Leiden Regio
'vdA: bij Lakenhal
drukkerijmuseum
Paradepaardjes uit voorbije tijden
Londen of toch
maar de Singelloop?
WhBEflIL
Rookverbod plaatst gemeente Leiden voor dilemma
sW
'Stamboomonderzoek
is net een griepvirus'
WIM WEGMAN, 071-5356414, PLV.-CHEF HERMAN JOUSTRA, 071-5356430
Steekpartij in trein
ifjOEN Vijf Leidenaars in de leeftijd van 17 tot en met 19 jaar
zijn zaterdagnacht op Leiden Centraal opgepakt. De mannen
trokken in de trein uit Den Haag aan de noodrem en maakten
tuzie met een 30-jarige man uit Koudekerk aan den Rijn. De
foudekerker werd met een mes in zijn been gestoken en moest
r het ziekenhuis worden gebracht.
Letsel na kop-staartbotsing
ieiden Bij een kop-staartbotsing op de Lammenschansweg wa
ren zaterdag rond het middaguur vier auto's betrokken. De be
stuurster van de achterste auto, een 56-jarige vrouw uit Zoeter-
tvoude-Dorp, kon niet meer op tijd remmen en schoof drie voor
haar staande auto's op elkaar. De bestuurder en een inzittende
1 en 22) van één van de auto's moesten met nekletsel worden
Alcoholcontrole
ieiden Bij een alcoholcontrole in Leiden en Voorschoten zijn in
de nacht van vrijdag op zaterdag 335 automobilisten gecontro
leerd. Zestien chauffeurs bleken te diep in het glaasje te hebben
gekeken. Van twee bestuurders werd het rijbewijs ingenomen.
De anderen kregen een transactie aangeboden variërend van
390 tot 900 gulden.
Inbrekers slaan toe in Koppelstein
ihden De wijk Koppelstein is afgelopen nacht vier keer bezocht
door inbrekers. Bij een van de inbraken bleek de buit aanzien
lijk. Daar werden onder meer fotoapparatuur, geld en cheques
meegenomen. Volgens de politie viel de buit bij de andere drie
inbraken, die alle in eengezinswoningen plaatshadden, mee.
Grond rondom
bomen onderzocht
De grond rondom de beuken in
het Plantsoen in Leiden wordt
onderzocht. Die belofte doet
verantwoordelijk wethouder J.
Laurier na de beschuldiging
van de bomenbond dat er geen
zand, maar klei is aangebracht.
Door klei zullen de bomen ver
stikken. „De oude grond was
overbemest met hondenpoep",
vertelt Plantsoen-bewoner C.
Moor. „De bedoeling was dat
die zou worden omgewoeld,
met nieuwe aarde en zand. Nu
ligt er klei." Op uitnodiging van
bewoners bezocht een bioloog
van de bomenbond het park.
Hij constateerde dat de uitvoer
ders van de renovatie een fout
ebben gemaakt. Wethouder
Laurier gaat er voorlopig van uit
dat het werk in het park gedaan
wordt zoals het hoort. „Wat ik
ervan weet is dat er geen klei is
gestort. Dat zegt de toezicht
houder ook." Laurier biedt
woensdag, als hij een gesprek
heeft met de bewoners, aan om
een onafhankelijk onderzoeker
in het park te laten kijken.
ROBBERT MINKHORST
In het stadhuis en ook in het stadsbouwhuis in Leiden
is het onmogelijk om het rookverbod na te leven.
Hoofd Harm Troost van de huishoudelijke dienst ziet
zichzelf voor een groot probleem geplaatst, bekent hij.
Het ministerie van volksgezondheid dreigt al met het
opleggen van een boete van 10.000 gulden.
Onlangs kreeg Troost een onverwacht bezoekje van
de inspecteur voor de volksgezondheid. Die schrok
zich prompt een hoedje en eiste maatregelen, maakt
de ambtenaar duidelijk. „Terwijl ik gelukkig was dat ik
hem al wat kon laten zien." Hij was op dat moment
bezig om de rookruimte in het Stadsbouwhuis aan te
passen. Die is onvoldoende afgescheiden van de rook
vrije gedeeltes in het gebouw aan de Langegracht.
Maar het werk verliep niet snel genoeg naar de zin van
de inspecteur. „We moeten er in volle vaart tegenaan."
Troost verwacht dat het stadsbouwhuis op vrij korte
termijn aan de eisen van het ministerie voldoet. De
problemen in het stadhuis zijn erger, vindt de baas van
de huishoudelijke dienst. Een rookkamer is er niet.
Voor, tijdens en na politieke vergaderingen mag er nu
in de gang naast de raadzaal een sigaretje worden op
gestoken.
Sinds oktober vorig jaar is dat in strijd met de wet.
Het ministerie heeft de regels aangescherpt, wat in
houdt dat in alle ruimten waar publiek kan komen,
niet meer mag worden gerookt. Inmiddels is bijna een
half jaar verstreken. Had de gemeente de reprimande
van de inspecteur niet eerder kunnen zien aankomen?
„Ik ben het met u eens dat er al langer een verbod is.
Wij hadden niet gedacht dat het zo'n vaart zou lopen."
Troost gaat nu een plan bedenken dat aan alle voor
waarden gehoor geeft. Dat betekent dat er een oplos
sing moet komen voor het rookgedrag tijdens vergade
ringen. Ook moet er een richtlijn komen voor trouwe
rijen, recepties en andere ontvangsten. Daarbij wordt
in het stadhuis een grandcafé ingericht. Troost weet
nog niet of het café als een openbaar gebouw moet
worden gezien.
Nu wordt bij rookvrije ontvangsten buiten op het
bordes gerookt. De ambtenaar betwijfelt of dat een
goede oplossing is. „Een trap vol met peuken is ook
geen fraai gezicht. Of het allemaal lukt, is nog maar de
vraag." De gemeente moet een beroep doen op de dis
cipline van haar werknemers. „Dat heeft tijd nodig, le
dereen moet leren beseffen dat het gebouw rookvrij is.
We kunnen niet als politieagenten door het gebouw
gaan lopen." Wethouder Tjeerd van Rij (gebouwen)
denkt dat de oplossing voor de problemen vrij simpel
gevonden is. „Er moet gewoon een rookruimte ko
men."
Collectie-Schenk gaat voor Leiden verloren
Ie PvdA-fractie pleit voor een drukkerijmuseum in Lei-
?n, als dependance van De Lakenhal. De collegepartij
reest echter dat de drukkerij collectie van C. Schenk, die
aar juist uitermate voor geschikt is, voor Leiden verlo-
n gaat. Dë fractie uit die bezorgdheid in een brief aan
ethouder A. Pechtold van cultuur. De PvdA wil dat de
V emeente daarom zo snel mogelijk overgaat tot aankoop
an de verzameling.
BDEN ROBBERT MINKHORST
collectie-Schenk omvat
;n aantal schitterende musea-
0" hand- en drukpersen, zetma-
lines, drukkerijmeubelen en
26 aterialen, alsmede een be-
ngwekkende verzameling
lekwerken, waaronder zo'n
500 vakboeken", schrijft de
irtij aan Pechtold. „De collec-
geeft een prachtig beeld van
boekdrukkersvak vanaf
tot het moment dat mo-
el me druktechnieken ruim
31 rintig jaar geleden het oude
en machinewerk ver-
ongen." De sociaaldemocra-
herinneren eraan dat Lei-
n na Amsterdam de tweede
ukkersstad van Nederland is
iveest.
Schenk is onlangs met zijn
gehele verzameling verhuisd
naar een onderkomen in De
Mors. Hij zat tot voor kort in
een van de gebouwen van de
Meelfabriek. Omdat daar nu
andere plannen mee zijn, heeft
Schenk naar andere huisvesting
moeten zoeken. Een aantal ja
ren had Schenk een museum
aan de Middelstegracht. De
plek in De Mors is niet geschikt
voor tentoonstelling.
De partij heeft van Schenk
begrepen dat hij zijn collectie
waarschijnlijk zal verkopen en
niet aan de gemeente. Over de
toekomst van zijn verzameling
is geruime tijd overlegd. Vorig
jaar opperden burgemeester en
wethouders nota bene zelf om
de collectie te laten verhuizen
naar de vroegere 'Stoom-,
Boek- en Steendrukkerij' Edu-
ard IJdo aan de Hooglandse-
kerkgracht. Het pand is dit jaar
nog tot twee keer toe gekraakt
door de actiegroep Eurodusnie.
Volgens de PvdA hebben 'de
vele gesprekken' niet geleid tot
resultaat.
„Terwijl de collectie prachtig
onder beheer van de Lakenhal
kan komen", oppert raadslid E.
van der Veen. „In het westen
van Nederland is helemaal
niets wat maar enigszins op een
museum lijkt." De PvdA wijst in
de brief op de grote rol die het
Leidse drukwerk in de stad
heeft gespeeld en benadrukt
dat van de Lakenindustrie wél
veel bewaard is gebleven. „Het
is een pijnlijk gemis dat in de
collectie van ons stedelijk mu
seum De Lakenhal weinig te
vinden is van de boekdruk
kunst, die eeuwen lang zo nauw
verbonden is geweest met Lei
den. Het is dan ook zaak om,
nu de mogelijkheid zich voor
doet, dit grote gat in onze mu
seale collectie te vullen door de
collectie-SchenL over te ne
men."
LEIDEN AD VAN KAAM
De naam Panhard zegt de leek
waarschijnlijk weinig. Maar wat
een Van Gogh is voor een
kunstliefhebber, dat is een Pan
hard voor de authentieke auto-
fanaat Met als gemeenschap
pelijke factor dat ze beiden - de
schilderijen en de auto's - niet
meer worden gemaakt. Van
Gogh's niet meer sinds de dood
van de fameuze schilder in
1890; Panhards niet meer nadat
het grote Citroën de betrekke
lijk kleine fabriek van vader
Paul en zoon Jean in 1965 over
nam.
Omdat enerzijds het duo pas
in 1946 begon met het fabrice
ren van auto's en anderzijds het
productieproces in die tijd lang
niet zo geavanceerd was als nu,
zijn er in die krappe twintig jaar
niet zo gek veel Panhards ge
bouwd. In de tussentijd zijn er
wél veel verdwenen. Versleten,
verrot, ingewisseld voor nieuw,
of gewoon na zoveel jaar naar
de sloop gebracht. Pakweg wat
er nu gebeurt met je verouder
de Toyota, Ford of Opeltje. Al
leen de liefhebbers van het
roemruchte automerk hadden
in de gaten dat wat eenmaal
verdwijnt, ook nooit meer te
rugkomt. Zij gingen poetsen,
sleutelen, conserveren en be
waren.
Wat het resultaat daarvan kan
zijn, viel zaterdagmorgen te be
wonderen op de Beestenmarkt.
Op kleine schaal, want ze zijn
nu eenmaal alsmaar zeldzamer
aan het worden. Een stuk op
tien Panhards stonden er, te
midden van een dertigtal even-
oude modellen van de merken
Peugeot, Renault en Citroën.
Zonder uitzondering originele
Franse paradepaardjes uit voor
bije tijden.
De opstelling van de oldti
mers, onder een lauwwarm
zonnetje, trok behoorlijk wat
mensen naar het evenementen-
Citroën bouwde zijn Traction Avant tussen 1934 en 1957. Wie nu nog een gaaf exemplaar in zijn bezit heeft, kan, zoals hier op de Beestenmarkt,
altijd rekenen op bekijks van het publiek. foto henk bouwman
plein dat zodoende voor de ver
andering eens lekker volliep.
Vooral de ouderen vergaapten
zich aan wat toen in het straat
beeld van hun jeugd eigenlijk
de normaalste zaak van de we
reld was: een Traction Avant,
een Peugeot 203 of een Dyna,
zoals Panhard zijn eerste model
destijds noemde. Bij het ontwa
ren van het prachtig opgedofte
autootje stootte een Leidse me
vrouw op leeftijd haar dochter
aan: „Zo eentje hadden wij er
vroeger thuis. Een schatje, niet.
Die hadden we eigenlijk moe
ten houden."
Daar had ze inderdaad wijs
aan gedaan, al was het alleen
maar uit financieel oogpunt.
Deze automobielen, vooral als
zij in originele en liefst perfecte
staat van onderhoud verkeren,
zijn stuk voor stuk een klein
vermogen waard. Veel meer
dan de 8.890 gulden die de ko
per op de kop af in 1961 voor
een nieuwe Peugeot 403 betaal
de. „Maar daar gaat het mij niet
om", sprak diens eigenaar, een
joviaal type uit de buurt van
Amsterdam, die vertelde net zo
oud te zijn als de auto: 38 jaar.
„Je krijgt op gegeven moment
een bijna emotionele binding
met zo'n auto. Daar ben je zo
trots en zo zuinig op, dat kun je
je niet voorstellen."
Hij had nog een aardige
anekdote voor zijn alsmaar
groeiend gehoor. „Ik had mijn
Peugeot op een helling gepar
keerd. De handrem er niet goed
op, was die gaan rollen.
Boemm, boven op een trailer
met splinternieuwe auto's ge
klapt. Ik op hangende pootjes
naar die garagehouder. Hij
hoort mijn verhaal aan en
vraagt dan als eerste hoe het
met mijn Peugeot is. Ik zeg, ja.
maar jouw auto's dan? Zegt hij:
ach, wat kan mij dat schelen,
dat blik van tegenwoordig is
niks waard. Hij was meer geïn
teresseerd in het wel en wee
van dat ouwe ding van mij, dan
in zijn eigen, nieuwe spullen.
Kijk, daaraan herken je de ware
liefhebber. Overigens ben ik
met het uitdeuken weken in de
weer geweest. Maar mooi niet
meer te zien, hè."
fee, nee, denk aanstaande vrij-
lagavond niet dat u de weg
ofiedig kwijt bent. Dat u zich
net een startnummer van de
ingelloop in Londen bevindt.
Ben en Westminster Abbey
ilaats van Pieterskerk en
looglandse Kerk. Sta ik nu op
fccadilly Circus of op de Bees-
enmarkt? Twijfel niet aan
izelf, er is niets aan de hand. U
ent namelijk gewoon in Lei
en en doet mee aan de jaar-
jkse loop over 6,8 kilometer
Leidse wateren. Alleen
laan er vijf Engelse bobby's
ings de route om het parcours
5bewaken. De Britse politie
agenten zijn er niet om u te be-
chermen tegen vermeende
- iRA-aanslagen maar 'gewoon'
in het kader van een uitwisse
lingsproject.
Nog een paar nachten slapen
en de sportkleding van het hele
gezin kan weer uit de linnen
kast. Vrijdagavond 23 april om
19.30 uur precies, lost namelijk
niemand minder dan Aad van
der Luit het startschot voor de
24ste Singelloop. Naar ver
wachting draven er ruim 2000
lopers een rondje om het cen
trum van Leiden. De snelste is
na ruim 17 minuten weer te
rug. De laatste doet hét in ruim
één uur en weet de bezemwa
gen dan toch nog voor te blij
ven.
Er moet ons echter even iets
van het hart. Dat sporten ge-
.zond is en bewegen goed voor
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in
de Breestraat ligt. is het symbolische
middelpunt van de stad
lijf en leden, weet zo langza
merhand iedereen. Daarom
verbaast het ons dat er zo wei
nig inschrijvingen van basis
scholen zijn. Vorig jaar werden
nog ruim 70 scholen aange
schreven met het verzoek een
ploeg af te vaardigen en mee te
dingen naar de speciale school
prijs van 1000 gulden voor
sportartikelen. Dat was de prijs
voor de leerlingen die hun
school tijdens de Singelloop
het beste vertegenwoordigden.
Dit jaar is de animo gering.
Geen prijs voor schoolteams
derhalve. Jammer, heel jam
mer.
Aan de veiligheid van het par
cours kan dat niet liggen. De
hele route zit potdicht, er kan
geen auto op of over, tenzij het
een voertuig van de organisatie
betreft natuurlijk. Rond de 50
mensen zijn in touw om over
de lopers te waken. Alle knoop
punten op de route worden af
gezet en bewaakt door politie
agenten, vrijwillige politie, sur
veillanten en leden van rugby-
vereniging DIOK. En de bob
by's natuurlijk die een Neder
landse collega meekrijgen om
te zorgen dat ze aan de goede
kant van de straat lopen. Dat
kan nog lachen worden. De En
gelse agenten lopen overigens
deze hele week mee met hun
Leidse collega's en krijgen zo
een kijkje in de politiekeuken
van Hollands Midden.
Goede doelen zijn er dit jaar ui
teraard ook weer. De opbrengst
van de Singelloop gaat naar
Stichting Cunera Leiden en het
kinder- en jeugdcentrum van
het LUMC. Cunera wil van het
geld speel- en spelmateriaal
aanschaffen voor moeilijk le
rende jongeren van 6-22 jaar
die licht verstandelijk gehandi
capt zijn. Het LUMC gaat een
deel van de opbrengst gebrui
ken voor het opknappen van
speelruimtes en speeltoestel
len.
Twee uitstekende redenen om
u eens lekker in het zweet te lo
pen, lijkt ons.
Praktijkschool
April-maand is blijkbaar spon-
sor-maand, want we worden
momenteel overspoeld met ac
ties voor goede doelen en de
bijbehorende vraag of daar wat
publiciteit aan kan worden ge
geven. Voetballen voor het
LUMC, steppen voor het Kin
derfonds en nu dan de actie
'met sponzen sponsoren' voor
het Foster Parents Plan. Dat
laatste gebeurt door de Prak
tijkschool aan de Lammen
schansweg, een school waar
zo'n 120 moeilijk lerende kin
deren in de leeftijd van 12 tot
en met 18 jaar worden voorbe
reid op een zinvolle plaats in de
maatschappij.
Al heel wat jaren geleden adop
teerde de Praktijkschool een
kind in Bolivia. Maar inmiddels
was de tijd rijp om er een klein
tje bij te nemen. Bij het vak ar-
beidstraining pakt een aantal
klassen sponzen in voor Sorbo.
Zo kwam men op het idee om
een week lang 'met sponzen te
sponsoren', ofwel van de op
brengst daarvan een tweede
kind in de Derde Wereld te on
dersteunen.
Om het geheel wat meer diepte
te geven, begon de actie met
een diapresentatie voor 80 leer
lingen over het werk van Foster
Parents. Op de deuren van de
lokalen prijkt verder de poster
van Lina. Die zich hardop af
vraagt of ze er daar in den
vreemde alleen voor staat, of
dat er iemand achter haar
staat. Lina kan gerust zijn. Er
staat een hele school achter
haar. De Praktijkschool.
ERIC-JAN BERENDSEN
AD VAN KAAM
LEIDEN «SUZANNE BARBIER
Waar komt mijn naam eigenlijk
vandaan? Ruist er adellijk bloed
door mijn aderen? Welke func
tie had mijn grootvader precies
in het Indische leger? Dit soort
vragen kunnen jaren door het
hoofd spoken voordat je op een
goede dag echt gaat uitzoeken
wat het antwoord is. Dat is het
moment waarop de amateurge
nealoog is verkocht. Eenmaal in
het archief lijkt er geen weg
meer terug. Stamboomonder
zoek als ware verslaving: afgelo
pen zaterdag op de genealogi
sche contactdag van de kerk
van Jezus Christus van de heili
gen der laatste dagen, kwamen
de fanatiekelingen bijeen. Soms
nog met pen en status: daaraan
is de beginner te herkennen. De
gevorderde familie-onderzoe
ker gaat alleen op pad met lap
top.
„Stamboomonderzoek is zo
populair omdat de mensen
nieuwgierig zijn naar Het doen
en laten van de vorige genera
ties. Bovendien combineert het
de directe interesse voor de fa
milie met de algemene belang
stelling voor het verleden", zegt
Jos van den Borne van het cen
traal bureau voor de genealogie
(CBG) uit Den Haag. „Onder
zoek doen is ook gemakkelijker
geworden door de elektroni
sche hulpmiddelen. Het CBG
heeft complete archieven op
het internet en een website
voor alle vragen. Tot 1811, de
invoering van de burgerlijke
stand in Nederland, kun je ver
komen. Vroegere voorouders
kosten meer tijd. Daarvoor
moet onderzoeken worden ver
richt in kerk- en notariële regis
ters, legerrollen of kadasters.
Dan ben je echt bezig met
streekgeschiedenis.
Sliedrechtenaar Bert Ripke is
zo'n fanatiek onderzoeker. Met
zijn laptop onder de arm loopt
hij de stands van de archief
dienst Leiden en Rijnland af op
zoek naar nieuwe informatie.
Als hij een onbekend lid van
zijn grote familie vindt, gaat de
computer ter plekke open en
wordt de stokoude neef of nicht
in het stamboomprogramma
ingevoerd. Sinds Ripke een jaai
of acht geleden begon aan zijn
speurtocht in het verleden, is
zijn familie aardig gegroeid. In
totaal staan er maar liefst vijf
duizend verwanten van vaders
en moeders kant in zijn be
stand: het resultaat van een
schoenendoos met 'rommel'
die zijn moeder bij haar verhui
zing wilde weggooien.
Een 'gouden schoenendoos'
noemt Ripke hem nu. „Door de
foto's en geboortekaartjes die ik
daarin tegenkwam wilde ik
meer over mijn voorouders te
weten te komen. Gelukkig kon
ik via de trouwboekjes van mijn
grootouders al een heel eind op
weg komen." Inmiddels is Bert
Ripke aanbeland bij Christiaan
Rip die rond 1620 in het Duitse
Hannover rondstapte. Gemak
kelijk is zijn zoekactie niet ge
weest. Hij hoort zichzelf nog
zeggen: „Ik ga éven naar het ar
chief." Genealogie is voor Ripke
een tijdverslindende hobby ge
worden die hij niet lang weg
kan leggen. „Het is net een
griepvirus", bekent hij „het
komt elke keer weer terug."
Zaterdag kon Ripke een loot
aan de stam toevoegen. In hel
archief van Rijnland vond hij
Elisabeth van Santen, zusje van
Jannetje en allebei geboren in
Nieuwveen. Daarmee is de
zoektocht nog lang niet afgelo
pen, denkt hij. „Via internet
kreeg ik onlangs post van een
naamgenoot uit Brazilië. Ik blijl
nog wel even bezig."
