Gereformeerde tweeverdieners blijken krenten
'Als er geen woede is, wordt
het kwade niet bestreden'
Pinnen tijdens collecte in kerkdienst onwaarschijnlij
Orthodoxen vieren paasfeest
VANDAAG
I iO J Gemma Galgani was een ziekelijk Italiaans meis-
p~j I je dat relatief laat, in 1940, een plek en dag kreeg
Ii op de roomse heiligenkalender. Zij werd gebo
ren in 1878 en stierf op 25-jarige leeftijd op 11
april 1903 na een lang ziekbed. In dat jaar viel 11 april op
P aaszaterdag. De reden voor haar heiligverklaring is dat zij
vanaf haar 21ste elke week van donderdagavond 20.00 uur
tot vrijdagmiddag 15.00 uur, precies op de tijden dat Jezus
£i an het kruis zou hebben gehangen, zogeheten stigmata
kreeg. Dat zijn bloedende wonden die zich spontaan aan
dienen. Meestal verschijnen ze op plaatsen als handen, voe
lt en en zijde, waarvan gezegd wordt dat Jezus eraan ver
toond raakte voor en tijdens zijn kruisiging. Gemma, die
.1 elf van jongs af aan veel leed onder allerlei ziektes, was al
vroeg doordrongen van het lijden van Christus. Een aantal
laters van de congregatie van de passionisten overtuigde
i ich van de echtheid van Gemma's stigmata en stonden
'naar bij tijdens haar overlijden.
Cadeau SoW-kerken voor Israël
l eiusden De speciale inzamelingsactie van de Samen op Weg
kerken voor joodse en Palestijnse vredesprojecten heeft ruim
220.000 gulden opgebracht. De Nederlandse Hervormde. Gere
formeerde en Lutherse Kerken hielden de actie ter gelegenheid
van het 50-jarig bestaan van de staat Israël. De opbrengst gaat
voor de helft naar vredesprojecten in Israël en de Palestijnse ge
bieden. Een kwart is bestemd voor een diakonaal project onder
Palestijnse vluchtelingen en het overige deel moet de aanleg
van een vredespark in Galilea financieren. In Israël kan volgens
de kerken alleen een vreedzame en rechtvaardige samenleving
komen als zowel jood als Palestijn in vrijheid en zelfbeschikking
volmondig sjalom of salam (vrede) kan zeggen.
Kardinaal Silva Henriquez overleden
I Santiago De Chileense kardinaal Raul Silva Henriquez is op
91-jarige leeftijd overleden. De vroegere aartsbisschop van San
tiago was een fel tegenstander van dictator Augusto Pinochet.
I Silva Henriquez. lid van de congregatie van paters Salesianen
j van Don Bosco. werd in 1959 door paus Johannes XXUI tot bis-
I schop van Valparaiso benoemd. Anderhalf jaar later werd hij
1 aartsbisschop van de hoofdstad Santiago. Een jaar later be
noemde Johannes hem tot kardinaal. In 1983 legde hij zijn
functie neer wegens meningsverschillen met paus Johannes
Paulus II. In oktober 1973, een maand nadat Pinochet de macht
had gegrepen, stichtte de kardinaal het Chileense comité van
samenwerking voor de vrede, dat het opnam voor de slachtof
fers van het bewind van de dictator. Maanden later verbood
Pinochet het comité waarop Silva Henriquez reageerde met de
oprichting van het Vicariaat voor de Solidariteit, dat een schuil
plaats voor slachtoffers van de militaire dictatuur werd. De re
gering van Chili heeft in verband met de dood van de kardinaal
vijf dagen van nationale rouw afgekondigd.
'Taste the spirit' in Voorhout
voorhout Jongeren in contact brengen met verschillende vor
men van geloofsbeleving, in de hoop dat ze iets vinden waar
mee ze verder kunnen. Met dit doel voor ogen organiseerde het
Knooppunt voor jongeren van het Dekenaat Leiden/Bollen
streek afgelopen zaterdag een informatiedag in Voorhout, waar
bij onder het motto Taste the spirit', spiritualiteit centraal
stond. Charles Horsthuis nam samen met Jeanine Vermeulen
het initiatief voor de manifesta tie in het Teijlingen College. De
organisatie had een aantal representanten van geestelijke stro
mingen, waardoor jongeren zich wereldwijd aangesproken voe
len. onder één dak verenigd. Zo werd er onder meer informatie
gegeven over de oecumenische broederschap Taizé, Indiase
broeders voor meditatie en kloosterlingen van de Salezianen
van Don Bosco. Andere activiteiten waren bibliodrama, een
musical, Sacred dance, Mandala-tekenen en workshops over
uiteenlopende onderwerpen.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met dinsdag.
Noorwegen:
Veel wind. In het zuidoosten bewolkt
en perioden met regen of sneeuw.
Langs de gehele westkust droog en
flink wat zon. Middagtemperatuur in
het noorden rond het vriespunt. In
het zuiden maxima van 3 graden bij
Oslo tot 8 rond Bergen.
Zweden:
In het noorden droog en zonnige pe
rioden. In het zuiden toenemende
wind en bewolking gevolgd door re
gen. mogelijk ook sneeuw. Middag-
temperatuur in het noorden rond het
vriespunt. In het zuiden maxima da
lend naar ongeveer 5 graden.
Denemarken:
Bewolkt en perioden met regen. Van- -
daag veel wind. Middagtemperatuur
ongeveer 9 graden.
Engeland. Schotland, Wales en Ier
land:
Uiterst wisselvallig met veel buien,
vooral in het noorden geleidelijk aan
met hagel en sneeuw. Veel wind,
langs de west- en noordkusten van
Ierland en Schotland kans op storm.
In Zuid-Engeland ook nu en dan op
klaringen. Middagtemperatuur da
lend naar 4 graden in Noord-Schot
land en 10 in Zuid-Engeland.
België en Luxemburg:
Zeer wisselvallig met van tijd tot tijd
regen of buien. Veel wind en maxima
rond 10 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vandaag enige tijd regen. Daarna en
kele buien, maar in de zuidwestelijke
departementen ook af en toe wat
zon. Veel wind. Middagtemperatuur
dalend naar ongeveer 12 graden.
Portugal:
Zonnig, in het noordwesten ook en
kele wolkenvelden, maar droog.
Vooral langs de westkust tamelijk
veel wind. Middagtemperatuur da
lend naar 17 graden bij Porto en 23
in de Algarve.
Madeira:
Zowel zon als wolkenvelden en een
verder aantrekkende noordenwind.
Droog. Middagtemperatuur ongeveer
21 graden.
Spanje:
In het noorden geregeld wolkenvel
den en vooral langs de Golf van Bis
kaje een enkele bui. Naar het zuiden
toe veel zon. Tamelijk veel wind.
Middagtemperatuur in het noorden
dalend naar 15 graden, in het zuiden
maxima tussen 21 en 26 graden.
Canarische Eilanden:
Zonnig, maar ook een stevige noord
oostenwind. Maxima dalend naar on
geveer 25 graden.
Marokko:
Westkust-, droog en veel zon. Mid
dagtemperatuur meest tussen 20 en
25 graden.
Tunesië:
Zonnig, in het noorden ook nu en
dan wolkenvelden. Droog. Middag
temperatuur van 19 graden in het
noorden tot 27 in het zuiden. Woens
dag iets warmer.
Zuid-Frankrijk:
Tamelijk veel wind en bewolking en
van tijd tot tijd regen. In het zuidoos
ten vandaag en morgen droog en vrij
zonnig. Maxima dalend naar 10 gra
den op het Centraal Massief en 17
bij Perpignan!
Mallorca en Ibiza:
Perioden met zon en waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur ongeveer
19 graden.
Italië:
Eerst wisselend bewolkt en enkele
verspreide buien, mogelijk met on
weer, Morgen zeer buiig, bewolkt en
onstuimig. Middagtemperatuur on
geveer 18 graden.
Corsica en Sardinië:
Geregeld zon en een enkele bui. Mor
gen erg veel wind en buien, ook kans
op onweer. Bij zee mogelijk storm.
Middagtemperatuur ongeveer 17
graden, in het zuiden lokaal 20 gra
den.
Malta:
Eerst van tijd tot tijd zon en hier en
daar een bui. Morgen veel meer wind
en meer buien. Middagtemperatuur
rond 19 graden.
csa
bewolkt
onweer
W warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
asm
opklaringen
At-
hagel
lagedruk
mist
windrichting
ft hogedruk
zonnig
19
temperatuur
luchtdruk in
1000 hect0 pascal
Griekenland en Kreta:
Vandaag flink wat zon en een ver
dwaalde bui. Morgen meer wolken en
op het vasteland toenemende buien
kans. Middagtemperatuur ongeveer
20 graden.
Turkije en Cyprus:
Vandaag opklaringen en naar het
oosten wegtrekkende buien. Morgen
eerst tamelijk zonnig, later van het
westen uit nieuwe buien. Middag
temperatuur ongeveer 19 graden..
Duitsland:
Vandaag eerst opklaringen, later van
uit het westen wind en regen. Mor
gen nat en zeer winderig. Middag
temperatuur rond 12 graden, van
daag bij Berlijn nog 15 graden.
Zwitserland:
Vandaag nog even rustig, vrijwel
droog en kans op zon. Verder bewolkt
en perioden met regen, soms ook
DINSDAG 13 APRIL 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 06.49 Zon onder 20.31
Maan op 05.58 Maan onder 16.58
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 02.25 14.45 01.58 14.18
Laag 10.20 23.15 10.01 22 56
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
w 1 18 5 0.0
veel wind. Morgen boven de 1300
meter sneeuw. Bij Locarno door fóhn
dan veel droger en warmer. Middag
temperatuur overigens rond 13 gra
den
Oostenrijk:
Vandaag eerst wat zon, later van het
westen uit bewolking en regen, later
ook sneeuw. Maxima rond 12 gra
den, bij Wenen eerst nog 17 graden.
Polen:
Vandaag zonnige perioden en meest
droog. Morgen bewolkt en van tijd tot
tijd regen. Maxima rond 15 graden,
morgen lager.
Tsjechië en Slowakije:
Vandaag van het westen uit opklarin
gen. Morgen van het westen uit wol
ken en regen. Middagtemperatuur
rond 17 graden, morgen lager.
Hongarije:
Veranderlijke bewolking en een en
kele bui. Middagtemperatuur eerst
rond 19 graden, morgen lager.
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 53173
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 9211
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag v:
071-5356230
RUBRIEKSADVERTEN1
Maandag t/m vrijdag v;
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging vei
het automatisch afschrijven v;
abonnements- geld, ontvangen 1,j
betaling.
VERZENDING PER P(
Voor abonnementen die per post
worden verzonden geldt ei
aan portokosten per verschijndag, 1
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSEl
Voor mensen die moeilijk lezen, ft
hebben of blind zijn (of eei
leeshandicap hebben), is e<
van het regionale nieuws u
Dagblad op geluidscassette besi
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur,!
INTERNET: D
«.leidschdagblad.nl MAIL
redactie.ld@damiate.hdc.nl
z i
K
N H U I
ONGEVALIENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
Gereformeerde tweeverdieners zouden naar ver
houding meer geld aan de kerk kunnen geven
dan dat ze nu doen. Er zijn 'heel fijne' uitzonde
ringen. maar de trend is zichtbaar.
Dat zei voorzitter E. Wiersema van het landelijk
verband van commissies van beheer van de Ge
reformeerde Kerken zaterdag tijdens de jaarver
gadering in Ermelo. In het verband zijn de pen
ningmeesters van de plaatselijke kerken ver
enigd. Het geefgedrag van kerkelijke tweeverdie
ners houdt volgens Wiersema 'geen gelijke tred
met de mogelijkheden die hun inkomen naar het
Meer contact bepleit tussen
bisschoppen en rk intellectuelen
Meer contact tussen bisschop
pen en rooms-katholieke intel
lectuelen bepleit dr. W. Derkse
in het boek 'Ontmoetingen van
geloof en wereld', dat zaterdag
in Utrecht werd gepresenteerd.
Zeker in het recente verleden
was er een 'bijna automatisch
wantrouwen' tussen beide
groepen.
Volgens Derkse, wetenschap
pelijk directeur van de rk Rad-
boudstichting, zouden bis
schoppen rk intellectuelen kun
nen zien als een relevante
klankbordgroep bij de ontwik
keling van hun beleid. Ook zou
den intellectuelen een mondig
medium kunnen zijn om voor
het kerkelijk spreken gehoor
binnen de universiteit te vin
den.
Omgekeerd zouden rk intel
lectuelen de bisschoppen kun
nen zien als een klankbord
groep die verbonden is met de
wereldkerk, volgens Derkse een
ruimer podium dan de Amster
damse grachtengordel. Zonder
concessies aan hun mondig
heid te doen willen zij loyaal
zijn aan de bisschoppen als
hoeders van de plurale en rijke
stroom van de traditie.
Traditie is volgens Derkse het
samengaan van continuïteit en
verandering. Daarop is eerder
het beeld van een rivier dan van
een brandkast van toepassing.
Dat geldt ook voor de geloof
sleer, 'die soms gestold lijkt te
zijn' in doctrinaire omschrijvin
gen. „In de woorden van de
theoloog Joseph Ratzinger, ge
ruime tijd geschreven voordat
hij in het Vaticaan tot kluisbe-
waarder van de geloofsleer
werd aangesteld: 'Een waarheid
die niet verandert, is fout'."
De Radboudstichting, in 1905
opgericht, stimuleert de vor
ming van studerenden vanuitde
rk levensbeschouwing. Daartoe
heeft zij tien bijzondere
leerstoelen in de filosofie en
theologie aan de openbare uni
versiteiten.
Studenten Ekklesia over agressie
LEIDEN SUZANNE BARBIER
Hoe komt het dat agressie een
steeds prominentere plaats in
onze maatschappij heeft gekre
gen? Is er iets veranderd in de
samenleving waardoor agres
sief gedrag groter is geworden?
En als dat zo is, wat kan je erte
gen doen? Praten over het on
derwerp agressie roept zoveel
vragen op dat de Leidse studen
ten Ekklesia, studentenpasto
raat van de universiteit, er za
terdag een symposium over
hield.
Het fascinerende van agres
sie, zo bleek tijdens verschillen
de lezingen, is dat het niet per
definitie verkeerd of negatief is.
Agressie kan mensen ook sterk
maken om zich te verdedigen
in wat zij ervaren als een on
rechtvaardige situatie. Als er
geen woede en verontwaardi
ging zouden bestaan dan zou
ook 'het kwade' niet worden
bestreden en vervalt de mens in
passiviteit. Theoloog A. Lascaris
hield zijn gehoor voor dat de
Nederlandse samenleving ge
baseerd is op de angst voor ge
weld. Mensen zouden veel
sneller in de verleiding komen
om de regels te overtreden als
de dreiging van de politie en
andere organen niet bestond.
Over de oorzaken van de ge
stegen agressie, liepen de me
ningen uiteen. Sluitende verkla
ringen konden de verschillende
disciplines niet geven in vijf
uur. Filosoof A. Tol stelde dat
de postmoderne mens denkt
dat alles beheersbaar is, zoals
hij zoveel dingen naar zijn hand
heeft kunnen zetten deze eeuw.
Mensen zijn daardoor volgens
Tol het onmogelijke gaan ver
langen: een probleemloze
maatschappij. 'Met alles wat we
tegenwoordig kunnen, kunnen
armoede en ongelijkheid toch
niet onopgelost blijven?'. Dat
leidt ertoe dat mensen een on
zichtbare vijand vermoeden die
de vooruitgang saboteert.
Tweede Kamerlid G. Verburg
droeg eenvoudiger verklaringen
aan voor agressie. Volgens de
politicus komt die voort uit de
angst voor het onbekende, en
de onzekerheid over welke ge
volgen andere groepen en indi
viduen voor het eigenbelang
hebben. Verburg hethaalde het
CDA-standpunt dat individuali
sering debet is aan het gestegen
geweld. „We kijken steeds meer
naar wat we hebben en doen en
niet wat we kunnen zijn, ook
voor een ander."
lijkt zou kunnen bieden'. Tegelijkertijd lijkt het er
op dat veel werkende partners steeds meer in
deeltijd gaan werken.
Daardoor komt het niveau van het inkomen
van tweeverdieners in feite niet zo ver meer uit
boven dat van de eenverdiener. Als de trend van
een lagere bijdrage doorzet in de groep tweever
dieners en meer in het algemeen in de groep
mensen jonger dan 45 jaar. kan de financiële si
tuatie van kerken behoorlijk zorgelijk worden,
waarschuwde Wiersema.
Daar komt volgens hem nog bij dat een kleine
re groep in de gemeente steeds meer in de mid
delen voorziet. Het gaat dan om de ouder wor
dende en op termijn uitdunnende groep van
vanouds actieve kerkgangers. Hoe ouder mensen
worden, hoe meer geld ze aan de kerk geven, zo
blijkt volgens Wiersema.
Hij riep de penningmeesters op na te gaan hoe
bij de huidige ontwikkelingen de toekomst van
hun gemeente er mogelijk uit zal zien. Nu al
komt het incidenteel voor dat een gemeente niet
meer in staat is een eigen predikant te bekostigen
of het kerkelijk werk naar behoren te verzorgen.
Wiersema bekritiseerde in dit verband het ar
beidsvoorwaardenbeleid voor predikanten. Hij
zei het wel erg riant te vinden om de inkomens
ontwikkelingen bij de rijksoverheid te volgen en
vervolgens nog eens allerlei extra maatri
treffen vanwege het specifieke karakter
werk in de kerk. Ook vroeg Wiersema
de ambtswoning nog beschikbaar moei
gesteld als er sprake is van een predikan
met een dubbel inkomen. De verenij
kerkvoogdijen in de Nederlandse He
Kerk en het (gereformeerde) landelijk
van commissies van beheer gaan nauwei
werken en treden voortaan waar mog
meenschappelijk naar buiten, zo maakti
organisaties bekend. Ze proberen de
beheerders van de Evangelisch-
meenten ook in de samenwerking te betr jstui
dij
Pinnen tijdens de collecte in de kerkdienst
is volgens ds. H.J.J. Radsteke niet erg waar
schijnlijk. Dat is geen liturgische oplos
sing, terwijl het rondgaan met de collecte-
zak wel liturgisch is ingeburgerd. Radstake
is voorzitter van de commissie geldwer
ving van de Nederlandse Hervormde Kerk.
In het buitenland bestaat op enkele
plaatsen de mogelijkheid tijdens de kerk
dienst met de kredietkaart te betalen, zo
als in bepaalde restaurants ook aan tafel
mogelijk is. „Ik zie dat zelf hier niet gebeu
ren", zegt Radstake.
In de Noord-Spaanse stad Leon kan het
al sinds 1996 en in Napels sinds 1997. In
Duitsland heeft de lutherse predikant Ger-
rit-Willem Oberman in Filderstadt-Bern-
hausen bij Stuttgart het pinnen tijdens de
kerkdienst ingevoerd. Sinds het begin er
van, vorig jaar september, is de opbrengst
met twintig procent gestegen, zei hij tegen
het Franse persbureau AFP.
Het gebruik van collectebonne
munten is volgens Radstake wei in
delijk aantal hervormde gemeeni
meengoed geworden. In plaats xz
tant geld geven de kerkgangers een
munt, die ze vantevoren bij het
bureau hebben gekocht.
Op die manier hebben ze ei
voor hun afdracht, wat ze bij cont
niet hebben. Daardoor kunnen
zondagse giften als aftrekpost bij
tingen opvoeren.
Amsterdam Over de hele wereld hebben de
orthodoxe kerken het afgelopen weekeinde -
een week na de westerse kerken - het Paas
feest gevierd. In Amsterdam kwamen de ge
lovigen onder meer bijeen in de Russisch Or
thodoxe Kerk in de Kerkstraat, waar speciale
gebeden werden opgedragen voor de vrede
op de Balkan. Ook paus Johannes Paulus II
riep gisteren de strijdende partijen in Kosovo
opnieuw op de wapens neer te leggen en de
dialoog te hervatten. „We mogen de hoop op
vrede niet opgeven", zei het hoofd van de
Rooms-Katholieke Kerk. De paus zei dat zijn
gedachten voortdurend uitgaan naar alle
mensen die lijden onder de oorlog. „Ik bid de
opgestane Heer om hun het geschenk van
vrede te geven." De 78-jarige kerkleider zei
zich met vreugde in gebed te verenigen met
de 'orthodoxe broeders'. De kerkleii
bij herhaling aangedrongen op een
ging van de oorlog in Kosovo. Hij riep
ding in Belgrado vorige week op een
nitaire corridor' te openen om hulpver
aan de vluchtelingen uit Kosovo moge
maken. Ook riep de paus tevergeefs oj
een staakt-het-vuren met Pasen.
MAANDAG 12 APRIL 1999
979
