eiden Regio
onduidelijkheid over Aalmarkt blijft in voormalig museum
Aspirine kan helpen tegen darmkanker
Koopappartementen
De Zangeres (nog
steeds) zonder Straat (4)
Elfde Nacht van Juigalpa
Brombeer en
levensgenieter
DAC 7 MEI 1999
YAM WEGMAN. 071-5356414, PLV -CHEF HERMAN JOUSTRA. 071-5356430
nposium over flora Thailand
In. Zeventig deskundigen uit diverse landen komen volgen-
Leek in Leiden bijeen op een symposium over de flora van
liland. De Leidse vestiging van het Nationaal Herbarium is
'kenniscentrum' voor de Zuidoost-Aziatische plantenwe-
K de zogeheten Flora Malesiana. De landen in Zuidoost-Azië
lergen een grote diversiteit aan planten. Het symposium
rt van dinsdag tot en met vrijdag.
nder invloed achter het stuur
^n. Een 31-jarige Leidenaar is vannacht op de Willem de
jgerlaan aangehouden omdat hij onder invloed achter het
jr van zijn auto zat. De man bleek dermate beschonken dat
liet in staat was om normaal met de politie te kunnen pra-
Hij is ter ontnuchtering in een cel opgesloten en zijn rijbe-
werd ingenomen.
lerstoel antropoloog Slikkeveer
|N' De Leidse antropoloog L. Slikkeveer is benoemd op de
ondere leerstoel 'ethnobotanische kennissystemen in ont-
kelingslanden' aan de Universiteit Leiden. Hij gaat onder-
i geven en onderzoek doen naar medicinale planten in met
rie Indonesië. De leerstoel is ingesteld door de Martha Tilaar
indation uit Jakarta, die zich inzet voor behoud van biologi-
e en culturele diversiteit en duurzaam gebruik en bescher-
ig van de natuur in Indonesië. De leerstoel komt in Leiden,
dat de Leidse vestiging van het Nationaal Herbarium inter-
jonaal bekend staat om zijn kennis van de flora in Zuidoost-
i. Slikkeveer is een pionier op het gebied van ethnobotanie
kennis over herkomst van planten) in Afrika en Azië.
Leiden spil in omvangrijk Europees onderzoek
LEIDEN ONNO HAVERMANS
Aspirine is een wondermiddel.
Was al bekend dat het aspirien
tje helpt hartinfarcten te voor
komen, er zijn sterke aanwijzin
gen dat het ook de ontwikkeling
van dikke darmkanker afremt.
Alleen hebben de wetenschap
pers nog geen idee hoe dat
komt. Leiden is de spil in een
omvangrijk Europees onder
zoek naar de preventieve wer
king van salicylzuur, de stof
waaruit aspirine bestaat. Tege
lijkertijd wordt het effect van
zetmeel bekeken.
Jaarlijks sterven vijfduizend
Nederlanders aan darmkanker
en komen er achtduizend nieu
we gevallen bij. ,,Er is nog geen
wetenschappelijk bewijs voor
de hypothese dat aspirine
helpt. Mensen moeten dus niet
zomaar gaan slikken", waar
schuwt projectleider Riccardo
Fodde. „Er zijn zoveel bijwer
kingen dat preventief gebruik
altijd via een arts moet lopen."
Het onderzoek zal zeker een
jaar of vijf duren. Maar de ver
wachtingen zijn hooggespan
nen.
Twaalfhonderd mensen uit
heel Europa doen aan het on
derzoek mee. Hun DNA-gege-
vens worden door het team van
Fodde geanalyseerd in het Syl-
viuslaboratorium aan de Was-
senaarseweg te Leiden. „Darm
kanker heeft een erfelijke com
ponent", aldus Fodde. Alleen
mensen die erfelijk een grote
kans maken de ziekte te krijgen,
doen aan het onderzoek mee.
„Zij hebben nog geen kanker,
maar ze zijn drager van een be
kende mutatie in de genen die
aanleg bepalen. We geven hen
een aantal jaren aspirine om te
kijken of we de ontwikkeling
van kanker kunnen remmen."
Darmkanker lijkt een wel
vaartsziekte. In westerse landen
komt hij meer voor dan elders
in de wereld. Dat kan te maken
hebben met onze eetgewoon
ten: veel vet en vlees, de zoge
heten snelle hap en te weinig
groenten maken de westerse
mens bevattelijker voor veran
deringen in de cellen van de
dikke darm. De kanker ontstaat
uit een goedaardige vergroeiing
(poliep) in de darmen. „Slecht
eten kan zulke mutaties veroor
zaken. In Italië, waar in plaats
van vet vooral olijfolie wordt
gebruikt, ligt het aantal gevallen
van darmkanker lager dan
hier", zegt Fodde, zelf een ge
boren Italiaan.
Het geheim van een betere
bescherming tegen darmkanker
zou dus kunnen schuilen in de
voeding. De Engelse hoogleraar
John Burn uit Newcastle be
sloot enkele jaren geleden de
oplossing te gaan zoeken in sa
licylzuur (aspirine) en zetmeel.
Zetmeel komt voor in (gekook
te) groente en fruit. Salicylzuur
vormt een soort afweersysteem
in planten. Het veroorzaakt cel-
dood (apoptose) rondom een
geïnfecteerde cel, waardoor de
ze wordt afgestoten. Vermoede
lijk als gevolg van pesticiden en
andere bestrijdingsmiddelen zit
in westerse groenten minder
van dit zuur dan in groeten uit
niet-geïndustrialiseerde landen.
„Het is moeilijk om de wer
kende kracht te isoleren", zegt
Fodde. „Mogelijk veroorzaken
aspirine en zetmeel apoptose
en zorgen ze voor een zuivering
van slechte cellen. Dat gaan we
nu testen door die twaalfhon
derd mensen aspirine te geven
en zetmeel in poedervorm, die
ze als kaas over hun maaltijd
kunnen strooien."
Niet iedereen krijgt overigens
aspirine. Om zeker te weten dat
het middel werkt, moet de helft
van de patiënten een placebo,
een neppil, slikken. „Je moet
immers laten zien dat het effec
tief is. Zonder placebo of ande
re controle is geen wetenschap
pelijk onderzoek mogelijk. Voor
de patiënt is het waarschijnlijk
moeilijk te accepteren dat-ie
misschien in de placebogroep
zit. Daarom is de diagnose en
controle van groot belang. Wij
zijn er vroeg bij als de kanker
zich openbaart."
Vooralsnog beperkt het on
derzoek zich tot Europa. De Eu
ropese Unie en aspirineprodu
cent Bayer behoren tot de fi
nanciers. Inmiddels zijn er con
tacten gelegd met het Ameri
kaanse National Cancer Institu
te om het project uit te breiden
naar de VS. „Niet gek voor een
Engels-Nederlands onderzoek.
We zijn hier best trots op", al
dus Fodde.
iden schuift een aantal beslissingen over essentiële delen voor zich uit
ilijft nog veel onduide-
iver de inrichting van
gebied rond de Aal-
t. Leiden schuift een
:al beslissingen over
ntiële delen van de
narktplannen voor zich
Zo is de komst van een
;eergarage aan de
mmarkt allerminst ze-
Ook wagen burge
ster en wethouders
nog niet aan een oor-
over de toekomst van
warenhuis van V D
de studentensociëteit
Minerva.
ROBBERT MINKHORST
uitstellen van een aantal
es werd gistermiddag op
jersconferentie bekend ge-
ct. De wethouders T. van
(ruimtelijke ordening en
:er), H. Kruijt (economi-
zaken en financiën) en A.
itold (cultuur en monu-
tenzorg) gaven een toelich-
op de jongste ideeën voor
ebied rond de Aalmarkt. Er
Ivies ingewonnen van be
ers, ondernemers en verder
:r meer de Rijksdienst yoor
i lonumentenzorg. Dat heeft
geleid dat een aantal za-
beter moet worden onder-
it. B en W willen wel ge
in de verkennende studie
IJ projectontwikkelaar MAB
g jaar maakte, samen met
ip verder uitwerken,
irdanks het uitstel van een
1 lal keuzes vindt wethouder
[Rij dat er toch al belangrij-
lappen worden genomen. B
|V' spreken zich namelijk uit
Hoe het Aal marktgebied er in de toekomst gaat uitzien is nog onduidelijk. Zo is het tot nu toe niet bekend wat e
voor de sloop van een aantal
panden achter De Waag, zodat
tussen het Waaggebouw en de
Breestraat een plein ontstaat.
Ook moet er een steeg komen
tussen de Stille Rijn en de Haar
lemmerstraat en een extra brug
over de Rijn. Begin 2000 moe
ten alle haalbaarheidsstudies
zijn afgerond. Aan het eind van
het jaar erop kan het bouwen
en slopen dan beginnen.
Maar de komst van bijvoor
beeld de megabioscoop, de dis
cotheek en de Boommarktgara-
ge staan nog allerminst vast. De
keus voor een bioscoop en een
dansgelegenheid in het Aal
markt-gebied laten B en W af
hangen van de ontwikkelingen
in de omgeving van de Laken
hal en danssalon In Casa. Ook
de plek van de tweede zaal van
de Stadsgehoorzaal is nog on
duidelijk. Wat er met V D
moet gebeuren, laten B en W
over aan het warenhuis zelf.
De bouw van een onder
grondse parkeergarage tussen
de Boommarkt en de Breestraat
roept nog de meeste vragen op.
Reden om de garage uit de
plannen te schrappen, heeft
Van Rij nog niet, zei hij. Niette
min is er gegronde twijfel over
het grote verkeersaanbod. B en
W laten onderzoeken of het
Kort Rapenburg en het Noord
einde al het extra verkeer dat de
garage aantrekt, wel kunnen
verwerken. In dat onderzoek
moet ook rekening worden ge
houden met de bebouwing van
het voormalige Van Gend
Loosterrein. Ook dat zorgt na
melijk voor meer verkeer. Geke
ken wordt ook of de garage
deels onder de Rijn kan worden
gebouwd.
Wethouder Pechtold houdt er
rekening mee dat enkele monu
menten en beschermwaardige
huizen tegen de vlakte moeten.
Niet ieder monument is heilig
voor de gemeente, gaf hij aan.
„Het belangrijkste is dat monu
menten een functie moeten
hebben en iets uitstralen." Hij
ziet vooralsnog geen aanleiding
om de studentensociëteit van
Minerva een beschermde status
te geven, wat de monumenten
commissie onlangs adviseerde.
Sloop van een deel van het
pand maakt de steeg aantrekke
lijker. Het is de bedoeling dat
alle stegen tussen de Breestraat
en de Rijn een aanlokkelijke
wandelroute worden. Pechtold:
„Het zijn nu vochtige, donkere
niet-koopgootjes."
B en W hebben ook besloten
meer onderzoek te doen naar
de inrichting van het winkelge
bied. Ondernemers vrezen dat
de Breestraat er op achteruit
gaat. Wethouder Kniijt wil dat
juist voorkomen. „Als door de
ontwikkelingen rond de Aal
markt de winkeliers in de Bree
straat het moeilijker krijgen,
dan kan dat niet. We moeten
zorgen dat het een het ander
versterkt. Onze analyses geven
aan dat dat ook kan."
i hebben er al drie keer eer-
over geschreven. Over poli
die doof zijn voor argu-
nten en een straatnamen-
nmissie die niet thuis geeft,
nt er is nog steeds geen
in, straat of laan naar de
ïgeres zonder Naam, onze
en Leidse Mary Servaes-Beij,
noemd. Bij leven worden in
den immers geen blijvendé
inneringen in de vorm van
1 straatbord weggegeven.
Het klinkt ietwat cru maar nu
Mary dood is, levert die belem
mering geen problemen meer
op. Er gebeurt echter nog
steeds niks. Mooie woorden
genoeg, maar daden? Ho maar.
Vorig jaar oktober is de Konin
gin van het Levenslied ons op
79-jarige leeftijd ontvallen. In
een witte kist bedekt met rode
rozen werd zij ter aarde be
steld. Passender kan het niet.
De toenmalige burgemeester
-_r:-
--c-AS^
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in
de Breestraat Jigt. Is het symbolische
middelpunt van de stad
Ad van Kaam en Eric-Jan Berend sen
Cees Goekoop sprak boven
haar graf mooie woorden en
menig traan werd geplengd.
Politici vielen over elkaar heen
met beloftes over een straat
naam of een museum. Zo
wordt het volk zoet gehouden.
Maar de vrouw die ons onver
getelijke liederen naliet als
Mexico, Mag ik van u een lift
mijnheer en Ach vaderlief, toe
drink niet meer, is nog steeds
niet blijvend geëerd in de vorm
van, minimaal, een straat.
Diezelfde burgemeester Cees
Goekoop gaf in november, tij
dens de nadagen van zijn carri
ère nog wèl een hint. 'Mis
schien moeten we het Aal
marktproject afwachten. Je
weet maar nooit wat voor ste
gen daar nog komen.' Wat een
schaamteloosheid van Leidse
Cees. Een steeg! Een avenue of
boulevard zal Goe bedoeld
hebben. Met minder nemen
wij geen genoegen.
In onze strijd voor erkenning
voor de Zangeres zonder Straat
hebben we onlangs steun ge
kregen uit onverwachte hoek.
Niemand minder dan een jon
ge uitgave van Mary Servaes
siert namelijk de voorkant van
de mei-uitgave van de gemeen
telijke evenementenkalender.
En zij staat op die foto onder
een bordje met daarop de
naam Mary Servaesplein!
De rechten van de foto blijken
Eindelijk gerechtigheid?
door de Stichting Leiden Pro
motie WV te zijn gekocht van
de platenmaatschappij van
Johnny Hoes, die de platen van
Mary Servaes op de markt
bracht. Er is gekozen voor een
foto van Mary Beij op de kalen-
FOTO PR Stichting Leiden Promotie
der in het kader van het Leids
Festival van het Levenslied
waarvan de voorrondes op 12
en 19 mei worden gehouden.
De finale moet op 18 septem
ber Leiden doen daveren.
Amateurzangers maar ook pro
fessionals strijden om de Mary
Beij-bokaal. De voorronden
worden in diverse café s ge
houden en de eindstrijd in de
schouwburg.
Het plan voor het festival werd
vlak na de dood van Mary Ser
vaes wereldkundig gemaakt
omdat het festival een ode aan
De Zangeres is. Tjeerd Scheffer,
directeur van Leiden Promotie
WV is één van de mensen ach
ter het evenement en dus ook
de evenementenkalender. Bra
vo Tjeerd, jij durft je nek ten
minste uit te steken. Dat politi
ci en de straatnamencommis-
sie maar snel zullen volgen.
Geen woorden maar daden!
Voorjaarsmarkt
Aan de Kennedylaan 116 be
vindt zich dagcentrum Zuid
wester. Daar nemen mensen
met een verstandelijke of
meervoudige handicap deel
aan een breed scala van activi
teiten. Zo is er een groep die
bakproducten maakt, maar zijn
er ook mensen die zich bezig
houden met kunstnijverheid.
Vandaag, tussen 16.00 en 20.00
uur is er bij Zuidwester een
voorjaarsmarkt. Er zijn kraam
pjes met onder meer handge
maakte houten siervoorwer
pen, wenskaarten, t-shirts, ca
deaudoosjes en waskaarsen.
Die spulletjes zijn overigens
ook te koop op werkdagen in
de winkels van Zuidwester tus
sen 9.00 en 12.00 en 13.00 en
16.00 uur. De mensen van het
dagcentrum vinden het heel
leuk als u langskomt. Op de
markt én in de winkel.
ERIC-JAN BERENDSEN
LEIPEN ERIC-JAN BERENDSEN
De gemeente heeft in eigen be
heer een plan ontworpen voor
het pand Garenmarkt lb. In het
gemeentelijk monument en
voormalige Museum voor Geo
logie en Mineralogie komen 30
koopappartementen in de vrije
sector, in grootte variërend van
circa 60 tot 190 vierkante meter.
De verbouwing heeft geen in
vloed op de gezichtsbepalende
voorkant van het pand. Mo
menteel is in het gebouw tijde
lijk het Volkshuis gevestigd.
Aanstaande maandagochtend
kunnen belangstellenden nader
worden geïnformeerd over de
verbouwplannen. Tussen 9.00
en 10.30 uur geeft de gemeente
een toelichting in het Atrium
van het Stadsbouwhuis aan de
Langegracht.
Leiden verwacht op zijn
vroegst in het begin van 2000
met de verbouwing te kunnen
beginnen. Dat is afhankelijk
van het tempo van de opknap
beurt van het Volkshuis aan de
Apothekersdijk. De transforma
tie van voormalig museum naar
appartementencomplex duurt
zo'n anderhalf jaar. Wie de ver
bouwing gaat uitvoeren, is nog
niet bekend.
Een nachtje wandelen van Den Haag naar Leiden, een nachtje cul
tuur met muziek en dans in een bijzondere omgeving, en een bij
drage leveren aan de wederopbouw van Nicaragua na orkaan
Mitch. Dat is in het kort de Nacht van Juigalpa, die in de nacht van
12 op 13 mei voor de elfde keer wordt georganiseerd. Deelnemers
vertrekken om middernacht vanaf de Kunstpassage aan de Bezui-
denhoutseweg 151, vlak bij het Centraal Station. Inschrijven kan
voor vijftien gulden tot vijf voor twaalf bij het vertrekpunt. De
tocht eindigt dit jaar bij De Burcht in hartje Leiden.
Aad van Delft: 1939-1999
Aan het turbulente leven van
een kleurrijk Leidenaar is
woensdagavond om kwart
over zeven abrupt een einde
gekomen. In zijn woning aan
de Korte Langestraat overleed
Aad van
Delft aan
een hart
stilstand.
Delft? bij- "M
genaamd
De Grove,
met een
knipoog
naar zijn m
postuur en
de plasti
sche taal
waarin hij
zich vaak
uitdrukte
was een ai
mabel
brombeer
(vanwege zijn zware stem) en
levensgenieter pur sang. Tij
dens zijn leven balanceerae
hij af en toe op de grens van
het toelaatbare. Hij was be
kend in heel Leiden en ver
daarbuiten. Van de aanneme-
rij via de uitgaansgelegenhe
den tot de muziekwereld. Hij
was in de zeventiger jaren on
der meer manager van bands
als Catapult, The Shoes en
The Internationals en kind
aan huis bij toentertijd beken
de Nederlanders als dj's Joost
den Draaijer, Lex Harding en
impressario Paul Acket.
Van Delft dacht echter niet
aan zijn toekomst en leefde bij
de dag. Hij verloor de grip op
zijn artiesten, greep meer en
meer naar de fles en kwam in
het wereldje van de (schimmi-
f;e) aannemerij terecht. Niet
ang daarna werd zijn naam in
verband gebracht met de ge
ruchtmakende Lemy-affaire in
het begin van de jaren tachtig,
de grootste koppelbazen-af
faire uit de Leidse geschiede
nis. Van Delft nam de wijk
naar het Spaanse vakantie-ei
land Mallorca, dook plotseling
weer op in Leiden en werd ge
arresteerd. Hij is echter nooit
voor de rechter verschenen.
Het openbaar ministerie is er
altijd van
uitgegaan
dat er voor
premies en
belastin-
grn is
afgedra-
1992 werd
Van Delft
wèl ver
oordeeld
wegens
bouwfrau
de in een
andere
zaak. In de
periode '89-'91 drukte hij voor
zeven ton aan sociale premies
achterover.
Nadat hij uit de gevangenis
kwam, leefde Van Delft meer
teruggetrokken. Hij reed wel
als vrijwilliger bejaarden naar
therapie. Geheel in zijn stijl
had hij daar een simpele ver
klaring voor. ,Ik heb al zo veel
van de maatschappij gestolen,
dat het hoog tijd wordt dat ik
eens iets terug doe." Vorig jaar
trad hij echter weer op de
voorgrond toen er in oktober
in het Antonius Zalencentrum
de Nacht van Aadje werd ge
organiseerd. Ruim 600 voor
namelijk 40-plussers kwamen
daar op 'zijn' feestje georgani
seerd door Simon Platted met
muziek van bands waarvan hij
ooit manager was. Hij genoot
daar met volle teugen temid
den van zijn vrienden en be
kenden. Naar nu blijkt voor de
laatste keer.
Aad van Delft wordt dinsdag
begraven op Rhijnhof.
ERIC-J.
«J BERENDSEN*
