Amerikaanse militairen
komen voor rechtbank
Buitenland
J Jacht tegen leiders Rode Khmer
Ibrahim Rugova wordt
steeds groter mysterie
Tragedie
aan grens
Macedonië
Montenegro tussen twee vuren Kosovaarse
regering in
ballingschap
Arrestatie mogelijke
maker 'kettingmail*
Doodstraf te duur voor dorpen in VS
Brood voor de hongerigen
VTERDAG 3 APRIL 1999
Meer dan twee miljoen Grieken hebben gisteren uit
■rotest tegen de NAVO-bombardementen in Joegoslavië twee
lang hun werk neergelegd. Ook voor vandaag werden werk
en andere protesten aangekondigd. De twee
Sootste Griekse vakbonden hebben tot de acties in het open
bar vervoer, de industrie, de posterijen, de banken en alle mi-
jsteries opgeroepen. Goede Vrijdag is in Griekenland een nor-
jale werkdag, omdat de orthodoxe christenen pas volgende
neek Pasen vieren. Veel Grieken voelen zich verwant met de,
_j/eneens orthodox-christelijke, Serviërs.
Libanese adviseur blijkt in leven
-•lgrado Een van de doodgewaande adviseurs van de Kosovo-
ïbanese leider Ibrahim Rugova, Alush Gashi, blijkt toch in le-
J en. Eerder berichtte de NAVO over zijn dood. Volgens een ver-
;ouweling van Gashi kon hij ontsnappen uit Servische handen
h is hij veilig. De NAVO maakte eerder deze week gewag van de
ïoord op vijf vooraanstaande Albanese intellectuelen door Ser-
ische troepen in Kosovo. Van enkele doodgewaande personen,
pder wie Fehmi Agani en Baton Haxhiu, kwamen eerder al he
chten uit doorgaans betrouwbare bronnen dat ze nog zouden
[ven. Agani speelde een belangrijke rol bij de vredesonderhan-
ëlingen in Rambouillet tussen Joegoslavië en Kosovo. Haxhiu
i hoofdredacteur van Koho Ditore, een van de belangrijkste
-Albanese kranten.
jJAVO annuleert jubileumfeest
tussEL De NAVO annuleert de festiviteiten ter gelegenheid van
laar vijftigste verjaardag op 8 april. In verband met de lucht-
Anvallen op Joegoslavië acht de organisatie de feestelijkheden
S^igepast. De organisatie is eigenlijk op 4 april 1949 opgericht,
Tataar omdat het dan Pasen is, was het jubileumfeest uitgesteld
aar 8 april. De viering van vijftig jaar NAVO eind deze maand
i Washington, in aanwezigheid van alle staatshoofden en rege
ringsleiders, gaat vooralsnog wel door.
rfadio B92 in handen Belgrado
lgrado Het onafhankelijke radiostation B92 is onder contra
ry van de Joegoslavische autoriteiten gebracht. Gisterochtend
3el de politie de kantoren van het station binnen en beval alle
^rknemers direct naar huis te gaan. Ook werd de directeur
iW jrvangen door een lid van Milosevic' partij. Vorige week, op de
irste dag van de NAVO-luchtacties, werd B92 uit de lucht ge-
ïald. De hoofdredacteur zat acht uur vast op het politiebu
reau. Sindsdien stond het kantoor onder permanente politiebe
en waren de uitzendingen onderhevig aan zware cen-
B92 ging door met uitzenden via een aantal intemetprovi-
irs, waaronder het Nederlandse xs4all. De politie ontruimde
Mbteren naast het kantoor van B92, ook het kantoor van de
VEM, een organisatie van onafhankelijke media, waaronder
m i radio- en achttien televisiestations.
Al
«jvcalan bezocht door broer en zus
'anbul De gevangen Koerdische leider Abdullah öcalan heeft
steren bezoek gekregen van een broer en een zus die hij 21
ar niet had gezien. Volgens de Turkse staatstelevisiezender
JT zijn de familieleden onder zware veiligheidsmaatregelen in
zeischap van twee advocaten naar het gevangeniseiland Im-
li gebracht. De leider van de Koerdische separatistische PKK
Drdt sinds half februari in afwachting van zijn proces vastge-
)uden op dat eiland. De aanklacht tegen hem luidt hoogver-
ad.
rak meldt Amerikaanse aanvallen
gdad Irak heeft gezegd dat vijandelijke vliegtuigen gisteren
ïschietingen hebben uitgevoerd op een woongebied in het
liden van het land en dat daarbij twee huizen zijn vernield en
Je jee gewonden gevallen. Een Amerikaanse woordvoerder ont-
nde dat Amerikaanse of geallieerde vliegtuigen aanvallen
'aitdden uitgevoerd. Het was de eerste melding sinds de gealli-
rde aanvallen van 16 maart. De woordvoerder van de Ameri-
Znen zei dat geallieerde vliegtuigen gisteren wel boven Zuid-
jüc patrouilleerden, maar geen raketten hebben afgevuurd.
vk'esterday' topsong van de eeuw
gjjNDENHet lied 'Yesterday' van de Beatles staat bovenaan de
itse top 100 van de eeuw. Op nummer twee staat 'Star Dust'
Hoagy Carmichael, op drie 'Bridge over troubled water' van
ml Simon. 'White Christmas' van Irving Berlin behaalde de
plaats. De BBC stelde de top 100 samen op grond van
rkoopcijfers, cijfers over de meestgedraaide nummers op ra-
en televisie, en op het oordeel van luisteraars en van een pa-
jq^I van liedjesschrijvers. Tijdens het paasweekeinde zal BBC
tdio 2 de top 100 uitzenden.
m
enïont Blanc-tunnel jaar dicht
•Rus* De tunnel onder de Mont Blanc waarin vorige maand bij
w,h brand veertig doden zijn gevallen, blijft maanden en moge-
c zelfs een jaar dicht. Dat heeft de Franse minister van Verkeer
•kendgemaakt. De tunnel is een van de belangrijkste wegen
iLHSsen Frankrijk en Italië. Dagelijks passeren er zo'n vijfduizend
ertuigen waaronder tweeduizend vrachtwagens. Nederlan-
jDErs maken over het algemeen weinig gebruik van de tunnel,
Qdat zij via Zwitserland of Oostenrijk naar Italië reizen.
hervatting omstreden kerntransport
^JiN- Duitsland en Frankrijk hervatten de transporten van
rnafval tussen beide landen. Er is nog geen datum genoemd,
Heilaar wel heeft het Duitse ministerie van Milieu bevestigd de
astreden transporten tussen de Duitse kerncentrales en de
iwerkingsfabriek in het Franse La Hague weer op gang ko-
5%£n. De transporten werden vorig jaar stilgelegd omdat er ra-
vrijkwam uit trein-containers. Er waren lekkages
Ltstaan bij het in- en uitladen van het afval. De rood-groene
H^itie heeft het voornemen een eind te maken aan het gebruik
rh kernenergie. De plannen stuiten evenwel op groot verzet
I n de Duitse industrie.
His» Namens twee Fransen van Cambodjaanse afkomst heb-
h advocaten gisteren in Parijs een aanklacht wegens „misda-
h tegen de menselijkheid", willekeurige gevangenneming,
lering en moord ingediend tegen voormalige leiders van de
de Khmer. In de aanklacht worden met name Khieu Samp-
PrimPIeng Sary en Ta Mok genoemd, evenals hun eventuele me-
plichtigen. Met de indiening van de aanklacht wordt automa-
769ch een gerechtelijk onderzoek geopend, waarmee een rechter
n instructie wordt belast.
Nederland stuwt artillerie, VS sturen vliegdekschip
President Milosevic is begonnen aan voorbereidingen
voor een proces tegen de drie Amerikaanse militairen
die het Joegoslavische leger heeft opgepakt. Een Servi
sche regeringsfunctionaris verklaarde gisteren dat be
wijsmateriaal voor een strafzaak tegen het drietal wordt
verzameld. Nederland stuurt binnenkort een artillerie-
eenheid naar Joegoslavië, de Verenigde Staten sturen
een vliegdekschip. Rusland zendt ondertussen hulpgoe
deren voor Joegoslavische slachtoffers
belgrado rtr-afp-efe
De drie Amerikaanse militairen
werden woensdag gevangen ge
nomen tijdens een patrouille
aan de Macedonisch-Joegosla-
vische grens. De Servische tele
visie bracht de militairen don
derdag in beeld waarbij duide
lijk werd dat ze verwondingen
hadden in het gezicht. Volgens
de Servische televisie bevonden
Christopher Stone (25), Steven
Gonzales (21) en Andrew Rami
rez (24) zich op Joegoslavisch
grondgebied.
De Britse minister van Bui
tenlandse Zaken sprak van een
'ontvoering'. President Clinton
herhaalde gisteren dat de VS
Milosevic persoonlijk verant
woordelijk zullen stellen voor
het lot van de drie militairen.
„Er is geen enkele grond om
hen vast te houden. En er is ze
ker geen grond hen te berech
ten."
Een voormalig lid van het
Joegoslavische militaire straf-
hof, Jovan Buturovic zei dat het
drietal een gevangenisstraf van
15 tot 20 jaar boven het hoofd
hangt. Volgens hefti zal hen ter
rorisme, sabotage en het gewa
pend infiltreren op nationaal
territorium ten laste worden ge-
legd.
Het lot van de drie Ameri
kaanse militairen heeft geen in
vloed op de bombardementen.
Dat de luchtacties donderdag
nacht aanzienlijk minder om
vangrijk waren, was volgens de
NAVO te wijten aan het weer.
Door het dichte wolkendek bo
ven Joegoslavië zou vijftig pro
cent van de bedoelde missies
zijn geschrapt. De acties die wel
doorgingen, richtten zich op
Joegoslavische legerposities en
commandocentra. Ook ver
schillende bruggen zijn ver
woest.
Washington maakte gisteren
bekend dertien nieuwe Stealth
F117 -A gevechtsvliegtuigen
naar Italië te sturen. Een van
deze voor radar nauwelijks
zichtbare toestellen vervangt de
Stealth die vorige week is neer
gestort en waarvan, volgens ge
ruchten, onderdelen naar Rus
land zijn overgebracht. Ook zal
Amerika waarschijnlijk het
vliegdekschip Theodore Roose
velt naar de Adriatische zee stu
ren. Het schip heeft 75 ge
vechtsvliegtuigen aan boord en
wordt geëscorteerd wordt door
vier oorlogsbodems met kruis
raketten.
Nederland wil op korte ter
mijn een artillerie-eenheid naar
Macedonië sturen om de veilig
heid van de daar aanwezige
NAVO-troepen te waarborgen,
zo heeft het ministerie van De
fensie gisteren bekendgemaakt.
Ze zullen Nederlandse militai
ren vervangen die nu in Mace
donië zijn.
Rusland stuurt 1.600 ton
hulpgoederen naar Joegoslavië
voor vluchtelingen 'die te lijden
hebben van de NAVO-lucht-
aanvallen'. Een konvooi van
tachtig vrachtwagens zal
woensdag in Joegoslavië aanko
men, zo werd gemeld.
brussel paul koopman
De NAVO tast in het duister
over het werkelijke lot en de be
doelingen van de Albanese ge
matigde oppositieleider Ibra
him Rugova. Vierentwintig uur
nadat de Joegoslavische staats
televisie beelden toonden van
een ontmoeting tussen Rugova
en president Milosevic, zijn
twijfels gerezen over de authen
ticiteit van de uitzending. „Wij
vermoeden dat het oude opna
men zijn", zei een NAVO-diplo-
maat gistermiddag. NAVO-
woordvoerder Jamie Shea voeg
de daar aan toe: „Feit is dat
Rugova tot dusverre geen con
tact met ons heeft opgenomen.
Dat zou hij beslist doen als hij
daartoe in staat was".
Vanuit het presidentieel pa
leis in Belgrado werd donder
dag gemeld dat Rugova en
Milosevic het eens waren ge
worden over een 'vreedzame
regeling' van het conflict in
Kosovo. Te zien was hoe Rugo
va de president van Joegoslavië
gespannen de hand schudde,
maar naderhand blijkbaar meer
op zijn gemak een gesprek
voerde. In Washington, Londen
en Brussel werd met verbijste-
blace* Vluchtelingen uit Kosovo proberen brood te bemachtigen, dat wordt uitgedeeld door het Macedonische Rode Kruis. De uitdeling vindt plaats op het grensgebied van Ma
cedonië en Joegoslavië. Gisteren verbleven daar meer dan 25.000 Albanese Kosovaren. De chaos en wanhoop in het grensgebied nemen met de dag toe.
foto reuters yannis behrakis
ring gereageerd. De NAVO zei
te vermoeden dat Rugova niet
uit vrije wil naar Milosevic was
gereisd, en eiste opheldering.
Op het NAVO-hoofdkwartier
in Brussel is sindsdien een
groot aantal tegenstrijdige be
richten over het lot van Rugova
binnengekomen. Volgens de
ene bron is Rugova gearres
teerd, volgens een andere on
dergedoken, een derde bron
zag hem op straat in Pristina op
hetzelfde moment dat de ont
moeting met Milosevic zou
hebben plaatsgevonden, een
vierde meldt dat hij vermoord
is. „Wat moet je met zoveel te
genstrijdige verklaringen? Deze
man is voor ons één groot
vraagteken op het moment",
verzuchtte een hoge functiona
ris.
Over de echtheid van de op
namen die een Franse en Griek
se journalist eerder deze week
maakten in het huis van Rugo
va te Pristina, bestaan minder
twijfels. In dat gesprek reageert
Rugova op het NAVO-bericht
dat zijn huis is verwoest. „U
ziet, het staat er nog", aldus de
Albanees. Politiek getinte uit
spraken deed hij bij die ont
moeting niet.
jancovic «anp
Aan de Macedonische grens bij j
Jancovic voltrekt zich een men-
selijke tragedie. Zo ver als het
oog reikt zijn mensen te zien
die zittend of staand in rijen J
wachten tot ze aan de beurt zijn l
voor registratie. Pas daarna
kunnen de naar schatting
30.000 Albanese Kosovaren die
bij de grenspost wachten met S
bussen worden vervoerd naar
de vluchtelingenkampen.
De Macedonische grenspoli
tie heeft één punt opengesteld
om de vluchtelingen te registre
ren, om te voorkomen dat men
sen illegaal het land inkomen.
Maar velen proberen door het
cordon te breken. De politie
weet zich geen raad. Gisteren
werd aan het begin van de
avond de grens gesloten. Van
daag zou die weer opengaan.
Het Rode Kruis heeft bij de
grens hulpposten ingericht,
waarvan vooral uitgeputte
mensen en hoogzwangere
wouwen gebruik maken.
Vluchtelingenorganisaties de
len water en brood uit. In de
loop van de avond begon het te
regenen. De vluchtelingen pro
beerden onder plastic te schui
len.
In de nacht kunnen de tem
peraturen dalen naar het vries
punt. Veel mensen zitten zon
der dekens. In de nacht van
donderdag op vrijdag overleden
vijf oudere vluchtelingen door
de kou en de regen.
ruswuk* anp
De NAVO-luchtaanvallen zetten
Montenegro meer en meer on
der druk. De kleinste van de
twee Joegoslavische deelrepu
blieken weest een machtsgreep
door Slobodan Milosevic, waar
bij deze de hervormingsgezinde
president Milo Djukanovic aan
de kant zet.
De voor- en tegenstanders
van Milosevic in Montenegro
ontlopen elkaar weinig. Bij par
lementsverkiezingen in juni
haalde Djukanovic vijftig pro
cent van de stemmen binnen.
Daarmee loste hij zijn rivaal
Bulatovic als president van de
deelrepubliek af.
Bij het uiteenvallen van Joe
goslavië (in 1991-'92) koos
Montenegro als enige deelrepu
bliek voor een langer verblijf in
de federatie. Bulatovic, toen al
Montenegrins staatshoofd,
noemde dat destijds van 'histo
risch en strategisch belang'.
Bulatovic opereerde in de
daaropvolgende jaren feitelijk
als zetbaas van Belgrado en leg
de zich neer bij een Servische
overheersing van de Joegoslavi
sche federatie. Zijn opvolger
Djukanovic wilde een onafhan
kelijkere koers varen dan Milo
sevic, die met zijn agressie-poli
tiek Montengero mee in het
moeras dreigde mee te slepen.
„Dit is niet Servië. Geweld, oor
log,- mobilisatie, vernedering -
genoeg", waren de leuzen
waarmee Djukanovic in juni de
strijd in zijn voordeel beslecht
te.
De hervormingsgezinde pre
sident heeft echter rekening te
houden met de Servische min
derheid in zijn land. Tien pro
cent van de 680.000 inwoners
van het bergstaatje (Mon
tenegro betekent letterlijk
Een Amerikaanse piloot rust uit voordat hij aan zijn vlucht naar Joego
slavië begint. foto reuters jose manuel ribeiro
tirana dpa
De politieke vertegenwoordiger
van het Kosovo Bevrijdingsle
ger, Hashim Thaci, heeft giste
ren in Tirana een nieuwe rege
ring voor Kosovo gepresenteerd
waarvan de belangrijkste pos
ten bezet gaan worden door le
den van dit U£K. Thaci neemt
zelf het premierschap op zich.
De 29-jarige Thaci leidde de
Albanese delegatie bij de mis
lukte onderhandelingen in het
Franse Rambouillet. Belgrado
heeft vorige maand een inter
nationaal arrestatiebevel tegen
hem uitgevaardigd.
Het is onduidelijk of Ibrahim
Rugova van de gematigde De
mocratische Liga van Kosovo
tot het kabinet toetreedt.
trenton ap
In de Amerikaanse staat New
Jersey is een man gearresteerd
die ervan wordt verdacht het e-
mailvirus 'Melissa' te hebben
verspreid. Het virus verstoorde
deze week het elektronisch be
richtenverkeer over de hele we
reld.
De 30-jarige verdachte David
Smith, een 'computerfanaat' uit
Aberdeen, werd donderdag
avond bij zijn broer gearres
teerd. Hij werd opgespoord met
de hulp van technici van Ame
rica Online en een speciale on
derzoeksgroep van de federale
en deelstaatrecherche.
Het Melissa-virus werkte als
een soort elektronische ketting
brief, ofwel een 'kettingmail'.
Het kwam in de vorm van een
e-mail getiteld Important Mes-
sage bij computergebruikers
binnen en leek te zijn verzon
den door een kermis of collega.
Aan de korte boodschap was
een bestand gekoppeld dat bij
opening op zoek ging naar het
elektronische adresboek van de
computergebruiker. Vervolgens
werd de boodschap automa
tisch gekopieerd en doorge
stuurd naar de eerste 50 namen
op de lijst.
Door het virus raakten de e-:(
mailsystemen van duizenden
bedrijven en organisaties ver
stopt. Een federale procureur
zei eerder deze week dat de ma
ker van het virus tien jaar ge
vangenisstraf en een boete van
250.000 dollar boven het hoofd
hing.
Zwarte Berg) ziet zich in de eer
ste plaats als Serviër. Hun loya
liteit ligt eerder bij Belgrado
dan bij Podgarica, de hoofdstad
van Montenegro.
Djukanovic had voor het be
gin van de NAVO-aanvallen de
hoop dat zijn land zou worden
ontzien. Het conflict ging im
mers tussen Belgrado en het
Westen. Maar het Joegoslavi
sche leger zit ook met tiendui
zend militairen in Montenegro
en de federale posities waren
afgelopen tveek herhaaldelijk
NAVO-doelwit.
De bombardementen bren
gen Djukanovic in het nauw. Ze
dreigen, zo is al eerder deze
week geconstateerd, de Mon-
tenegrijnse Serviërs in handen
van Milosevic te drijven. De
NAVO-voltreffers wekken hun
woede en ze zien liever de te
rugkeer van Bulatovic, momen
teel premier van Joegoslavië.
Elke luchtactie rond de
hoofdstad Podgorica onder
mijnt de machtspositie van
Djukanovic verder. Tegelijker
tijd is er de dreiging van het
Joegoslavische leger dat zijn or
ders krijgt van Milosevic. Deze
verving donderdag de com
mandant van de federale troe
pen in Montenegro door de
hem meer welgezinde generaal
Obradovic. Een coup zou nau
welijks moeite kosten, aange
zien Montenegro niet meer in
het veld kan brengen dan enke
le duizenden politieagenten.
De Amerikaanse president
Clinton waarschuwde Milosevic
zelfs niet aan een machtsgreep
te denken. De Britse minister
Robertson (Defensie) hield Bel
grado voor dat een coup de
opening van een tweede front
zou betekenen.
Wetsvoorstellen voor financiële bijstand van de staten
washington anp
De doodstraf is voor veel kleine plattelandge
meenschappen in Amerika onbetaalbaar. In de
staat Wyoming moet het arme district Albany ze
ker 500.000 dollar uittrekken voor het proces te
gen de twee mannen die de homoseksuele stu
dent Mathew Shepard vorig jaar op beestachtige
wijze vermoordden.
In de zaak die in de hele wereld opschudding
veroorzaakte, is één van de verdachten al ter
dood veroordeeld, maar het proces tegen de
tweede verdachte is net begonnen. Het openbaar
ministerie weet echter niet waar ze het geld van
daan moet halen, en doet een dringend beroep
op de staat Wyoming voor financiële bijstand.
Ook in het Texaanse stadje Jasper, waar drie
racisten vorig jaar de zwarte man James Byrd op
brute wijze vermoordden door hem achter de
auto te slepen, is de kas leeg. De lokale overheid!
heeft daarom besloten de onroerendgoed belas
ting met acht procent te verhogen, maar de op
brengst dekte nog steeds de kosten niet.
Gewoonlijk worden de inkomsten uit de on
roerendgoed belasting gebruikt voor onderwijs.
De doodstraf mag dan wel populair zijn in Ame
rika, de gemeenschap stelt het allerminst op prijs
dat deze ten koste gaat van het onderwijs.
In de congressen van de staten Texas, Idaho,
Wyoming en Mississippi liggen nu wetsvoorstel
len op tafel om de staat voor de kosten op te la
ten draaien. Het alternatief is dat kleine platte
landsgemeenschappen zich de 'luxe' van de
doodstraf niet meer kunnen permitteren.
Russische demonstrant draagt een bord waarop de NAVO
vVordt gelijkgesteld met de nazi's. De demonstratie die gisteren
St. Petersburg plaatsvond, was georganiseerd door de com-
die furieus zijn over de NAVO-acties in Joegoslavië.
foto reuters alexander demianchuk
jrieken staken tegen NAVO-acties
