Zalm wil volgend jaar
4,8 miljard bezuinigen
'NAVO wint, maar actie komt te laat'
'Te veel spontane inzamelingen voor Kosovo'
Sloop voor Betuwelijn
mfflSfök'
herinnering
album
Rechter moet meer in
de maatschappij staan
Binnenland
Justitie staakt vervolging
overige Urka-verdachten
iie sluit inzet Apaches niet uit
den haag gpd
Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) zien liever geld
De Samenwerkende Hulporga
nisaties (SHO) zitten in hun
maag met de vele spontane in
zamelingsacties die in Neder
land voor de vluchtelingen in
Kosovo worden georganiseerd.
Her en der springen actiecomi
tés uit de grond die dekens, kle
ding of voedselpakketten inza
melen. De SHO verwacht dat
veel van die spullen nooit bij de
vluchtelingen zullen aanko
men. De SHO ziet dan ook lie
ver dat particulieren alleen geld
geven via giro 555.
De hulporganisaties noemen
de betrokkenheid van de Ne
derlandse bevolking 'hartver
warmend', maar wijzen erop
dat de noodhulp vooral gericht
is op de eerste levensbehoeften:
eten, drinken, medische voor
zieningen, onderdak. De orga
nisaties kunnen de verwerking
en de verzending van de door
particulieren ingezamelde goe
deren niet voor hun rekening
nemen.
Bovendien zijn de ingezamel
de spullen niet altijd geschikt
voor de vluchtelingen. Zo koopt
de SHO zelf dekens in Scandi
navië, die in speciale, makkelijk
vervoerbare pakketjes worden
geleverd.
Particuliere inzamelaars zijn
ook niet in staat om het vervoer
naar Macedonië of Albanië te
organiseren, zegt woordvoerder
Boudewijn Faber. Hij wijst erop
dat er in het grensgebied van
Albanië maar één landingsbaan
is, dat vrachtvervoer over de
weg nagenoeg onmogelijk is en
er maar een haven is waar goe
deren kunnen worden aange
voerd.
li ('1
264 blz's met 400 foto's
slechts 39,90
KOSMOSZ&K BIJ BOEKHANDEL EN WARENHUIS
)p c
ataierlandse defensiestaf sluit niet uit dat Nederlandse Apa-
iar. jrden ingezet bij acties in Joegoslavië. Tot nu toe heeft
3 alleen Amerika gevraagd om Apaches te leveren. Ne-
heeft een squadron van twaalf 'lease-Apaches'. Die zijn
,CUI Amerikanen geleend in afwachting van de levering van
aPrifestelde Apaches van het nieuwste Delta-model later dit
in gpn van de twaalf staan op de basis Gilze-Rijen, twee van
it E#tf°P SFOR-basis in Tuzla, Bosnië,
ees'
'^idje bij landing vliegtuig
tentM Na de landing op Schiphol is vrijdagochtend brand
in onder de linker vleugel van een F-100 passagierstoe-
KLM/UK uit East-Midlands. Er deden zich geen per-
ke ongelukken voor, aldus een woordvoerster van de
|e brandweer stond paraat aan de startbaan en kon het
[el doven, aldus de woordvoerster. De oorzaak van de
nog niet bekend. Het vliegtuig kon niet verder taxiën
terminal en moest worden weggesleept. De 69 passa-
esten op de landingsbaan overstappen in bussen die
de gate brachten.
inln gehandicapten beneden peil
*,aaifcBijna de helft van de afzonderingsruimtes voor ver-
jijk gehandicapten voldoet niet aan de wettelijke eisen.
6 |ites zijn slecht geventileerd, onhygiënisch en te klein.
L^Jcludeert de Inspectie voor de Gezondheidszorg. Slechts
°Vocent van de 132 instellingen voor verstandelijk gehan-
n' Sn heeft de afgelopen twee jaar maatregelen genomen
a<i ^Sfzonderingsruimtes te verbeteren. Vorig jaar zijn acht-
6^verstandelijk gehandicapten afgezonderd. Slechts een
^bljan de instellingen heeft criteria opgesteld waarin staat
6 Tfcr sprake is van ernstig gevaar en verzet. Ook acht ze het
m latbaar dat voor slechts 1777 van de 8000 mensen die zelf
rfher at z^n een ^es^ss'n8te nemen, de rechtspositie werd
genr'
3p .ogen viering 4-5 mei
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei wil de herdenking
Tweede Wereldoorlog dit jaar nadrukkelijk koppelen aan
Dg in Joegoslavië. De festiviteiten op Bevrijdingsdag zul-
fider uitbundig zijn dan in voorgaande jaren. Van twee
jaties is bekend dat zij hun herdenkingsoptochten heb-
jelast. De Bussum Bridgehead, de grootste militair-histo-
nanifestatie van ons land, gaat niet door omdat de orga-
let nu niet passend vindt 'om geüniformeerd en bewa-
r""fe straat op te gaan'. De Stichting Deventer Revisited
•am ^eeste^jlce Parade met oude legervoertuigen afgelast.
«nervragen over Iegionella
iy!ic-BERCEN op zoom Een 58-jarige ziekenhuispatiënt in
"op Zoom is besmet geraakt met de legionallabacterie.
;evreesde veteranenziekte kan veroorzaken. Volgens het
mis Lievensberg is dat gebeurd in een douche. WD-Ka-
ïn willen opheldering over de besmetting. Ze vragen mi-
lorst van Volksgezondheid of de besmetting te wijten is
:uinigingen op de gezondheidszorg, waardoor renovatie
oude ziekenhuis is uitgebleven. De directeur patiënten-
11 zelf dit verband niet leggen. Hij efkent wel dat zijn zie-
is kampt met verouderde boilers en waterleidingen en al
vacht op geld van de minister om met renovatie te kun-
sginnen. De besmetting van de bewuste douche is de der-
in korte tijd dat de legionellabacterie in het ziekenhuis
inden.
Minister pessimistischer dan CPB
De overheid moet dit jaar 2 miljard en volgend jaar 4,8
miljard gulden bezuinigen. Uit een brief aan het kabinet
van minister Zalm van financiën blijkt dat de tekorten bij
de overheid volgend jaar nog wat hoger uitvallen dan
verwacht. Het kabinet buigt zich vandaag over de 'Ka
derbrief waarin Zalm aangeeft waar hij in 1999 en 2000
tegenvallers in de uitgaven ziet.
De grootste tegenvaller wordt
volgend jaar verwacht door een
groeiende toestroom van asiel
zoekers. Dit zal 2,2 miljard extra
vergen. Daarnaast begint door
de verminderde economische
groei in de loop van dit jaar de
banenmachine te haperen en
zullen meer mensen een be
roep doen op de sociale zeker
heid. Andere tekorten ontstaan
omdat de zorg en de ambtena
rensalarissen duurder uitvallen.
Zonder bezuinigingsmaatre
gelen zou het financieringste
kort van het Rijk volgens Zalm
dit en volgend jaar dicht bij de
twee procent uitkomen. Vorig
jaar was het tekort sinds een
kwart eeuw niet zo laag: 0,7
procent.
Minister Zalm komt in zijn
berekeningen nog wat negatie
ver uit dan het Centraal Plan
bureau, dat deze week even
eens zijn verwachtingen uit
sprak over 1999 en 2000. Zo
komt Zalm met een nog lagere
inflatie dan het CPB. Zou de in
flatie hoger uitvallen, dan wor
den de financiële problemen
van de overheid meteen klei
ner.
De minister stelt voor een re
servepotje van een miljard aan
te spreken. Daarnaast kunnen
de ministeries hun uitgaven
versoberen. Concrete ingrepen
suggereert Zalm niet. De drie
regeringspartijen hebben al
aangegeven welke uitgaven
voor hen heilig zijn. De WD wil
geen bezuinigingen op Defen
sie, de PvdA weigert te bespa
ren op zorg evenals D66, en die
laatste partij wil ook onderwijs
en milieu ontzien.
Hoe de bezuinigingen voor
dit jaar worden ingevuld, be
sluit het kabinet volgende week.
De precieze bezuinigingen in
2000 worden bekend op Prins
jesdag bij het presenteren van
de Miljoenennota.
haarlem john oomkes
De zaak-Etienne Urka is in juri
dische zin definitief afgerond.
Nadat /iet Amsterdamse ge
rechtshof de vermeende drugs
groothandelaar en vier belang
rijke verdachten vorige week
vrijsprak, heeft het Openbaar
Ministerie (OM) gisteren beslo
ten zelf de vervolging van twin
tig overige verdachten te sta
ken.
Justitie in Haarlem heeft de
conclusie getrokken dat ze niet
in staat is wettig en overtuigend
bewijs te leveren voor hun be
trokkenheid bij drugshandel en
lidmaatschap van een criminele
organisatie. Het Haarlemse OM
denkt niet dat er sprake is van
een geschonden blazoen. Pers
officier Hemmes-Boender: „Er
is in de zaak-Urka een hoop
werk gestoken en het heeft jam
mer genoeg tot niets geleid. Dat
komt hard aan, maar het is
geen deuk in het imago van het
parket." Het jarenlange onder
zoek kostte meer dan dertig
miljoen gulden.
De afloop van de zaak, die
zich in grote aandacht van de
media mocht verheugen, heeft
volgens Hemmes-Boender ge
volgen voor de wijze waarop er
in grote drugszaken wordt gere
chercheerd. „Maar het feit dat
nu Urka en zijn mensen de
dans lijken te ontspringen, kan
geen reden zijn om grote crimi
nele organisaties niet meer aan
te vatten. De zaak-De Hakke
laar is een voorbeeld waar ver
volging wel tot een veroorde
ling heeft geleid."
>n 'Uw op Euro lijst klein christelijk
se p'
eren&Ê-t Op de gezamenlijke lijst van de Eurofractie van RPF,
or dÏGPV staat voor het eerst een vrouw. De kandidatuur- is
Weidelijk, want de SGP is principieel tegen actieve deelname
t jn politiek door vrouwen. Als zij daadwerkelijk wordt ver
jaar! zeggen de drie partijen de samenwerking op. Gezien het
guidt A. Hoek- van Kooten (RPF) op de zestiende plaats staat
jhejijst is dat niet waarschijnlijk. Die mogelijkheid bestaat al-.
ots is ze voldoende voorkeurstemmen zou vergaren. RPF,
j vvffi»1GPV hebben nu samen twee zetels in het Europarle-
:e fftDe SGP is tegen vrouwen in de politiek,
ïoor
WB vindt 112 niet goed
jenai
■rsef>am» De kwaliteit van het alarmnummer 112 in Europa
bij It dringend verbetering. Capaciteitsgebrek, taalproble-
3Ct J) doorverwijzing naar andere noodnummers doen vaak
rmajfk aan het spoedeisende karakter van noodtelefoontjes.
Vatcli de ANWB tijdens een conferentie over het Europese
nummer 112 in Amsterdam. In de Europese Unie is 112
twee jaar het algemene alarmnummer, maar in Grieken-
Doet het nog worden ingevoerd. Landen buiten de Euro-
raatlnie maken nog gebruik van eigen alarmnummers. Taal-
dieftnen leidden tot de dood van een toerist in het Franstali-
jandBvan België. De 112-centralist verstond de Nederlandse
■latelaag van een medetoerist niet, zodat hulpverlening te laat
derhhg kwam. De ANWB bepleit een meertalige bezetting van
sta£entrales om dit soort problemen te voorkomen,
one!-
^fangene mag AOW houden
enerjfcSj Een bejaarde die in de gevangenis belandt mag zijn
RS Sliitkering houden en hoeft niet, zoals in een verzorgings-
ït Ptpleeghuis, een eigen bijdrage te betalen. Dat bleek giste-
sgelde Tweede Kamer. Een meerderheid gaat akkoord met
of ffet die bepaalt dat wie in de gevangenis belandt geen recht
iet pp een sociale uitkering. Dat gold al voor de bijstand en de
i. Din daar komt nu de WAO bij. Maar dit geldt niet voor de
chte Het heffen van een eigen bijdrage vergt zoveel ingewik-
:m administratie, dat zo n regeling meer gaat kosten dan die
iaa;fert. Het gaat om zo'n 40.000 gevallen per jaar, en voor het
indeèdeel om korte straffen,
khijj
bhoejude met telefoonkaarten
k hejlÊEN. Het Landelijke Recherche Team (LRT) heeft gisteren
jevenannen aangehouden wegens fraude met telefoonkaarten.
eet[lDordrecht opgepakte mannen van 42, 39 en 28 jaar wor-
I verdacht van het illegaal opwaarderen en verkopen van te-
s ScPkaarten. Het LRT en justitie troffen bij huiszoeking in een
Ik fiig grote sommen geld, duizenden telefoonkaarten en valse
Iweèienten aan. Daarnaast nam de politie enkele computers
n heftware voor het opwaarderen van de telefoonkaarten in
visefe Het is voor het eerst dat dergelijke apparatuur in handen
via f Nederlandse politie en justitie is gekomen,
ibedr
chul
gen duidelijk formuleren. Een
rechter moet in staat zijn in hel
dere bewoording uit te leggen
waarom iemand wordt veroor
deeld. ..Als hij dat niet kan
moet hij een ander vak kiezen",
oordeelde W. Breedveld, hoofd
docent Politiek en Massacom
municatie. Volgens Breedveld
moet een rechter zich meer
mengen in het publieke debat.
De oproep van Breedveld ten
spijt mengden de in Utrecht
aanwezige rechters zich giste
ren nauwelijks in het forumde
bat. Prikkelende stellingen van
forumleidster Hanneke Groen
teman - „Ik ken advocaten en
enkele officieren van justitie in
Nederland maar slechts een
rechter, de rijdende rechter" -
inspireerden de rechters nau
welijks tot commentaar.
Een Rotterdamse kanton
rechter onthulde dat zij pas na
toestemming van de president
van de rechtbank met de pers
mocht praten. Er is momenteel
absoluut geen vertrouwens
band tussen rechterlijke macht
en de pers. Een rechter is vol
gens J. Verburg, voorzitter van
de Nederlandse Vereniging
voor Rechtspraak, snel bang
verkeerd te worden begrepen.
Dat verklaart voor een deel hun
terughoudendheid.
Verburg wees er verder op
dat geruchtmakende drugsza
ken als die tegen Etiënne Urka
doen geen goed aan het imago
van de rechterlijke macht bij
het grote publiek. De vele fiets
diefstallen zijn niet goed te ma
ken met aandachtstrekkers
waarin veel energie wordt ge
stoken. Zeker als grote drugs
dealers ook nog eens vrij ko
men door juridische spitsvon
digheden.
Verburg, tevens vice-presi
dent van het Haagse Gerechts
hof, bepleitte bovendien meer
landelijke richtlijnen voor op te
leggen straffen. Als voor zware
mishandeling in het noorden
drie maanden cel wordt opge
legd en in de Randstad zes, is
de rechtsgelijkheid in het ge
ding. Dat, zo meent hij, ver
groot de kloof tussen rechterlij
ke macht en samenleving.
barendrecht In Barendrecht-noord wordt druk gewerkt aan het vrijmaken van de route voor de Betuwelijn. Tientallen huizen moeten er verdwij
nen voor de komst van de spoorverbinding voor goederenvervoer naar Duitsland. De meeste bewoners hebben het gebied al verlaten. Op de
voorgrond een achtergebleven vogelhuisje. foto anp jos wesdijk
Voorhoeve legt studenten uit waarom de lessen uit het verleden worden genegeerd
Milosevic is voor de luchtaanvallen op Joe
goslavië nog niet door de knieën gegaan,
maar de NAVO gaat de oorlog winnen.
„Democratieën gaan wat moeizaam over
tot het gebruik van geweld, maar als het
eenmaal zover is dan zetten ze ook door",
zo hield oud-minister Voorhoeve gister
avond een gehoor van Leidse studenten
voor. „De NAVO zal nu doorgaan tot de
wortel van het kwaad." Waarmee de pro
blemen op de Balkan overigens niet zullen
zijn opgelost, want je kunt de verjaagde
Kosovaren moeilijk vragen terug te keren
onder Servisch bestuur. „Dat is als de jo
den in 1944 vragen of ze weer in Duitsland
willen gaan wonen."
Voorhoeve gaf grif toe dat eerdere actie
ten behoeve van Kosovo een stuk eenvou
diger zou zijn geweest en waarschijnlijk het
huidige vluchtelingendrama goeddeels had
kunnen voorkomen. Maar uit de lessen van
het verleden wordt zelden lering getrokken,
aldus de man die als minister van defensie
in het vorige kabinet de verantwoordelijk
heid droeg voor het drama van Srebrenica
in 1995, waar de moslimbevolking onder de
ogen van Nederlandse VN-militairen door
de Serviërs werd verdreven en vermoord.
Dat hij in oktober 1994 de Bosnische re
gering had voorgesteld om de bevolking
van Srebrenica preventief te verplaatsen,
was destijds resoluut van de hand gewezen.
Net zoals dat eerder was gebeurd met plan
nen van de Britse bemiddelaar Lord Owen
om de burgeroorlog in Joegoslavië te be
ëindigen. „Dat zou meewerken aan etni
sche zuivering zijn, en dat is ook zo. In de
politiek moet echter wel eens gekozen wor
den tussen hoge principes en mensenle
vens."
Voorhoeve, thans weer gewoon WD-Ka-
merlid en in deeltijd hoogleraar bestuurs
kunde te Leiden, beet gisteren het spits af
in een reeks van vijf lezingen over het the
ma Oorlog en Vrede van de Studentenver
eniging voor Internationale Betrekkingen
(SIB) en het Studium Generale van de Uni
versiteit Leiden. Zijn betoog dat conflictbe
heersing meestal faalt, was weinig hoophol,
Joris Voorhoeve tijdens zijn lezing gisteravond
voor Leidse studenten, foto taco van der eb
maar gestoeld op feiten.
„Momenteel woeden er ongeveer 35 ge
wapende conflicten in de wereld, waarvan
sommigen al jaren voortduren en ondanks
twee tot drie miljoen doden, zoals in Zuid-
Sudan, nauwelijks aandacht krijgen. Het
menselijke leed en de grote schade die deze
oorlogen aanrichten, zouden natuurlijk
door preventieve politiek en diplomatie
voorkomen moeten worden. Toch leert de
praktijk steeds opnieuw dat de internatio
nale politiek vrijwel altijd achter de feiten
aan loopt en regeringen en internationale
organisaties er niet in slagen grote, vaak
min of meer voorspelbare rampen met
enorme aantallen slachtoffers te voorko
men."
Dat dit niet lukt, heeft volgens Voorhoeve
verschillende oorzaken. Zo zijn conflicten
niet nauwkeurig te voorspellen, waardoor
waarschuwende deskundigen kunnen re
kenen op schouderophalen in plaats van
actie. Toen Voorhoeve in zijn nadagen als
minister voorstelde in het noorden van Al
banië NAVO-troepen te legeren om de ont
wikkelingen in Kosovo te volgen en alvast
enige infrastructuur aan te brengen, werd
dit door een collega-minister uit 'een veel
groter EU-land', weggehoond omdat het
'juist vluchtelingen zou aantrekken'.
Verder werken internationale organisa
ties als de Verenigde Naties te traag door de
vele onderlinge tegenstellingen, zijn de de
mocratische landen te humaan om hard te
kunnen optreden (zoals het voorbeeld van
de preventieve ontruiming van Srebrenica
laat zien), worden er pas militairen ingezet
als het te laat is, zijn veel landen zo huive
rig voor geweld dat ze maar blijven waar
schuwen (wat geldt voor Kosovo), hebben
ze onvoldoende daadkracht om hun drei
gementen om te zetten in maatregelen (wat
blijkt uit het feit dat slechts zesduizend
'blauwhelmen' in Bosnië werden ingezet te
bescherming van de 'veilige gebieden', in
plaats van de benodigde dertigduizend) en
vluchten ze in sancties op economisch,
sportief en cultureel gebied wat vaak juist
een averechts effect heeft (Saddam Hussein
en Milosevic zijn er alleen maar rijker van
geworden).
Conflictbeheersing door de internationa
le gemeenschap werkt niet. Voorhoeve
noemde het begrijpelijk dat Israël in 1990
een kerncentrale bij Bagdad heeft gebom
bardeerd. „De hele wereld sprak er schan
de van, maar het was waarschijnlijk heel
verstandig. Het atoomprogramma van Irak
raakte in elk geval flink achterop." Hij pleit
voor versterking van internationale organi
saties als de VN, NAVO, Europese Unie en
OVSE, en een leidende rol voor de Verenig
de Staten. „Maar de beperkingen en vertra
gingen die ik eerder noemde, kunnen he
laas niet worden weggeorganiseerd."
Zinloos geweld, Nederland
heeft er de mond van vol. Be
strijding van de criminaliteit,
iedereen heeft daar wel een
mening over. Maar uitgerekend
de mensen die er dagelijks mee
te maken hebben, de rechterlij
ke macht, zwijgen. Ivo Opstel
ten, burgemeester van Rotter
dam, stelde gisteren tijdens een
conferentie in Utrecht de vraag
of het geen tijd wordt dat rech
ters zich actief in de maat
schappelijke discussie gaan
mengen.
Opstelten riep de zittende
magistratuur op voeling te hou
den met de rechtvaardigheids-
gevoelens van de burger. Nu
kleeft er aan rechters te veel het
imago dat zij vanuit hun ivoren
torens neerkijken op het volk.
„Een rechter moet niet altijd
achter de stem des volks aanlo
pen, maar rechtspraak hoort
wel midden in de maatschappij
te staan", aldus Opstelten.
Het vertrouwen van de bur
ger staat of valt met het ver
trouwen in het rechterlijk appa
raat. En juist dat vertrouwen
neemt af, zo bleek eerder dit
jaar uit een opiniepeiling. Re
cente rechterlijke uitspraken in
de zaken van Meindert Tjoelker
en de vermeende drugsbaron
Etienne Urka leidden tot een
golf van publieke verontwaardi
ging. Is er een kloof tussen het
recht zoals het wordt toegepast
en zoals het door de burger
wordt ervaren? Dat was een van
de belangrijke vragen tijdens de
conferentie die gisteren in
Utrecht werd gehouden.
De Stichting Studiecentrum
Rechtspleging (SSR), onder
meer verantwoordelijk voor de
opleiding van rechters, gaf
daarmee een eerste aanzet tot
een breed debat over de vraag
of de rechtspraak nog wel vol
doende voelng heeft met de
maatschappij. SSR-rector P.
Broekhoven sprak de hoop uit
dat door het vergroten van we
derzijds begrip er geen kloof
ontstaat tussen burger en
rechtsstaat.
Een eerste stap zou kunnen
zijn dat rechters hun beslissin-
Doe mee aan
de waterschaps
verkiezingen.
Zie het verkiezingspakket dat
rond 14 april bi] u in de bus valt.
Omdat we
het water
op peil
houden...
