Nederland neemt Kosovaren op 'Het is een beetje kil geworden hier' Binnenland Weinige afwijkende geluiden PvdA'ers over Kosovo wél venijnig oonprins mag ïfinitief naar IOC )uterse geeft nog geen mmentaar op ontslag -«? ISDAG 7 APRIL 1999 CPD Ceassociei f sdrank moet goedkoper' Drie organisaties hebben vandaag in een open brief >t kabinet gepleit voor afschaffing van accijns op frisdran- e willen zo het alcoholgebruik in het verkeer terugdrin- eilig Verkeer Nederland (WN), de Consumentenbond en itionaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziek- rentie (NIGZ) strijden al jaren tegen de belastingheffing op ink, die Nederland als een van de weinige Europese lan- eeft. Koffie, thee, melk en drinkyoghurts zijn al jaren ac- rij in Nederland. Afgelopen jaar haalde het Rijk door de ïg op frisdranken, mineraalwaters, limonadesiropen en tensappen 440 miljoen gulden binnen. edoms Award voor Kennedy rurg De 'Roosevelt Four Freedoms Award' gaat dit jaar n enator Edward M. Kennedy. Kennedy dankt de onder- de ling aan zijn strijd voor algemeen weizijn en gelijke moge- jle jen voor alle Amerikanen, en voor zijn inzet voor de on- 3 akten over de hele wereld. Het Roosevelt Institute reikt les. beurtelings in Middelburg en New York, Freedoms 'e Is uit aan personen die zich voor de vier vrijheden hebben co >t, die president Roosevelt in 1941 essentieel noemde voor 1 ii «nsheid: de vrijheden van meningsuiting en geloof, en vrij- gvan gebrek en vrees. Eerder gingen de Awards naar aan anderen koning Juan Carlos van Spanje, de Israëlische er Perez, prinses Juliana, aartsbisschop Tutu en de Dalai ril ;4rderheid steunt luchtaanvallen Ea ^sch» Tweederde van de Nederlandse bevolking vindt dat AVO moet doorgaan met luchtaanvallen op Joegoslavië, zo ^3 uit een enquête in opdracht van het 'Brabants Dagblad'. 0Ift van de Nederlanders is voor het inzetten van grond ig ;n Uit de steekproef die gisteravond onder 250 mensen is iden, komt naar voren dat de helft van de bevolking de be- eving over Kosovo intensief volgt en ruim veertig procent en dan'. Van de ondervraagden is 47 procent voor op- n de regio van gevluchte Kosovaren, 48 procent vindt dat j telingen ook elders in Europa, dus ook in Nederland, on- k moeten krijgen. lii •ting op verzekeringen 1 lagz Verzekeringsbemiddelaars mogen de beloning die zij n gebruiken voor aanbiedingen en kortingen. De verzeke- r$remies die de consumenten betalen kunnen hierdoor ig. De verzekeraars, tussenpersonen, Consumentenbond nisters van Financiën en Economische Zaken hebben hier n afspraken over gemaakt. Het parlement moet de af- en nog goedkeuren. jol» Lawaaiige vliegtuigen gaan vanaf morgen op Schiphol fe uw flink meer luchthavengeld betalen. De luchthaven 1S met deze maatregel de grootste herriemakers te weren. jP' e toestellen betalen reeds veel hogere tarieven aan start - 1 dingsgelden. Sinds 1995 worden de toeslagen voor la- e vliegtuigen ieder half jaar met 50 tot 100 procent ver- Het aandeel van deze zogenaamde hoofdstuk 2-vliegtui- daardoor afgenomen tot circa een procent. Ook kleinere llen gaan meer betalen. De 20 procent korting voor bin- 3r( ndse vluchten vervalt. Volgens Schiphol strodkt dit niet en et streven om het gebruik van de trein te stimuleren als al- n 1 ief van het vliegverkeer. De luchthavenbelasting voor pas- s gaat met circa twee procent omhoog. •riemakers Schiphol betalen meer en irins Willem-Alexander r! definitief lid van het In- rot 3naal Olympisch Comité n Premier Kok heeft giste- een brief aan de Tweede laten weten dat de prins |n werkzaamheden 'een zal kunnen leveren aan ;omst van het zich ver- nd IOC'. :oonprins schortte in fe- zijn activiteiten op toen hevig in opspraak raak- len van de organisatie beschuldigd van fraude koping. Inmiddels heeft op een vergadering in ne maatregelen geno- im de corruptie aan te ;n met staatssecretaris ithart (sportzaken) con- r 1 rt Kok dat het IOC op er jke wijze heeft gerea- op de geconstateerde Hi )pen, en maatregelen §e enomen om herhaling in ^fomst te voorkomen, fractievoorzitter Mel- WD-leider Dijkstal kun- :h vinden in het besluit. )66-leider De Graaf vindt verstandig'. „Maar het is n ns geen zaak om er de over te trekken." De Teest dat het IOC ook in ;omst in opspraak zal ra- inaamse oud-legerleider 'uterse heeft zich gister- voor het eerst sinds zijn als adviseur van staat in p'n Jenbaar vertoond. Hij ile commentaar te geven ontslag. Zaterdag houdt 3 'massabijeenkomst' hij vermoedelijk op de Rsf erse overlegde gisteren rlementariërs van de Na- Democratische Partij Bouterse is voorzitter 'ze partij. Verscheidene arlementariërs waren er over dat ze niet voor- het ontslag waren inge- maar waren terughou- in hun reactie op de of ze het met het besluit UTRECHT» KOOS VAN WEES De afwijkende geluiden bleven gisteren zeldzaam tijdens een PvdA-partijbijeenkomst over de oorlog om Kosovo. Maar venij nig waren ze soms wel. En curi eus ook. Dat de NAVO bezig is het laatste restje socialisme weg te ruimen op de Balkan, bij voorbeeld. En dat wat wij Alba nezen noemen, toch eigenlijk gewoon Serviërs zijn. De discussiebijeenkomst was bedoeld om ook het lagere par tijkader zijn mening te laten ge ven over de inzet die ons land binnen de NAVO moet kiezen in de oorlog. Enkele tientallen afdelingsvoorzitters, fractie voorzitters en gewone partijle den hadden in het Utrechtse Ja- cobitheater gehoor gegeven aan die uitnodiging. En slechts een handjevol zette vraagtekens bij de ingeslagen weg van bombar dementen. Zoals de voorzitter van de afdeling Goirle, die sprak van 'een illegale oorlog', die het 'de doodsklap van de VN' noemde en die vond dat de NAVO misbruik maakte van het recht van de sterkste. „De schuld ligt niet alleen bij Milo sevic, maar natuurlijk ook een stukje bij ons. Niet elke kritische bijdrage was gisteravond zo uit het on gerijmde. Publicist Koen Koch bijvoorbeeld, altijd goed voor een stekelige bijdrage, hekelde de weigering van ook de PvdA om grondtroepen in te zetten. Volgens fractievoorzitter Ad Melkert kunnen die er pas ko men als de oorlog ten einde is, ter bescherming van de vluch telingen die dan naar Kosovo moeten terugkeren. Maar dan is het te laat, meent Koch. „Als we zeggen: nooit meer genocide, en je stuurt geen grondtroepen, dan laat je de grote boeven ge woon hun gang gaan, en ge beurt die genocide toch", aldus Koch. Bovendien, aldus Koch over het geloof van de PvdA in een soort van internationaal protec toraat van Albanezen in Koso vo, is het nog nooit gelukt et nisch gezuiverde gebieden als nog met de oorspronkelijke be woners op te vullen. Het gevolg is alleen maar dat ook de Alba nezen in Macedonië, eenderde van de bevolking daar, zo'n protectoraat zullen willen. Kamerlid Thanassis Aposto- lou nam eveneens een afwij kend standpunt in. „Bommen moesten een humanitaire ramp voorkomen, maar dat gebeurt nu toch, mede als gevolg van die bombardementen. De dui zenden vluchtelingen zijn mede veroorzaakt door een reactie van de Serviërs op die bombar dementen", aldus Apostolou. Hij pleitte voor het stopzetten van de bombardementen en te beginnen met een vredesinitia tief in het verband van de Ver enigde Naties. Hij nam daar mee nadrukkelijk afstand van het standpunt dat zijn fractie inneemt. Emotioneel werd het nauwe lijks tijdens de bijeenkomst. Of het moest de opmerking van een jong joods partijlid zijn die de partij wenste te houden aan de belofte dat er nooit meer een holocaust mag komen. ,,U heeft dat beloofd en u moet ervoor zorgen dat u die belofte na komt", zo hield hij de PvdA- partijtoppers voor. En een wat oudere vrouw vond dat de PvdA zich veel meer zou moe- Tweede Kamer akkoord op voorwaarde van gelijke verdeling over EU-landen De Tweede Kamer vindt dat Nederland vluchtelingen uit Kosovo moet opnemen, op voorwaarde dat de Kosova ren gelijk over alle EU-landen worden verdeeld. De EU- ministers moeten daar vandaag in Luxemburg duidelijke afspraken over maken, onderstreepten de fracties. Justi tie is in Ermelo al bezig met het opzetten van tenten kampen DEN HAAG» GPD De WD drong er gisteren tij- andere fracties vinden dat de dens een debat met de regering Europese ministers moeten af- als enige op aan dat de vluchte- spreken dat de EU-landen de lingen terug moeten naar de vluchtelingen op hetzelfde mo ment terugsturen als de situatie weer veilig is. De regering en de Kamer blij ven erbij dat de vluchtelingen beter in de regio opgevangen kunnen worden, maar ze reali seren zich ook dat Albanië en Macedonië de massale vluchte lingenstroom niet meer aan kunnen. De vluchtelingenorga nisatie van de VN, UNHCR, moet de opvang coördineren. De Kamer, die in het debat van vorige week nog niet voor uit wilde lopen op de komst van duizenden vluchtelingen, wilde weten waarom niemand het vluchtelingendrama heeft zien aankomen. Alle fracties herinnerden er verontwaardigd aan dat minister Herfkens (ont wikkelingssamenwerking) vori ge week voorspelde dat de UN HCR de opvang zou aankun nen. Gisteren verklaarde ze vanuit Macedonië, waar ze mo menteel verrblijft om te kijken wat Nederland aan hulp kan geven, dat niet voorzien was in zoveel duizenden vluchtelingen tegelijk. Het is nog onduidelijk op hoeveel vluchtelingen Neder land kan rekenen. WD en CDA vinden dat de Kosovaren 'even redig' over de EU verdeeld moeten worden. Nederland zou dan 1/25ste van de vluchtelin gen krijgen die in de EU wor den opgevangen. PvdA, D66 en GroenLinks pleitten voor het ruimhartig opvangen van een 'redelijk aantal' vluchtelingen. PvdA-fractievoorzitter Melkert heeft al laten weten dat dat er wat hem betreft ten minste 5.000 zijn. ken, zeker zolang Samaranch daar de scepter zwaait. „Het is beter als er voor de kroonprins een andere plek wordt gezocht om zich voor te bereiden op het koningschap." CDA-fractievoorzitter De Hoop Scheffer is ook niet geluk kig met het besluit, maar 'wenst geen verdere publieke discussie over de kroonprins'. Ook GroenLinks-voorman Rosen- möller vindt het 'onverstandig' dat de prins lid mag blijven. „Het was veel beter geweest eerst te kijken wat er precies van de IÓC-voornemens te rechtkomt." De prins is nog steeds kandi daat-lid, hij wordt in juni be ëdigd tijdens een IOC-bijeen- komst in Seoel. Het Nederland se IOC-lid Hein Verbruggen zal Willem-Alexander met open ar men ontvangen. Verbruggen is op het Binnen hof geweest om de betrokken bewindslieden te adviseren over het IOC en de mate waarin het 'zelfreinigend vermogen' inmiddels ter hand is genomen. Verbruggen wil over zijn rol niet meer kwijt dan dat hij con tact met Den Haag heeft gehad. „Ik vind dat de Nederlandse re gering een juist besluit heeft ge nomen. In deze moeilijke tijden is de kroonprins van grote waarde voor het IOC." Verbittering en woede tijdens een demonstratie van de Bond van Joegoslavische Clubs en Verenigingen in Nederland vorige week voor de Amerikaanse ambassade in Den Haag. In de bond gaan 22 organisaties van Joegoslaven uit voornamelijk Servië en Montenegro samen. „Dit NAVO-geweld drijft de Serviërs naar elkaar." foto anp koen verheyden ROTTERDAM HANS GEURENS Wijdenbosch doelden. Binnen de NDP, de grootste partij in de regeringscoalitie, bestaat al geruime tijd onenig heid over de positie van Bouter se. Dat komt mede door het proces wegens cocaïnesmokkel dat in Nederland tegen hem wordt gehouden. De NDP- voorzitter wordt ook een onde mocratische houding verweten. Hij heeft de bestuursverkiezin gen die maanden geleden al hadden moeten worden gehou den, op de lange baan gescho ven. President Wijdenbosch ont sloeg Bouterse vorige week als adviseur van staat, een functie die voor hem werd geschapen kort nadat Nederland in 1997 een arrestatiebevel tegen Bou terse had uitgevaardigd. Vol gens een persbericht van het presidentiële kabinet heeft de wijze waarop Bouterse zijn functie invulde niet 'kunnen bijdragen tot maatschappelijke rust en een gezond politiek kli- CAREL VAN DER VELDEN In het gebouw van de Servi sche Vriendschapsvereniging in Rotterdam staat de Joego slavische televisie hard aan. Onder het toestel is een groot wit bord gezet. '19 tegen 1, jul lie zijn met te weinig,' is er uit dagend met grote letters in het Engels opgeschreven. Maar de vlag die halfstok aan de gevel hangt, geeft de stemming be ter weer. Predag Vitkovic oogt vermoeid. Aan een van de tafeltjes laat hij zijn vingers door zijn stoppel baard glijden. „Slapen en eten doe ik weinig," zegt hij. Hij is ongerust over het lot van zijn familie in het door de NAVO met bommen bestookte Joego slavië. De 24-jarige secretaris van de in 1990 opgerichte ver eniging heeft momenteel een dagtaak aan zijn bestuursfunc tie. „Gisteren en vandaag had ik tentamens," zegt de laatstejaars student Oost-Europese studies aan de Universiteit van Amster dam. „Maar ik ben niet gegaan. Ik kan me niet concentreren. Mijn hoofd staat er absoluut niet naar." Bijna elke dag helpt hij mee om demonstraties op touw te zetten tegen de NAVO- acties in de Joegoslavische re publiek. En keer op keer blijft hij het standpunt van zijn geestverwanten over de Koso- vo-crisis uitleggen. Dat is volgens hem hard nodig. Want er heerst onder Nederlan ders veel onbegrip over de on voorwaardelijke manier waarop de ongeveer 12.000 in Neder- Servische Vriendschapsvereniging vecht tegen onbegrip land woonachtige Serviërs te gen de NAVO-acties ageren. En over de kritiekloze manier waarop ze de Servische leider Milosevic lijken te volgen. Dat laatste klopt absoluut niet, zegt Vitkovic, wiens hele familie - met uitzondering van zijn ou ders - in Joegoslavië woont. „Demonstreren tegen de NAVO-aanvallen betekent niet automatisch dat je voor Milose vic bent. We zijn gewoon boos en bezorgd zijn over de bom bardementen op Joegoslavië. Dat is toch logisch? Onze fami lie loopt gevaar." Volgens Vitkovic heeft de wes terse bevolking een vertekend beeld van het conflict. De pro pagandamachine van de NAVO draait volgens hem op volle toeren. „De emotie-tv maakt overuren," zegt hij cynisch. „Natuurlijk vinden wij die vluchtelingenstroom in Kosovo ook verschrikkelijk, hoewel je je kunt afvragen of ze vluchten voor Servische agressie of voor NAVO-bommen. Maar waarom laten westerse media geen beel den zien van Servische slacht offers? En waarom lezen we niet dat ook een medicijnfa- briek is gebombardeerd? Het is jammer dat er partij wordt ge kozen. Het is niet eerlijk dat alle Serviërs nu afschilderd worden als beesten. Als strijders van Ar- kan." „Neem nou dit," zegt hij, wij zend op een ochtendkrant. „Ik stoor me bijvoorbeeld aan zo'n bericht dat de Serviërs die hier demonstreren misbruik maken van de Nederlandse gastvrij heid. Dat is klinkklare onzin. Het merendeel van de demon stranten is al in de eind jaren zestig, begin jaren zeventig als gastarbeider gekomen. Velen hebben inmiddels de Neder landse nationaliteit." Het 'gekleurde nieuws' levert misverstanden en verstoorde verhoudingen op, zegt hij. Le den van de vereniging krijgen dreigtelefoontjes. 'Vuile Cetnik, vuile communist. We doen je wat,' wordt er dan gezegd. Óp het werk worden Servische mensen uitgescholden voor moordenaars. Er wordt gezegd: 'net goed. Ze moeten de hele boel platbranden in Servië'. Sommigen zien zich gedwon gen om vrij te nemen van hun werk. Het is momenteel niet prettig om in Nederland te zeg gen dat je Serviër bent. Het is een beetje kil geworden hier. Buren waar je altijd goed mee omging, zeggen nu alleen nog hallo en dag. .Ach," verzucht hij, „wij verwij ten Nederland niks. Het is een klein land, dat politiek en eco nomisch de beslissing.moest nemen om mee te doen. Er zijn ook Nederlanders die ons steu nen. Die bellen en zeggen: scheer ons niet allemaal over één kam. Wij zijn het ook niet eens met de NAVO-acties." Vitkovic legt uit waarom de NAVO-aanvallen volgens hem nooit hadden mogen plaatsvin den. „Deze inmenging in een binnenlandse aangelegenheid heeft geen enkele juridische rechtsgrond, want de VN-Vei ligheidsraad heeft de acties niet goedgekeurd. Vijftig jaar volke renrecht wordt hiermee teniet gedaan." Volgens de secretaris van de Servische Vriendschapsvereni ging bereikt het Westen boven dien precies het tegenoverge stelde van wat het wilde berei ken. Vitkovic: „De NAVO wist van tevoren dat de humanitaire ramp in Kosovo alleen maar groter zou worden als er aan vallen zouden plaatsvinden. Het ging erom Milosevic weg te krijgen, maar die komt nu al leen maar vaster in het zadel te zitten. Dit geweld drijft de Ser viërs naar elkaar. Zelfs de oppo sitie is het momenteel met Milosevic eens. Vitkovic laat doorschemeren niet bepaald een aanhanger van de Servische leider te zijn. Dat geldt voor meerdere leden van de vereniging, bijna zeshon derd in getal. „Milosevic heeft natuurlijk dingen fout gedaan. Zoals de pers aan banden leg gen. Maar op dit moment kun nen wij niet anders dan het met hem eens zijn. Het gaat om het behoud van Kosovo, de plek waar de Servische cultuur be gon." Volgens Vitkovic konden de Serviërs daarom het akkoord in het Franse Rambouillet, waarin vergaande autonomie voor de Kosovaren gecreëerd zou wor den, niet ondertekenen. „Met dit akkoord zou een staat in een staat gecreëerd zijn. Dit is niet acceptabel voor Serviërs. Er is geen oprechte onderhande- Daar had het Westen ook hele maal geen belang bij, conclu deert Vitkovic. Volgens hem spelen slechts internationaal strategische overwegingen een rol. „Dit gaat helemaal niet over humanitaire ellende, maar over gezichtsverlies van de NAVO. Je creëert immers een enorme hu manitaire catastrofe in Joego slavië als je daar de boel voor de komende dertig jaar plat legt. Bovendien zijn de Ameri kanen niet werkelijk geïnteres seerd in het lot van vluchtende Albanezen. Ik heb ze niet ge hoord toen enkele jaren gele den honderdduizenden Ser viërs door Kroatië uit de Krajina werden gejaagd. Met de Koer den, de Tsjetjenen en de bevol king van Tibet zijn ze ook niet solidair. Het is pure hypocrisie van een land dat nota bene z'n eigen zwarte bevolking onder drukt." Volgens de secretaris gaat het conflict op de keper beschouwd om 'geopolitieke' belangen. „De macht van Rusland valt weg. De Amerikanen kijken op de Balkan nu hoever zij kunnen gaan zonder dat Rusland rea geert. De NAVO breidt haar in vloedssfeer reeds uit tot Tsje chië, Hongarije en Polen. Servië wil aan die ontwikkeling niet meedoen en wordt daarvoor nu gestraft." ten richten op acute noodhulp, in plaats van op oorlog voeren. De opmerkelijkste kritiek kwam uiteindelijk van Ad Mel kert zelf. De NAVO zou eens moeten ophouden met het la ten zien van die filmpjes over goed geslaagde bombardemen ten. Beter zou het zijn als de NAVO nu eens benadrukte waarvoor die bombardementen nodig zijn. .Alleen door Milose vic te verzwakken kan de oorlog beëindigd worden, en kan de vluchtelingenstroom worden gekeerd. Dat hoor ik liever dan die praatjes van meneer Shea over weer een voltreffer", aldus Melkert. Privatisering in geestelijke gezondheidszorg onafwendbaar DEN HAAG HANS SONDERS De privatisering in de geestelij ke gezondheidszorg is een vol dongen feit. Drie instellingen in deze sector zijn contracten met grote Nederlandse onderne mingen aangegaan om werkne mers met psychische proble men met voorrang te helpen. Zon en Schild in Amersfoort, Pamassia in Den Haag en de GGZ-Oost Brabant hebben al sinds mei vorig jaar een bedrij- venpoli. Samen met de com merciële HSK Groep, die even eens buiten het gewone vergoe dingstelsel om mensen met psychische problemen behan delt, hebben de instellingen BV's opgericht waaronder de bedrijvenpoli's werken. Ze rich ten zich in het bijzonder op psychische problemen die met het werk te maken hebben, zo als overspannenheid en 'bum out'. Frits Verschoor, lid van de raad van bestuur van Pamassia in Den Haag, noemt de privati sering in de geestelijke gezond heidszorg onafwendbaar en de tweedeling in de zorg als gevolg daarvan onvermijdelijk. „Be drijven hebben er groot belang bij zieke werknemers zo snel mogelijk weer aan de slag te krijgen. Die zorgen er zelf wel voor dat ze snel behandeld worden, linksom of rechtsom. Ik zou daarom willen dat de po litiek er net zo helder over is en dat we dit niet via allerlei inge wikkelde juridische construc ties hoeven te doen", zegt hij. Instellingen in de gezond heidszorg mogen geen inkom sten hebben buiten de reguliere vergoedingen om. Hebben ze wel inkomsten dan worden die afgetrokken van die vergoeding. Dank zij een ingewikkelde juri dische constructie, bypass ge noemd, kunnen de instellingen echter toch over de private in komsten beschikken. Het cen traal Orgaan Tarieven Gezond heidszorg (COTG) bevestigt dat er juridisch niets is in te bren gen tegen de bypass. Verschoor geeft toe dat de re guliere inrichtingen de afgelo pen jaren met lede ogen keken naar enkele particuliere instel lingen die zich op de lucratieve markt voor de geestelijke ge zondheidszorg stomen. „Na de privatisering van de Ziektewet en de WAO, waardoor bedrijven financieel schade leden als hun werknemers ziek thuis zaten, groeide de vraag naar snelle zorg fenomenaal", zegt Ver schoor. Hij geeft toe dat de instellin gen een graantje wilden meepikken, maar benadrukt dat zij hun maatschappelijke taak blijven uitvoeren. „De ge wone inrichtingen blijven ook ernstige patiënten opnemen, zoals die met bijvoorbeeld schi zofrenie, en dat doen de puur commerciële behandelcentra niet. Die richten zich alleen op een 'nichemarkt' van lichtere psychische ziektegevallen zoals overspannenheid." Volgens Verschoor is het be ter dat de gewone instellingen aan de privatisering meedoen om zich zo de kaas niet van het brood te laten eten door de commerciële. „Uiteindelijk komt het verdiende geld aan de instelling toe en dus ten goede aan de 'gewone' patiënten." Uitgeven is big business Bel donderdag tussen 14.00 en 16.00 uur naar 020 - 595 17 58 en meld je aan voor de studie tot uitgever! Instituut voor Media en Informatie Management (MIM) Hogeschool van Amsterdam Weesperzijde 190 1097 DZ Amsterdam Hogeschool van Amsterdam

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 3