AEX-index verdwijnt
Klant supermarkt grijpt vaak mis
Economie
Mixers, bloemen en luxe broodjes voor moeder
)SM legt conflict over
upersterke vezel bij
M
Kabelstrijd in
VS beëindigd
Nieuw hotel bij Schiphol
Studie naar samengaan
Martinair en Transavia
Vier consortia in race voor
bovenbouw HSL-Zuid
Bollenpellers uit Friesland
ÏNDERDAG 6 MEI 1999
jenzine morgen opnieuw cent duurder
;rdam« Er komt nog geen einde aan de voortdurende stij-
,g van de benzineprijs. Morgen gaan de literprijzen van de di-
se soorten benzine met een cent omhoog. Afgelopen maan-
ÏPTlfg was er een ver^°8in8 met twee cent- De meest getankte
Hnzine, ongelode benzine met een octaangehalte van 95, kost
,af morgen 2,21 gulden. Eind februari was dit nog 2,07 gul-
i. Het duurder worden van autobrandstoffen loopt parallel
•t de geleidelijke stijging van de prijs van ruwe olie. Ongelode
ierbenzine gaat volgens de laatste adviesprijzen van markt-
ler Shell 2,27 gulden kosten. Superbenzine met loodvervan-
gaat naar 2,33. Dieselolie verandert niet in prijs.
Lenen' winkelwagen fors beboet
IpscHENDAM Consumenten die een winkelwagentje mee naar
(is nemen of zomaar buiten de winkel achterlaten, riskeren
n boete van maximaal 250 gulden. Gemeenten gaan deze
laatregel opnemen in de Algemene Plaatselijke Verordening,
kt lenen van winkelwagens berokkent de supermarkten jaar-
s een schade van acht miljoen gulden. Om de verdwijning
n 20.000 boodschappenkarretjes terug te dringen hebben de
ipermarktorganisatie CBL en de Vereniging van Nederlandse
neenten de handen ineen geslagen met deze boetes. In Alk-
jaar dat misbruik al bestraft met 250 gulden boete werkte het
tfcel goed. Behalve dat er minder karretjes verdwijnen, zijn in
jkmaar 800 winkelwagens opgedoken. Ook Alphen aan den
jjn, Haarlemmermeer en Hellevoetsluis leggen al boetes op.
lorlogsverleden achtervolgt VW
i/v York Twee Amerikaanse advocaten hebben bij de recht-
nk van Milwaukee een aanklacht tegen de Duitse autoprodu-
nt Volkswagen ingediend wegens volkenmoord, oorlogsmis-
den en misdaden tegen de menselijkheid. VW zou een scha
loosstelling moeten betalen voor de dood van tussen de 350
400 kinderen, die van 1943 tot 1945 in een kindertehuis wa
lt ondergebracht. De moeders van de kinderen hoorden bij de
Ie duizenden vrouwen uit Oost-Europa die in de laatste jaren
n de Tweede Wereldoorlog als dwangarbeidsters bij VW
irkten. Ze moesten tijdens hun werk hun pasgeboren kinde-
n achterlaten in een verblijf dat VW speciaal daarvoor had in
richt. Bijna alle baby's overleden door ondervoeding of infec-
s. Na de oorlog zijn acht VW-medewerkers aan de geallieer-
n overgedragen wegens oorlogsmisdaden. De arts die verant-
lordelijk was voor het kinderverblijf, werd in 1947 terechtge-
;ld.
omputergigant Siemens en Fujitsu
inchen Het Duitse concern Siemens wil samen met Fujitsu
Japan een computerconcern vormen. De gezamenlijke pro-
ictie moet in vier jaar tijd verdubbelen tot vier miljoen stuks
jaar, waarmee marktleider Compaq naar de kroon wordt ge-
>ken. Dit schrijft het Duitse blad Wirtschaftswoche. Een
jordvoerder van Siemens wilde niet reageren. De nieuwe on-
rneming zou nog deze maand moeten gaan draaien. Vorig
ir wilde Siemens de productie van pc's in Duitsland verkopen
n Acer uit Taiwan. Die verkoop ging niet door omdat de twee
rtijen het niet eens konden worden over de financiële kant
n de zaak.
apans bedrijf beloont ideeën vorstelijk
kyo» Het Japanse elektronicaconcern JVC gaat fikse belonin-
n geven aan medewerkers met goede ideeën. Een uitvinding
leidt tot een nieuw octrooi kan iemand maximaal 100 mil-
rnyen (1,72 miljoen gulden) opleveren. „Door beloningen uit
loven die gebaseerd zijn op de royalty's die een octrooi ople-
j rt hopen wij onze technici aan te sporen harder te werken",
n ^pen woordvoerder. Voorheen betaalde JVC per octrooi 138
lden aan de bedenker van een goed idee. Volgens het nieuwe
steem heeft deze recht op 1 procent van de royalty's, met een
aximum van 100 miljoen yen. Sinds JVC in 1976 het VHS-sys-
em voor video's ontwikkelde heeft het bedrijf geen opmerke-
7 ke patenten meer in de wacht gesleept.
tanklacht van fabrikant Viagrapil
nden Het Amerikaanse farmacieconcern Pfizer sleept de
itse overheid voor de rechter. Het ministerie van volksge-
ndheid zou ten onrechte dokters het advies hebben gegeven
de potentiepil Viagra niet voor te schrijven. Het ministerie
•sloot hiertoe omdat een te grote vraag zou zijn naar Viagra.
?t Britse gezondheidszorgsysteem kan daardoor de kosten
et dragen. Volgens Pfizer is dit tegen de afspraken die ge-
waren tijdens de introductie van de potentiepil in sep-
mber vorig jaar. Bovendien mag een negatief advies pas wor-
in gegeven als een medicijn op een speciale lijst is gezet. Het
itse ministerie kiest liever voor oude goedkopere behande-
tgsmethoden van impotentie. Wel is een voorstel in behande-
ig om de Viagrapil voor te schrijven voor diabetici en mensen
lijden aan multiple sclerose.
lus en tram in Rotterdam weer plat
otterdam Het Rotterdamse openbaar vervoersbedrijf RET
at volgende week maandag mogelijk opnieuw plat. Er zijn
annen om te staken van 's morgens 10 tot 's middags 2 uur.
aarmee ontzien de actievoerders de reizigers in de spits. De
ties zijn een gevolg van het stukgelopen overleg over de CAO
lor gemeenteambtenaren. De onvrede daarover leidde al eer-
!r tot een 24 uurs-protest. Ook de Rotterdamse reinigings-
enst Roteb komt volgende week in actie. De veegdienst heeft
lor dinsdag 11 mei een staking uitgeroepen.
>290 1
ide bedrijven blazen rechtszaken af
len cpd
r en het Amerikaanse Al-
Signal hebben hun ruzie
r hun supersterke Dynee
en Spectra-vezels bijge-
De rechtszaken die ze te-
elkaar hadden aangespan-
zijn afgeblazen. DSM mag
384olrtaan Dyneema verkopen in
VS, maar AlliedSignal mag in
33oo opa ook zijn variant Spectra
de markt brengen,
izet van het conflict waren
L
ft.
Voor verkoopadressen
0416 - 27 22 23
de octrooien over het basispro
duct 'high performance' poly-
etheenvezel (HPPE), dat tien
keer sterker is dan staal. Er wor
den bijvoorbeeld kogelwerende
vesten, ultrasterke kabels en
snijbestendige handschoenen
van gemaakt.
Sinds de jaren zeventig werk
ten zowel DSM als AlliedSignal
aan de ontwikkeling van de su
pervezel. In de jaren tachtig
sloegen ze de handen ineen.
DSM verleende de Amerikanen
enkele octrooien, met de af
spraak dat AlliedSignal de Ame
rikaanse markt zou bedienen
en DSM de rest van de wereld.
Voor de Japanse markt werd
een speciale joint-venture op
gericht.
DSM reageerde met de be
schuldiging dat AlliedSignal ge
bruik maakte van ongeldige pa
tenten. Rechtszaken volgden in
Nederland en Canada, die ech
ter nog niet tot rechterlijke uit
spraken leidden. De twee be
drijven zijn nu tot de slotsom
gekomen dat de juridische pro
cedures meer kostten dan ople
verden. „Het is voor beide on
dernemingen beter om energie
en geld voor de marktgroei van
onze HPPE-vezels aan te wen
den". vindt Pieter Greidanus,
directeur van DSM High Perfor
mance Fibers. „Dat leidt tot een
grotere klantenkring en tot ge
zonde concurrentie."
rijswijk anp
Ontbijt op bed, een bos bloe
men en een cadeau. Voor veel
moeders begint zondag de dag
op deze. wijze. Het ontbijt be
staat uit luxe broodjes met een
glaasje sap, de bloemen zijn bij
voorkeur rozen en het cadeau is
nog steeds vaak een mixer.
Maar de cd, mooi glas en de
draadloze telefoon rukken op.
Hoeveel mensen moederdag
vieren, is niet bekend. Het zijn
er heel veel, is de stellige over
tuiging van de detailhandel.
Het zijn dan ook gouden tijden
voor winkeliers.
„Het klinkt oubollig maar de
meeste moeders krijgen een
mixer, een citruspers of iets an
ders voor het huishouden",
zegt directeur H. van Dorst van
de brancheorganisatie van
huishoudelijke artikelen. „Het
zijn dezelfde cadeaus die ik
vroeger zelf heb gegeven. Het
blijft een traditionele dag." Jon
ge tweeverdieners lijken te bre
ken met de traditie. Mooi glas
werk en een aanvulling op het
servies, doen het bij deze groep
goed.
Ook de cd is in trek. Een echt
moederdagcadeau, vindt M. de
Wilde, bestuurslid van de ver
eniging van muziekdetaillisten.
Menig moeder wordt zondag
verrast met de nieuwe Andrea
Topdrukte op de bloemenveiling in Bemmel. De woensdag voor moederdag is traditiegetrouw de drukste dag van het jaar. Drukker dan Valen
tijnsdag, omdat er nu ook grote aantallen pot- en perkplanten worden aangevoerd. foto wfa frans ypma
Bocelli, Aafje Heynes en André idolen als Abba vinden gretig „Er wordt steeds meer geld M. Smorenburg van Bloemen-
Rieu. Maar ook cd's van jeugd- aftrek. uitgegeven aan bloemen", zegt veiling Aalsmeer. Rozen blijven
ongekend populair. Rood en
oranje zijn de kleuren dit jaar.
Zonnebloemen en gemengde
boeketten zijn ook in trek,
evenals de bloeiende planten
(hortensia, orchidee) en klimop
in hartvorm.
Niet alle bloemen en planten
die deze week worden verkocht
gaan naar moeder. „Moederdag
valt natuurlijk samen met de
start van het tuinseizoen. Men
sen zijn bezig hun terras of tuin
in te richten. Het is een top
drukte in de tuincentra. Je kunt
wel zeggen dat verreweg de
meeste snijbloemen bestemd
zijn voor moederdag", weet
Smorenburg.
De warme bakker moet ook
voor moederdag de strijd aan
gaan met de supermarkten.
„Een goed ontbijt bestaat uit
lekkere luxe broodjes en crois-
santjes", zegt J. Veenendal van
het bakkerscentrum. De super
markten wijzen op het gemak
van de makkelijk af te bakken
broodjes en de al geperste verse
jus. „Dankzij deze producten
die in de supermarkt te koop
zijn, kunnen ook de jonge kin
deren hun moeder verrassen
met een feestelijk, zelfbereid
ontbijt op bed", verklaart het
Centraal Bureau Levensmidde
len.
Nieuwe Eurobeurs moet in de slag met Wall Street
Over drie tot vijf jaar is er een pan-Europese beurs, waar
ook alle grote Nederlandse aandelen worden verhan
deld. De Amsterdamse beurs wordt aandeelhouder van
het nieuwe platform dat moet concurreren met het
Amerikaanse Wall Street. De acht grote effecten markten
van Europa hebben daarover overeenstemming bereikt.
In een toelichting bevestigde directeur G. Möller gisteren
dat zijn Amsterdamse beurs alleen nog de lokale fond
sen overhoudt. „Onze geliefde AEX-index zal verdwij
nen."
amsterdam cpd
Juli vorig jaar maakten Londen
en Frankfurt bekend samen een
Europese beurs te vormen.
Daarop ontstond een tegenre
actie van Parijs en Zürich die
ook een gezamenlijk platform
wilden oprichten. Na maan
denlange onderhandelingen
hebben deze vier effectenmark-
ten, aangevuld met die van
Brussel, Amsterdam, Madrid en
Milaan, besloten samen een
markt voor topaandelen te vor-
NEW YORK KRF-ANP
Het Amerikaanse telecomcon-
cern AT&T en het kabelbedrijf
Comcast hebben onverwacht
hun harde overnamestrijd be
ëindigd rond het kabelbedrijf
MediaOne. AT&T mag MediaO-
ne inlijven, maar zal twee mil
joen kabelaansluitingen afstaan
aan Comcast.
Dat zijn de twee giganten na
drie dagen onderhandelen
overeengekomen. MediaOne
moet wel ruim drie miljard gul
den aan Comcast betaien om
dat het een fusieakkoord heeft
verbroken. De twee kabelbe
drijven besloten eind maart sa
men te gaan, maar een lucratief
bod van AT&T op MediaOne
een maand later schoot de fusie
aan diggelen.
Aanvankelijk leek het erop
dat Comcast met een nog beter
bod zou komen. Het kabelbe
drijf schermde met nieuwe
partners, zoals de softwaregi
gant Microsoft en de internet
aanbieder America Online.
Daar is het niet van gekomen.
Comcast betaalt voor de twee
miljoen aansluitingen voor 19
miljard gulden, terwijl AT&T
het merendeel van MediaOne
in handen krijgt..
men.
Grote handelshuizen en Eu
ropese multinationals drongen
al langer aan op een Europese
tegenhanger van Wall Street. Zij
hopen hierdoor makkelijker ka
pitaal aan te trekken en de be
drijvigheid te vergroten. Vol
gens Möller was de komst van
een Europees platform onver
mijdelijk. „We ondervinden al
sterke concurrentie van New
York. De belangrijkste Europese
aandelen zijn daar al genoteerd.
Na het initiatief van Frankfurt
en Londen hebben we dan ook
meteen duidelijk gemaakt dat
we ons wilden aansluiten."
Er zal vanuit alle aangesloten
steden rechtstreeks gehandeld
kunnen worden op de 300 tot
400 fondsen die een plaats krij
gen op de Europese beurs. Ne
derland zal 17 tot 20 aandelen
leveren. De AEX-index moet
plaatsmaken voor een Europese
index. „Daar gaat het zeker
naar toe", aldus Möller. „In on
ze index zullen alleen nog loka
le bedrijven zitten." De direc
teur wil dat ook de Amsterdam
se optiebeurs een Europees ka
rakter krijgt, waardoor de han
del wordt uitgebreid naar op
ties op alle belangrijke Europe
se aandelen. „Daar zullen we
alles aan doen." Duidelijkheid
is daar echter nog niet over.
Möller erkent dat er nog uit
sluitsel moet komen over veel
zaken. „Maar het punt dat je er
nog uit kunt stappen is gepas
seerd." Onduidelijk is nog
steeds hoe de eigendomsver-
ruswuk anp
De klant in de supermaikt grijpt geregeld
mis door verkeerd voorraadbeheer. Op
vrijdag en zaterdag - wanneer de helft van
de omzet wordt geboekt - is gemiddeld
vijf procent van de producten uitverkocht.
Supermarkten lopen daardoor 200 mil
joen gulden omzet mis. Dit blijkt uit een
onderzoek dat ACNielsen samen met het
vakblad Foodmagazine uitvoerde. De on
derzoekers bekeken 550 productgroepen
in 300 supermarkten.
Uit een ander onderzoek van het CBL
(Centraal Bureau Levensmiddelhandel)
over de hele week blijkt dat 32 procent
van de klanten het wel eens meemaakt
dat verse producten zijn uitverkocht. Bij
de kruidenierswaren loopt 23 procent wel
eens tegen een leeg schap aan. Brood en
banket vormen her meest uitverkochte ar
tikel. Van de klanten noemt dertien pro
cent deze producten. Aardappels, groente
en fruit volgen met tien procent. Bij zuivel
is het negen procent, vlees en vleeswaren
vijf procent, fris, bier en wijn vier procent
en schoonmaakmiddelen drie procent.
ACNielsen vindt juist bij luiers en was
middelen de meeste keren een leeg schap.
Adjunct-directeur van het CBL, R. Roor-
da noemt vijf procent „erg veel. Dat zou
de helft minder moeten". Als oorzaak
noemt hij de grilligheid van de consu
menten, de slechte bereikbaarheid van
veel supermarkten en de terughoudend
heid om verse producten te bestellen. Bij
mooi weer zijn bijvoorbeeld de barbecue
pakketten niet aan te slepen.
Door beperkingen van gemeenten kun
nen de supermarkten niet tussendoor be
voorraad worden, hoewel de spullen ir
het distributiecentrum ruim voorradig
zijn. „Supermarkten zouden ook wel wat
meer durf mogen hebben en met name
bij de versproducten wat ruimer bestel
len", aldus Roorda.
Hij verwacht veel van het Efficient Con
sumer Response. Als de streepjescode bij
de kassa gescand wordt, komen de gege
vens direct bij het distributiecentrum en
leverancier terecht „Zodra een pak si
naasappelsap langs de scankassa's gaat,
weet de fabrikant dat hij sinaasappels
moet gaan persen." Grotere magazijnen
bieden geen soelaas. „Dat is tien jaar te
rug in de tijd."
amstelveen anp
houdingen van de nieuwe
beurs zullen zijn. Amsterdam
krijgt een veel kleiner belang
dan Londen en Frankfurt, maar
de verdeelsleutel is nog onder
werp van onderhandeling.
Evenmin is er overeenstem
ming over de zetel van de nieu
we beurs en de nationaliteit van
de topman. Die zaken liggen
politiek zeer gevoelig.
Ook technisch moeten er nog
veel gebeuren om de systemen
op elkaar aan te sluiten. Ten
slotte is het bepalen van de
handelsdagen een probleem.
De landen hebben allemaal na
tionale feestdagen, die ze niet
willen opgeven. Met het oog op
deze zaken verwacht Möller
dan ook niet dat de beurs er op
korte termijn t&\ zijn. In eerste
instantie zullen alleen de han
delssystemen op elkaar worden
aangesloten, waardoor een vir
tuele beurs ontstaat. Dat kan
volgens Möller in 2000 al gerea
liseerd zijn.
KLM heeft adviesbureau Boer
Croon opdracht gegeven sa
menwerking van dc KLM-doch
ters Martinair en Transavia te
onderzoeken. Rond de zomer
moet de studie zijn afgerond.
Boer Croon bekijkt terrei
nen als marktontwikkeling,
technische dienst, informatie
technologie en cabineperso
neel. Bovendien zijn zeven
werkgroepen uit de drie maat
schappijen al enige tijd bezig
een nadere vervlechting te on
derzoeken. Het bureau richt
zich vooral, op de efficiëncy-
winst die behaald kan worden
op de vrije-tijdsmarkt. Met na
me Transavia en Martinair zijn
in dit marktsegment actief.
Het onderzoek is onder meer
een gevolg van de volledige in
lijving van Martinair door KLM.
De Europese Commissie heeft
zijn bedenkingen bij de ver
koop van het belang van 50
procent van Nedlloyd aan KLM,
die daardoor volledig eigenaar
wordt. Begin juni neemt Brus
sel een besluit.
De Vakbond voor Cabineper
soneel is verstoord dat KLM
niet met de vakbonden heeft
overlegd over de onderzoeks
opdracht. Dat moet volgens een
bepaling in de CAO. „Boven
dien is er wel echt wat aan de
hand", zegt vice-voorzitter H.
Popelier van de VNC. De advie
zen kunnen bijvoorbeeld gevol
gen hebben voor de werkgele
genheid. De VNC is er geen te
genstander van dat een nauwe
re samenwerking tussen Trans
avia en Martinair wordt onder
zocht. „Het gaat nu goed met
beide maatschappijen", aldus
Popelier.
utrecht anp
Er zijn nog vier consortia in de
race voor het aanleggen van de
bovenbouw voor de HSL-Zuid,
de hoge snelheidslijn van Am
sterdam tot de Belgische grens.
NBM Amstelland, Ballast Ne-
dam en Volker Wessels Stevin
hebben elk een consortium om
zich heen verzameld. De vierde
gegadigde bestaat uit buiten
landse ondernemingen.
De vier gegadigden moeten
nog dit jaar hun plannen indie
nen. Medio 2000 zal met een
van de consortia een contract
worden getekend. Het gaat
daarbij om het verzorgen van
de bovenleiding, de rails, bevei
ligingssystemen en geluidswe
ring. De omvang van het con
tract ligt tussen 1 en 1,5 miljard
gulden. Het consortium moet
bovendien het onderhoud de
komende 25 jaar voor zijn reke
ning nemen.
In drie van de vier consortia
zitten Nederlandse onderne
mingen. In de vierde, met uit
sluitend buitenlandse onderne
mingen, is het Amerikaanse
projectontwikkelings- en aan
nemingsconcern Bechtel de be
kendste. Zo heeft bouwer NBM
Amstelland zich verbonden met
Siemens en Deutsche Bahk.
Ballast Nedam heeft als part
ners onder andere Daimler
Benz en ingenieursbureau Ar-
cadis aangetrokken. Het vierde
consortium telt onder andere
Volker Wessels Stevin, NS-
dochter Strukton en ABN Amro.
De aanbesteding van de on
derbouw van de HSL staat hier
los van. Dit onderdeel is ge
splitst in zes stukken die apart
worden, aanbesteed. Eind van
dit jaar moet bekend zijn be
kend welke consortia de diverse
trajecten gaan bouwen. Het is
de bedoeling dat midden juli
2005 de eerste trein gaat rijden
tussen Rotterdam en Antwer
pen. Een half jaar later moet het
traject Amsterdam-Rotterdam
klaar zijn.
maastricht cpd
schiphol-rukHet nieuwe vijfsterren-hotel van Radisson SAS op het bedrijvenpark Schiphol-Rijk is bijna
klaar. Het hotel heeft vanaf de opening op 1 september de beschikking over 279 kamers, diverse suites, een
congreszaal, 24 vergaderzalen, een fitness-centrum, restaurant en bar. Radisson SAS Hotel Amsterdam Air-
port Schiphol, zoals het hotel officieel heet, mikt op zowel Nederlandse zakenlieden als internationale reizi
gers. Volgens Radisson SAS is de vraag naar luxueuze kamers in de regio Schiphol groot.
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER ROBIN VAN LONKHUIJSEN
Sabotage GSM-netwerken gestopt
soms heel dicht bij elkaar.
Monteurs kunnen probleem
loos bij zenders van de concur
rent komen. Voor sommigen
bleek de verleiding te groot.
„Begin dit jaar zijn er wat in
cidenten geweest", erkent Arie
de Zeeuw van Libertel. Over de
aard wil hij echter niets zeggen.
Ook zijn collega van KPN-tele
com, Michel Hubert, wil niet
ingaan op details. Een woord
voerder van Ben maakt melding
van een 'plagerijtje'. Woord
voerder Robert-Jan Knoppers
van Dutchtone: „Er is ons één
geval bekend, waarvan we den
ken dat we slachtoffer zijn ge
weest van sabotage."
Moordende concurrentie tus
sen de aanbieders van mobiele
telefoons is begin dit jaar uit de
hand gelopen. Zendmastmon
teurs hebben eikaars appara
tuur gesaboteerd. Dat bevesti
gen woordvoerders van Liber
tel, KPN Telecom en Dutchto
ne. Over de incidenten heeft in
middels overleg plaatsgevon
den tussen de teiecombedrij-
ven. Sindsdien behoren de sa-
botagepraktijken tot het verle
den.
De zendmasten van de diver
se GSM-netwerken staan door
gaans op hoge gebouwen en
leeuwarden gpd
neke Ruygrok van Vedior/Van
Eijk wordt het een probleem
om voldoende scholieren voor
het bollenpellen te krijgen. Zo
wel in Noord-Holland als in
Friesland moeten de meeste
scholieren tot en met de derde
week van juli naar school. Het
bollcnpelseizoen begint echter
al in de laatste week van juni.
Ruygrok hoopt vooral examen
kandidaten, voor wie de .akan-
ties meestal eerder beginnen, te
kunnen aantrekken
Uitzendbureau Vedior/Van Eijk
in het Noord-Hollandse 't Zand
gaat bollenpellers werven in
Friesland. Door de late zomer
vakantie vreest* de bollenteelt-
branche in de kop van Noord-
Holland een tekort aan pellers
in juli. Werknemers van het uit
zendbureau houden begin juni
zitting bij Dactylo in Sneek en
Vedior in Leeuwarden.
Volgens woordvoerder Lon-
