Anders-zijn hindert sikhs niet
Kerk Samenleving
T"
Angst bij thLiisfront grootste probleem voor manschappen in Macedc
ZATERDAG 10 APRIL 1999
DAG
REDACTIE AAD RIETVELD.
VANDAAG
j a Orthodoxe christenen vieren dit jaar op zondag
I U 11 april het paasfeest. In de loop van de ge-
APR'l schiedenis hebben uiteenlopende visies in de
christelijke gemeenschap omtrent zowel religi
euze als meer aardse zaken, geleid tot blijvende verschillen
in opv attingen over liturgie, theologie en de viering van al
lerlei feest- en gedenkdagen. De datum waarop Pasen
wordt gevierd, ter nagedachtenis aan het sterven en verrij
zen van Jezus, is één van die twistpunten. In de vroege Mid
deleeuwen werd het paasmysterie bijvoorbeeld nog uitge
legd in een viering van drie dagen: Goede Vrijdag (lijden en
sterven), Paaszaterdag (grafrust) en Paaszondag. De laatste
dag vormde het hoogtepunt van het kerkelijk jaar. Deze op
vatting van het paasfeest is terug te vinden in geschriften,
van onder anderen kerkvader Augustinus en van paus Leo
de Grote. Voor de katholieken is Leo de Grote, die in 440 na
Christus paus werd, de man die op 11 april wordt vereerd
omdat hij zowel de koning der vandalen, Genserik, als de
beruchte koning der Hunnen, Attila de Hun, ervan wist te
weerhouden Rome met de grond gelijk te maken.
MORGEN
Maar liefst drie heiligen werden van oudsher op
"11 10 april vereerd: Ezechiël - één van de grote
profeten in het Oude Testament - Sint Terentu-
el - een heilige waaraan het gezegde is ontleend:
'Zaait ge op Sint Terentuel, zeker lukt uw tuintje wonder
wel' - en de Heilige Philomena, wiens relieken gevonden
werden in 1802 en die door velen werd gezien als marte
laarster. Omdat er bijzonder weinig historisch bewijs voor
handen was voor haar martelaarschap, trok de paus in
1960 de officiële toestemming om haar te vereren in. In
haar graf in een Italiaanse catacombe werden de botten ge
vonden van een ongeveer vijftienjarig meisje, een flesje
bloed en een palm als teken van martelaarschap, plus de
inscriptie: 'Pax tecum Pilumena', oftewel Vrede zij met jou
Philomena'. De overblijfselen verhuisden naar een kerk
waar de gelovigen al snel allerlei wonderen, zoals spontane
genezingen en voorspellende visioenen, aan de interventie
van Philomena toeschreven.
Vespers met teksten Hammarskjöld
leiden Teksten uit het dagboek van wijlen VN-secretaris Dag
Hammarskjöld vormen een belangrijke leidraad voor de medi
taties van dominee Ad Alblas in de serie muzikale vespers, die
onder de titel Evensongs komende zondag van start gaat in de
Hooglandse Kerk in Leiden. Uit die teksten blijkt dat Hammars
kjöld niet alleen een diplomaat, maar ook een mysticus was. De
komende zeven maanden worden er zeven Evensongs gehou
den in de Hooglandse Kerk. Tijdens de eerste, die zondagavond
om zeven uur begint, zingt het Jongenskoor De Koralen van de
Grote Kerk in Breda.
Evangelisatiedienst in Rijnsburg
runsburg De Flora Brassband treedt op en er wordt veel ge
zongen in de evangelisatiedienst die zondag 11 april wordt ge
houden in de Grote Kerk aan de Kerkstraat in Rijnsburg. Voor
ganger is kerkelijk werker E. Bergmann van de Hervormde Ge
meente. De dienst begint 's middags om vijf uur, het zingen al
een kwartier eerder.
Kinderen illustreren de bijbel
jeruzalem/nukerk* Israël organiseert dit jaar de internationale
wedstrijd Kinderen tekenen de bijbel. De aanleiding is het 50-
jarig bestaan van de joodse staat en het komende jaar 2000. In
Nederland wordt de wedstrijd door Christenen voor Israël geor
ganiseerd. Israël wordt niet alleen het Heilig Land genoemd, het
is ook het land van de bijbel. Op basis daarvan zijn het joodse
en vervolgens het christelijke gedachtengoed ontstaan die de
westerse samenelving hebben gevormd. Ter ere daarvan wordt
deze internationale tekenwedstrijd gehouden, die openstaat
voor kinderen van alle religies en landen. Alle onderwerpen uit
het Oude of Nieuwe Testament komen in aanmerking. Er zijn
drie leeftijdsgroepen: 8 - 10 jaar, 11 -13 jaar en 14 - 16 jaar. Een
nationale jury zal in Nederland de beste tien tekeningen per
groep uitzoeken. Daaruit wordt één eerste prijs toegekend, een
zevendaagse reis naar Israël in de Kerkstvakantie. De inzendter
mijn sluit maandag 11 oktober. Een internationale jury kiest uit
de tekeningen die de nationale prijzen hadden verworven, de
hoofdprijs. Burgemeester Olmert van Jeruzalem zal die tijdens
Chanukka 1999 (in december) uitreiken.
BEROEPINGSWERK
gereformeerde gemeenten
Bedankt: voor Gouda en voor Leerdam: CA. van Dieren te
Stolwijk; voor Rilland-Bath, A. Bac te Bodegraven.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met zaterdag.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
Zaterdag wisselend bewolkt en
enkele buien. Tussendoor ook
zon. Zondag vanuit het westen
bewolkt en geruime tijd regen.
Bovendien ook veel wind. Maxi
ma van 10 graden in het noorden
tot 15 in het zuiden.
België en Luxemburg:
Zaterdag wolkenvelden, maar
ook wat zon. Tegen de avond re
gen. Zondag af en toe zon afge
wisseld met een bui. Maxima za
terdag rond 17 graden, zondag
nog 13.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zowel zon als wolkenvelden. Za
terdag later op de dag wat regen
of motregen. Zondag vrijwel
droog en geregeld zon. Maxima
zaterdag 15 tot 20 graden, zon
dag enkele graden lager.
Madeira:
Flink wat zon en droog. Middag-
temperatuur ongeveer 22 gra
den.
Spanje:
In het noorden wolkenvelden,
naar het zuiden toe veel zon.
Middagtemperatuur op de mees
te plaatsen 20 tot 25 graden. In
het noorden echter slechts 15
graden, in Andalusie lokaal 30.
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig en droog. Maxima
tussen de 25 en 28 graden.
Marokko:
Westkust: vrij zonnig en droog.
Middagtemperatuur uiteenlo
pend van 23 in Tanger tot 30 in
Agadir.
Tunesië:
Zonnige perioden, maar ook een
paar wolkenvelden. Vooral in het
noorden nog een enkele regen-
of onweersbui. Middagtempera
tuur uiteenlopend van 20 in het
noorden tot 25 in het zuiden.
Zuid-Frankrijk:
Zonnige perioden, maar ook en
kele buien. Zondag later op de
dag opnieuw een Mistral. Maxi
ma tussen 15 en 20 graden.
Mallorca en Ibiza:
Zowel zon als wolkenvelden.
Kleine kans op een bui. Maxima
ongeveer 18 graden.
Italië:
Wisselend bewolkt en vooral in
het oosten en zuiden enkele bui
en, soms met onweer. Zondag
wat meer zon en veel minder bui
en. Middagtemperatuur onge
veer 19 graden.
Corsica en Sardinië:
Wisselend bewolkt en enkele re
genbuien. Tussendoor ook zon.
Zondag meer zon en minder bui
en. Middagtemperatuur onge
veer 16 graden.
Malta:
Vooral zaterdag nog enkele bui
en, soms met onweer. Zondag
droger en meer zon. Middagtem
peratuur rond 19 graden.
Griekenland en Kreta:
Wisselend bewolkt en enkele
(stevige) regen- en onweersbui
en. Zondag vooral in het westen
droger en zonnige perioden. Mid
dagtemperatuur rond 20 graden.
Turkije en Cyprus:
Vanuit het westen meer wolken
en enkele regen- of onweersbui
en. Voor de buien uit nog zonnig
en warm met maxima van 23 tot
27 graden.
Duitsland:
Zaterdag wolkenvelden, maar
ook zonnige momenten. Op een
enkele plek wat neerslag. Zon
dag enkele buien en iets meer
bewolkt
regen
opklaringen
mist
zonnig
L lagedruk
windrichting H hogedruk
luchtdruk in
19 temperatuur -iooo— hect0 pasca|
wind. Maxima zaterdag rond 18
graden, zondag 10 tot 15 gra
den.
Zwitserland:
Zaterdag perioden met zon en op
de meeste plaatsen droog. Zon
dag vooral in het noorden en
westen meer bewolking en enke
le buien. Middagtemperatuur 14
tot 18 graden.
Oostenrijk:
Zaterdag zonnige perioden en op
de meeste plaatsen droog. Zon
dag geleidelijk meer bewolking
en kans op een bui. Maxima rond
16 graden.
Polen:
Zonnige perioden en meest
droog. Zondag meer bewolking
en grotere kans op buien. Maxi
ma ongeveer 16 graden.
ZONDAG 11 APRIL 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 06.53 Zon onder 20.28
Maan op 04.57 Maan onderl4.29
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 12.45 00.00 12.18 23.33
Laag 07.24 20.24 07.05 20.05
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
14 7 o.o
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging
Ma. t/m/vr. 18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12 00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
LF. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I M. van der Veer, chef redactie
Duin-en Bollenstreek
W F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 532351
Familieberichten: 023- 5311
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag v,
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTEj
D Maandag t/m vrijdag v,
071- 5143 545
ABONNEMENTE
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
13.2J§r halfjaar (acceptgiro)
21 jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging
het automatisch afschrijven vi
abonnements- geld, ontvangen/
betaling.
VERZENDING PERK
Voor abonnementen die per post
worden verzonden geldt et
portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASi
Voor mensen die moeilijk lezer
hebben of blind zijn (of een art
leeshandicap hebben), is een str
van het regionale me
Dagblad op geluidscassette bi
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Led
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezondB
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
De reacties van het thuisfront op de Balkanoor
log vormen het grootste probleem voor de Ne
derlandse militairen bij Kumanovo in het noor
den van Macedonië. „Dat heeft zijn weerslag op
onze jongens en meiden", zegt luchtmachtaal
moezenier René Busker, die sinds half december
in Macedonië is.
De familieleden in Nederland worden geïnfor
meerd door de media die volgens Busker de
meest schrijnende en sensationele zaken doorge
ven. Dat leidt tot angst bij het thuisfront, dat vaak
niet goed beseft dat de 240 Nederlandse militai
ren in dit deel van Macedonië niets te vrezen
hebben. Zij bevinden zich ongeveer 22 kilometer
van de grens met Kosovo.
Een ander probleem vormt de confrontatie
met de ellende van de vluchtelingen. Genietroe
pen uit Wezep, die bij Kumanovo een tijdelijke
legerplaats hadden opgezet, zijn deze week be
gonnen met het bouwen van een vluchtelingen
kamp. longe jongens worden met de tragiek van
de vluchtelingen geconfronteerd. Vooral dege
nen met een religieuze achtergrond vragen zich
af: Waarom laat God dit toe, aldus de aalmoeze
nier.
Hij constateert een groeiende behoefte om
over levensvragen te spreken. Ook de belangstel
ling voor de kerkdiensten is aangetrokken. Na af
loop vragen sommige militairen hem om de tekst
van zijn overdenking. Op de eerste dag van de
Navo-acties heeft Busker een speciale gebeds
dienst gehouden. Ook de dienst op Goede Vrij
dag voorzag in een behoefte.
Bij het begin van de acties wisten de man
schappen niet wat ze konden verwachten. Ze wa
ren naar Macedonië gegaan, onder meer om de
OVSE-waamemers te ondersteunen. Nu kwamen
ze ineens in een oorlogssituatie terecht. Ze moes
ten mentaal omschakelen, maar daarvoor zijn ze
ook getraind. De dreiging nam al snel af en is nu
minimaal.
Ze moeten alleen uitkijken als ze de basis ver
laten. Confrontaties met de Serviërs, die een
kwart van de Macedonische bevolking vormen,
gaan ze zoveel mogelijk uit de weg. De agressie
van die kant blijft beperkt tot spugen en het gooi
en van stenen. Uit eten in het nabijgelegen Skop
je is niet verstandig. Daarentegen worden de Ne
derlandse militairen toegejuicht door de Albane
zen. „De Navo is fantastisch", krijgen ze te ho
ren.
De aalmoezenier werkt en woont in een eigen
7 de
■weg
gebouwtje op het terrein. „Ze weten n
vinden." De meeste militairen zijn, net
komstig uit Wezep. Die kenden hem
doet hij dagelijks zijn ronde over de 1
heeft ook weet van de problemen dj >w
zijn. Verder behoort het brengen van!
nieuws (overlijden van een familielid jgeb
fone
De rooms-katholieke aalmoezenit
(44), die dit werk sinds 1991 doet, i< ven.
geestelijke verzorger op deze basis. 0(
testantse militairen zijn aan zijn
trouwd. Hij doet dat met liefde. Enkel
leden heeft hij in Bosnië 'geweldig'
werkt met zijn protestantse collega. D
nische samenwerking binnen de 1 i
noemt hij een voorbeeld voor alle kerki
'We laten zien dat we ons snel aan de Nederlandse samenleving kunnen aanpassen
Hun tulbanden en
baarden maken
onmiddellijk duidelijk
dat er met sikhs iets
bijzonders aan de
hand is. Ook de
ongeveer achtduizend
Nederlandse sikhs
vormen een aparte
groep. Dat staat hun
integratie echter niet
in de weg, meent
Gursev Singh,
woordvoerder van de
tempel (gurdwara) in
Amsterdam.
door GUIDO DE BRUIN/ANP
Gursev Singh (links) woordvoerder van de tempel in Amsterdam en, op de voorgrond, priester Jagjit Singh: ,„Het geloof schrijft voor dat we midden in de
moeten staan."
„Ondanks het feit dat we anders zijn, hebben we
laten zien dat we ons snel aan de Nederlandse
samenleving kunnen aanpassen", zegt de 21-
jarige economiestudent. Hard werken en eerlijk
zijn is het credo dat sikhs overal ter wereld aan
hun godsdienst onüenen. „Het geloof schrijft
voor dat we midden in de wereld moeten staan.
Waar sikhs ook wonen, daar hebben ze succes."
De ongeveer 20 miljoen sikhs in de wereld vieren
dezer dagen het 300-jarig bestaan van hun
godsdienst. Goeroe Nanak, geboren in 1469,
geldt als grondlegger van het sikhisme. Hij
verkondigde het geloof in één God en de
gelijkheid van alle mensen en keerde zich tegen
wereldmijding en rituelen als vasten en
bedevaarten.
Het was echter de tiende en laatste goeroe,
Gobind Singh, die met de introductie van de
doop (amrit) op 13 april 1699 de gelovigen tot
een formele gemeenschap (khalsa) smeedde. In
het Indiase stadje Anandpur Sahib, waar de grote
gebeurtenis plaatsvond, hebben
honderdduizenden sikhs zich voor
grootscheepse festiviteiten verzameld.
De Amsterdamse geloofsgenoten vieren het
heugelijke feit woensdag in hun gurdwara in De
Pijp. Op 25 april komen alle sikhs uit Nederland
in Den Haag of Amsterdam bijeen voor een
processie. Ook in Den Haag en Rotterdam zijn
gurdwara's.
Sinds 1699 behoren de zogeheten vijf k's tot de
standaarduitrusting van gedoopte sikhs: het
lange haar dat nooit mag worden geknipt, een
dolk, een stalen armband, een kam en een soort
korte broek. De Guru Granth Sahib is hun heilige
boek en ze moeten zich houden aan een
gedragscode, de Sikh Rehat Maryada. Het
afzweren van vlees, tabak en alcohol behoort tot
de regels die een gedoopte sikh dient na te leven.
Aan de sikhs kleeft een militant imago dat bij veel
buitenstaanders vooral verbonden is met de
bloedige strijd voor een onafhankelijk Khalistan
in de deelstaat Punjab. De guerrilla kostte in de
jaren tachtig 25.000 mensen het leven.
Het dieptepunt was de gewelddadige ontruiming
van de Gouden Tempel in Amritsar, het
voornaamste heiligdom van de sikhs, door het
Indiase leger in 1984. Premier Indira Gandhi
moest de actie tegen de daar verschanste
rebellen bekopen mét een dodelijke aanslag door
een sikh-lijfwacht.
„India out of Khalistan", staat op een sticker bij
de ingang van de Amsterdamse gurdwara. „Die
hangt daar al heel lang", zegt Gursev Singh
lachend. De meeste leden van de gemeenschap
willen volgens hem wel een onafhankelijke
sikhstaat maar alleen langs vreedzame weg.
Foto's van martelaren met mitrailleurs sieren
desondanks de wanden van het aangrenzende
huis van priester Jagjit Singh.
Een vraag over de huidige machtsstrijd onder de
sikhs in India brengt enige opwinding teweeg bij
de enkele aanwezigen in de tempel. De
Amsterdamse sikhs zijn aanhangers van de
afgezette leider Ranjit Singh. Ze verwerpen de
beschuldiging van zijn tegenstanders dat hij de
gewapende strijd nieuw leven wil inblazen.
Ranjit Singh staat volgens hen juist een scheiding
van geloof en politiek voor.
Gursev Singh merkt dat het gewelddadige imago
de sikhs nog steeds aankleeft. Autochtone
Nederlanders reageren daarom soms wat
terughoudend op mannen met tulbanden. De
sikh-gemeenschap benadrukt als tegenwicht het
vreedzame karakter van de godsdienst. „We
vechten alleen tegen onderdrukking en voor
onze rechten."
Al met al ondervindt Gursev Singh echter vooral
tolerantie in Nederland. „Dat we apai
geen groot probleem." Hoewel in de la
steeds meer sikhs zich laten dopen, heil
sommige jongeren volgens hem moeitel
duidelijke uiterlijke kenmerken van hul
„Maar als je er voor 100 procent achteif
maakt het niet uit hoe de wereld er tej
kijkt."
Weinig sikhs ondervinden volgens hem
problemen op het werk. Enkele jaren g is) e
kreeg een medewerker van het Golden ken
Hotel in Schiphol moeilijkheden omda jd st
dolk, die meestal onder de kleding vers
zichtbaar droeg. De Commissie Gelijke
Behandeling stelde de man in het gelijl;
Singh kent geen soortgelijke gevallen,
De woordvoerder deelt geenszins de an
bekende Indiase sikh-auteur Khushwaï
Die vreest dat de tradities van de sikhsi
aan erosie onderhevig zijn dat het hin<
het sikhisme uiteindelijk zal opslokken
sikhs ook naartoe gaan, ze zullen altijd
gurdwara's stichten", reageert Gursev
„Daar zie je aan dat ze hun traditie will
vasthouden."
