Z L
'Angst voor islam komt vaak door
Kerk Samenleving
REDACTIE AAD RIETVELD,)
VANDAAG
'Op Sint Justijn (15 april) doodt de koude het ve
nijn.' Deze spreuk herinnert aan de heilige apo
logeet, oftewel verdediger van het geloof, Justi-
nus die rond het jaar 100 na Christus werd gebo
ren en omstreeks het jaar 165 als martelaar stierf door
onthoofding. Vandaag is zijn herdenkingsdag. Justinus
kwam uit Palestina en stichtte in Rome een succesvolle fi
losofische school, waarin de leringen van Christus werden
doorgrond. Justinus zelf was een chiliast, dat wil zeggen
een gelover in de komst van de anti-christ en de daarop
volgende overwinning van een teruggekeerde Jezus Chris
tus die een duizendjarig rijk zou leiden.
15
APRIL
Wolkers: geen behoefte aan paus
Hilversum „Schrijvers die de macht zoeken, gaan naar de
paus." Dat zei Jan Wolkers gisteren in het RKK/KRO-program-
ma Andersdenkenden over het recente bezoek van Ham' Mu-
lisch aan het Vaticaan..Al is het maar dertig seconden, dan
hebben ze toch dat fotootje met de paus en de schrijver die
daar béte met zijn boek staat te zeuren." Wolkers zegt geen be
hoefte te hebben met de paus te praten. „Mensen die de waar
heid zoeken praten liever een dag met een progressieve bis
schop als Muskens. Die vind-ik erg moedig, met dat brood en
die voorbehoedsmiddelen. Maar hij is een roepende in de
woestijn, want de gelederen ter rechterzijde worden meteen
weer gesloten. Wolkers is erg kritisch over paus Johannes Pau-
lus II. „In Zuid-Amerika wordt het katholieken verboden con
dooms te gebruiken, terwijl je de kinderen daar gewoon tussen
de vuilnishopen met het vuil ziet vergaan. Maar het verlossende
woord van de paus hoor je niet", aldus Wolkers.
Vaticaan tegen moskee in Nazareth
jeruzalem Het Vaticaan heeft de Israëlische autoriteiten ge
waarschuwd voor het plan om vlak naast de basiliek van Maria
Boodschap in Nazareth een moskee te bouwen. Het voornemen
dreigt de festiviteiten ter gelegenheid van het jaar 2000 te over
schaduwen. De kerkleiders in Israël riepen begin deze maand op
de kerken in Nazareth twee dagen te sluiten uit protest tegen
anti-christelijke gewelddadigheden van de kant van moslims.
De burgemeester van Nazareth, M. Ramez Jeraisi (een christen),
wil op de plaats waar de moskee moet komen een parkeerter
rein aanleggen voor de honderdduizenden christelijke pelgrims
die volgend jaar in de stad de 2000-ste verjaardag van Jezus wil
len vieren. De betrekkingen tussen christenen en moslims zijn
al enige tijd gespannen in Nazareth, de belangrijkste Arabische
stad in Israël.
Bisschoppen vragen bijdrage en gebed
utrecht De rooms-katholieke bisschoppen roepen hun gelovi
gen op edelmoedig bij te dragen aan de hulpverlening aan de
vluchtelingen op de Balkan. Ook vragen ze hen te blijven bid
den voor vrede in deze regio. De gelovigen kunnen dat doen
door deel te nemen aan avondwaken, stille tochten en bijzon
dere eucharistievieringen, suggereren de bisschoppen in een
gisteren uitgegeven verklaring. .Aan de verschrikkingen moet
een einde komen. Humane hulp is onontbeerlijk", schrijven ze.
Paus ontvangt Holocaust-gedenkteken
vaticaanstad Paus Johannes Paulus II heeft gisteren een replica
van een Holocaust-gedenkteken ontvangen. De echte menorah was
dinsdag geplaatst in de tuin van een priesterseminarie in Rome om
toekomstige priesters tegen antisemitisme te waarschuwen. De zes-
armige kandelaar is gemaakt ter gelegenheid van de Jom Hasjoa, de
dag der verschrikking, waarop de joodse gemeenschap de slachtof
fers van de Holocaust gedenkt. Elke arm staat voor één van de zes
miljoen joden die door de nazi's zijn vermoord. In de voet is een da
vidster geplaatst, die vernield is om de vernietiging van het Europe
se jodendom te symboliseren. foto ap
weeroverzicht buitenland
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met vrijdag.
Noorwegen:
In het zuiden en zuidwesten wissel
vallig met regen of sneeuw. Elders
ook zon en droger. Middagtempera-
tuur in het noorden iets boven het
vriespunt, in het zuiden rond 7 gra
den.
Zweden:
Overwegend bewolkt en van tijd tot
tijd regen of (natte) sneeuw. Soms
veel wind. Middagtemperatuur tus
sen 2 graden in het noorden en 10
graden in het zuiden.
Denemarken:
Half tot zwaar bewolkt en geregeld
buien, ook met winterse neerslag.
Maxima rond 7 graden.
Engeland, Schotland, Wales en Ier
land:
Vandaag nog een gure noordenwind
met enkele winterse buien. Morgen
veel rustiger, minder buien en iets
meer zon. Middagtemperatuur van
5 graden in Noord-Schotland tot 10
in Zuid-Engeland.
België en Luxemburg:
Geregeld zon. maar ook een enkele
bui, eerst mogelijk met sneeuw en
hagel. Middagtemperatuur 9 gra
den.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Veranderlijk bewolkt en enkele re
gen- en onweersbuien. Middagtem
peratuur ongeveer 12 graden.
Portugal:
In het zuiden perioden met zon en
tot morgenavond droog. In het noor
den vooral morgen enkele buien.
Veel wind. Middagtemperatuur van
13 graden in het noorden tot 17 in
de Algarve.
Madeira:
Een harde noordelijke wind. Verder
wolkenvelden en kans op een bui.
Maxima rond 18 graden.
Spanje:
In het noorden en vandaag ook in
het oosten wisselvallig en enkele
buien. In het zuiden droog en zonni
ge perioden. Middagtemperatuur
verder dalend naar 13. in het zui
den naar 17 graden.
Canarische Eilanden:
Een harde noorden- tot noordoos
tenwind. Verder in het noorden wol
kenvelden, maar langs de zuidstran-
den overwegend zonnig weer. Mid
dagtemperatuur 18 tot 22 graden.
Marokko:
Westkust: af en toe zon. maar ook
egereld wolkenvelden en kans op
een bui. Middagtemperatuur dalend
naar 15 tot 20 graden.
Tunesië:
Zonnig en warm, maar in de loop
van morgen vanuit het noorden kans
op een bui. Temperatuur oplopend
naar 25 tot 32 graden, morgen in
het noorden afkoeling.
Zuid-Frankrijk:
Af en toe zon, maar ook een enkele
regen- of onweersbui. Maxima uit
eenlopend van 10 graden op het
Centraal Massief tot 16 bij Perpig-
nan, bij de Middellandse Zee enkele
graden hoger.
Mallorca en Ibiza:
Vandaag bewolkt en enige tijd regen
of onweer. Morgen zonnige perioden
en droog. Middagtemperatuur rond
16 graden.
Italië:
Wisselvallig weer met soms veel
wind en van tijd tot tijd flink wat re
gen en kans op onweer. Vandaag in
het zuiden nog op de meeste plaat
sen droog. Middagtemperatuur van
14 graden in het noorden tot 27 in
het zuiden.
Corsica en Sardinië:
Vandaag vanuit het westen bewolkt
en regen of onweer. Morgen weer
enkele opklaringen. Tamelijk winde
rig. Middagtemperatuur tussen 18
en 23 graden, morgen frisser.
Malta:
Af en toe zon en morgen toenemen
de kans op een bui. Veel wind. Mid
dagtemperatuur oplopend naar 27
graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnig, maar in de loop van morgen
VRIJDAG 16 APRIL 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 06.42 Zon onder 20.37
Maan op 07.19 Maan onder21.03
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 04.35 16.55 04.08 16.28
Laag 00.34 12.44 00.15 12.25
Weerrapporten 14 april 20 u
Istanbul regenbui
Klagenfurt licht bew.
Kopenhagen half bew.
Las Pair
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
bew
licht bew.
bewolkt
as
onweer
V warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
hogedruk
zonnig
19
temperatuur
luchtdruk in"
-100°- hecto pascal
Boedapest licht bew.
Innsbruck half bt
4 -2 0.2
20 12 0.1
23 11 0.0
13
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Zürich
half bew
regen
Casablanca licht bew.
Johannesburg onbew.
Los Angeles onbew.
New Orleans licht bew
New York
Tel Aviv
half bf
w3 11 7 3.0
1 12 6 7.0
w4 8 2 7.0
33 25 0.0
w4 18 13 0.0
w5 19 15 00
02 27 13 0.0
s.O 17 13 0.0
0 3 28 17 0.0
w 10 15 8 0.0
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voornabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W MJ. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor.
T van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E, Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin-en Bollenstreek
W.F Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 501
Familieberichten: 023- 5317:
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie 071 - 5315 9?
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8 301
071- 5356 230
Maandag t/m vrijdag van 8.301
071-5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging»
nvanÜS
VERZENDING PER POT
;rpost(S OSi
en toe;
led
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSE
Voor mensen die moeilijk lezen,!
hebben of blind zijn (of
leeshandicap hebben), is een san
i het regionale nieuws uit hetl
Dagblad op geluidscassette bescl
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectin
m het westen meer bewolking en
kans op een regen- of onweersbui.
Toenemende zuidenwind. Middag
temperatuur oplopend naar 24 tot
28 graden.
Turkije en Cyprus:
Droog en flink wat zon. Middagtem
peratuur oplopend naar ongeveer 26
grdaen.
Duitsland:
Wisselvallig weer en van tijd tot tijd
winterse buien. Maxima tussen 7 en
11 graden.
Zwitserland:
Veel regen, boven circa 1000 meter
sneeuw. In de loop van morgen en
kele opklaringen. Middagtempera
tuur tussen 6 en 12 graden
Oostenrijk:
Vandaag eerst nog een paar opkla
ringen, daarna bewolkt en perioden
met regen, boven circa 1200 meter
sneeuw. Maxima in de dalen tussen
8 en 12 graden.
Polen:
In het oosten eerst droog en wat
zon. Verder veel bewolking en van
tijd tot tijd regen. Middagtempera
tuur van 10 graden in het noordwes
ten tot 17 in het zuidwesten.
Tsjechië en Slowakije:
In het oosten eerst droog en wat
zon. Verder veel bewolking en perio
den met regen. Middagtemperatuur
van 10 graden in het westen tot 17
in het oosten.
Hongarije:
Vandaag af en toe zon en vrijwel
overal droog. Morgen perioden met
regen. Middagtemperatuur vandaag
oplopend tot 20 graden, morgen
kouder.
K
N H U I Z
ongevallendienst
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezont
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
inlichtingen bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
no
di
orbel»
Folbert trekt regelmatig het land in om lezingen
te geven over de islam. En dat is volgens haar
hard nodig. „Ik hoor heel vaak in de zaal dat
mensen bang zijn voor de islam en voor mos
lims. Als ik dat bespeur, vraag ik of ze een mos
lim in hun omgeving kennen. Meestal is dat niet
het geval. De beelden op de televisie uit Afgha
nistan en Algerije zijn zeer afschrikwekkend. Ze
maken mensen bang. Toen enkele jaren geleden
bommen ontploften in Parijs kwam het gevaar
heel dichtbij."
Folbert is van mening dat die angst niet moet
worden weggestopt. „Ik vraag ook meestal aan
mijn gehoor waar ze dan precies bang voor zijn,
dan kunnen we erover praten. Ik heb door mijn
werk veel contact met moslims, met wie ik ook
over die angst onder Nederlanders kan praten.
Zij zeggen dan. wat er in Afghanistan en in Alge
rije gebeurt, behoort niet tot de kem van de is
lam. De kem van islam is vrede. Mensen die ope
reren als terroristen in de naam van de islam, zijn
geen moslims, zeggen ze."
Toch verdwijnt de angst niet. „Ik ga er vanuit
dat slechts een klein percentage moslims in ons
land fundamentalistisch is. Moslims die Neder
lander zijn geworden hebben het recht om te
stemmen en gekozen te worden in parlement of
in gemeenteraad. Ik ga er vanuit dat deze mos
lims in alle eerlijkheid mee willen bouwen aan
een vreedzame samenleving, waar wij als Samen-
op-Wegkerken ook voor staan".
De rooms-katholieke kerk was het eerste kerk
genootschap in ons land dat een pastoraat voor
islam en moslims kende. In 1973 werd het - op
eigen initiatief - opgericht door wijlen pater Piet
Backx. Hij wilde daarmee aandacht vragen voor
het geloof van gastarbeiders uit islamitische lan
den. Drie jaar later volgden gereformeerde ker
ken, terwijl de hervormde kerk eind 1983 een
dergelijk pastoraat kreeg. De gepensioneerde do
minee Jan Slomp, die jarenlang islamwoordvoer-
der was binnen de gereformeerde kerken, zegt
dat er wel degelijk een toenadering is tussen ker
ken en moskeeën. Dat gebeurt heel nadrukkelijk,
voegt Slomp er nog aan toe. Hij is bijna niet te
stuiten als het onderwerp islam en moslims ter
sprake komt.
„Toen ik op het punt stond te vertrekken, be
gin jaren negentig, was er een dringend verzoek
van de Turkse moslimorganisaties en van de Ne
derlandse Moslimraad om contacten met de ker
ken te houden. Mijn opvolger is daar toen mee
door gegaan". Volgens Slomp hebben de Turkse
imams nadrukkelijk de instructie gekregen van
hun federatie, dat ze vanuit de plaatselijke mos-
Josien Folbert: „Ik vraag meestal aan mijn gehoor waar ze precies bang voor zijn, dan kunnen we erover praten.'
kee contact moeten zoeken met de plaatselijke
kerken en met anderen ter plekke.
Slomp zegt ook dat het de kerken waren die
toenadering met moslims zochten. In het begin
was er vaak weinig respons van islamitische zij
de. „Ik heb in cursussen met imams bijbeluitleg
gegeven en vertelt over de situatie van de Neder
landse kerken. Nu wordt er op het terrein van
geestelijke zorg in ziekenhuizen, gevangenissen
of in het leger gezamenlijke initiatieven geno
men. Gepoogd wordt tot een goede samenwer
king te komen".
Mahmat Nurmohamed, onder meer werkzaam
op een islamitische school in Utrecht, vertelt dat
er wel degelijk initiatieven van islamitische zijde
zijn geweest
richting de
kerken. Zoals
een sociaal-
cultureel isla
mitisch cen
trum in de
Domstad, dat
hij zelf van
dichtbij kent.
Maar hij voegt
er direct aan
toe, dat het
geen ideale si
tuatie is. „En
kele jaren ge
leden is al een
startsein gege
ven voor de
dialoog met
de Samen-op-
Wegkerken. Er
worden uitnodigingen gestuurd naar instellingen
en personen bij islamitische feestdagen. Ook
worden er door ons buurtcentrum regelmatig in
formatiedagen georganiseerd. Maar het gesprek
met de kerken staat jammer genoeg nog steeds
op een laag pitje".
ISLAM IN NEDERLAND
Nederland is een ander land geworden. De
spreekwoordelijke boerenkool met worst en de bruine
boterham met kaas hebben tegenhangers gekregen in
couscous, muntthee en lamskebab. Het christendom, dat
altijd al een haat - liefde verhouding kende met het
jodendom, heeft er in de afgelopen dertig jaar een
concurrent bij gekregen in de vorm van de islam.
De verklaring is, zegt Nurmohammed, dat aan
beide kanten de wil ontbreekt om echt met el
kaar in gesprek te komen. „Beide groeperingen
willen de ander overtuigen. Maar elkaar overtui
gen van het eigen gelijk is niet de essentie. God
zegt dat we niet moeten praten over onze ver
schillen maar over datgene wat moslims en
christenen met elkaar verbindt. Over de verschil
len zul je het nooit met elkaar eens worden.
Meestal hebben we het dan over enkele details,
terwijl de overeenkomsten tussen beide geloofs
groepen aanzienlijk groter is. Belangrijk is om sa
men te komen tot een betere samenleving, een
betere communicatie en een betere verdeling
van de rijkdom. Bovendien streven zowel mos'
lims als chris
tenen naar
een samenle
ving met aan
zienlijk min
der misdaad
en criminali
teit. Op basis
van die over
eenkomsten
kunnen we
samen veel
meer berei
ken".
Stafmede
werkster Fol
bert voegt
daar aan toe:
„Ten tijde van
het ontstaan
van de islam
was geweld in
de Arabische wereld een veel voorkomend feno
meen. Dit in tegenstelling tot wat de profeet Mo
hammed bezighield. Hij ijverde onder andere
voor meer rechten voor vrouwen en slaven. Dat
dit daarna niet verder is uitgewerkt, is natuurlijk
heel jammer. Als ik tijdens een lezing positieve
punten over de islam en over de
med noem, krijgen mensen een
wanneer je begint met de
Taliban in Afghanistan. De vraag is
komt. Soms stokt het. Dan moet je zeglonc
nelijk zijn hier onze grenzen bereikt. Je ierc
kaar daarna wel als mensen blijven resp ieni
Nieuw is de stichting Islam en
tiatief van islamitische studenten,
hand in eigen boezem steekt. Voorzitte aan
stichting is de 28-jarige Umit Tas. „D
studenten zijn allemaal jonger en doen
teit of een HBO-opleiding", zegt hij. „W
dat moslims niet betrokken zijn bij
landse samenleving. Ze nemen bijvoort
voldoende deel aan maatschappelijke
Het is niet de bedoeling om een schuldi
wijzen, maar het feit ligt er. De houding
tiever worden".
Verder wil de stichting Islam en Dia
tacten leggen met mensen van anden
joden, boeddhisten en christenen. Vd
kan dat aanzienlijk beter. Hij bevestig
vooral christenen zijn geweest die op ee
met moslims hebben aangedrongen. J
tal van plekken geweest om ons werk te
ceren. En overal was men verheugd o\i
dat het nu eens moslims waren die mfl
delijk initiatief kwamen om met ander
sprek te komen".
De leden van de stichting zijn zich
wust dat ze jong zijn. Maar wat zij
klinkt veelbelovend. „Wij willen met oi y
activiteiten laten zien dat het ook and
Tas, die zelf geneeskunde studeert, wee
Nederlanders sceptisch tegenover de ist
„Er is angst onder de mensen. En dat m
niet worden ontkend. Maar de angst is
baseerd op onwetendheid. Wij willen
cursussen geven die over dat thema g
andere kant willen we moslims meer
len over andere religies. Vaak weten zijl
nig over de religie van hun buren".
Contacten tussen moslims en christenen nog op een laag pitje
Er zijn maar weinig contacten
tussen moslims en christenen.
Als er al initiatieven worden
ontplooid, gebeurt dat meestal
van kerkelijke zijde.
Vertegenwoordigers van
moskeeën staan nou niet
direct te trappelen van
ongeduld om met de kerken in
contact te komen. Dat is de
ervaring van Josien Folbert die
zich namens de Samen op
Weg-kerken bezighoudt met de
dialoog tussen christenen en
moslims.
