New Labour winnaar in Schotland
Akkoord niet echt duidelijk
Buitenland
'e
Wierookoffer
Pleidooi Rugova voor stationering vredesmacht
Voorzitter Gil-Robles
moet eurosalaris regelen
stien doden bij aardbeving in Iran
Bij een aardbeving in Zuid-Iran zijn vanochtend zeker
iïen doden gevallen. De beving had een kracht van 6,5 op de
bal van Richter. Tal van dorpen ten zuidwesten van de stad
faz zijn vernield of zwaar beschadigd, aldus een ambtenaar
i het ministerie van binnenlandse zaken. Bijna zeventig men-
I raakten gewond. Soldaten, agenten en andere hulpverleners
1 naar het rampgebied gestuurd.
nerikanen ontvoerd uit Macedonië
hington De drie Amerikaanse soldaten die eind maart in
den vielen van het Joegoslavische leger zijn wel degelijk
tvoerd' uit Macedonië en vervolgens overgebracht naar Joe-
lavië. Zij zijn in het begin ook ernstig mishandeld. Dit heeft
erikaanse ministerie van defensie gisteren bekendge-
;t. De drie soldaten werden vorige week vrijgelaten en be
ien zich inmiddels bij hun eenheid in Duitsland.
iperkoe dood na kioonpoging
qria Een mislukte poging om de Zuidafrikaanse superkoe
dal Magnum Superstar te klonen, heeft geleid tot het voor-
g overlijden van deze melkmachine. Superstar was wereld-
^Jirdhoudster hormoonvrije melk. Haar hoogste melkgift op
■■dag moet 124,2 liter zijn geweest. De mislukte kioonpoging
SHjeurde in samenwerking met het Schotse Roslin Institute, be-
JmA van het gekloonde schaap Dolly. De wetenschappers gaan
^nwel voor een herkansing. Ze hebben vlak voor de dood van
^Koe de eierstokken van Superstar leeggehaald en gaan nog
AW keer proberen met de eicel van Superstar een genetisch
ïtieke koe te maken.
ivee doden door ontplofte tanker
magen In de omgeving van Dormagen niet ver van Lever-
j en in Duitsland is de afgelopen nacht op de Rijn een tanker
ploft en in brand gevlogen. Ook een nabijgelegen schip vatte
n. Volgens de politie zijn twee mensen om het leven geko-
i. Tien mensen werden gewond. De brandweer heeft het
r inmiddels onder controle. De explosie deed zich voor tij-
s het laden van brandstof. Het schip moest in totaal 2000
brandstof innemen. Op het moment van de ontploffing was
eveer de helft daarvan aan boord.
Fayed wordt weer geen Brit
den» De Egyptische zakenman en eigenaar van het Britse
enhuis Harrods, Mohamed Al Fayed, krijgt weer geen Brits
tsburgerschap. De al ruim 35 jaar in Groot-Brittannië woon-
tige Al Fayed liet weten de beslissing te zullen aanvechten.
995 werd hem al het Britse staatsburgerschap zonder op-
van redenen geweigerd. Al Fayed, wiens zoon Dodi in 1997
en met zijn vriendin prinses Diana bij een auto-ongeluk in
js om het leven kwam, is een omstreden Figuur. Hij is ervan
chuldigd werknemers af te luisteren en door klanten van
^frods gehuurde kluisjes te doorzoeken.
calan uitgeleverd in ruil voor geld'
OBI* De Koerdische leider Abdullah öcalan is door invloed
figuren in Kenya aan Turkije verkocht voor 5 miljoen dol-
'Het Kenyaanse parlementslid Mukhisa Kituyi heeft dat ten
staan van het parlement in Nairobi verklaard. Volgens hem
(den hoge functionarissen bij justitie en andere hoogge-
itste mensen, wiens naam hij niet wilde noemen, betrokken
geweest bij de overeenkomst. Onderminister Ruto verklaar-
liets van de zaak te weten. Kituyi zei dat het oorspronkelijk
ledoeling was dat Kenya de rebellenleider een veilige door-
it naar Zuid-Afrika zou verlenen, waar hij met instemming
president Mandela asiel zou krijgen.
Ij eun Finnen voor NAVO nooit zo laag
inki Tweederde van de Finnen wil geen lid worden van de
VO. De steun voor dit idee is nog nooit zo laag geweest als
Dat blijkt uit een peiling van de krant Helsingin Sanomat.
peiling onder 1.000 mensen door het instituut Taloustutki-
s geeft aan dat 66 procent tegen is en 21 procent voor aan-
ting bij de alliantie; 13 procent weet het niet. Twee maanden
de NAVO-bombardementen op Joegoslavië was 52 procent
;n en 31 procent voor. De Finse regering zegt nauw met de
den. intie te willen blijven safhenwerken zonder lid te worden.
c k|irkse riep op tot heilige oorlog
jara Merve Kavakci, een afgevaardigde van de Partij van de
Lgddie voor grote opschudding zorgde door het parlement
It een hoofddoek te betreden, is er gisteren in de Turkse pers
1 beschuldigd dat zij in 1997 tot een heilige oorlog heeft op-
pepen. Kavakci deed dit in een toespraak op een islamitische
perentie. De conferentie was georganiseerd door de Islamiti-
e Commissie voor Palestina, een groep die in Israël verbo-
b is omdat zij ervan wordt verdacht als financier op te treden
t de Palestijnse terreurorganisatie Harnas. De hoogste Turkse
klager heeft het constitutionele hof vandaag gevraagd de is-
liitische Partij van de Deugd te verbieden.
ritse held D-Day overleden
iden' De Britse D-Day held majoor John Howard is op 84-ja-
k leeftijd overleden. Howard leidde de aanval op de Pegasus
Ig tijdens de geallieerde invasie in Normandië. Onder aan-
èring van Howard landden op 6 juni 1944 de eerste geallieer-
Ttroepen met zweefvliegtuigen bij de strategisch belangrijke
ig om deze op de Duitsers te veroveren. De militairen kregen
opdracht mee de brug in handen te houden tot de troepen
ide stranden moesten bestormen hen zouden bereiken. De
pratie was een succes. Howard dankte veel van zijn roem aan
lfilm De Langste Dag. De Brit en de succesvolle inname van
Pegasus Brug komen in die film uitgebreid aan de orde.
Dndense metro krijgt sexy stem
ipen» Mededelingen via de omroepinstallatie in de Londense
Jtro zullen voortaan worden uitgesproken door een sexy
Juwelijke stem, die lijkt op die van Marilyn Monroe. Uitge-
jid onderzoek heeft uitgewezen dat reizigers zo'n stem het
jest op prijs stellen. Lange tijd werden de op bandjes opgeno-
n beroemde Londense metro-mededelingen zoals 'Mind the
i' uitgesproken door een autoritair galmende mannenstem,
kenwoordig is een onpersoonlijke, vrouwelijke computer-
n te horen. In het onderzoek kregen reizigers talrijke stem-
a te horen. De nieuwe stem zal binnen enkele maanden te
ten zijn.
inderen besturen Marswagentje
ihingtonVoor de volgende Amerikaanse missie naar Mars
gen honderd kinderen helpen een wagentje over de planeet
aten rijden. De volgende missie is Mars Surveyor 2001, die in
2 op de planeet landt. Het wagentje heet Marie Curie en is
i tweelingzus van de robot Sojourner die in 1997 enige tien-
ag C en meters over Mars aflegde. De kinderen zullen in een na-
;n S 'ootste Marsbasis op aarde zij-aan-zij werken met de opera-
r rui5 van Sojourner en de wetenschappers in het project. Via in-
jnk net zullen andere kinderen in de wereld de verrichtingen van
qraI i kameraadjes kunnen volgen en nabootsen met zelfge-
akte modellen van Marie Curie.
1 uit
irönbonezen dood aan cholera
orl* SRI4_. Zeker 25 vluchtelingen uit Ambon die tijdelijk waren
iergebracht in vluchtelingencentra in Buton, zuidoost-Sula-
T,v 5i, zijn omgekomen door cholera. Honderden anderen zijn in
ziekenhuis opgenomen. Volgens een lokale overheidsfunc-
fiaris in Buton zijn vies water en erbarmelijke levensomstan-
heden in de kampen, de oorzaak van de sterftes. Bijna 50.000
lbonezen, voornamelijk moslims, zijn gevlucht nadat in ja-
tri gevechten tussen moslims en christenen op de Molukken
wraken. Hierbij kwamen 300 mensen om In de centra in Bu-
zijn 42.000 Ambonese vluchtelingen ondergebracht.
Extreem lage opkomst verkiezingen
New Labour, de partij van de Britse premier Tony Blair, is bij histo
rische verkiezingen voor het eerste Schotse parlement vannacht als
overwinnaar uit de bus gekomen. Toen vanochtend de meeste
stemmen waren geteld, zag het er naar uit dat New Labour 57 zetels
van de te verdelen 129 zetels in de wacht had gesleept. De op één na
grootste partij wordt de naar onafhankelijkheid strevende Schotse
Nationale Partij SNP, met 37 zetels. De opkomst van de verkiezin
gen was extreem laag. Volgens de Britse omroep BBC is slechts 30
procent van de kiezers gaan stemmen.
londen harm harkemain Londen twee jaar geleden in Schot-
correspondent land volledig van de kaart werden
weggevaagd, herstelden zich enigszins
De Conservatieven, die bij de verkie- en sleepten achttien zetels in de
zingen voor het landelijke parlement wacht. De liberaal-democraten haal
den zestien zetels. Omdat Labour geen
absolute meerderheid heeft gehaald,
zal moeten worden samengewerkt met
één van de andere partijen. Vermoede
lijk worden dat de liberaal-democraten
die inhoudelijk het dichtst bij Labour
in de buurt komen. Premier wordt de
huidige minister voor Schotland, Do
nald Dewar.
Het Schotse parlement krijgt grote
bevoegdheden op het gebied van on
der andere gezondheidszorg, onder
wijs en justitie en krijgt van Londen
een jaarlijks budget van zo'n veertig
miljard gulden te verdelen. Ook krij
gen de Schotten een gelimiteerde mo
gelijkheid om de inkomstenbelasting
te verhogen of de verlagen.
Ook in Wales in gisteren een parle
ment gekozen, dat veel minder be
voegdheden krijgt dan dat in Schot
land. In Wales werd pas vanochtend
begonnen met het tellen van de stem
men. Uit de laatste opiniepeilingen
van gisteravond laat bliikt ook in Wales
sprake van een afgetekende overwin
ning voor New Labour. Onduidelijk
was nog of New Labour de absolute
meerderheid in de wacht heeft ge
sleept. Volgens de peilingen is de partij
goed voor 29 tot 33 van de 60 te verde
len zetels. Concurrent is de nationalis-
i Vietnamese man steekt wierook aan bij het graf van een omgekomen Vietnamese strijder. Deze mannen, zelf oorlogsveteranen, zijn hiervoor vijfhonderd kilome-
Gisteren herdachten de Vietnamezen de 45ste verjaardag van de overwinning van Vietnam op de Fransen. foto fpa Frederic j brown
tische partij voor Wales, Plaid Cymru,
met 14 tot 18 zetels. Conservatieven en
liberaal-democraten stonden respec
tievelijk op vijf tot negen en vier tot
acht zetels.
Bij tegelijkertijd in Engeland gehou
den verkiezingen voor nieuwe ge
meenteraden moet New Labour naar
het zich vanochtend liet aanzien ter
rein prijsgeven. De Conservatieven
wonnen in totaal zo'n 1.000 zetels (op
een totaal aantal te verdelen zetels van
zo'n 13.000). De winst van de Conser
vatieven was verwacht, want de laatste
verkiezingen in 1995 waren overdre
ven goed voor New Labour uitgepakt.
Reislustige
Brit heeft
dubieus verleden
moskou hans hoogenduk
correspondent
Het was een sensationeel be
richt waarmee de in Wales ge
boren zakenman Peter Llewel
lyn en de bouwer van het Rus
sische ruimtestation MIR vori
ge week kwamen. Peter Llewel
lyn zou 200 miljoen gulden be
talen om een week te mogen
doorbrengen in het oude ruim
testation. Dat zou de redding
voor MIR betekenen, want de
Russische staat wil de geld
kraan in augustus dichtdraai
en.
Na de mededeling dat een
nieuwe schatrijke sponsor was
gevonden, zijn journalisten de
achtergronden van Peter Lle
wellyn eens gaan onderzoeken.
De resultaten zijn net zo ver
bluffend als de aankondiging
van de miljoenen-injectie. Over
de hele wereld melden zaken
mensen, overheidsinstellingen
en particulieren dat ze kapita
len van de 51-jarige Llewellyn
tegoed te hebben. Hij zou de
Amerikaanse staat hebben op
gelicht, in Europa aandelen in
een nepfirma hebben verkocht
en in Australië een miljoenen
schuld hebhen achtergelaten
Verder heeft hij zich ten on
rechte uitgegeven als admiraal
van de Britse vloot, agent van
de spionagedienst M5, body
guard van de koningin, hoofd
van de veiligheidsdienst van de
Britse ex-premier Major en me
dewerker van Scotland Yard.
Maar de Russen houden vast
aan hun nieuwe hoop. Volgen
de week vrijdag zal duidelijk
moeten worden of Llewellyn
een spel speelt. Dan wordt hij
namelijk met 20 miljoen gul
den cash in het Kosmonauten
centrum Sterrenstad verwacht
rome ap-gpd
De Kosovaarse leider Ibrahim
Rugova heeft gisteren gepleit
voor de stationering van een in
ternationale vredesmacht in
Kosovo en voor deelname van
de NAVO aan een dergelijke
troepenmacht. Rugova zei
voorts dat de Servische strijd
krachten uit Kosovo moeten
worden teruggetrokken en alle
gevluchte etnische Albanezen
moeten kunnen terugkeren. Hij
zei dit op een persconferentie
in Rome. Rugova bleef met zijn
voorstellen dicht bij de over
eenstemming die eerder op de
G8 in Duitsland was bereikt.
Tot woensdag was aangeno
men dat Rugova door de Servi
sche leider Milosevic in gijze
ling werd gehouden. Maar die
dag dook hij met gezin plotse
ling in Rome op. Rugova's aan
komst was vooral door de Itali
aanse partijen - zowel in oppo
sitie als regering - die tegen de
bombardementen zijn, met
grote vreugde begroet.
In de media echter werd het
plotselinge opduiken van Rugo
va in Rome wat cynischer beke
ken. „Hij is een pion in een spel
dat wordt ontwikkeld door
Moskou, gespeeld door Milose
vic en met belangstelling ge
volgd door de informele diplo
matie van het Vaticaan. De
Amerikanen slaan het echter
met wantrouwen gade", schreef
de correspondent in Belgrado
van het dagblad La Repubblica.
Vermoed wordt dat Rugova,
die al tijdens de Rambouillet-
onderhandelingen niet op één
lijn zat met de politieke verte
genwoordigers van het Kosovo
Bevrijdingsleger, UQK, een par
tij gaat vormen die op een ge
weldloze manier streeft naar
een vorm van autonomie voor
Kosovo waarmee ook de Servi
sche regering zou kunnen le-
Albanië heeft Rugova gisteren
al politiek asiel aangeboden. De
Britse regering heeft hem en
zijn gezin uitgenodigd voor een
verblijf in Engeland.
BONN PAUL KOOPMAN
correspondent
Het hotel Petersberg, waar de ministers van
de zeven grootste industrielanden en Rus
land gisteren een akkoord over Kosovo slo
ten, heeft een verdachte reputatie. De Brit
se premier Chamberlain sliep in hetzelfde
etablissement in 1938 'Hotel Luxus' gehe
ten tijdens één van zijn vergadermara
thons met de Duitse kanselier. Uit het ak
koord dat Chamberlain en Hitier op deze
plaats voorbereidden, trokken zij allebei
diametraal tegengestelde conclusies. Hitier
zag de weg geopend voor een niets ont
ziende veroveringsoorlog, terwijl Chamber
lain ervan overtuigd was dat de vrede tus
sen het Derde Rijk en West-Europa was be
zegeld.
'Peace in our time' riep de premier later in
Londen, wat de geschiedenis inging als één
van de meest naïeve uitspraken ooit. Het
zelfde 'Peace in our time'-gevoel waarde
gisteren een beetje rond in hotel Peters-
berg. Wat was er nu eigenlijk afgesproken?
Kan de NAVO. met instemming van Rus
land, straks Kosovo binnenvallen? Of is de
enige begaanbare weg een diplomatieke?
Oorlog of vrede? De acht aanwezige minis
ters hadden er allemaal, zo bleek na afloop
van de vergadering, hun eigen opvattingen
over.
De Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken Albright concludeerde dat de 'effec
tieve internationale vredesmacht' waarvan
in de slotverklaring sprake is, een robuuste
NAVO-macht betekent, met deelname van
zwaar bewapende Amerikaanse en Britse
militairen. De Russische minister Ivanov
las deze frase echter anders: een effectieve
macht is in zijn ogen niet zwaar bewapend
en wordt zeker niet gedomineerd door
NAVO-landen die nu aan de operatie 'Al-
lied Force' deelnemen. Soortgelijke inter
pretatieverschillen waren er over de vraag
Van Aartsen vindt
besluit G8 'doorbraak'
den haag gpd
WD-minister Van Aartsen van buiten
landse zaken is verheugd over het be
sluit van de zeven belangrijkste indu
strielanden en Rusland (de G8) om geza
menlijk te werken aan een oplossing
voor de Kosovo-crisis. „Het is érg be
langrijk dat Rusland nu de aanpak van
de NAVO steunt en onderschrijft.'1
Het besluit houdt onder meer in dat er
na de oorlog veiligheidstroepen naar
Kosovo gaan om de terugkeer van de
Kosovaren te begeleiden. Volgens Van
Aartsen zou de kern van deze troepen
macht moeten worden gevormd door
NAVO-eenheden, aangevuld door troe
pen uit Rusland en andere OVSE-lan-
den. De bewindsman wilde niet aange
ven of ook Nederlandse troepen hiervan
deel moeten uitmaken. In het verleden
heeft Nederland zich echter positief uit
gelaten over het leveren van manschap
pen voor veiligheidstroepen.
De instemming van Rusland is volgens
Van Aartsen zo belangrijk, omdat het
isolement van de Joegoslavische leider
Milosevic hierdoor wordt versterkt. „De
druk op Milosevic is dank zij de instem
ming van Rusland heel erg groot gewor
den. Het negatieve punt is echter dat
Milosevic nog geen teken heeft gegeven
of hij ingaat op onze voorwaarden. Maar
voor Milosevic moet het nu ook duide
lijk zijn dat hij volstrekt geïsoleerd komt
te staan."
ooit zonder toestemming van Milosevic
mag binnentrekken. 'Desnoods', vindt Al-
Maar deze kwesties mogen hoe belangrijk
ze ook zijn niet de aandacht afleiden van
de centrale boodschap. En die luidt dat
Rusland langzaam maar zeker naar het
Westen is opgeschoven. Ivanov, die enkele
weken geleden nog hel en verdoemenis
preekte over de NAVO-bombardementen
op Joegoslavië, ging in Bonn op de foto met
een aantal 'Westersehaviken' zonder dat
een onvertogen woord viel. Er kwam een
gezamenlijke verklaring met gezamenlijke
'principes voor de aanpak van de Kosovo-
crisis. En Ivanov verklaarde zich bereid de
komende weken met het Westen verder te
onderhandelen.
Praten doen de Russen overigens al met
het Westen, en hoe. Na een maand van ver
bitterd zwijgen, liggen de diplomatieke ka
nalen weer wijd open. Albright onthulde
gisteren dat zij de laatste weken 'dagelijks'
met haar Russische collega belt. Ook Jeltsin
en Clinton zijn sinds de NAVO-top in Was
hington weer on speaking terms'. En op
het NAVO-hoofdkwartier in Brussel wordt
verheugd opgemerkt dat ook de Russische
speciale gezant voor Kosovo, Tsjernomyr-
din, het licht begint te zien. „Hij heeft zich
verdiept in dit conflict en kan niet meer
naast de gruwelen in Kosovo kijken.'
Het moet voor Milosevic een onprettige ge
waarwording zijn. Nadat zijn militaire ap
paraat door aanhoudende bombardemen
ten is gekortwiekt, zijn economie als gevolg
van de oorlogskosten en embargo's steeds
meer verlamd raakt, verliest hij nu lang
zaam maar zeker ook één van zijn laatste
bondgenoten: Rusland. Het gezamenlijk
optreden in Petersberg is daarvan de eerste
duidelijke illustratie. Een militaire, econo
mische én politieke isolatie kón de combi
natie zijn die Milosevic op de knieën
dwingt. Daarvoor is het wel van groot be
lang dat de toenadering tussen Moskou en
het Westen beklijft. Nu al 'Peace in our ti
me' roepen, zou niet alleen voorbarig zijn,
Om verder gezichtsverlies te beperken
De kans dat Gil-Robles erin
slaagt de kwestie voor 10 juni te
regelen, wordt minimaal ge
acht. De eurofracties van PvdA,
D66 en Groenünks stellen
daarom voor als Nederlanders
vast het goede voorbeeld geven
door een nationale gedragscode
in te voeren, totdat het euro
parlement orde op zaken heeft
gesteld. De WD steunt het ini
tiatief, de CDA-eurodelegatie is
afhoudend. De christen-demo
craten zeggen zelf al een code
voor declareren te hebben,
rnaar is bereid een voorstel van
de andere partijen 'te bestude
ren'.
Hel CDA was de enige Neder
landse eurodelegatie die
woensdag tegen aanscherping
van de onkosten- en salarisre
gels stemde. Tweede Kamer
fractieleider De Hoop Scheffer
is allerminst gelukkig met de
opstelling van zijn Europese
partijgenoten. Hij laat weten
dat euro-delegatieleidster Maij
Weggen en haar team de ver
keerde keuze hebben gemaakt.
„De Kamerfractie had duidelijk
een andere afweging gemaakt",
aldus De Hoop Scheffer. Voor
alsnog heeft deze berisping
geen gevolgen voor de rol en
fiositie van Maij-Weggen als
ijsttrekster bij de euroverkie
zingen.
straatsburg marc peerperkorn
correspondent
Europees-parlementsvoorzitter
Gil-Robles start een wanhoops
offensief om nog voor de ver
kiezingen in juni een nieuwe
fraudebestendige onkosten- en
salarisregeling voor de europo
litici op tafel te leggen. Gil-Ro-
bles kreeg deze opdracht gister
avond van de fractieleiders van
de Europese partijen, in een
poging verder gezichts- en
stemmenverlies te beperken.
De fractievoorzitters vrezen een
dramatisch lage verkiezingsop
komst, nadat het parlement de
ze week weigerde het riante en
misbruikgevoelige declaratie
stelsel te veranderen.
Gil-Robles zal komende we
ken intensief onderhandelen
met de lidstaten van de Euro
pese Unie. Die moeten una
niem hun goedkeuring geven
aan een salarisplan. Het vorige
plan sneuvelde bij gebrek aan
een overgangsmaatregel voor
europarlementariërs die er fi
nancieel op achteruit zouden
gaan. De regeling voorzag in
een maandsalaris van 12.500
gulden, gekoppeld aan een
streng declaratiesysteem. Voor
vele europolitici betekent dit
een inkomensverlies van tien
duizenden guldens per jaar.
Tribunaal legt Aleksovski 2,5 jaar cel op
den haag anp
Het Joegoslavië-Tribunaal in
Den Haag heeft vandaag de
Bosnische Kroaat Zlatko Aleks
ovski veroordeeld tot 2,5 jaar
celstraf. De straf komt vrijwel
overeen met de tijd die Aleks
ovski heeft doorgebracht in
voorarrest. Het Tribunaal ge
lastte zijn onmiddellijke invrij-
heidsstelling.
Het Tribunaal achtte niet be
wezen, zoals aanklager Nie
mann had bepleit, dat de Repu
bliek Kroatië rechtstreeks be
trokken was bij het gewapend
conflict tussen Bosnische Kroa-
ten en Bosnische Moslims. Nie
mann wilde Aleksovski ook ver
oordeeld zien wegens groot
schalige misdaden van Kroaten.
Niemann had minimaal tien
jaar cel geëist.
Aleksovski was in 1993 com
mandant van de Kaonik-gevan-
genis, vlakbij Busovaca in Cen
t raai-Bosnië. Het Tribunaal,
voorgezeten door de Portugees
Rodrigues, verklaarde bewezen
dat Aleksovski zich schuldig
heeft gemaakt aan ernstige mis
handelingen van in de Kaonik-
gevangenis gedetineerde mos
lims. Bovendien deed hij niets
om te voorkomen dat zijn per
soneel zich te buiten ging aan
gewelddadigheden, terwijl hij
wist dat deze op aanzienlijke
schaal voorkwamen.
