r
Sancties tegen Belgrado blijven uit
Bellen in 't
weekend kan
ook voor
2cenf p/min.
Buitenland
miijMnmcnin 'NAVO mikt bewust op burgerdoelen'
Opvangkampen zijn toneel van chaos en verdriet
DAG 9 APRIL 1999
ftien jaar geëist tegen Andreotti
i laat Duitser op borgtocht vrij
MO» De officier van justitie in Palermo heeft gisteren tegen
aliaanse oud-premier Giulio Andreotti vijftien jaar cel ge-
^|De 80-jarige ex-politicus staat al drie jaar terecht wegens
B enwerking met de maffia. Andreotti, steunpilaar en sym-
van het Italiaanse na-oorlogse politieke leven, was zeven
premier en 21 keer minister. Hij is ervan beschuldigd in de
i zeventig contacten te hebben onderhouden met de Cosa
tra, de Siciliaanse maffia. Die moest zijn christen-democra-
Te ie partij op Sicilië promoten. In ruil daarvoor zou Andreotti
elangen van de Cosa Nostra beschermen, en zijn invloed
€;nden ten gunste van aangeklaagde maffiabazen. Een
s is overigens niet snel te verwachten. Vanaf 18 mei is de
liging aan de beurt.
tFéin verwerpt Brits-Iers plan
Sinn Féin, de politieke vleugel van het Ierse Republi-
ise Leger (IRA), heeft gisteren de Brits-Ierse voorstellen voor
Sloorbreken van de impasse in het vredesproces voor
rd-Ierland verworpen. De plannen zijn volgens de partij
poging om te tomen aan het Goede-Vrijdagakkoord uit
i'. De gesprekken over het vredesproces werden op 1 april
ischort tot volgende week dinsdag. Doel is de vorming van
[oord-Ierse regering. Grootste geschilpunt blijft ontwape-
van de IRA. De protestantse unionisten eisen dat de bewe-
wapens inlevert, voordat Sinn Féin ministerszetels in-
Omt. Het Brits-Ierse plan behelst daarom een symbolische
dracht van wapens. IRA en Sinn Féin willen echter dat er
ct en zonder voorwaarden een regering wordt gevormd.
H
Inl
tAN_i De Iraanse justitie is bereid de vorig jaar ter dood ver-
r> leelde Duitse zakenman Helmut Hofer op een borgtocht
350.000 gulden vrij te laten. Dat zei Hofers advocaat giste-
fl/a De Duitser zou morgen vrij kunnen komen. Hij werd in
briember 1997 opgepakt, omdat hij als niet-moslim seksueel
iet zou hebben gehad met een moslimvrouw. Zij werd tot
lerd zweepslagen veroordeeld. In februari had het Iraanse
gerechtshof het doodvonnis tegen Hofer al vernietigd, en
lossier naar een andere rechtbank gestuurd voor een nieu-
iordeling. Het doodvonnis leidde vorig jaar tot een diplo-
ieke rel tussen de Bondsrepubliek en Iran.
rkse gouverneur gewond bij aanslag
tKiRDe gouverneur van de zuidoostelijke Turkse provin-
[akkari is gisteren lichtgewond geraakt door een zelfmoord-
ig. Dat hebben de autoriteiten in Diyarbakir gemeld. Zijn
feur en de dader, die zich met explosieven op zijn lichaam
r de auto van de gouverneur wierp, kwamen om het leven,
en andere mensen raakten gewond. In het zuidoosten van
ije wonen vooral Koerden. Bij een andere zelfmoordaan-
het gebied, op maandag, raakte de gouverneur van de
chte rincie Bingol lichtgewond. Die aanslag werd opgeëist door
n ïangers van de gearresteerde Koerdenleider öcalan.
jider weer gouverneur van Karinthië
wei enfurt De extreemrechtse politicus Jörg. Haider is gisteren
ze r de tweede keer gekozen tot gouverneur van de Oostenrijk-
40 trovincie Karinthië. Haider won een maand geleden de pro-
iale verkiezingen, maar het regionale parlement moest nog
9. d issen wie de post van minister-president zou gaan bekle
de d Haider heeft zijn verkiezing voor een deel te danken aan de
P ;ervatieve Volkspartij. De partij van de vorige premier van
i nthië onthield zich van stemming, waardoor Haider al in de
ijkd; te ronde een absolute meerderheid kreeg. Haider was tien
geleden ook al premier van Karinthië, maar werd toen weg-
1 emd omdat hij de aanpak van de werkloosheid door de na-
TJ™ iad geprezen.
Van Aartsen staat binnen Europese Unie alleen in streven naar sport- en olieboycot
De Europese Unie scherpt de handels- en luchtvaartbe
perkingen tegen Joegoslavië niet aan. Uitbreiding van de
economische sancties met een olieboycot - die Milose
vic' militaire apparaat zwaar zou treffen - is helemaal
niet aan de orde. Een oproep daartoe door minister Van
Aartsen van buitenlandse zaken kon gisteren in Luxem
burg alleen rekenen op de steun van Denemarken.
LUXEMBURG MARC PEEPERKORN
CORRESPONDENT
Volgens Van Aartsen zijn scher
pere economische maatregelen
tegen Joegoslavië geen overbo
dige luxe, daar eerder afgespro- luchthaven al een halfjaar gele
ken sancties regelmatig worden
ontdoken. Zo vliegen British
Airways, Lufthansa, Air France,
Austrian Airlines en Olympic
(Griekenland) nog steeds op
Belgrado, terwijl Europa die
den in de ban heeft gedaan.
Naast naleving van eerdere
afspraken bepleitte Nederland
nieuwe strafmaatregelen tegen
Joegoslavië: een sportboycot,
stopzetting van leningen en een
olieboycot. Het geeft volgens
Van Aartsen immers geen pas
de NAVO olieopslagplaatsen te
laten bombarderen, als tegelij
kertijd de aanvoer doorgaat.
Italië en Frankrijk wilden
daar echter niets van weten. Zij
stelden dat uitbreiding van de
boycotacties ook omringende
landen als Roemenië, Kroatië
en Bulgarije zal treffen. Daar
naast vrezen Italië en Grieken
land een toename van de
smokkel via hun grens- en kust
plaatsen. De EU-ministers hiel
den de mogelijkheid van stren
gere sancties wel open in hun
Kosovo-verklaring, maar de uit
werking daarvan zal nog maan
den duren.
Over de financiële adoptie'
door de EU van honderddui
zend Kosovaarse vluchtelingen
in Albanië kwamen de minis
ters evenmin een stap verder.
De lidstaten zijn het eens over
het principe, maar een verdeel
sleutel - hoeveel vluchtelingen
neemt iedere lidstaat voor zijn
rekening - moet de komende
weken worden uitgewerkt.
Wel gaat de EU akkoord met
550 miljoen gulden extra steun
voor Albanië, Macedonië en
Montenegro. Dat is overigens
maar een fractie van wat deze
landen vragen. Om op de lan
gere termijn Balkan-oorlogen te
voorkomen, streeft de EU naar
een Stabiliteitspact voor zuid
oost-Europa. In dit ambitieuze
plan moeten de EU en andere
organisaties het gebied econo
misch en politiek weer overeind
helpen.
UNHCR waakt Servië verwijt alliantie verwoesting van scholen, kerken en bedrijven
RUSWUK ANP
De VN-vluchtelingenorganisa
tie UNHCR waakt momenteel
over het lot van 22,7 miljoen
vluchtelingen in 140 landen. De
organisatie, nu vooral in beeld
op de Balkan, heeft kantoren in
122 landen. Het hoofdkwartier
staat in het Zwitserse Genéve.
In totaal heeft de UNHCR cir
ca 5.600 mensen in dienst. Ze is
daarmee een van de grootste
humanitaire organisaties ter
wereld. Ruim 80 procent van de
medewerkers zijn actief 'in het
veld'. De organisatie ontving
twee maal de Nobelprijs voor
de Vrede.
De UNHCR is opgericht door
de Algemene Vergadering van
de Verenigde Naties in 1951. De
taak bestond toen vooral uit de
herbehuizing van de 1,2 mil
joen Europese vluchtelingen uit
gevolg van de Tweede Wereld
oorlog. Nu is de organisatie on
der meer ook werkzaam in het
Midden-Oosten, Afghanistan,
Vietnam, Myanmar, Rwanda en
Guatemala.
Het doel van de UNHCR is
het bieden van bescherming en
assistentie aan vluchtelingen en
aan het uitwerken van duurza
me oplossingen na afloop van
crises in de wereld. In 1998 was
het budget 2,2 miljard gulden.
Omgerekend komt dit neer op
bijna duizend gulden per
vluchteling. Op elke vierdui
zend vluchtelingen is er één
UNHCR-medewerker.
De fondsen komen vrijwel
geheel uit donaties van overhe
den, niet-gouvemementele or
ganisaties en individuen.
Journalisten in Pristina bekijken de puinhopen van wat volgens Joegoslavië een burgerdoel was. De NAVO beschuldigt Belgrado ervan de vernie
lingen zelf te hebben aangericht. foto reuters
RUSWUK» ANP
In het weckend belt u al voor 2 cent per minuut binnen
dan u denkt. Want de regio is het gebied met uw ei
netnummers. In onderstaande tabel geven wij u e
regio. En uw regio is groter
;n alle aangrenzende
de huidige t
BelBasis
BelPlus
Gesprekskosten
per minuut
per minuut
Nederland, binnen de regio
overdag van 8.00 tot 20.00 uur
's avonds van 20.00 tot 0.00 uur
zaterdag, zondag en elke nacht van 0.00 tot 8.00 uu
Nederland, buiten de regio
overdag van 8.00 tot 20.00 uur
's avonds en in het weekend
6,0 cent
r 2,0 cent
12,5 cent
6,25 cent
6,0 cent
2,0 cent
4,69 cent
Hel starttarief per gesprok is 10 cent Alle tarieven zi|n inclusief 17.5%
BTW Deze tarieven hebben b.tr.kk
ng op het vast. telefoonnet
De NAVO-bombardementen op
Joegoslavië zijn volgens het mi
nisterie van informatie in Bel
grado vooral gericht op burger
doelen. Meer dan 150 scholen
en universiteiten en ongeveer
5.000 kloosters, kerken en mos
keeën zouden volgens een gis
teren verspreid officieel com
muniqué zware schade hebben
opgelopen.
Door de verwoesting van on
derwijsinstellingen, crèches en
dagverblijven kunnen volgens
de officiële opgaven zeker
800.000 kinderen geen les krij
gen en is kinderopvang nage
noeg onmogelijk. Door de ver
nietiging van zeker tachtig fa
brieken hebben ongeveer een
half miljoen mensen hun werk
verloren. Meer dan twee mil
joen mensen zijn daardoor vol
gens het ministerie zonder in
komen komen te zitten.
De Serviërs noemen een
reeks voorbeelden van woens
dagnacht. Er waren toen explo
sies in de buurt van de grote
ziekenhuizen in Belgrado, en
het centrum van Cuprija zou
zijn verwoest door zes raketten.
Het communiqué maakte daar
naast melding van de zwaarste
bombardementen op de Koso
vaarse hoofdstad Pristina tot nu
toe. Er zouden veel burger
slachtoffers zijn gevallen.
De NAVO en de Amerikaanse
regering hebben gisteren met
kracht ontkend dat er op bur
gerdoelen wordt gemikt. Beel
den van verwoestingen in Pris
tina, vastgelegd door uitgeno
digde Westerse journalisten, la
ten volgens de alliantie en Was
hington zien welke verwoestin
gen de Serviërs er zelf hebben
aangericht.
De Amerikaanse regerings
woordvoerder Rubin noemde
die vermeende tactiek 'laag'.
Volgens hem worden ook elders
civiele gebouwen door het Joe
goslavische leger zelf verwoest,
nadat er raketten of bommen
op militaire doelen in de buurt
zijn neergekomen. Zo kan de
NAVO zwart worden gemaakt.
Fransen zouden
NAVO-geheimen
laten uitlekken
LONDEN ANP
De NAVO houdt enkele hoogst
geheime militaire plannen voor
Frankrijk verborgen, omdat de
Verenigde Staten vrezen dat zij
anders worden doorgesluisd
naar de Joegoslavische rege
ring. Dat bericht de Britse krant
The Daily Telegraph op gezag
van een hooggeplaatste wester
se defensiefunctionaris.
Hoewel Frankrijk de houding
van de NAVO jegens de Joego
slavische president Milosevic
steunt, bestaan er in Washing
ton zorgen over een 'militaire
as' tussen Parijs en Belgrado.
De angst is mede ingegeven
door de arrestatie, vorig jaar,
van een Franse majoor op het
NAVO-hoofdkwartier. Hij wordt
verdacht van het lekken van
plannen naar Belgrado.
Eerder is een andere Franse
officier ervan beschuldigd dat
hij een plan om de vroegere
Bosnisch-Servische leider Ra
dovan Karadzic te arresteren
aan de Bosnische Serviërs had
verraden.
Frankrijk trok zich in 1966 te
rug uit de militaire organen van
de NAVO, omdat het zijn kern
wapens niet onder gezag van de
alliantie wilde brengen. Het
land bleef wel lid van de politie
ke NAVO-structuur. In 1996
hervatte Frankrijk de deelname
aan enkele militaire organen.
Tribunaal vraagt
weer om bewijs
oorlogsmisdaden
DEN HAAG-WASHINGTON ANP-DPA
Gabrielle Kirk McDonald, de
president van het Joegoslavië-
tribunaal in Den Haag, heeft de
internationale gemeenschap
gisteren opnieuw gevraagd te
komen met bewijzen voor ver
meende oorlogsmisdaden in
Kosovo. De vraag van het tribu
naal staat in een brief aan de
ministers van buitenlandse za
ken van de NAVO-lidstaten.
McDonald vroeg al eerder om
medewerking van de interna
tionale gemeenschap. Daarna
hebben diverse NAVO-lidstaten
zich bereid getoond gegevens
aan het tribunaal door te spe
len. Het hernieuwde verzoek
lijkt dan ook vooral bedoeld om
de druk op de ketel te houden.
Het tribunaal heeft volgens Mc
Donald 'actieve steun' nodig
om oorlogsmisdaden te kunnen
onderzoeken en daders te kun
nen vervolgen.
De Verenigde Staten hebben
al gehoor gegeven aan de op
roep van McDonald, door be
wijsmateriaal van Servische
oorlogsmisdaden in Kosovo
naar Den Haag te sturen. Giste
ren kregen journalisten in Was
hington luchtopnames te zien
van verwoeste Albanese dorpen
in de provincie, waar volgens
ooggetuigen massa-executies
hebben plaatsgevonden.
BRAZDE-SKOPJE «CEES VAN DER LAAN
Zijn schoenen verloor hij toen
de Macedonische politie hem
de bus in joeg. Zijn vader, moe
der en vijf zusters raakte hij ook
kwijt. „We werden geslagen en
onze bagage werd weggesme
ten. We werden als vee de bus
in gejaagd", vertelt de 23-jarige
Blgrim Gjata, een vluchteling
uit de Kosovaarse hoofdstad
Pristina. Hij staat in het im
mense vluchtelingenkamp
Brazde bij Skopje voor zijn tent,
op blote voeten.
„Ik heb niets meer. Het maakte
de politie niets uit of de families
uit elkaar werden gerukt, als we
de bus maar in gingen", zegt
Blgrim. Veel vluchtelingen ver
tellen een vergelijkbaar verhaal.
De Macedonische autoriteiten
brachten begin deze week met
harde hand tienduizenden
mensen uit het niemandsland
bij de grensovergang Blace naar
vluchtelingenkampen. Ze had
den toen al dagen in de open
lucht gebivakkeerd, onder mi
serabele omstandigheden.
Honderdtwintig bussen met
9.200 vluchtelingen reden in
het holst van de nacht van
dinsdag op woensdag naar
buurland Albanië, zonder dat
de Kosovaren wisten waar ze
heen gingen. Anderen werden
op vliegtuigen naar Turkije ge
zet, terwijl ze dachten naar
Duitsland te gaan.
De VN-vluchtelingenorganisa
tie UNHCR en het Internatio
nale Rode Kruis hebben de wij
ze waarop de evacuatie is uitge
voerd scherp veroordeeld, ook
al waren de leefomstandighe
den in Blace uiterst miserabel
en was er kans op epidemieën.
De UNHCR schat bovendien
dat zeker 10.000 vluchtelingen
'kwijt' zijn, en eist dat Macedo
nië opheldering verschaft.
De Albanees Aliza Skender ver
telt dat er ook acht bussen naar
het vluchtelingenkamp Brazde
kwamen om mensen op te ha
len, en dat de vluchtelingen te
horen kregen dat ze naar Duits
land konden. „Een dag later
kregen we een telefoontje dat
ze in Albanië zaten. Niemand
durft meer met een Macedoni
sche bus te gaan, alleen onder
begeleiding van de NAVO of het
Rode Kruis", zegt hij.
De woede over het gedrag van
de Macedonische politie is
groot in het vluchtelingen
kamp. Burim Demiri is bij de
evacuatie geslagen, en zijn va
der raakte vijf tassen bagage
kwijt. „De Macedonische agen
ten zijn net zo erg als de Ser
viërs. Ik wil naar Albanië. Daar
zitten onze broeders."
Vluchtelinge Elife Krasnigi was
studente in Pristina. Ze werkt
nu als vertaalster voor een
hulporganisatie. „Iedereen
komt naar ons met vragen over
familie. De een zit in Turkije, de
ander in Duitsland. Je hoort
verhalen over kinderen die in
Noorwegen zijn, terwijl hun va
der nog hier in een kamp zit.
Anderen kregen te horen dat ze
naar Duitsland gingen, en von
den zichzelf terug in Bulgarije
of Roemenië. Het is onmense
lijk. Ze hebben een ongelofelij
ke paniek gecreëerd."
Er kwam dan ook niets terecht
van het UNHCR-plan om de
vluchtelingen vanuit het nie
mandsland over te brengen
naar kampen, en hen vervol
gens te registreren. UNHCR-
medewerker Jakub Boratynski
verwacht daarom dat het nog
een uiterst ingewikkelde en tijd
rovende klus zal worden om fa
milies te herenigen. De VN-or-
ganisatie beschikt in het zeker
20.000 mensen tellende kamp
slechts over drie buitenlandse
De 'T' die de Macedonische autoriteiten op de hand van deze jongen hebben gezet, staat voor Turkije. Dit
vluchtelingetje was een van velen die gisteren vanuit het kamp Brazde tegen hun zin in per bus naar het
vliegveld, en van daar naar andere landen werden gebracht. foto ap ryan remiorz
en vijf lokale medewerkers.
De Britse NAVO-militairen die
het kamp hebben gebouwd,
zijn inmiddels wel begonnen
met een eerste vorm van regi
stratie. Alle tenten hebben een
nummer gekregen. Vervolgens
zijn de bewoners van de tenten
aan de beurt. „Wij beginnen
binnenkort ook met registratie,
en het Rode Kruis zal de fami
lies moeten zoeken. Maar een
voudig zal het niet zijn", ver
wacht Boratynski.
Macedonië verzet zich overi
gens fel tegen de kritiek op zijn
chaotische en soms ook hard
handige behandeling van
vluchtelingen. De ontruiming
van Blace was hard nodig, zeg
gen ze. De UNHCR kan volgens
Macedonië bovendien niet tel
len. Er zouden geen vluchtelin
gen zoek zijn. Een betrouwbaar
beeld van de aantallen vluchte
lingen is echter niet te krijgen,
ook al omdat veel Kosovaren in
Blace nooit zijn geregistreerd.
Ook weten buurlanden als Al
banië niet precies hoeveel men
sen er uit Macedonië zijn geko
men. De Franse majoor C. de
Kiercabieg, werkzaam in het
7.000 vluchtelingen tellende
kamp Stenkovec, kan wel mee
voelen met het standpunt van
Macedonië, ook al keurt hij de
brute inzet van de politie niet
goed. „Het niemandsland bij
Blace was een hel. Er konden
epidemieën uitbreken, en de
UNHCR reageerde erg traag.
Het ging er bij de ontruiming
hard aan toe, zeker, maar dom
was het niet."
