Oude Grieken
eerden moeder al
TV
WEER
Anti-dieetdag: 'Dik kan heel mooi zijn'
1
Het Gesprek van de Dag
239
Nieu
treinrec
VRIJDAG 7 MEI 1999
COMMENTAAR
Fraude terecht aangepakt
Zorgverzekeraars Zilveren Kruis en Zorg en Zekerheid gaan fraude
in de medische sector te lijf. Zowel medisch specialisten die sjoe
melen met nota's als verzekerden die proberen de verzekering op
te lichten, kunnen op een harde aanpak rekenen. Een terechte
stap, nu blijkt dat fraude met zorgverzekeringen (ziektekosten)
schrikbarend toeneemt.
Cijfers over 1997 - het meest recente onderzoek - maken duidelijk
dat zorgverzekeraars steeds vaker te maken krijgen met oplichting
en fraude. Enerzijds betreft dat medisch specialisten die verrich
tingen in rekening brengen die nooit zijn gedaan of die tarieven
opvoeren die hoger zijn dan wettelijk is toegestaan. Anderzijds zijn
er verzekerden die met vervalste nota's proberen geld binnen te
halen, waarop zij geen recht hebben.
De precieze omvang van de schade die zorgverzekeraars en via de
premies dus ook de verzekerden die zich wel keurig aan de regels
houden daardoor lijden, is niet békend. Afgaande op onderzoek
van de Economische Controle Dienst van twee jaar geleden moet
het ergste worden gevreesd: 72 medisch specialisten waren door
gesjoemel met nota's destijds goed voor 22 miljoen gulden. Hoe
wel zeker is dat de meeste specialisten zich wel aan de regels hou
den, mag worden aangenomen dat de totale schade door fraude
met zorgverzekeringen een veelvoud van dat bedrag is.
Afgezien van de omvang is mogelijk nog belangrijker de voor
beeldwerking die uitgaat van de aanpak van fraude. In een tijd dat
de overheid probeert gebruikers en aanbieders van voorzieningen
in de gezondheidszorg kostenbewust te maken door soms ingrij
pende maatregelen - bijvoorbeeld via bijbetaling voor sommige
medicijnen en het aanpakken van de inkomsten van apothekers -
kan niet worden toegestaan dat tegelijkertijd geld wegvloeit door
misbruik van of fraude met ziektekostenverzekeringen.
Door snel in te grijpen, bijvoorbeeld door het inzetten van een
fraudeteam zoals Zorg en Zekerheid doet, kan worden tegenge
gaan dat meer mensen het slechte voorbeeld volgen en zo het be
leid van de overheid ondermijnen om te komen tot een betaalbare
en voor iedereen toegankelijke gezondheidszorg.
Assessment: oprukkend virus,
Vroeger namen directeuren of andere mandarijnen in het bedrijfsle
ven personeel aan opgrond van hun eigen inzicht, kennis en erva
ring. Maar de managers van tegenwoordig lijken daar steeds min
der toe bereid te zijn. Daar zijn nu experts voor die (tegen riante ho
noreringen) bekijken of iemand voor iets geschikt is. Dus uitbeste
den maar.
Het laatste snufje op dit terrein, als we althans het programma
Zembla van gisteravond mogen geloven, zijn de assessment-bu
reaus of -centres. Ik had er nog nooit van gehoord, maar ze schijnen
gelijk onkruid uit de grond te schieten. En er gaan miljoenen in om.
Het is een flinke business geworden', zei een kerel, pardon assessor,
van zo'n bureau voldaan, 'we zijn de modegril voorbij'. Een 'indu
strie' werd het ook al genoemd 'met wachtlijsten en al'.
Dat zo'n bezigheid wordt opgesierd met zo 'n dikdoenerige Engelse
term vervult me al met grote achterdocht. Dan heb ik de neiging
meteen aan lajelicliterij te denken. Waarom nou niet in je moers
taal duidelijk gemaakt wat je precies doet?
'Assessment staat voor schatting, waardering. Het komt in dit geval
neer op het beoordelen van mensen op hun gedrag, het meten van
hun geschiktheid voor een bepaalde functie. Met behulp van een
psychologische test, een intelligentietest en twee rollenspellen poogt
men dat vast te stellen. Eerlijk gezegd zag ik niet zo'n groot verschil
met wat tot voor kort ordinair een psycho technische test werd ge
noemd, maar dat zal wel aan mij liggen.
In de uitzending viel een paar keer het woord 'wetenschappelijk'
met betrekking tot deze carrièretest. Helaas werd niet duidelijk ge
maakt waar dat wetenschappelijke nu eigenlijk op stoelt. Hoe ko
men de (ik krijg het woord bijna niet uit m'n strot) assessoren tot
hun oordeel? Wie controleert hen? Ook werd geeti enkel inzicht ge
geven in de resultaten van assessment in de praktijk.
Een rechtsbijstandsjurist met een aardig cynisch hoofd legde even
het misbruik uit dat van assessment door bedrijven of instellingen
kan worden gemaakt en ook wel wordt gemaakt. Mensen die een
bepaalde functie bekleden en met wie wat problemen zijn. worden
soms gedwongen om een assessment te ondergaan om te zien of ze
nog geschikt zijn voor hun werk. Zo kunnen ze eventueel worden
geloosd. Bij reorganisaties moeten mensen niet zelden solliciteren
naar hun eigen functie en daar komt volgens hem steeds vaker ver
plicht assessment aan te pas. 'Een oprukkend virus', zo betitelde de
ze jurist assessment.
wil buys
Redelijk weer op landelijke fietsdag
Het boven noordelijk Europa gelegen luchtdrukmaximum werd tijdens
de afgelopen nacht versterkt door een nieuwe, uit de poolstreken af
komstige hogedrukcel. Aan de oostflank van het systeem houdt de
aanvoer van poolkou aan. Voor ons is deze ontwikkeling van secundair
belang. Bepalend voor het weerbeeld in West-Europa is een depressie
op het midden van de oceaan en een, vergeleken met het Scandinavi
sche, minder tot de verbeelding sprekend hogedrukgebied boven het
midden van Europa. Tussen het Atlantische laag en het Europese hoog
waait de wind uit richtingen tussen west en zuid en daarmee worden
uitlopers van storingen naar het Noordzeegebied gedirigeerd.
Een dergelijke storing trekt vanavond en de komende nacht met flinke
regen en onweersbuien over ons land. Morgen klaart het op maar in de
middag kan er opnieuw een regen of onweersbui tot ontwikkeling ko
men. Alleen vlak aan zee blijft het op de meeste plaatsen droog. Kort
om voor de landelijke fietsdag zijn de weersomstandigheden redelijk.
Wel staat er een matige, in de kustgebieden vrij krachtige zuidwesten
wind. De temperaturen stijgen tot maximaal 18-19 graden. In de
kustgebieden is het een fractie minder warm.
In de nacht van zaterdag op zondag bereikt een volgende storing ons
land. Daardoor neemt de bewolking weer toe en kan het enige tijd re
genen of motregenen. Later op zondag komt de zon af en toe tevoor
schijn en loopt de temperatuur in een zuidelijke tot zuidoostelijke stro
ming op tot boven de 20 graden. Na het weekeinde nemen de regen
kansen weer toe en gaan de temperaturen iets omlaag.
Na de regen van gisternacht en ochtend werd het 's middags droog
maar de zon kwam er niet aan te pas. In het zuiden van het land arri
veerde warme en vochtige lucht waarin flinke regen- en onweersbui
en tot ontwikkeling kwamen. In de regio Sittard moest de brand
weer er aan te pas komen om kelders leegte pompen. In Limbricht
viel 38 mm in een half uur.
Niet alleen moeder, ook de commercie spint garen bij moederdag die
zondag wordt gevierd. Al jaren is deze dag goed voor topdrukte in win
kels en op veilingen. Dat beeld wordt bevestigd door cijfers uit onder
zoeken. Ruim zestig procent van de Nederlandse huishoudens doet iets
aan moederdag, zegt het marktonderzoekbureau Trendbox. Ook lan
den als België, Duitsland, Italië, Groot-Brittannië, Scandinavië, de Ver
enigde Staten en Japan, vieren zondag de feestdag voor moeders.
Amerikaanse Anna Jarvis uitvindster huidige feest
Over het ontstaan van moederdag doen allerlei
verhalen de ronde. De eerste tekenen van een
feestdag voor moeders vinden we bij de oude
Grieken. Zij kenden speciale lenteriten ter ere
van Rhea, de moeder der goden. En in de Mid
deleeuwen zou er een 'Moeder Zondag' hebben
bestaan. Op de zondag vóór Pasen kwamen de
kinderen na de kerkgang naar het ouderlijk huis
om moeder te verwennen.
De vrouw die onze huidige moederdag waar
schijnlijk heeft uitgevonden, heette Anna Jarvis
en woonde in het Amerikaanse stadje Crafton in
de staat West-Virginia. Anna, die overigens zelf
nooit moeder is geworden, beschouwde het lief
hebben en eren van moeders als haar voornaam
ste taak in het leven. Haar eigen moeder had
maar liefst zeven kinderen verloren en wijdde
zich ondanks haar verdriet aan de zorg voor an
deren. Anna's moeder stierf in 1906 op... inder
daad de tweede zondag in mei.
Na haar dood begon Anna een ware promotie
campagne binnen de katholieke kerk om een dag
voor alle moeders vast te stellen. De eerste moe
derdag in West-Virginia werd in 1907 gevierd.
Maar Anna was nog niet tevreden. Ze benaderde
zelfs de Amerikaanse president Wilson en die
was zo gecharmeerd van haar idee dat hij in 1914
moederdag uitriep tot nationale feestdag.
Moederdag past perfect bij de toenemende be
langstelling voor het gezin en het sociale leven,
constateert Trendbox-onderzoeker Fred Schip
per. „Mensen trouwen vaker en veel vrouwen
gaat zo tegen het millennium aan hard nadenken
over kinderen. Mensen krijgen interesse in de
'zachte waarden' als gezelligheid, sfeer, iets doen
voor een ander. Geld, werk en luxe is niet meer
het enige dat telt. Moederdag past heel goed in
dit tijdsbeeld."
anne marie van der kolk
Soep, diverse soorten brood, kaas en
spek staan op tafel. Demonstratief
schuiven leden van de vereniging van
dikke mensen Obesitas aan. Gezamen
lijk staan zij zo voor de eerste keer stil bij
de anti-dieetdag, waarop behalve gege
ten ook gewandeld en gezwommen
wordt.
De pers is massaal op het etentje van
Obesitas af gekomen. Niet iedereen
blijkt daar gelukkig mee te zijn. Een
groot deel van de aanwezigen wil niet
voor de camera's verschijnen. Veel dikke
mensen treden liever niet op de voor
grond. Een enkeling voelt zich zichtbaar
ongemakkelijk.
Een aantal leden van de vereniging laat
zich toch fotograferen achter de mooi
gedekte tafels. ,,Ik wil best op de foto,
maar niet op het moment dat ik een hap
neem," waarschuwt een vrouw. „Het is
niet zo dat dikke mensen veel eten,"
zegt Jo Harkema uit Stein. Ze maakt zich
kwaad over de blikken die ze krijgt als ze
in de stad een ijsje eet. „Het wordt door
iedereen maar aangenomen dat mensen
daardoor dik zijn, maar daar klopt niets
van."
„Het is de obsessie van het slank zijn die
vandaag de dag overheerst," zegt pen
ningmeester Mieke van Spanje. Volgens
haar wordt de druk vanuit de maat
schappij sommige dikke mensen te veel.
„Er zijn mensen die zo ongelukkig zijn
met hun lijf, dat ze drastisch op dieet
gaan. En al die afslankmethodes zijn
lang niet allemaal gezond. Sommige
mensen laten zich opereren om af te
vallen. Dat daaraan risico's verbonden
zijn, weet Van Spanje maar al te goed.
„Dit jaar zijn twee mensen van onze ver
eniging door een operatie overleden.
Een als gevolg van complicaties, de an
der stierf op de operatietafel." De talloze
afslankmiddeltjes en pillen die op de
markt komen, noemt ze 'onkruid'. „Ze
helpen niet. Er zijn allerlei producten en
die werken alleen voor de periode dat je
ze gebruikt. Obesitas geeft daarom een
WÊimsm
Tijdens de anti-dieetdag werd niet alleen gegeten, maar ook gezwommen door de leden van Obesitas.
blad uit waarin we uitleggen wat goed
en slecht is."
Volgens Van Spanje groeit de vereniging,
die nu 750 leden telt, hard. Opvallend is
dat negentig procent van de leden
vrouw is. „Mannen hebben minder last
van dit probleem," verklaart Van Spanje.
„Maar zij die er last van hebben, hebben
het vaak heel erg. En juist omdat ze hier
tussen zo veel vrouwen terechtkomen, is
het moeilijker voor hen om zich aan te
melden."
„Ik ben lid geworden omdat ik wilde
zwemmen," vertelt Jo Harkema. „Dat is
het enige dat ik niet deed. Omdat men
sen uit het dorp dan zeggen: 'Die en die
was er ook en het zag er niet uit'. Toen
zag ik een advertentie van de vereniging
met badpakken voor dikke mensen."
Die zagen er goed uit, dus meldde ze
zich aan. „En dik zijn kan ook heel mooi
zijn en heel gezond," zegt penning
meester Van Spanje.
Dan vindt ze het genoeg geweest en
vraagt de pers te vertrekken, zodat ze
ongestoord kan gaan eten.
Werkdruk
Laatst was er een EO-programma aangekondigd
over transseksualiteit Ik wou dat zien. Helaas
bij de EO waren ze er kennelijk op het laatste
moment voor teruggeschrokken om zo'n hache
lijk onderwerp aan te pakken. In plaats daarvan
was er een programma over de immense werk
druk bij de politie. Op de Vel uwe kon men het
niet meer aan. Ziekteverzuim was er het gevolg
van, waardoor de gezonde collega 's nog meer
onder druk kwamen te staan.
Ook waar ik woon staat de politie onder zware
druk. Ik heb daar onlangs nog een opmerkelijk
staaltje van gezien. Op de fiets was ik met mijn
hondje naar de bakker gereden. Nadat we een
prokorn-broodje hadden gekocht, gingen wij
welgemoed weer naar huis. Op de mooiste laan
in ons dorp was mijn hondje niet meer vooruit
te branden. Bij elke boom wilde ze zich er in alle
rust van vergewissen of daar een hondenplasje
was gedaan. Als ik ongeduldig werd en zachtjes
riep: 'Ga nou mee,keek ze verwijtend op. In
haar ogen las ik de boodschap: 'Baas, omdat jij
nou zo'n ontzaglijk goeie neus hebt dat je
niet eens van je fiets af hoeft te stappen om
al die heerlijke geurtjes te kunnen ruiken,
hoefje mij die al die verrukkelijke par-
funis die ik met mijn gebrekkige orgaan
dicht bij de grond moet opsnuiven toch
nog niet te ontzeggen?'Tegen die logi-
'J ca is uiteraard weinig in te brengen,
Yr M dus ik liet haar bij elke boom haar
J gang gaan.
I Terwijl we daar zo bezig waren, kwam
er een politieauto aanrijden. De rood
witte wagen stopte naast ons. Langzaam
ging het raampje open. Aandachtig be
keek een agent de verrichtingen van mijn
hondje. .Aan zijn schrandere oogopslag
kon ik zien welke gedachte zijn brein
I doorkruiste. 'Dit hondje maakt aanstalten
MAARTEN 'T HART
om op een volgens de Algemene Politie Verorde
ning verboden grasstrook zijn gevoeg te doen.
Met andere woorden: de Hermandad verwachtte
een hete daad.
Ik maakte mij niet ongerust. Mijn hondje doet
zijn hete daden altijd 's morgens vroeg in m'n
tuin en voegt daar een enkele keer 's avonds nog
iets warms en dampends aan toe. Midden over
dag werpt hij nooit iets. Ik liep dus geen risico.
De twee heren in de auto, beiden duidelijk gete
kend door de zware werkdruk, konden dat na
tuurlijk niet weten en zaten derhalve samen met
argusogen naar mijn hondje te loeren. Mijn
hondje is een snujfelmaniak. Laat je haar haar
gang gaan, dan wordt op plaatsen waar een
voorganger het schijtverbod heeft overtreden elke
vierkante centimeter met een verbijsterende
nauwkeurigheid onderzocht. Misschien dat
daarom die twee agenten zo geïnteresseerd wa
ren. Ze konden daar nog wat van leren. In geval
van misdrijf moeten ze immers ook alle met
rood lint afgezette centimeters uiterst nauwkeu
rig onder de loep nemen. Toch heb ik mij er op
die laan oprecht over verbaasd dat twee agenten
zoveel tijd en zoveel geduld hadden om het ge
snuffel van een hondje gade te slaan. Als mijn
hondje op een bepaalde plek uitgesnuffeld was
en wij beiden optrokken naar de volgende boom,
trok ook de auto naast ons op en stopte weer op
de plek waar wij gestopt waren. Zo hebben wij
geduldig zonder een woord te wisselen, een hele
laan met bomen afgewerkt. Ik schat dat we toch
gauw twintig minuten bezig zijn geweest. Spijtig
genoeg zonder resultaat voor beide heren. Ik had
ze graag een dampende drol gegund. Maar ik
neem aan dat het bij zoveel werkdruk toch bui
tengewoon ontspannend voor beide functiona
rissen moet zijn geweest om een klein, zwart
hondje te volgen.
MENSELIJK
Een boze PAMELA ANDER
SON is in Monte Carlo in ra
zernij van het dure jacht van
PRINS ALBERT afgestormd
toen haar beleefd werd ge
vraagd haar naaldhakken te
vervangen door een paar
bootschoenen. De na haar
operatie nog altijd rondbor
stige Anderson was in
Frankrijk om de World Mu
sic Awards te presenteren.
Zij had zich daan/oor opge
doft als Brittannia kompleet
met drietand. Prins Albert
had Pamela en de andere
sterren van het festival uit
genodigd om vooraf een
glaasje champagne en een
toastje kaviaar te komen
nuttigen op zijn schip. Maar
Pam was geschokt toen haar
werd verzocht een paar an
dere schoenen aan te doen.
In woede verlieten zij en
haar echtgenoot rocker
Tommy Lee het schip. „Het
was een belachelijk ge
zicht", aldus een feestgan
ger tegen het showbizzpers-
bureau WENN. „De veilig
heidsdienst wilde niet dat
zij zichzelf aan boord pijn
zou doen of het dek bescha
digen. Maar blijkbaar is mo
de heel wat belangrijker voor
Pammie." fotomap
De Australische labrador BARNEY heeft als eerste hond ter wereld een
hoorapparaat gekregen. Barney had geluk, want zijn baasje is een arts
aan de Universiteit van Queensland in Brisbane. Zij vond de hond eni
ge tijd geleden bij de universiteit. Hij bleek aan een ernstige oorinfec
tie te lijden, waardoor een deel van zijn oorkanaal moest worden ver
wijderd. Vervolgens werd bij Barney een nieuwe methode toegepast,
die het mogelijk maakt dat gehoorapparaten direct in de schedel wor
den aangebracht. De operatie is geslaagd, en tests hebben uitgewezen
dat Barney weer hoort als de beste.
«"i
MILLE N N
nog
dagen
Off
Nog 239 dagen en
nieuwe millenniun
aan. Reden voor de Da
om in een dagelijks W'
terug te kijken op beel
rijke gebeurtenissen
plaatsgrepen op co
ponderende data ii
gelopen 100 jaar. 3
1536: Delft door br; Jf'
woest: 4 mei 1626: go
Minuit op Manhatt In
mei 1945: bevrijdin ij
do 6 mei 1937: HiniDp
burg ontploft; 7 me n(j
Dien-Bien-Phoe va od
1902: 30.000 dodenjnd
Mont-Pelee; 10 me
begin WO II; 11 me OJ
Desgrange rijdt eeri |aa«
record: 12 mei 196S )g
de Wipper zet S'wij a8
vlam.
7 MEI 1954 leS
'Dien-Bien-Phoe is gev
De sombere boodscha
op 7 mei 1954, als beki
wordt dat 'een rode vlo
de vallei heeft overspoi
Dien-Bien-Phoe. De mL J(
klanken zijn voor veler
tijd verbonden aan een
slag, die het einde bete
de Franse koloniale he 111
pij in Indo-China. Waa
vechten zij daar, de sol
van het 13e Demi-.-
Légion Etrangère, het 4 .T'
leurs marocins, het lei
ment de Chasseurs pal^,
tes en het 2e Bataillon^
Dien-Bien-Phoe is het»
van militaire misrekeni 1{
bovenal van met elkaai Q(
singen komende persoi
hartstochten. Na Duinl
heeft Frankrijk nooit m
verbluffende nederlaag
den. In het afgelegen
vlakte bij de grens met
denkt Frankrijk aan hei jjJ
van 1953 de ideale plek
ben gevonden om de V
mese onafhankelijkhei lt(
te kunnen bezweren.
dc
ïrl
parachutisten worden |js|
omsingeld door Vietna
troepen en leiden vana
1954 dramatische verlii ,er
houden moed - zelfs te
ter weten in - en de be\
bers zijn duidelijk: „UI
rachutist. U bent daart
sneuvelen." Maar na di fr
de mei 1954 rouwt Frai
de westerse wereld trei
mee. De veldslag is vei
henkruul»
Vader en zoon Ha
Maik de Rijk uit Blai
hebben het Nederlaj
record 'De meeste D
lometers in 24 uur' i
broken. Het oude rel
(uit 1993) stond op l[
over Nederlands spi
verreden kilometers
Blaricumse duo wisfl
tien kilometer aan v
plakken.
De recordpoging,
tweetal door het heil
voerde, verliep zondl
te veel problemen. Ij
treinreizigers begonl
hun recordpoging b
station in Dalfsen. 7
den vervolgens via L|
den, Woerden. Roer!
mond, Nijmegen, UB
Arnhem, Winterswijff
Deventer naar UithJ
Alleen op het station
Leiden moesten vadl
zoon met hun getuiÉ
Emine Ozyenici en f
Stam rennen om def
naar Woerden te hall
Eén minuut later dail
pland, om 23.58 uuri
reikten ze de finish iiT
Groningse UithuizeiT
Om het record opgefl
men te krijgen in hetj
Guinness Book of Rej
hebben Hans en MaL>
Rijk nog een officiee
ces-verbaal nodig. I
les volgens plan verl e
zal de Blaricumse btf
meester De Winter dj
voor op dinsdag 11 n
zorgdragen. Of het rt
ook daadwerkelijk if
nieuwste editie van i
Guinness-book kom
nog niet zeker. De u
ver is namelijk niet
plicht alle records te|<
bliceren.
ffii!
