. In de vier EU-landen die de euro 2«invoeren (Groot-Brittannië, Zweden, Denemarken en Grie- ï.ijlland) mogen overigens nog wel munten, penningen en me- alles verschijnen die op de euro lijken. De EU-ministers van 2a»nciën moeten maandag instemmen met deze aanbeveling J de Europese Commissie. logan 'Ik ben Ben' irriteert KPN 1 a haag Telecomconcern KPN wil dat branchegenoot Ben 3,%>t met de reclameslogan 'Ik ben Ben'. Dat eist KPN dinsdag jjfrde rechtbank in Den Haag. De slogan zou te veel lijken op ^campagne 'Ik ben KPN' die Neerlands grootste fèlefoonaan- 2 *ler mei vorig jaar voerde. Ben is verbaasd.over de reactie van „We gebruiken onze uiting al vanaf begin februari", zegt 24$ordvoerder H. van der Heiden. „De reactie van KPN is rijke- 2°|laat. We hebben er ook geen seconde aan gedacht dat we n jtonze campagne KPN nadoen. Beide campagnes zijn totaal 7,'«schillend." Ben zegt het erg vervelend te vinden KPN voor de 1 j'Jiter te ontmoeten. „Het kost veel energie. Onze contacten i'cjtKPN zijn goed. Daarom ben ik zo verbaasd over deze stap." lill: „We hebben Ben begin februari al een brief gestuurd met 4 i verzoek de campagne te staken. Dat het dinsdag pas voor- 6|ntis te wijten aan de forse drukte bij de rechtbank." ifwijzen bod gemeenten absurd' 2 i haag» Werkgeversonderhandelaar A. Scherf vindt het 'ab- ii' dat de bonden niet willen praten over het nieuwe bod >r de CAO-gemeenten „Het is gebruikelijk in Nederland om 4 ijeen nieuw bod weer te gaan onderhandelen en zo de moge- 3!: leden te onderzoeken", zegt hij. Het nieuwe bod van de Ver- 2jing van Nederlandse Gemeenten omvat een extraatje van procent. Dit komt bovenop de al eerder geboden loonsver- png van vijf procent voor een 2-jarige CAO. Volgens Scherf iEN en de ambtenarenbonden het conflict onnodig op scherp. wijst erop dat het bod boven de ramingen van het Centraal 104°! nbureau en boven salarisafspraken in vele andere sectoren 109j tornt. De bonden eisen voor de 180.000 gemeenteambtena- 106,: dit jaar 3,5 procent en een structurele verhoging van de ein- Zj aarsuitkering met 1 procent. 1102 flatie blijft ook in april stabiel 132,2 irburg De inflatie is stabiel. In april waren de consumern- |°2,j prijzen 2,2 procent hoger dan in dezelfde maand vorig jaar. 129Ï8 inflatie komt daarmee op hetzelfde niveau uit als in het eer- 104,: kwartaal van 1999, meldt het Centraal Bureau voor de Statis- j 15 i(CBS) gisteren. Vergeleken met maart namen de prijzen in i29i il met 0,2 procent toe. Benzine en schoenen werden vorige 130./ jnd duurder. Ook voor vakanties moest de consument meer I22j rtellen. De prijs voor verse groente daalde. Groente is des- loo,! lanks nog steeds duurder dan een jaar geleden. Aardappelen j°2j 7en duur. De inflatie in Nederland is internationaal gezien 129 - tief hoog, zegt het CBS. Het verschil met andere Europese 100,: den is in maart iets kleiner geworden doordat de inflatie in Zl herige EU-landen iets toenam. 119i sema noemt betalen boeren utopie 6o| 51.1iond gpd precteur J. Sijtsema van de ünalige zuivelfabriek Heino •se gaat in cassatie tegen irrest van het Arnhemse 2 ^JSijtsema moet gedupeerde 5.46»n zo n veertig miljoen be- omdat hij verantwoorde- ordt gehouden voor de rgang van de coöperatie in 3qjtecteur P. Lakeman van de Uiting Onderzoek Bedrijfs 2 798|niatie (Sobi) heeft inmid- n.3|de proceskosten (33.000 i68tn) opgeëist. Als dat niet wordt betaald wil Sobi de 'an Sijtsema in het Betuw- ■3foelmond veilen. Gisteren eman al dat hij uit is op 'ermogen van Sijtsema's 136|enote. Volgens Lakeman m GWijfe huwelijkse voorwaarden en alle bezittingen gebracht bij de echtgeno- de gewezen directeur, •et Agrarisch Dagblad zegt na 'teleurgesteld' en 'ver- te zijn over het arrest. j pl omdat de claim van de -fen in eerste instantie door n vwigeFhtbank op alle punten is Kezen. Overigens zegt de jieu* rec,eur wel begrip te kun- jopbrengen voor de gedu- i830 kfn "^e boeren hebben M pelkgeld moeten afdragen. »o.oo pd het logisch dat ze daar !0-00 /li. wat van terug willen." Sijtsema noemt het een 'utopie' dat ook maar een deel van de veertig miljoen door hem kan worden bètaald. Vakcentrale beraadt zich op juridische stappen Zieke werknemers zijn te afhankelijk van de werkgever omdat deze hun uitkering bij ziekte betaalt. De vakcen trale FNV wil deze negatieve gevolgen van de privatise ring van de ziektewet uitbannen. Daarvoor moet de re gering de betaling van het ziekengeld in één pot onder brengen, die werkgevers en werknemers samen vullen en beheren. FNV-juristen onderzoeken of dat desnoods kan worden afgedwongen via een juridische procedure. amsterdam gpd sylvia marmelstein De vakcentrale put hoop uit een 'geheim' rapport van de In ternational Labour Organisati on (ILO), waarin staat dat de manier waarop Nederland de loondoorbetaling van zieke werknemers heeft geregeld 'mogelijk in strijd is met inter nationale regels'. Grootste be zwaar van de nieuwe ziektewet (wulbz) vindt FNV-hoofdbe- stuurder Agnes Jongerius dat de zieke werknemers afhankelijk zijn gemaakt van hun baas. „Sommigen worden onder druk gezet om zo snel mogelijk weer aan de slag te gaan. Dat bevordert de genezing niet." Bovendien krijgt de FNV veel klachten van sollicitanten die steeds worden afgewezen om dat ze een kwaaltje hebben. „De werkgevers zijn als de dood dat ze iemand in huis halen die zich vaak ziek meldt. Dat kost immers geld." Jongerius verwacht binnen drie weken duidelijkheid of de juridische procedure een kans van slagen heeft. De vakcentra le is altijd al fel tegenstander geweest van de privatisering van de ziektewet. Daardoor zijn de werkgevers sinds drie jaar verplicht om het salaris van hun zieke werknemers door te betalen. In elk geval zeventig procent daarvan en zeker een jaar lang. Voor maart 1996 kre- FNV-hoofdbestuurder Agnes Jon gerius: „Werkgevers zijn als de dood iemand in huis te halen die zich vaak ziek meldt." FOTO GPD PHIL NIJHUIS gen de zieken hun loon uitbe taald uit een collectieve pot. Daarvoor droegen alle werkge vers en werknemers premie af. In het ILO-rapport waarschu wen onafhankelijke deskundi gen voor die gevaren. De FNV heeft twee jaar achter het rap port aangejaagd, maar kreeg het niet van het ministerie van sociale zaken. Vorige week lekte het toch uit. De ILO zet vraagte kens bij de nieuwe Nederlandse ziektewet. De experts zeggen zelfs dat de politiek in strijd handelt met de 'Europese Code inzake Sociale Zekerheid', die weer is vastgelegd in het Euro pees Sociaal Handvest (ESH) De veertig landen, die lid zijn van het samenwerkingsverband de Raad van Europa, hebben daar hun handtekening onder gezet. Nederland dus ook. De code moet zieke werknemers beschermen. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat ze bij ziek te altijd hun inkomsten behou den. Volgens de onderzoekers is dat in Nederland niet het ge val. ,,Als de werkgever weigert om het loon uit te betalen kan de zieke alleen maar naar de rechter stappen, maar zit wel zonder geld." De ILO wijst erop dat de be taling van zieke werknemers het best geregeld kan worden via collectieve financiering. „Dan worden de risico's ge- arnhem anp Het confict tussen de bonden en Akzo Nobel over de voor waarden waaronder vezeldoch ter Acordis van het concern wordt afgesplitst, is verscherpt. De vakbond dreigt met acties als niet voor 1 juni wordt vol daan aan de eisen, waaronder die van een banengarantie. Dat is de uitkomst van ledenraad plegingen die de bonden de af gelopen tijd hebben gehouden. De werknemers willen naast een werkgelegenheidsgarantie ook dat Akzo belooft dat er geen (delen) van locaties geslo ten worden en dat de mensen die bij Acordis boventallig wor den, kunnen terugkeren naar Akzo Nobel. Tot nu toe weigert Akzo Nobel op de eisen van de bonden in te gaan. Acordis, ontstaan uit de sa menvoeging van de eigen vezel onderdelen en die van de over genomen Britse Courtaulds, mag van de bonden ook niet aan een concurrent worden verkocht. Evenmin als kennis en patenten. Ten slotte vinden de werknemers dat een verzelf standiging geen nadelige gevol gen voor de arbeidsvoorwaar den mogen hebben. De vezels van Akzo worden gemaakt in Delfzijl, Ede, Em- men, Steenbergen en Arnhem. Onderzoek en ontwikkeling zit ten bij het hoofdkantoor in Arnhem. Bij de vezelactiviteiten zijn in ons land 4.000 mensen betrokken. ROTTERDAM ANP Na een reeks van prijsstij gingen. daalt vanaf maan dag de benzineprijs met twee cent. Een liter super met loodvervanger gaat 2,31 gulden kosten, euro ongelood 2,19 en super plus ongelood 2,25. Diesel zakt een cent naar 1,494 gulden. Dit heeft Shell gis teren meegedeeld. Nederlandse vetpakker past in Finse expansiestrategie De Finse consumptieverpakker Huhtamdki Oyj is in onderhan deling met Koninklijke Van Leer over een vriendelijke overname. Met de aangekondigde verkoop van snoepjes- en kauwgomfa brikant Leaf aan CSM heeft de Finse onderneming voldoende geld op zak om haar drie maal zo grote branchegenoot een verleidelijk aanbod te doen. helsinki gpd jos schuurmans Kort nadat Huhtamdki (spreek uit: Hoechtammekkie) vorige week de verkoop aankondigde van dochter Leaf aan CSM voor 860 miljoen gulden, maakte het Finse verpakkingsconcem afge lopen dinsdag bekend con structieve gesprekken te voeren over een miljarden-transactie met een ander Nederlands be drijf: Koninklijke Emballage In dustrie Van Leer BV. De dropjes en kauwgoms van Leaf hebben de Finnen geen windeieren gelegd. Met merknamen als Xylifresh en Sportlife bestrijkt Leaf ruim zes tig procent van de Europese kauwgommarkt. Maar het snoepgoed past niet in hun lan getermijnstrategie. Na een onderzoek door Gold man Sachs kwam Huhtamdki begin dit jaar tot de conclusie dat het zich, om te overleven op de wereldmarkt, moet toeleg gen op zijn kernactiviteit, de verpakkingsindustrie. Een over name van Van Leer past in die toekomstvisie. De twee ondernemingen zijn actief in 55 landen. Met deze schaalgrootte en gezamenlijke expertise in consumenten- en industriële verpakkingen zou Huhtamdki/Van Leer zich een sterke positie verwerven voor wereldwijde dienstverlening aan multinationals. Veel innovaties in deze sector zijn uitvloeisel van de groot schalige Finse pulp- en papier industrie. De afgelopen twintig jaar was Huhtamdki Europees marktleider in papieren bekers en heeft het bedrijf een veertig- voudige groei doorgemaakt. Huhtamdki verpakt consumen tenproducten als margarine en ijs. Het bedrijf levert alle ver pakkingen voor Benecol-mar garine van Raisio. Concurrent Unilever, die voor Becel een vergelijkbaar product heeft ont wikkeld, wordt bediend door Van Leer. De Nederlandse verpakker realiseerde in 1998 een omzet van 4,4 miljard gulden en heeft wereldwijd 15.000 werknemers. Huhtamdki's omzet bedroeg 2,7 miljard gulden en biedt 7.000 mensen werk. De Finnen bieden twee miljard gulden voor Van Leer. Van Leer is bijna drie keer zo groot als Huhtamd ki, maar door de verkoop van Leaf en door zijn sterke balans positie wordt de Finse onderne ming in staat geacht, voldoende financiële middelen te bezitten Huhtamdki's topman Timo Peltola: „Het resultaat van onze onderhandelingen met Van Leer zal binnen enkele maan den duidelijk worden. Het is weliswaar nog mogelijk dat een ander een bod doet op Van Leer, maar de prijs die wij bie den is concurrerend. Als zich andere potentiële kopers mel den, zullen zij Van Leer niet al leen een goede prijs moeten bieden, maar ook aanzienlijke synergie-voordelen, en een goede relatie of contacten met de Van Leer Group Foundati- spreid over alle leden van de gemeenschap. Alleen zo wordt voorkomen dat de zwaksten de dupe worden. Precies zoals het vroeger in Nederland was", zegt Jongerius. Zij wil daarom onderzoeken of de regering kan worden ge dwongen om de privatisering terug te draaien. „Bijvoorbeeld via een Europese instantie of een Nederlandse rechter. Want het is toch absurd dat Neder land een verdrag ondertekent en de inhoud vervolgens aan de laars lapt." Toch realiseert Jongerius zich dat het te laat is om het ziekte wet-systeem helemaal terug te draaien. Inmiddels zijn honder den Arbo-diensten opgericht die zich bezighouden met zieke werknemers. „Nee, die Arbo- diensten kunnen we niet zo maar opdoeken. Maar we kun nen ze wel laten draaien op col lectief geld. Dan zijn we weer met z'n allen verantwoordelijk voor de zieken. Nu betaalt de werkgever de Arbo-dienst De FNV heeft volgens haar met een aantal Arbo-diensten over dat plan gepraat. „Ze lo pen er warm voor", zegt ze. Maar C. Steenbergen, directeur van de overkoepelende organi satie voor Arbo-diensten (BOA) „staat met zijn oren te klappe ren. Het lijkt me niks", zegt hij resoluut. „Dan wordt het moei lijker om het ziekteverzuim te beheersen. Juist doordat de ver antwoordelijkheid bij de werk gever komt te liggen, zullen werknemers zich minder snel ziek melden." Het ministerie van sociale za ken snapt niet waarom de FNV zoveel onrust stookt. „Wij doen niks wat niet mag. In Nederland hebben we immers vangnetten gemaakt voor de zwaksten in het systeem", zegt de woord voerder. Zij noemt het een leu gen dat Sociale Zaken het rap port geheim wilde houden. „We mochten het rapport nog niet verspreiden van de Raad van Europa, dus konden we het simpelweg niet geven. We heb ben juist tevergeefs verzocht of we dat wel mochten doen." ECONOMIE-WIJZER papenburg Het 293 meter lange cruiseschip 'Radiance of the Seas' dat wordt gebouwd bij scheepswerf Meyer in het Duitse Papenburg moet de werf half afgebouwd verlaten, omdat de stormvloedkering in de Eems nog niet gereed is. Half-afgebouwd is het vaartuig lichter en loopt het niet aan de grond. Als de kering bij het dorpje Gandersum klaar is, ontstaat een hogere waterstand waardoor een normale doorgang mogelijk zou zijn. Volgens Meyer moet het schip zo worden gebouwd dat het een halve meter minder diep steekt. De Radiance wordt daarna afgebouwd in de Eemshaven of in Emden. Rond die tijd moet de Radiance ook worden afgeleverd aan de rederij Royal Caribbean Cruises. Door de rechtszaak die milieuverenigingen tegen de komst van de stormvloedkering hebben aangespannen, ligt de bouw al sinds januari stil. Op zijn vroegst in septem ber wordt de bouw hervat en is de kering pas begin 2002 klaar. FOTO ANP KAREL ZWANEVELD De relatie die beide onderne mingen hebben met charitatie ve instellingen is opvallend. Het merendeel van de aandelen Van Leer is in handen van de Van Leer Group Foundation, nauw verbonden met de Stich ting Bernard van Leer, die zich inzet voor ideële projecten. De Finse Culturele Stichting die fondsen werft en verstrekt ten behoeve van kunst en weten schap, heeft een meerderheids belang in Huhtamdki. De paringsdans van Huht amdki viel bij de aandelenbeur- zen in Helsinki en Amsterdam in goede aarde. Aan het Dam rak steeg het aandeel Van I-eer van 17 tot ruim 25 euro. Huht amdki's voorstel komt neer op ruim 28 euro per aandeel. Aan delen Huhtamdki stegen van ruim 34 tot 37 euro, om te sta biliseren op ruim 35 euro. Groot is groots. Hoe groter hoe beter. Althans, dat lijkt de ideologie van vandaag de dag te zijn. Daarom moet niet al leen Europa groot zijn, maar moeten ook de scholen en bedrijven met elkaar fuseren. Vooral banken, verzekerings maatschappijen en telecom municatiebedrijven moeten groter om mee te kunnen doen in de grote wereld markt. Althans, dat zeggen hun bestuurders. De grootheidswaan is de stuwende kracht achter Euro pa. Nederland is te klein en daar om moet het sa men gaan met de grote jon gens. We kun nen het niet al leen meer De wereld is te groot geworden voor ons. Steeds weer loop ik te gen dit argu ment op in dis cussies over Eu ropa. Leg ik mijn twijfels uit over de euro en het fort Europa dan vertrouwen de voorstanders van het grote Europa mij toe dat het niet anders kan. Of we willen of niet, we moeten wel. De markt moet groot zijn om te kunnen concurreren met de VS. En dus moeten bedrijven groot zijn, want grote mark ten vragen om grote bedrij ven. Hoe groter hoe beter. Maar waarom zouden lan den, markten en bedrijven niet klein kunnen zijn? Klein is fijn, zou ik haast zeggen. De zucht om steeds groter te worden mag ideologisch ge noemd worden omdat aan de zin ervan niet getwijfeld wordt. Vraag maar eens aan een bankdirecteur waarom zijn bank zo nodig groter moet worden en hij zal u aankijken alsof u net vanaf Mars komt. Natuurlijk moet zijn bank groter. Grotere ban ken zijn beter voor grotere cliënten en goed voor nogere winsten. Grotere banken zijn ook beter in staat om in een glo bale economie mee te kun nen. En het is toch fantas tisch wanneer de bank door middel van een fusie een aantal plaatsen kan stijgen op de ranglijst van de grootste banken. Hoe hoger zijn bank staat, hoe groter zijn aanzien is. Niet toch? Waarom klein blijven, als het ook groter kan? Onze dochter is ook vrij groot. Trots constateerde ik enige tijd geleden dat ze de grootste van haar kleuterklas was. Mijn vrouw was eerder ont hutst dan trots, „Wat heeft ze als volwassen vrouw eraan groot te zijn", wilde ze van mij weten. Ik opperde nog dat grote vrouwen gemakke lijker over de hoofden van een menigte kunnen kijken, maar zij voorzag eerder dat onze dochter kogelstootster wordt, of iets of van dien aard. De ideologie dat groter be ter is, was ontmaskerd. Groot zijn heeft nadelen. Neem die reusachtige staalfabrieken in de VS. Onverwoestbaar leken ARJO KI AM ER hoogleraar economie Erasmus Universiteit Brits ec ze totdat de concurrentie uit Japan en Korea toenam en de technologie veranderde. Toen bleken de giganten te groot voor hun eigen goed. Hun logge bureaucratieën waren niet in staat te reage ren op de ontwikkelingen en de giganten maakten plaats voor kleinere, efficiëntere operaties. Steeds meer mana gers van grote bedrijven ont dekken hoe moeilijk grote or ganisaties te besturen zijn, en vooral ook hoe moeizaam veranderingen te realiseren zijn. En werken in grote bedrijven is niet altijd een lolletje, tenmin ste niet voor mensen die graag zelfstandig en eigenzinnig willen opereren. Groot zijn gaat ten koste van slagvaardigheid, efficiëntie, over zichtelijkheid en onafhankelijk heid Daarom beginnen onder nemende gees ten het liefst een eigen, klein be drijf. E.P Schu- )om, bewijst weer eens een dienst met zijn klas sieker Klein is Mooi. Met vooral de ontwikkelingslan den in gedachten bepleitte hij een menselijke maat voor or ganisaties en technologieën. Probeer zoveel mogelijk te produceren met lokale mid delen voor lokale behoeften, was zijn adagio. Gedurende de jaren tachtig raakte zijn betoog in de vergetelheid, maar zijn verhaal wordt weer actueel, mede dankzij de nieuwe technologieën. Met onze communicatie technologie en efficiëntere productiemethoden wordt productie op kleine schaal weer efficiënt en voordelig. De staalindustrie floreert weer in de VS dankzij klein schalige productieprocessen. Kleine ovens blijken beter ge schikt voor gespecialiseerde productie. Nu worden de elektriciteitsbedrijven steeds groter, maar de technologie van elektrileitsopwekking is inmiddels zover dat ieder van ons binnen afzienbare tijd zijn of haar eigen elektrici teitscentrale thuis zal heb ben. De netwerkeconomie maakt het met haar commu nicatietechnieken mogelijk dat clusters van kleine bedrij ven opereren als ware het grote bedrijven. En wat die grote landen betreft, onder zoek wijst uit dat kleine lan den over het algemeen eco nomisch beter functioneren. Kleinere landen kunnen ook een betere kwaliteit van leven bieden. Zo verwonderlijk is dat ook weer niet wanneer we denken in termen van be stuurlijke slagvaardigheid, so dale cohesie en stabiliteit I-anden moeten dus eerder kleiner dan groter worden. Maar laten we beginnen met het kleiner maken van de scholen. Het moet kunnen. Alleen die dochter van me zal niet klein te krijgen zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 11