ZUIL
Secularisatie zal ook onder moslims toeslaat
Kerk Samenleving
Respect voor het geloofsgoed van anderen
REDACTIE AAD RIETVELD. 0/
VANDAAG
nn Petrus Martyr was een Dominicaanse monnik,
fc" De oorspronkelijke opdracht van deze in 1216
APRIL opgerichte orde bestond uit het bestrijden van
ketterijen en ketters, zoals de Katharen (zuive
ren). Petrus was zelf een kind van Kathaarse ouders, maar
dat mocht deze ketterse beweging uiteindelijk niet baten.
In 1221 bekeerde hij zich en het vuur waarmee hij vervol
gens zijn voormalig geloofsgenoten vervolgde werd legen
darisch. In 1251 kreeg hij de titel van pauselijk inquisiteur
in de regio Como en Milaan. Een jaar later werd hij door
twee Katharen vermoord. Paus Innocentius IV verklaarde
hem al snel heilig.
Nieuw Leven duikt in culturen
alphen aan den rijn In een vijf uur durende bijeenkomst wil de
Evangelie Gemeenschap Nieuw Leven in Alphen zondag laten
zien hoe mensen in verschillende culturen 'God groot maken'.
,,YVij zijn een enthousiaste en multi-raciale kerk, waar mensen
bijeenkomen uit verschillende landen en werelddelen", aldus
de voorgangers Ab en Marcia Meerbeek. Bezoekers van Culture
Spring, dat wordt gehouden in de aula van het Scala College
aan de Diamantstraat, worden vergast op zang, muziek en dans
uit verschillende culturen. Ook worden er maaltijden opge
diend. De bijeenkomst duurt van tien uur 's morgens tot drie
uur 's middags.
Hervormde Gemeente Katwijk jarig
katwijk De Hervormde Gemeente in Katwijk viert zaterdag 1
mei haar 400-jarig bestaan met een speciale herdenkingsdienst
in de Oude Kerk. Op 2 mei 1599 deed Josias Heinsius intrede in
Katwijk en werd de Gemeente zelfstandig. In de herdenkings
dienst. die 's avonds om half acht begint, gaan dominee J. Blom
en de assesor van de Centrale Kerkenraad, dominee W. Glas
houwer voor. De herdenking is op zaterdagavond om half acht
in de Oude Kerk.
Charles verkiest Onze Vader oude stijl
londen De Britse kroonprins Charles (50) (op de foto te zien in
de Royal Albert Hall bij de viering van het 300-jarig bestaan van
de Sikh-religie) gaat in Schotland niet meer naar de kerk, omdat
het Onze Vader daar niet meer naar aloude traditie in het Mid
deleeuws Engels wordt gelezen. Volgens de krant Sunday Times
heeft de woordvoerster van de
Britse troonopvolger gezegd,
dat hij genoeg heeft van deze
'moderne klucht'. Al enige tijd
was het opgevallen dat Char
les tijdens zijn vakantie op het
slot Balmoral in Schotland
niet meer naar de kerk ging.
Een woordvoerder van de pa
rochie verdedigde het gebruik
van de moderne versie van het
Onze Vader met het argu
ment, dat die 'de jonge gene
ratie veel meer aanspreekt'.
foto ap
Meditatie- en zangdienst in Vredeskerk
katwijk Het Gereformeerd Vredeskerkkoor treedt zondag op in
de meditatie- en zangdienst in de Vredeskerk aan de Voorstraat
in Katwijk. Er worden vooral bekende psalmen en gezangen ge
zongen, begeleid door organist Jaap Star. Voorganger is domi
nee P. van der Horst. De dienst begint om vijf uur. Er is kinder
oppas aanwezig.
Paus roept op tot verzoening
Vaticaanstad Paus Johannes Paulus II heeft christenen en jo
den opgeroepen hun treurige verleden achter zich te laten en
het jaar 2000 te beschouwen als een tijd van verzoening. De
'rotte zaadkorrels' van het antisemitisme mogen nooit meer
wortel schieten in het hart van de mens, zei de kerkleider giste
ren. De paus heeft altijd gezegd dat het jaar 2000 een goede ge
legenheid voor de Kerk is om vergiffenis te vragen voor zonden
uit het verleden. Daartoe behoort ook de kerkelijke houding je
gens joden. Het Vaticaan werkt aan een document, waarin de
RK Kerk naar verwachting vergeving voor de gemaakte fouten
zal wagen. De Kerk als instituut is volgens het document niet
medeschuldig aan de shoah.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Bedankt: voor Houten, W.J. op 't
Hof te Nederhemert.
GEREFORMEERDE KERKEN
(VRIJGEMAAKT)
Beroepen: te Spakenburg-Noord,
H. van den Berg te Dalfsen; te
Winschoten, P.J.C. Colijn, kandi
daat uit Kampen.
NEDERLANDS GEREFORMEERDE
KERKEN
Bedankt: voor Wormer, J.J. van
Es te Urk.
CHRISTELIJK GEREFORMEERDE
KERKEN
Bedankt: voor 's-Gravendeel en
voor Lisse, A.C. van der Wekken
te Winschoten.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt: voor Sprang-Capelle,
A.J. Gunst te Benthuizen.
Politici zien islam nog steeds als geïmponeerde religie
Rukt in Nederland het islamitisch ge
vaar op? Wordt de islam als vierde reli
gieuze stroming naast het katholieke,
hervormde en gereformeerde geloof een
dominante godsdienst? Of blijven de
hoofddoekjes, bebaarde imams en de
minaretten van de moskeeën slechts
een marginaal verschijnsel in de Neder
landse samenleving? Islamkenners W.
Shadid, cultureel antropoloog aan de
Universiteit Leiden en Nico Landman,
auteur van het standaardwerk 'Van mat
naar minaret', denken dat het wel mee
valt met het oprukken van de islam in
Nederland. Ook onder moslims zal de
secularisatie toeslaan.
DOOR THEO KRABBE
Aan toekomstvoorspellingen over de islam in Ne
derland branden ze liever niet hun vingers. ,,Dat
blijft toch een kwestie van koffiedik kijken", vindt
Nico Landman. De Utrechtse islamkenner bena
drukt, dat er eigenlijk niet gesproken kan worden
over 'de islam'. „De islam is een vrij complex
mozaïek van stromingen en herkomstlanden als
Turkije, Marokko, Suriname, Indonesië, Egypte,
Irak, Iran. Mensen uit die landen hebben een ei
gen variant van de islam meegemaakt en daar
hun houding tegenover bepaald", aldus Land
man.
„Moslims in Nederland vonnen een zeer hetero
gene groep", stelt ook Shadid nuchter vast. „Bin
nen de islam zijn er tientallen afsplitsingen, die
ofwel een theologische achtergrond hebben, of
wel een politieke of maatschappelijke achter
grond hebben."
Volgens de laatste getallen van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek telt Nederland zo'n
700.000 moslims of mensen met een islamitische
achtergrond. Die Nederlandse islam wordt gedo
mineerd door mensen met een Turkse herkomst
(45 procent) en mensen met een Marokkaanse
herkomst (38 procent). Die groepen blijven
groeien door het geboorteoverschot en de migra
tie, zoals ook het totaal aantal allochtonen in Ne
derland groeit. Bij die allochtone moslimgroepen
komt nog eens een bescheiden aantal Nederlan
ders die moslims zijn geworden. Dat zijn er enke
le duizenden, schat Landman.
Volgens de Leidse cultureel antropoloog Shadid
houdt hooguit twintig procent van de moslims in
Nederland zich aan de religieuze voorschriften
van de islam, zoals vijf keer per dag bidden, de
wijdagse gang naar de moskee, het vasten tijdens
de Ramadan en het geven van aalmoezen. „Poli
tici en de media zijn geneigd om de secularisatie
bij moslims te verwaarlozen. Die secularisatie is
echter net zo sterk als onder de christenen en de
joden. De niet-praktizerende moslims zijn wel
gelovig, maar dat hebben ze overgehouden van
hun islamitische opvoeding."
Die secularisatie zal verder toeslaan, meent ook
Nico Landman. „Vooral bij de tweede generatie,
die geconfronteerd wordt met de normen en
waarden van een niet-islamtische omgeving. Op
SSIBM
Open dag in een moskee in Enschede.
de crèche, op de lagere school, op de middelbare
school, bij wiendjes, op de televisie. De individu
ele keuzes en
de netwerken
waarin ie
mand zit zul
len bepalen
hoe de secu
larisatie uit
pakt. Of ze
houden
streng vast
aan hun reli
gieuze nor
men en waar
den, of ze
gaan er selec
tief mee om,
of ze laten
het helemaal
verwateren."
De doorsnee
moslim zal
zich in de toekomst minder bekommeren om
zijn geloof, denkt hij. Die zal meer met wagen
zitten over zijn baan en loopbaan.
Van een oprukkend islamitisch gevaar wil Land
man, kenner van de islamitische organisaties in
Nederland, niets weten. Politiek en maatschap
ISLAM IN NEDERLAND
Nederland is een ander land geworden. De
spreekwoordelijke boerenkool met worst en de bruine
boterham met kaas hebben tegenhangers gekregen in
couscous, muntthee lamskebab. Het christendom, dat
altijd al een haat - liefde verhouding kende met het
jodendom, heeft er in de afgelopen dertig jaar een
concurrent bij gekregen in de vorm van de islam.
pelijk vormen moslims geen macht die christelij
ke Nederland kan bedreigen. Jaren geleden, ten
tijde van de
Rushdie-affai
re in '89,
trachtte de
overheid de
Nederlandse
moslims bij
een te brengen
in één organi
satie. Dat lukte
niet. Nog
steeds bestaan
de Islamiti
sche Raad Ne
derland, de
Nederlandse
Moslim Raad
en de Raad
van Moskeeën
naast elkaar.
Etnische ver
deeldheid, persoonlijke rivaliteit, verschillen in
omvang en organisatiegraad van de allochtone
groepen, de mate van gerichtheid op het land
van herkomst, zijn daar debet aan, aldus Land
man.
Een islamitische politieke partij in Nederland ziet
hij ook niet in het verschiet liggen. „De tal
onder de tweede generatie moslims met e
de opleiding, die een politieke carrière am
kiezen zonder uitzondering voor een van
staande politieke partijen. Bepaalde splint
peringen doen pogingen een moslimparti
richten. Ze zullen echter onvoldoende isla
achter zich krijgen om iets voor te stellen
landelijke politiek." Alleen de Turkse fund
talistische beweging Milli Gorus acht de U
se islamoloog in staat om op plaatselijk ni
met een eigen partij mee te doen.
Zijn Leidse collega Shadid ergert zich eraa
Nederlandse politici nog steeds niet de m<*
omslag hebben gemaakt, die bij moslims
tweede en derde generatie reeds heeft pla
vonden. Zij voelen zich bicultureel: Nedei
met een Turkse of Marokkaanse achtergro
Maar op de eerste plaats staat het Nederla
schap, omdat ze hier geboren en getogen
Nog steeds zien politici de islam als een gf e
porteerde religie. Ten onrechte, vindt Shad
„De integratie van moslims in de Nederlaiii
samenleving is pas voltooid als belangrijk!
ci en het beleidskader niet meer spreken o 1
Turken of Marokkanen, maar over het isla ii
sche volksdeel van Nederland." De Leidse
leraar denkt dat zelf niet meer mee te zulle
ken.
Nicolaas Johan Marinus Hoogendijk: 1928-1999
Respect voor andere mensen, andere
kerken en andere overtuigingen. Res
pect was een belangrijk goed voor de
maandag 27 april op 71-jarige leeftijd
overleden emeritus-predikant Nico
laas Johan Marinus Hoogendijk uit Al
phen aan den Rijn.
Hoogendijk had respect, maar ver
wachtte dat ook van anderen. Hij gaf
daarvan dikwijls blijk in zijn overpein
zingen in Het Kerkblad van de ring Al
phen der Hervormde Kerk. Op het
moment dat kardinaal Simonis 'de
protestanten' ervan betichtte geen
moraal te hebben, bij voorbeeld. Hoo
gendijk maakte zich er boos over. „Als
je in oecumenisch verband met elkaar
in gesprek bent, dan mag je ook van
anderen op zijn minst verwachten dat
er respect is voor het geloofsgoed van
anderen: niet alleen van andere per-
sonen, maar ook van andere kerken",
vond hij.
Ook bij de perikelen rond de Amster
damse Westerkerk, waar opvolgster
Fokkelien Oosterwijk na het vertrek
van de immens populaire dominee
Nico ter Linden het onderwerp werd
yan roddel en achterklap, legde Hoo
gendijk de nadruk op respect. „Als we
binnen de kerkelijke gemeente de
openheid niet betrachten naar elkaar
toe, en met respect voor elkaar, onte-
ren we de naam van Hem naar wie wij
christenen genoemd willen worden."
Hoogendijk was een groot voorstan
der van het Samen op Weg-proces:
het samengaan van gereformeerde,
hervormde en lutheraanse kerken.
Maar de schier eindeloze onderhan
delingen tussen de kerken stemden
hem somber. „Langzamerhand begint
het erop te lijken dat het niet gaat om
een 'Samen op Weg-proces', maar dat
we 'Samen op de Terugweg' zijn. Daar
is niemand gelukkig mee, en zou nie
mand gelukkig mee mogen zijn", ver
zuchtte hij.
Hoogedijk was behalve predikant van
de Nederlandse Hervormde Kerk ook
lange tijd scriba van de Provinciale
Kerkvergadering van Zuid-Holland.
Vanwege zijn grote verdiensten i n
hij benoemd tot ridder in de Ore
Oranje Nassau.
In kerkelijk en gemeenschapsceit
De Bron aan de Troubadourweg
phen bestaat vanavond van half
tot negen uur gelegenheid tot afih
nemen en condoleren. De uitvae
dienst is zaterdag 1 mei om kwaï
elf, ook in De Bron. Ook voor de
dienst van Woord en Gebed is er
sen kwart over tien en elf uur gel
heid tot condoleren.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met vrijdag.
Noorwegen:
Af en toe zon en enkele buien, in
het noorden en in de bergen met
sneeuw. In het zuidoosten van
daag zonnig. Maxima tussen 3
en 7 graden, in het zuiden rond
11.
Zweden:
Vandaag droog en zonnige perio
den. morgen vooral in het zuiden
meer bewolking en enige regen.
Middagtemperatuur in het zui
den rond 12 graden, in het noor
den maxima dalend naar 4 gra
den.
Denemarken:
Geregeld zon en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur onge
veer 13 graden.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
Droog en veel zon, maar in
Schotland wat meer bewolking
en vooral morgen kans op een
buitje. Morgen later op de dag in
Zuid-Engeland toenemende re
genkansen. Middagtemperatuur
tussen 15 en 20 graden, aan zee
en morgen in het noorden frisser.
België en Luxemburg:
Droog en zonnige perioden. Mor
gen vanuit het zuiden meer be
wolking gevolgd door regen, mo
gelijk ook onweer. Middagtempe
ratuur van 15 graden aan zee tot
22 plaatselijk in het binnenland.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Af en toe zon en enkele buien,
mogelijk met onweer. Langs de
Kanaalkust vandaag veel wind.
Middagtemperatuur tussen 17
en 21 graden, aan de Kanaalkust
frisser.
Portugal:
Af en toe zon en enkele buien,
mogelijk met onweer. Middag
temperatuur ongeveer 18 gra
den.
Madeira:
Geregeld zon maar vooral mor
gen ook een enkele bui. Middag
temperatuur ongeveer 20 gra
den.
Spanje:
Vanuit het zuiden geleidelijk
minder buien en meer zon. Mid
dagtemperatuur oplopend naar
19 tot 23 graden.
Canarische Eilanden:
Zonnige perioden, maar vooral
morgen ook kans op een bui.
Middagtemperatuur ongeveer 22
graden.
Marokko:
Westkust: Nu en dan zon maar
ook een enkele bui. Middagtem
peratuur ongeveer 20 graden.
Tunesië:
Flinke zonnige perioden en
droog. Middagtemperatuur van
25 graden aan zee tot 35 zuiden.
Zuid-Frankrijk:
Nu en dan zon, maar ook enkele
buien, mogelijk met onweer.
Middagtemperatuur ongeveer 20
graden.
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en droog. Mid
dagtemperatuur oplopend naar
23 graden.
Italië:
Vandaag nog enkele verspreide
buien, maar ook nu en dan zon.
Morgen meer zon en vrijwel over
al droog. Middagtemperatuur
van 21 graden in het noorden tot
circa 25 in het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Vandaag vooral op Corsica moge
lijk nog een bui. Verder droog en
geleidelijk meer zon. Middag
temperatuur ongeveer 22 gra
den.
Malta:
Zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer 25
graden.
Griekenland en Kreta:
Veel zon. In het noorden vooral
vandaag meer bewolking en mo
gelijk een regen- of onweersbui.
Middagtemperatuur van 25 gra
den aan zee tot 30 plaatselijk in
het binnenland.
Turkije en Cyprus:
Veel zon, maar in West-Turkije
vooral vandaag een kleine kans
op een regen- of onweersbui.
Middagtemperatuur tussen 25
en 30 graden.
Duitsland:
Flinke perioden met zon, maar in
het noorden mogelijk hardnekki
ge wolkenvelden. Droog. Van-
daagavond en morgen in het zui
den en later ook het midden toe
nemende bewolking gevolgd
door regen, mogelijk ook onweer.
Middagtemperatuur vandaag van
12 graden aan de waddenkust
tot 25 plaatselijk in het zuiden.
Morgen op veel plaatsen maxima
rond 20 graden.
VRIJDAG 30 APRIL 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 06.13 Zon onder 21.00
Maan op 20.46 Maan onder06 40
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 04.41 16.56 04 14 16.29
Laag 00.14 12.50 23.55 12.31
Weerrapporten 29 april 0
station
weer
wind
temp neersl
Amsterdam
zwaar bew
nno7
7 9
0.1
De Bilt
zwaar bew.
no 4
8 8
0.0
Deelen
motregen
nno8
0 7
0.1
Eelde
onbew.
n4
6 6
0.1
Eindhoven
zwaar bew
no 7
0 7
00
Den Helder
licht bew.
nno 5
2 8
0.0
Rotterdam
zwaar bew
no 7
8 8
01
Twente
regen
nno 4
9 7
0.1
Vlissingen
zwaar bew.
no 6
6 8
0.0
Maastricht
zwaar bew.
nno 6
9 7
0.1
Aberdeen
zwaar bew.
w.s.O
2 9
0.2
Athene
half bew.
w.s.0
3 15
0.0
Barcelona
licht bew
nnw2
0 11
0.6
Berlijn
zwaar bew
nw6
7 9
00
Boedapest
nw2
zzw3
0 9
6 12
0.6
0.0
Brussel
zwaar bew
no 5
9 7
0.0
Cyprus
onbew.
06
2 14
0.0
Dublin
onbew.
w2
8 4
0.2
Frankfurt
onbew.
no3
7 8
0.0
Genève
half bew.
wzw2
9
0.0
Helsinki
onbew.
nw3
1 6
0.9
Innsbruck
onbew.
w2
9 5
0.0
Istanbul
licht bew.
zzw5
8 12
1.0
Klagenfurt
licht bew.
ver. 1
0 6
0.0
Kopenhagen
licht bew.
n8
3 6
0.0
Las Palmas
onbew.
w.s.0
5 17
0.1
Lissabon
zwaar bew
w.s.0
9 11
6.0
Locarno
half bew.
w.s.O
8 10
0.0
Londen
zwaar bew.
no 5
9 7
0.0
Luxemburg
onbew.
no 6
9 9
0.0
Madrid
zwaar bew
z3
6 9
2.0
"Malaga
zwaar bew.
nw2
9 12
8.0
Mallorca
zwaarbew.
zw2
6 13
0.0
Malta
half bew.
no 4
1 16
0.0
Moskou
half bew
zzol
4 9
0.0
München
onbew.
ono2
7 8
0.0
Nice
licht bew.
nw3
1 14
0.0
Oslo
onbew.
zzwl
7 1
01
Parijs
licht bew
no 7
7 11
0.0
Praag
onbew.
zw3
4
0.1
Rome
onbew.
w.s.O
13
0.0
Split
zwaar bew.
zw2
0.0
Stockholm
onbew.
nnw8
4
0.0
Warschau
half bew.
wnw4
10
0.0
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging
Ma. t/m/vr.18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn—
TELEFAX
Advertenties: 071-5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337"
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie 071-5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot I
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging versl
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,-k c
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binn c>
worden verzonden geldt een toeslag v
aan portokosten per verschijndag.
eSSS
bewolkt
onweer
~w~
warmtefront
flü*
regen
sneeuw
~r-
koufront
aïk
opklaringen
Jk.
hagel
L
lagedruk
mist
windrichting
H
hogedruk
zonnig
19
temperatuur
-1000—
luchtdruk in
hecto pascal
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTi
Veenstreek Voor mensen die moeilijk lezen, slee ai
chef eindredactie regio hebben of blind zijn (of een andere lt
leeshandicap hebben), is ei
het regionale n
D.C. van der Plas,
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
it het Leii
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden Dagblad op geluidscassette beschikb
R.I.M. van der Veer, chefredactie informati
Duin- en Bollenstreek (Centrum
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
K
N H U I
Wenen onbew
Zünch onbew.
Bangkok zwaar bew.
Buenos Aires zwaar bew,
Casablanca hall bew.
Johannesburg onbew.
Los Angeles zwaar bew.
18 8 0.0
7 0.0
32 23 0.0
16 12 0.0
19 13 16 0
20 11 0.0
16 12 0.1
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
