4 Verpleegkundigen
blijven te snel thuis'
Binnenland
itudenten te veel en
eerkrachten te weinig
Limburg heeft belboom
'Na drie dagen kwam de
klap echt heel hard aan'
'De rechtszaak is voor mij een afsluiting'
Familie van slachtoffers mijdt rechtszaal
IudAG 16 APRIL 1999
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
(ecordvangst gesmokkelde sigaretten
harlem De FIOD en de douane hebben vorig jaar een record-
antal van zeventig miljoen gesmokkelde sigaretten onder-
chept» ruim vier keer zoveel als in 1997. De spectaculaire stij-
ing is een gevolg van een verscherpte controle op vrachtwa-
ensen schepen uit Oost-Europa en het Verre Oosten. Op
chiphol en andere luchthavens zijn weinig sigaretten in beslag
enomen. De smokkel van tabakswaren per vliegtuig is niet lo-
end genoeg.
I Jemiddeling moet suf imago kwijt
igujAAG Minister Korthals van justitie wil dat meer conflicten
uiten de rechter om door een bemiddelaar worden opgelost,
echters zouden deze vorm van geschillenbeslechting moeten
et iimuleren. Intensieve voorlichting moet bemiddeling daarbij
m an het softe imago afhelpen. Voorlopig moeten mensen er zelf
oor kunnen kiezen om de hulp van een bemiddelaar in te
chakelen, vindt Korthals. Hij sluit echter niet uit dat conflict-
artijen in de toekomst verplicht worden eerst de gang naar een
emiddelaar te maken, voordat er een rechter aan te pas moet
omen. De WD-bewindsman liet gisteren weten veel te voelen
oor een advies met deze strekking van het platform Alternative
fopute Resolution (ADR).
'olitie helpt bij hartaanval
aarlem De tweeduizend agenten van de regiokorpsen Kenne-
■nerland. Zaanstreek en Amsterdam kunnen vanaf september
J ieter hulp bieden aan slachtoffers van een hartaanval. Op initi-
lief van de Nederlandse Hartstichting leren de agenten de ko-
da nende maanden hoe ze moeten omgaan met een defibrillator,
lat een stilgevallen hart met een electrische schok weer aan een
kan krijgen. Alle surveillancewagens worden tijdens
iet experiment van twee jaar uitgerust met zon apparaat. De
lolitie is gemiddeld vijf minuten eerder aanwezig bij ongevallen
ïeen ambulance en bij en acute hartstilstand kan dat het
schil uitmaken tussen leven en dood. Volgens onderzoekslei-
Koster. cardioloog bij het AMC. kunnen zevenhonderd le
is worden gered als de politie in het hele land wordt voorzien
i een defibrillator.
fifcförde bollend» Frankrijk!
Wilde, ndrcisjes, h<J&G*nte*>,
9coniéte*\t cyuafétme*frankrijk.
(S hot dl len-fe en bloeien de bollfU in
het luttelHaak de Caravan of
achter'OW AÜto e*tz*erf
Kampeermagazine '99 Is uit, vol informatie, tips, adressen. Vraag het
gratis aan. Telefoon 020 - 607 11 42 (werkdagen 10 tot 16.00 uur),
fax 020 - 685 61 99, e-mail kampeermagazine@rai nl
vraag of Adelmund en Hermans
erin slagen om de 'stille reserve'
weer aan de slag te krijgen. In
het onderwijs werken veel
vrouwen, van wie een groot
deel stopt met les geven of in
elk geval veel minder uren gaat
werken wanneer er kinderen
komen. Adelmund omschreef
de 'stille reserve' deze week in
de Kamer als volgt: ,,Het is een
vrouw, die het liefst parttime
werkt in de onderbouw van het
basisonderwijs, die van man
nen houdt en die het liefst op
de fiets naar het werk kan want
de man heeft de auto."
Adelmund probeert nu al
ruim een half jaar deze groep
weer aan de slag te krijgen, bij
voorbeeld door extra kinderop
vang voor hen te regelen. Maar
tot nu is zijn de resultaten niet
om over naar huis te schrijven
en ze blijven in elk geval sterk
achter bij de verwachtingen. De
verklaring daarvoor ligt voor de
hand: zelfs als ze weer aan de
slag willen, moeten deze herin-
treedsters wel een baan kunnen
krijgen die op fietsafstand ligt.
Hermans en Adelmund willen
nu proberen om vooral net af
gestudeerde leerkachten uit re
gio's waar leerkrachten genoeg
zijn, over te halen om naar de
Randstad te komen. De begin-
twintigers die net hun onder
wijsbevoegdheid hebben ge
haald, zijn immers minder ge
bonden aan bijvoorbeeld het
werk van hun partners of de
scholen voor hun kinderen en
kunnen dus wat gemakkelijker
verhuizen naar plaatsen waar
ze meer dan welkom zijn. Con
crete ideeën ontbreken daar
voor echter nog.
n er nu te weinig leekrachten
niet? „Op dit moment nog
zei staatssecretaris Adel-
und deze week in de Tweede
De schreeuw om meer
rsoneel die ze een dag eerder
id geuit, moest vooral worden
zien in het licht van de toe-
mst. De staatssecretaris was
ig niet uitgesproken, of twee
bo's in het oosten en zuiden
in het land maakten bekend
grote toeloop van studenten
ei meer aan te kurmen. Sinds
idervvijs is begonnen mensen
lerwarm te maken voor een
Eau voor de klas ('Wie leerde
Duisenberg rekenen?') is
ïloop daar zo groot dat ac-
mmodatie noch personeel
Idoende zijn.
groot zijn de tekorten nu
ecies? Dat is lastig te zeggen,
ker is dat er nu vooral in de
indstad al grote problemen
en die worden alleen maar
oter. De komende tien jaar
er gemiddeld zo'n 14.000
tmve leerkrachten per jaar
•dig in het basisonderwijs en
voortgezet onderwijs, voor-
omdat er veel leraren met
nsioen gaan. Volgens de
ognoses zijn er de eerstko-
ende vier jaar tussen de
'000 en 65.000 nieuwe lee-
ichten nodig, met een piek
nruim 17.000 in 2002.
tekorten zijn regionaal
ïrk verschillend. Vooral in de
ndstad en de daaraan gren-
nde regio's als Flevoland en
nhem/Nijmegen zijn er pro-
imen, die snel groter dreigen
worden. Hóe groot ze wor-
in, hangt vooral af van de
hunsel» De Limburgse gemeente Hunsel krijgt als eerste op het Europese vasteland een 'belboom': een
op enige afstand niet van echt te onderscheiden spar, geheel vervaardigd van metaal en te gebruiken als
zendmast voor mobiele telefonie. Het gevaarte is 25 meter hoog, weegt twaalf ton en verrijst in de buurt
van de A2. Telecommunicatiebedrijf Libertel neemt de noviteit op 28 april in gebruik. Het Britse bedrijf
Alan Dick (ADC) heeft de belboom ontworpen. In eigen land levert het bedrijf er gemiddeld drie per
maand af. „Zo'n boom heeft een vriendelijker uitstraling dan een gewone mast", zegt woordvoerder De
Meza van het Nederlandse filiaal. „Pas als je het ding van dertig centimeter afstand bekijkt, zie je dat hij
geheel uit metaal is opgetrokken. Kijk je vanaf twee meter, dan denk je dat het een echte boom is." Liber
tel noch ADC wil vooralsnog bekendmaken hoeveel de belboom kost, maar naar verluidt komt het bedrag
neer op één miljoen gulden. Of er meer belbomen in Nederland worden geplaatst, hangt volgens De Me
za af van lokale overheden. ADC is momenteel in onderhandeling met diverse aanbieders van telecom
municatie over de levering van belbomen. Ook met aanbieders in Oostenrijk, Zwitserland en Frankrijk
wordt gepraat. Voor Zuid-Europese landen heeft ADC een aangepast type ontwikkeld: de palmboom.
FOTO ANP BAS RUTTEN
Ziekenhuizen willen verzuim harder aanpakken
De Nederlandse ziekenhuizen willen het ziekteverzuim
harder aanpakken. Bij de eerste gesprekken gisteren over
een niedwe CAO heeft de Nederlandse Vereniging van
Ziekenhuizen gisteren voorgesteld om wachtdagen in te
voeren bij een ziekmelding. „We hebben het idee dat
mensen makkelijk thuisblijven", aldus een NVZ-woord-
voerder.
PGGM-polis", zegt een zegs
man van de Nederlandse Ver
eniging van Ziekenhuizen
(NVZ).
De ziekenhuizen hopen dat
onder meer te bereiken door
via strengere CAO-afspraken
het ziekteverzuim en dus de
kosten te drukken. Zij hebben
de bonden gisteren voorgesteld
de eerste dagen van ziekte niet
meer door te betalen. „Wij heb
ben het idee dat het voor de
werknemers wel erg makkelijk
is om zich ziek te melden. Er
staan namelijk geen sancties te
genover. En de controle, zeker
de eerste dagen is nihil."
De bonden hebben woedend
gereageerd. „Het is onbegrijpe
lijk hoe respectloos de werkge
vers hun eigen personeel dat
zich rot werkt, wil behandelen",
zegt AbvaKabo-onderhandelaar
Van Huygevoort. Vooral het
voorstel om de eerste ziekteda-
De hardere aanpak wordt voor
al ingegeven door het feit dat
het ziekteverzuim de instellin
gen te veel geld gaat kosten.
Veel zorginstellingen hadden
de loondoorbetaling bij ziekte
verzekerd bij een dochter van
het zorgpensioenfonds PGGM,
maar die verhoogde de premie
met veertig procent omdat er
grote verliezen werden geleden
op de polissen. Ongeveer vijf
honderd ziekenhuizen, ver
pleeghuizen, gehandicaptenin
stellingen en psychiatrische in
stellingen hebben daarop be
sloten de polis op te zeggen en
het ziekengeld zelf uit te beta
len. „Grote bedrijven kunnen
beter zelf hun risico beheer
sen", verklaart een woordvoer
ster van het PGGM de stap. „De
instellingen denken inderdaad
goedkoper uit te zijn zonder de
Politie arresteert
lid Italiaanse
maffia in Eist
arnhem gpd
Een arrestatieteam van de poli
tie in de regio Gelderland-Mid
den heeft gisteren in Eist een
34-jarige Italiaan aangehouden,
die in Italië wordt verdacht van
moord, poging tot moord en af
persing. De verdachte was on
geveer twee weken geleden in
Italië op borgtocht vrijgelaten.
Hij wordt beschuldigd van lid
maatschap van de Siciliaanse
maffia. Volgens een woordvoer
der van de politie verbleef de
man bij zijn vriendin en hun
baby van vijf maanden. Tijdens
een wandeling van het prille ge
zinnetje besloot het arrestatie
team in te grijpen, waarna de
man zich eenvoudig liet aan
houden. Binnenkort begint een
uitleveringsprocedure voor de
verdachte.
gen niet meer uit te betalen, is
bij de bonden slecht gevallen.
„Terug naar de middeleeu
wen", zegt de vakbondsbe
stuurder. Van Huygevoort wijst
er op dat mensen ziek worden
van het harde werken. „De
werkdruk is echt heel hoog.
Daar moet iets aan gedaan wor
den. Het ziekteverzuim daalt
dan vanzelf', is zijn stellige
overtuiging.
Het verzuim in de zorg is een>
oud probleem. De sector is lan
delijk koploper met een ziekte
verzuim van bijna zeven pro
cent dat ruim de helft hoger ligt
dan het landelijk gemiddelde
van ongeveer 4,5 procent. Bij
die cijfers is zwangerschaps- en
bevallingsverlof niet meegere
kend omdat dat een vertekend
beeld geeft. In de zorg werken
relatief veel vrouwen. Binnen
de zorg zelf springen de zieken
huizen er gunstig uit, terwijl in
de verpleeg- en bejaardenhui
zen juist erg veel wordt ver
zuimd. Sinds de invoering van
een eigen risico voor werkge
vers bij ziekte is het verzuim in
eerste instantie fors gedaald,
maar sinds ruim een jaar stijgt
het verzuim weer. Dat geldt
overigens in het hele bedrijfsle-
nationale actie
vluchtelingen Kosovo
Giro 555
SAMENWERKENDE
HULPORGANISATIES
Den Haag
Bacchus-portier Marcel van Buuren:
Vooral jongeren volgen proces
gorinchem gpd
DORDRECHT GPD
Het haar is kort opgeschoren,
de gespierde schouderpartij
verpakt in een zwart leren jack.
Maar in het imposante lijf van
portier Marcel van Buuren van
muziekcafé Bacchus huist een
gebroken mens. „De eerste drie
dagen was ik blij dat ik aan de
schietpartij ben ontkomen.
Daarna is de klap echt heel
hard aangekomen."
Van Buuren getuigde gisteren
over de schietpartij in Gorin-
chem op verzoek van advocaat
Bovens van hoofdverdachte
Fuad. Bovens wilde de portier
aan de tand voelen om tegen
strijdigheden in de diverse
schriftelijke getuigenverklarin
gen aan te tonen. Onbedoeld
werden de advocaat en de ver
dachte gistermiddag getrac-
teerd op een schrijnend verhaal
over de gevolgen van een mis
drijf. Op de bewuste avond
werkte Van Buuren enkele met
elkaar ruziënde Turken en Al
banezen de zaak uit. Om half
twee zag hij door het raampje
dat drie Turken bij de voordeur
waren teruggekeerd. „Ik ben
toen naar binnen gerend om
bezoekers terug te sturen."
Een fractie later sloegen de;
kogels naar binnen. Met twee
dodelijke slachtoffers en een
gewonde als gevolg.„Ik ben met
veel geluk weggekomen", ver
telde de portier. De hachelijke
gebeurtenissen zijn hem psy
chisch echter duur komen te
staan, vertelde hij. „Ik ben
sindsdien ontzettend labiel,
doe dingen die ik anders nooit
zou doen. In de auto ben ik
bang als ik word ingehaald.
Dan rem ik en sla ik zo snel
mogelijk af. Je wordt zo para
noia als de pest."
De uitsmijter zegt te vrezen
voor represailles van familiele
den van de drie verdachten, die
gistermiddag tijdens het ver
hoor pal naast hem zaten. Vol
gens Van Buuren speelt advo
caat Bovens een kwalijke rol in
de zaak. „Tijdens een eerder
gesprek heb ik een beroep ge
daan op uw integriteit. Ik vroeg
om bescherming, maai de vol
gende dag stond mijn naam
voluit in de krant. Sindsdien
voel ik me niet veilig meer."
Van Buuren verklaarde giste
ren dat hij niet heeft gezien wie
er schoot. .Anders had ik hier
nu niet gezeten." Advocaat Bo
vens confronteerde de getuige
met de verklaringen van collega
Danny en diens vriendin Ellen.
Beiden stellen dat coffeeshop
houder Saim, de broer van
Fuad, de fatale schoten heeft
gelost. Ze zeggen die wijsheid te
danken te hebben aan diezelfde
Marcel van Buuren, die volgens
het duo kort na het incident
zou hebben gezegd dat hij had
gezien dat Saim een pistool in
zijn handen had. Van Buuren:
„We zaten na het incident in de
woning boven Bacchus. Ik zei
dat het voor mij wel duidelijk
was wie er heeft geschoten. Ik
verdacht op dat moment de
coffeeshophouder. Maar ik heb
hem niet gezien met een pis
tool. Als Danny en Ellen zeggen
dat ze van mij hebben gehoord
dat ik de dader met het pistool
heb gezien, berust dit op een
misverstand."
Volgens de aanklacht zijn de
drie verdachten met dezelfde
achternaam in gelijke mate ver
antwoordelijk voor de dood van
de meisjes. Het openbaar mi
nisterie spreekt van 'moord'
omdat het delict met opzet en
met voorberdachten rade zou
zijn gepleegd. De gekozen for
mulering duidt er op dat het
moeilijk is de feitelijke schutter
aan te wijzen.
Ook gisteren mislukten de
pogingen om definitief klaar
heid in de zaak te brengen. Cof
feeshophouder Saim en zijn
neef Osman uit Leiderdorp be
riepen zich op hun zwijgrecht.
Fuad verklaarde ontelbare ma
len dat hij zich 'niet kan herin
neren' wie van de drie heeft ge
schoten. Opnieuw troeg de
rechtbankpresident Fuad daar
om waarom hij het misdrijf
aanvankelijk heeft toegegeven.
„Ik schepte voor mezelf een
beeld hoe het moet zijn gegaan.
Ik had het wapen bij me toen
we op pad gingen. Maar wat er
werkelijk gebeurde, kan ik me
niet voor de geest halen. Ik heb
er geen beelden bij."
De ongeveer vijftig aanwezigen in de raads
zaal van het Gorinchemse stadhuis deinzen
onwillekeurig achteruit als de twee figuran
ten in de reconstructiefilm tegen de deur
van de disco schoppen. Enkele meisjes
kruipen dicht tegen elkaar aan.
„Ik was er ook die avond", zegt de 17-jarige
Roy Klop. „De rechtszaak is voor mij een
afsluiting." Samen met twee vrienden zit
hij al om kwart over acht uur in de hal van
het stadhuis te wachten. De raadszaal waar
de rechtszaak live is te volgen, is door
dranghekken en een kordon politiemensen
afgeschermd. Vijfentwintig journalisten
storten zich op de tientallen scholieren die
om half negen naar binnen mogen. Twee
agenten met metaaldetectoren zoeken naar
fototoestellen of geluidsapparatuur. Niets
van de zitting mag worden opgenomen. Al
leen de beelden die het openbaar ministe
rie zelf maakt, mogen naar buiten.
In het stadhuis was op 220 mensen gere
kend. Zowel in de raadszaal als de trouw
zaal hangen grote schermen om de beel
den rechtstreeks vanuit de rechtszaal in
Dordrecht weer te geven. Tot half twee 's
nachts waren de techneuten met de ver
binding bezig geweest en het resultaat was
belabberd: schokkerige beelden, onver
staanbare stemmen, geluid dat niet syn
chroon liep met de monden, en continu de
woorden van de Turkse tolk op de achter
grond. Een paar mensen verlaten bij de
eerste pauze de raadszaal en houden het
verder voor gezien.
Degenen die blijven zijn sterk betrokken bij
de schietpartij: jongeren die die avond in
Bacchus waren, klasgenoten van de slacht
offers, vrienden uit het uitgaanswereldje,
personeel van Bacchus, mensen van
slachtofferhulp en mensen van de stichting
Gorcum tegen Geweld.
„Ik wil weten wat er gebeurd is", zegt Mie-
ke Roubos, een goede vriendin van de
doodgeschoten Froukje Schuitmaker. Ook
zij was in Bacchus toen haar vriendin do
delijk werd geraakt door de kogels. Zij is
met zeven klasgenoten van Gymnasium
Camphusianum, begeleid door docente
Duits en vertrouwenspersoon Fortuyn naar
de raadzaal gekomen. Ze is haar emoties
goed de baas. De rechtszaak met veel juri
disch gehakketak tussen advocaten en offi
cier van justitie is zakelijk en kil en staat ver
af van het verdriet en de rouw. „Dit grijpt
me niet zo aan. Verhalen over Froukje zelf
des te meer. Deze rechtszaak is voor mij
geen sluitstuk van haar dood."
Sinds de schietpartij is ze met vriendinnen
weer een paar keer in Bacchus geweest.
Het is er weer gezellig en druk. minstens zo
druk als voorheen. „De e'erste keer had ik
het daar heel moeilijk mee. Maar als je nu
in de garderobe (waar Froukje en Marianne
Roza werden neergeschoten, red.) staat, is
alles anders. Alles is veranderd en geverfd
en op de vloer liggen nieuwe tegels.
dordrecht gpd
De speciale videoruimte in de
Dordrechtse rechtbank blijft
nagenoeg leeg. Justitie had ge
rekend op een stormloop van
mensen die de rechtszaak tegen
de drie Turkse mannen willen
volgen die Marianne Roza en
Froukje Schuitema begin janu
ari doodschoten, maar in de
zaal waar de rechtszaak zich af
speelt blijkt voldoende ruimte
voor publiek en pers.
Daar treffen familie en vrien
den van zowel de drie slachtof
fers als de drie verdachten el
kaar. Beide partijen ontwijken
elkaar zoveel mogelijk. Terwijl
de nabestaanden van de slacht
offers plaatsnemen op de pu
bliek tribunè, zoeken de vader,
vrouwen en kennissen van de
verdachten een plekje op de
persbanken. Voor alle betrokke
nen zijn er in de pauze brood
jes. Maar alleen de relaties van
de slachtoffers begeven zich
naar de kamer waar het eten
wordt geserveerd. De familie
van de verdachten zoekt een
plekje in de hal, rookt er flink
op los en knabbelt zwijgzaam
op de broodjes die de vader van
de broers Fuat en Saim heeft
gehaald.
Leden van het landelijk arrestatieteam zitten op alles voorbereid in de
rechtszaal als de zaak tegen de drie verdachten (op de rug gezien) be
gint. FOTO ANP ED OUDENAARDEN
Niet iedereen kan de con
frontatie met de verdachten
aan. De ouders van Marianne
Roza en Froukje Schuitmaker
laten verstek gaan. De Schellui-
nense Inge van Boxtel, die ge
wond raakte bij de schietpartij
bij Bacchus, is ook thuis geble
ven. Haar weerzin tegen en
angst voor de verdachten blij
ken uiteindelijk groter dan het
verlangen om de rechtszaak bij
te wonen. Namens de familie
Van Boxtel is wethouder De
Kreij van Giessenlanden aan
wezig, die in de pauzes het laat
ste nieuws doorbelt naar Schel-
luinen. De Kreij doet al jaren de
boekhouding voor de Van Box-
,tels en sinds januari treedt hij
op als vertrouwenspersoon van
de familie. Hij staat Inge en de
overige leden van het gezin ter
zijde tijdens contacten met de
politie, pers en slachtofferhulp.
Inge stond minder in de be
langstelling dan de nabestaan
den van Marianne en Froukje,
maar is daar volgens De Kreij
'absoluut niet rouwig om'. Ze
had al genoeg aan haar hoofd.
„Lichamelijk gaat het nu rede
lijk goed", aldus De Kreij, en
ook geestelijk verbetert haar si
tuatie. Ging ze aanvankelijk on
der begeleiding van vriendin
nen naar school, nu durft ze al
leen. Wel is ze zeer wantrouwig
geworden. Ze schrikt al als een
klasgenoot achter haar in de
schoolbanken een onverhoedse
beweging maakt.
Ook de vader van Fuat en
Saim mijdt alle aandacht. Hij zit
helemaal achteraan op de pers
tribune en moet zijn hals reiken
om de video te zien van de re
constructie van de schietpartij.
Het zijn vooral beelden van zijn
zoon Fuat die bevend als een
riet en soms huilend vertelt wat
hij zich nog zegt te herinneren
van de gebeurtenissen op 10 ja
nuari. Fuats vader zucht keer
op keer. Het is voor het eerst
dat hij de banden ziet en hij wil
er niet over praten. „Ik word er
gek van."
Doe mee aan
ie waterschaps
verkiezingen.
Stem per post of
Pf telefoon van 13 Hm 27 april
Omdat we
't op het
water
prettig
houden...
