I )PORT
|vi
eesterbrein kijkt
uit naar nieuwe
witte bladzijden
Van der Zee is de schaamte en de boosheid voorbij
Waardering
WILLEM SPIERDIJK, 071-5356464, PLV.-CHEF JANET VAN DIJK, 071-5356463
'atrick Lefèvere krabbelt moeizaam op na dopingajfaire
■Patrick
Van modaal profrenner is Patrick Lefèvere uitgegroeid tot bovenmodaal
ploegleider bij de sterkste wielerploeg ter wereld: Mapei/Quick Step.
Maar noem hem alsjeblieft gewoon Patrick en geen meneer. Ster of
sterveling, de nu 44-jarige zoon van een autohandelaar nabij Roeselare
weet hoe dun de scheidslijn is. Toen zijn ploeg vorig week kortstondig
verzeild raakte in een dopingaffaire, voelde de grote man van de grootste
wielerploeg ter wereld zich even de kleinste kruiper op aarde. Maar zelfs
op die zwartste dag van zijn leven bleef menselijkheid de maat bij
Lefèvere en weigerde hij de man die op knullige wijze zijn levenswerk en
56 werknemers richting ravijn had gestuurd op staande voet te ontslaan.
'In een vreemd land in de cel en dan datzelfde moment horen dat je
ontslagen bent, dat is onmenselijk.' De zware dagen van Patrick Lefèvere,
een 'spontaan en positief mens.'
De aanvankelijke afspraak was op donder
dag 1 april, tussen twee etappes in de drie
daagse van De Panne in. Maar Patrick
Lefèvere was er niet, hij werd verhoord in
de Rijkswachtkazerne van Kortrijk. De
nieuwe afspraak wordt dinsdagavond, aan
de vooravond van Gent-Wevelgem. „Want
tweede paasdag moet ik even vrij zijn. An
ders kan ik gelijk nog een advocaat bellen.
Voor de echtscheiding", zegt Lefèvere.
Dinsdagavond dus, in het Kortrijkse hotel
Kennedy, sinds jaar en dag het onderko
men van de Mapei-ploeg tijdens de klassie
ke maand april. Hun maand, want met na
me de Ronde van Vlaanderen en Parijs-
Roubaix (waar Mapei in 1996 en 1998 het
volledige podium bezette) zijn het terréin
waarop de grootste ploeg ter wereld excel
leert. In Vlaanderen bleef het team steken
op de derde en vierde plaats. Op zich geen
slecht resultaat na alle ellende van de da
gen ervoor. Maar Lefèvere, als profrenner
niet bijzonder begaafd maar als ploegleider
een meesterbrein, heeft zich zitten opvre
ten in de auto, ver, ver achter het brand
punt van de koers. „Het was een tactisch
steekspel, de situatie veranderde met de
minuut. Maar we hadden wagen nummer
17 en de tv in de auto werkte ook nog eens
slecht", bromt Lefèvere. Hij was op dat
moment even de koning der machtelozen.
„Dan zit je te sterven in de wagen."
De dag erna was hij total loss. „Ik heb nor
maal niet veel slaap nodig. Maar nu, goh.
Ik heb geslapen, heel veel geslapen." Het li
chaam is inmiddels weer een beetje bij,
maar de geest is nog steeds moe. De ge
beurtenissen van een week eerder malen
nog steeds door zijn hoofd en maken het
zwaar. „Ik heb me een punthoofd gedacht.
Ik was er niet goed van dat zoiets kon ge
beuren." Hij is er nog niet uit. De sleutel
ligt bij de verzorger. Maar die zit nog vast.
„Ik zou hem maar één vraag stellen: wat
heeft die mens bezield? Ik weet dat het
geen hele slimme is. Maar heeft hij dan zo
veel zand in zijn hoofd dat hij niet heeft be
seft dat hij een hele organisatie, een hele
ploeg, het leven van 56 mensen op de hel
ling heeft gezet? Ik ben geen intellectueel.
Maar hier kan ik met mijn boerenverstand
niet bij."
„Of ik kwaad ben? Nee, eerder moedeloos."
Lefèvere geldt als een man die niets aan het
toeval overlaat. Van assistent-ploegleider
bij een Belgische kermisploeg groeide hij
uit tot de vormgever van de grootste en
duurste ploeg van de wereld. „Na de Tour
van vorig jaar hebben we een extra arts
aangetrokken om alleen de steekkaarten
van de renners bij te houden, in de winter
hebben we een advocaat met de renners
laten spreken, interne reglementen opge
steld. En dan dit. (zucht) Ik weet dat de
perfectie niet van deze wereld is. Je kunt
nooit voorkomen dat je een dief in huis
hebt. Als één van uw kinderen drugs
neemt, bent u de laatste die het hoort.
Maar toch..."
De klap kwam daardoor extra hard aan.
„Op dat moment kun je nauwelijks meer
denken. De hemel valt op uw kop. Yvan
van Mol, de dokter, is getraumatiseerd uit
de vorige Tour gekomen. Die was meteen
in coma toen hij het hoorde. Patrick, heb ik
hier 20 jaar voor gewerkt?"
Zijn zachte, hese stem lijkt de laatste dagen
nog zachter en heser te zijn geworden. „Ja,
ik ben ontgoocheld." En dan: „Misschien
ben ik wel te goed van hart." Dat klinkt op
merkelijk van iemand die veel geld krijgt
van een sponsor om veel succes tp halen.
„Natuurlijk wil ik dat de ploeg veel wint.
Maar niet ten koste van alles. Ik ga niet
over lijken. Ik kan het licht ook in de ogen
van de ander vinden. Als renner had ik ook
niet het killersinstinct, was meer een ploeg-
coureur."
Hij is in al die jaren niet veranderd, denkt
hij. Zijn positie wel. „Ik kan niet normaal
meer over straat lopen. Mensen herkennen
me, klampen me aan. Gelukkig in 99 pro
cent van de gevallen positief, maar soms
zou ik wel eens wat anoniemer willen zijn."
Hij is een autoriteit geworden, een mens
met macht. Dat heeft soms vervelende ge
volgen. „Er zijn mensen die vijf jaar gele
den Patrick tegen mij zeiden en nu me
neer. Daar heb ik een hekel aan, daar voel
ik me ongemakkelijk bij."
Aan de andere kant kan hij daardoor ook
wat in gang zetten. Als er op wielergebied
in België iets aan de hand is, bellen ze met
Walter Godefroot (Telekom) en mij." Maar
hun macht is eigenlijk ook weer heel be
perkt, weet Lefèvere. Er wordt nog steeds
gesold met de ploegen en dus de renners,
weet de Belg. „Iedere keer dat we de grens
oversteken, moeten we bang zijn voor wat
er nu weer gaat gebeuren. In ieder land zijn
de regels anders. Neem de gezondheids
controles. In Italië zijn ze iedere maand,
van de UCI moet het twee keer, in Frank
rijk weer vier keer. Dat moet toch niet kun
nen op weg naar één Europa?" De macht is
ongelijk verdeeld. „De UCI en de organisa
toren hebben de macht. Terwijl het zo zou
moeten zijn dat er drie partijen zijn: de or
ganisatoren, de ploegen en de UCI, waarbij
de laatste dan vooral als arbiter zou moe
ten optreden."
Vindt hij zichzelf niet veranderd, de wereld
om hem heen is dat wel, weet Lefèvere. Ze
ker na de Tour van vorig jaar. „Ik heb het
gevoel dat ik nu elk woord drie keer in mijn
mond moet omdraaien. Ik ben een spon
taan mens, maar als ik niet spontaan kan
zijn, dan ben ik niet goed meer. Deze week
werd ik gebeld door een journalist of hij
wat over Gent-Wevelgem kon vragen. Ver
volgens ging het twee minuten over Gent-
Wevelgem en tien over de affaire van vorige
week. Ik ga geen enkele vraag uit de weg
maar waarom zo gluiperig? De journalis
tiek is veranderd. We hebben in België de
zaak Dutroux gehad en de pers heeft er
twee jaar van gegeten. Dan krijg je dit soort
toestanden."
„Ik ben een man van vertrouwen. Ga nooit
achter een verzorger staan om te kijken of
hij de was wel goed doet of de broodjes
goed smeert. Je moet de mensen het ver
trouwen geven, dan presteren ze het beste.
Ik hou ook niet van contracten. Een hand
druk volstaat voor mij. Een renner als Jo-
han Museeuw heeft nog nooit een contract
bij mij getekend." Lefèvere heeft zelf wel
een contract getekend met Mapei. „Ik
moest. Het is voor drie jaar en ik hoop dat
ik het uitdien. Maar of ik daarna nog wel
doorga? Op dit moment heb ik het gevoel
van niet. Ik ben niet oud in jaren maar zit
wel 18 jaar in de stiel. De laatste zeven jaar
staan we met de ploeg aan de top en on
danks alles brengt dat veel druk met zich
mee."
Sinds afgelopen winter woont Lefèvere in
het noorden van Italië, in Varana Borghi
aan het meer van Varese. „Het is een
prachtige plek, op 20 meter van het meer,
we hebben een zwemkom, als je 's mor
gens op staat heb je altijd een blauwe
lucht, je ziet de besneeuwde bergen. Ik heb
daar geen Nederlandstalige kranten of tv,
we krijgen er minder telefoon. Dat geeft mij
rust."
Lefèvere hoopt dat die rust snel terugkeert.
„Ik ben een positief mens en kijk het liefst
vooruit. Maar je kunt niet ontkennen dat
deze affaire een blijvend stempel zal zijn.
We zaten met een smetteloos imago waar
we jaren hard voor gewerkt hebben. Dat
was bijna in een slag weg. We zijn toch be
smeurd geweest. Het is een zwarte bladzij
de die we moeten omslaan. De witte blad
zijden moeten overwinnen."
Ontslagen Sparta-trainer durft de straat weer op
stop. Daar ben ik op afgerekend."
Hans van der Zee is ervan overtuigd dat
Sparta de nacompetitie zal ontlopen.
„Spelers als Jalink, Van der Laan, Krijgs
man, Nieuwenburg, Jaliens en Van der
Meer zijn bovengemiddelde eredivisiespe
lers. En met een spits als Tammer, die toch
al weer acht keer heeft gescoord, komt
Sparta als de nood aan de man komt er
weer bovenop. De nieuwe aankopen Fer
guson en Elkhattabi kan ik niet beoorde
len, maar het zijn gerichte aankopen, dus
ga ik er vanuit dat het versterkingen zijn."
Hans van der Zee kent geen rancune ten
opzichte van Sparta. „Totaal niet. Wat Bos-
sink heeft gedaan, is volgens hem in het
belang van de club geweest. Al mag ik het
nog steeds een merkwaardige beslissing
vinden. Maar boos ben ik niet meer. Het
heeft me niet verbaasd, dat er na mijn ont
slag ineens een technisch directeur is aan
gesteld en ineens wel twee spelers konden
worden gehaald. Zo gaat het bijna altijd",
zegt de Amsterdammer vertwijfeld.
Een nieuwe club heeft hij nog niet. Hans.
van der Zee vult zijn dagen met werk voor
de CBV (Coaches Betaald Voetbal), bezoekt
veel wedstrijden en onlangs is hij voor een
club ('Ik noem geen naam, maar het is een
rijke club') twee weken in Brazilië geweest.
Daar bekeek hij het Zuid-Amerikaans kam
pioenschap voor spelers onder de 17 jaar.
„Daarbij leg ik me toe op marketing en
management. De moderne trainer is een
topmanager, die vaak beslissingen moet
nemen op beleidsniveau."
Waarmee hij niet wil zeggen, dat zijn am
bities uitgaan naar een functie als tech
nisch directeur. „Mijn voorkeur gaat nog
steeds uit naar het trainersvak. Dat is ook
wat ik mis. De dagelijkse omgang met de
spelers, de individuele gesprekken, de na
bespreking, het maken van analyses van de
tegenstander, de omgang met de suppor-
je zo'n slechte serie neerzet, is dat een van uit 17 wedstrijden. „Dat is te weinig", weet bleef het bestuur achter Van Marwijk ters. Ze bellen me nog steeds op. Ze scan
de opties van het bestuur. Daar heb je re- hij ook. „Dat hadden er vier meer moeten staan. Die tijd is mij niet gegund. Ik heb al- deren ook nog wel eens mijn naam, heb ik
kening mee te houden." zijn. Maar neem nou Fortuna, dat er in die tijd het maximale uit mijn spelersgroep ge- begrepen. Opvallend, want ik ben na mijn
Sparta stond bij zijn ontslag op 12 punten periode nog slechter voor stond. Toch haald, behalve die periode voor de winter- vertrek niet meer op het Kasteel geweest."
Emotieloos, zelfs wat afstandelijk nam hij
begin december vorig jaar gedwongen af
scheid van Sparta. Alsof het een routine
zaak was, zo gedroeg de ontslagen trainer
zich op Spartanello, waar hij zojuist de
spelersgroep had ingelicht. „Misschien
ben ik wel zo overgekomen", zegt Hans
van der Zee nu, vier maanden later.
„Maar we hebben alles heel zakelijk en
professioneel afgehandeld. Dit soort za
ken gebeurt, het is een vreemde gewaar
wording. Maar ik ben niet wereldvreemd.
Terwijl het toch pas de eerste keer was,
dat ik niet uit vrije wil bij een club moest
vertrekken."
Maar, durft de voormalig trainer van Quick
Boys nu best te bekennen: „Ik heb het er
de week daarna, toen ik thuis alles ging te
rugdraaien, best moeilijk mee gehad. Dat
gevoel van onrecht, dat je is aangedaan,
terwijl een bestuur, dat besef ik ook, daar
toe alle recht heeft. De emoties moesten er
eerst uit. Ik ben een week lang de deur niet
uit geweest. Ik schaamde me, omdat ieder
een op straat het wist en iedereen over
mijn ontslag zou beginnen."
„Aan de andere kant kreeg ik zo veel brie
ven, cadeaus en telefoontjes met adhesie
betuigingen, dat mijn vrouw zich afvroeg
of ik soms kampioen was geworden", her
innert hij zich.
„Pas een week later ben ik weer naar bui
ten gegaan, met mijn kinderen naar de
bioscoop. In die week was ik nieuwsgierig
of ik blij zou zijn als Sparta zou winnen of
niet. In de auto hoorde ik dat Sparta van
FC Twente had gewonnen en ik was blij."
„Mijn trainersloopbaan was tot dusver vijf
tien jaar lang redelijk succesvol verlopen
en toch niet bij de gemakkelijkste clubs.
Maar het kan iedereen overkomen, dus
waarom mij niet? Zeker als je uit de laatste
zeven wedstrijden twee punten haalt. Als
Hans van der Zee: „Het heeft me niet verbaasd, dat er na mijn ontslag ineens een technisch directeur is aangesteld en ineens wel twee spelers
konden worden gehaald." foto gpd
Cruz wil meer, zoals dat door
voetballers heel beschaafd wordt
uitgedrukt, waardering. Cruz
wil meer waardering van Feye-
noord, stond in de krant.
Ze zijn zich in Rotterdam een
hoedje geschrokken.
Ze weten daar ook wel dat het
paradijs lonkt naar Cruz en dat
in het paradijs, met ook nog zijn
weldadig klimaat, met waarde
ringgesmeten wordt alsof het
niks kost. Udinese, toch maar
een nietig voorstadje van het
paradijs, heeft al ongelooflijke
waardering over voor Cruz, kun
je nagaan!
Nog onlangs nam Jorien zijn
troetelkind apart. Arm om de
schouder. Waardering uitge
sproken voor de drie kaarten
pas, die hij dit jaar incasseerde.
Een gebaar, zó uit het hart,
maar of het genoeg is?
Voetballers vragen met een safe
gevoel om meer waardering,
geen mens die daar over valt.
Waardering in zichzelf is een
kuis begrip.
Het woord waardering is mede
daarom erg in. Waardering is
op de sportpagina een mode
woord geworden. Opeens was
heter. Waardering. (Respect.
Ook zo'n woord. Niemand die
zo overtuigd respect zeggen kan
als Seedorf. Hij mag het. Als één
topvoetballer veel respect heeft,
dan Seedorf wel - met Davids
als goede tiveede. Voor de hele
wereld loopt Seedorf over van
respect, mag hij soms wat res
pect terugvragen van z'n club?).
Onbegonnen werk na te gaan
wie ermee begonnen is. Naar
wordt gefluisterd Abe Lenstra.
Helemaal zeker is dit niet, maar
het zou kunnen.
Lenstra kon voor een ton voet
ballen in Florence, maar koos
ervoor voor zijn plezier te blij
ven spelen, thuis in Heerenveen.
Waarom Abe dat fortuin aan
zich voorbij liet gaan, wilde een
verslaggever van de plaatselijke
krant weten? „Hier voel ik me
gewaardeerd", antwoordde Abe
kalm en in het Fries.
Abe bedoelde dar hij op weg
naar verre uitivedstrijden in de
trein altijd aan het raampje zit
ten mocht („Zo zie je wat van de
wereld.dat voor belangrijke
matches zijn voetbalplunje door
een reservespeler het kleedlokaal
in gedragen werd zodat Abe
krachten kon sparen en dat na
afloop een bestuurslid de deur
van het spelershome voor hem
openhield. Abe stelde dit zeer op
prijs en maakte uit dank soms
drie goals in een kwartier, een
enkele keer vijf. Waarna Abe en
zijn meisje uit waardering van
de voorzitter een consumptie
bonnetje extra kregen en Abe
zich voornam zich volgende
keer weerzo uit te sloven.
Sindsdien is het woord waarde
ring niet meer weggeweest. Op
de gekste plaatsen steekt het in
de voetballerij de kop op.
Laatst nog, in Almelo.
De mensen van Heracles waren
zeer verguld met hun midden
voor Leferink, die er al twee ge
maakt heeft en deelden hem
mede dat hij voorlopig welkom
bleef. Drie jaar, vier jaar, het
maakte niet uit, Niki Leferink
moest het maar zeggen.
En Niki zei het, in Voetbal In
ternational: „Het wordt VW.
Uit de aanbieding van Heracles
sprak geen waardering tenvijl
uit de aanbieding van VW juist
alle waardering sprak.
Vreemd genoeg hebben ze het er
in andere beroepsgroepen zel
den over, over waardering. Be
grafenisondernemers hoor je er
niet over. Slagers en bakkers
dito. Spoonvegpersoneel mijdt
het woord. Erwin Kroll hebben
we nog nooit waardering horen
zeggen. Zeilers kennen het hele
woord niet.
Afgelopen week liet Cruz het
woord waardering vallen in
Rotterdam. Zijn zaakwaarne
mer uit Argentinië was er speci
aal voor naar de Maasoever
overgevlogen.
Rob Baan van Feyenoord: „We
hebben met die meneer Cyter-
spiler gepraat over alles dat met
Julio en z'n gezinnetje te maken
heeft. Over hun woning. Over de
toekomst. Over alles.
Naar ik begrepen heb zijn be
treffende de flat nieuwe gordij
nen toereikend, maar wat de
toekomst aangaat kunnen we
alleen maar bidden dat met het
oog op de wedstrijd tegen Ajax
bijvoorbeeld een Henk Vos
woensdag spontaan Julio's
sporttas de Arena binnendraagt.
Uit waardering.
Anders gaat ook Cruz voor ons
voetbal verloren.
Patrick Lefèvere: „Ik heb me een punthoofd gedacht. Ik was er niet goed van dat zoiets kon gebeuren.
foto gpd
