Miljoenenplan voor Het Wedde
Uniek oud fotomateriaal
duikt op in Zoeterwoude
'Het is wachten, wachten, wachten'
jk Den Haag wil huizen
vliegkamp Valkenburg
Verpleegkundigen
nnen door Haaswijk
Verpleegkundige
Foto-expositie in Emmaus
Verpleegkundigen
CHEF ERNA STRAATSMA. 071-5356437.PLV -CHEF JUDY NIHOF. 071-5356416
vindt dat er geen
11 moeten komen in de
>older in Zoeterwoude
vliegkamp Valkenburg
^ich beter als bouwloca-
ar dan niet alleen voor
■Koekenden uit de Leidse
is ook bijzon-
voor Hage-
zo meldt de gemeente
Pronk (ruimtelijke
igjg). Voorwaarde is wel
jurgemeente Wassenaar
Keel last krijgt van de ex-
om forensen. Daarom is
;N11- west wordt aange-
3r^ dat er meer en beter
iar vervoer komt tussen
en Den Haag.
schrijft dit in zijn
ijijke visie voor de perio-
1:0-2020, die samen met
n Zoetermeer onder de
fedenland West 2020' op
gelegd bij de minister en
ede Kamer. Het is de bij-
an de residentie en haar
Jburen aan de discussie
ruimtelijke indeling van
-ind. Eind dit jaar wil
"Haarvoor de hoofdlijnen
-»en. De Tweede Kamer
jert eind deze maand
F voorzetten die de mi
jerder heeft gegeven. Be
te van het vliegveld, het
h van woningbouw in de
R(Voudse Grote Polder en
Vikkeling van het Groene
isseren dan de revue.
Haag, Delft en Zoeter
meer zien zichzelf als een ste
delijk netwerk, dat met een roy
aal gebaar wordt begrensd door
de Oude Rijn in het noorden,
de Noordzee in het westen, de
Nieuwe Waterweg bij Rotter
dam en Gouda. De drie vinden
dat ze zich onderscheiden van
de Leidse en Rotterdamse re
gio's en dat ze alle drie een zelf
de probleem hebben, namelijk
ruimtenood.
Bouwen in de Grote Polder,
aan de andere kant van Leiden
langs rijksweg A4, wijzen de
drie gemeenten af. Dat is land
schappelijk niet wenselijk. Vol
gens het drietal moet daar ster
ker worden aangesloten aan de
stedelijke band langs de Oude
Rijn. In de buurt van het nog
verder te ontwikkelen Bent
woud kunnen wel huizen ko
men. Die zijn dan een welkome
aanvulling op het eenzijdige
woningaanbod van Zoeter
meer. Het Groene Hart moet
verder intact blijven, al is inci
dentele bebouwing aan de ran
den voor hen wel bespreekbaar.
Valkenburg, Katwijk en Was
senaar presenteerden eerder
deze week, met tegenzin, een
eigen plan voor bebouwing van
het marinevliegkamp. Dit was
mede bedoeld om niet te zijn
overgeleverd aan de aanspra
ken van Leiden, die graag zelf
wil bouwen op het marinevlieg
kamp.
In het regeerakkoord hebben
de paarse partijen afgesproken
dat sluiting van de marinebasis
nader wordt onderzocht.
die hun hoofd onder AH F omstandig
heden koe/hunnen houden...
jina46 n deze krant.
jr|itionele Haaswijkloop gaat maandag 5 april (Tweede Paas-
ior de vierentwintigste keer van start. Om 11.00 uur klinkt
rtschot voor de deelnemers aan de 5, 10 en 15 kilometer.
eb kleintjes gaat enkele minuten later een twee-kilometer-
n start. De inschrijving voor de Haaswijkloop begint maan-
110.00 uur in gebouw 't Groot Proffijt aan het Boerhaave-
/vaar men zich ook kan omkleden. Het inschrijfgeld be
dde gulden. Leden van de Buurtgroep Haaswijk - de organi-
in het evenement betalen twee gulden.
zorgregisseurs zitten wei goed
bij de CPA
K Blader snel door naar vacature-pagina4 6 in deze krant.
Zwembad in Voorschoten wil moderniseren
Sportfondsen Voorschoten BV wil zwembad Het Wedde
moderniseren. Gedacht wordt aan een sauna, een whirl
pool, het veranderen van de entree, meer mogelijkheden
om te fitnessen, aanpassing van de kleedgelegenheid,
frissere kleuren, een zwemsluis tussen binnen- en bui
tenbad en een grotere bar bistro die ook beter zichtbaar
moet zijn.
VOORSCHOTEN JAN PREENEN
De plannen worden over enkele
weken voorgelegd aan de ge
meente. De kosten zijn nog niet
bekend, maar worden geschat
op vier a vijf miljoen gulden. G.
van Hal, manager van Het Wed
de, benadrukt dat het om nog
niet concreet uitgewerkte plan
nen gaat.Maar het gaat wel in
die richting. We noemen ons
nu recreatiebad, maar die naam
dekt niet de lading. Mensen
verwachten tegenwoordig veel
meer. Ze willen niet alleen
maar zwemmen", aldus Van
Hal.
Met de plannen om Het Wed
de ingrijpend te veranderen,
haakt de leiding in op de wen
sen van de bezoekers. Toen Van
Hal een jaar geleden als mana
ger begon, kreeg hij van de raad
van beheer de opdracht een
plan te ontwikkelen om het bad
aan te passen aan de eisen van
deze tijd. Bovendien moet het
aantal bezoekers tenminste
200.000 per jaar blijven.
„Omdat ik de zwemmers
niets van bovenaf wilde opleg
gen, maar wilde weten wat er
onder de mensen leeft, hebben
we eerst een enquête gehou
den. Er zijn vierhonderd formu
lieren verspreid. Daarvan zijn er
driehonderd teruggekomen.
Dat toont aan dat veel mensen
erg betrokken zijn bij het bad."
Uit het onderzoek kwam onder
meer naar voren dat er te wei
nig eenpersoonskleedkamers
zijn, dat vooral ouderen een
whirlpool of sauna willen, dat
bezoekers graag in en naast het
zwembad willen fitnessen, dat
de kleuren in het gebouw saai
worden gevonden, dat het een
bezwaar is dat bezoekers niet
van binnen naar buiten kunnen
zwemmen en dat er te weinig
mogelijkheden zijn om wat te
eten en te drinken.
Volgens Van Hal is het hoog
tijd om Het Wedde a^n te pas
sen. „Het bad staat er nu zo'n
jaar of negentien. In al die tijd
zijn er alleen een Turks stoom
bad en een peuterbad bijgeko
men. En twee jaar geleden is de
golfbaan bij de exploitatie van
het bad betrokken toen de eige
naar failliet ging. Daar proberen
we nu wat meer bekendheid
aan te geven."
Over de financiering van de
verbouwing is nog niets be
kend. De gemeente is eigenaar
van hef"zwembad en steekt er
jaarlijks tweeënhalve ton subsi
die in om het exploitatietekort
te dekken. Sportfondsenbad
Voorschoten is een zelfstandige
organisatie, die het bad exploi
teert en gebruik maakt van de
faciliteiten van Sportfondsen
Nederland in Amsterdam.
Van Hal: „Ik weet niet wat de
financiële gevolgen zullen zijn.
Ik weet alleen dat de tarieven
niet tot Tropicana-hoogte moe
ten oplopen. In dat zwempara
dijs in Rotterdam moet je 22,50
gulden betalen. Dat kun je hier
niet verkopen."
Fotograaf vindt 350 portretten van Stompwijkers uit 1941
gaat dat ze bovenop elkaar za
ten in een stapeltje in een roes
tend blikje, dan valt het met de
kwaliteit erg mee", zegt Jan van
Bemmelen junior.. Hij is inmid
dels al door zeker vijftig Stomp
wijkers gebeld, die naar de fo
to's willen komen kijken. Over
een paar weken hoopt hij een
map klaar te hebben met de fo
to's. Deze komt ter inzage te
liggen in de fotowinkel aan de
Dorpsstraat in Zoeterwoude.
Hoewel de namen bij de ne
gatieven ontbreken, is volgens
Jos Teunissen van de Vereni
ging behoud erfgoed Leid-
schendam inmiddels de helft
van de geportretteerden 'geï
dentificeerd'. Met dank aan de
81-jarige Stompwijkse me
vrouw Knijnenburg, die destijds
woonde tegenover de boerderij
van Saartje Cohen. Het joodse
meisje staat volgens mevrouw
Knijnenburg niet op een van de
negatieven, maar de Stomp
wijkse herkende wel vele ande
re dorpsgenoten. De meeste ge-
portretteerden hebben volgens
Teunissen een argwanende blik
in de ogen. „Dat is niet zo
vreemd als je bedenkt dat het
gaat om foto's voor persoons
bewijzen. Iedereen boven de
zestien jaar moest zo'n docu
ment op last van de Duitse be
zetter bij zich dragen." Volgens
Van Bemmelen jr. straalt van de
geportretteerden eerder on
wennigheid af. „Mensen waren
niet gewend om op de foto te
gaan. Het is voor veel mensen
misschien wel de enige keer dat
ze op de foto zijn gegaan. Ge
woon omdat het móest."
De komende tijd wil de Ver
eniging behoud erfgoed Leid-
schendam proberen om erach
ter te komen wie de andere per
sonen op de negatieven zijn.
„We denken aan het beleggen
van een avond in het Dorps
huis. We hebben al reacties ge-
Zelfportret van Jan van Bemmelen sr. in zijn doka: een kast in de huiskamer. foto jan van bemmelen sr.
had van mensen die zeggen: als
ik die foto's zie, dan weet ik ze
ker dat ik 95 procent kan her
kennen."
Teunissen zet ondertussen de
zoektocht naar foto's van
Saartje Cohen voort. Het le
vensverhaal van het joodse
meisje boeit hem al een tijdje.
„Je begrijpt de geschiedenis
veel beter als je de lotgevallen
van één persoon beschrijft." In
1995 verscheen een artikel van
Teunissens hand in opinie
weekblad Hervormd Nederland
over het joodse meisje. Dat arti
kel trok de aandacht van een
nazaat van de man met wie
Saartje in Stompwijk samen
woonde. Volgens Teunissen
probeert dit familielid er al een
tijdje achter te komen hoe het
joodse meisje eruit zag. Een
speurtocht naar foto's bij het
RIOD, het gemeentearchief en
andere instanties leverde niks
op.
Saartje Cohen werd vaak met
haar vriend gezien op de bak
fiets. „Hij kon prachtig zingen.
Zij zat voorin en samen reden
ze door Stompwijk. Een bizar
detail is dat Saartje zich in de
cember 1942 moest melden en
dat hij haar weggebracht heeft
op de bakfiets", vertelt Teunis-
sën. Waarschijnlijk hadden ze
geen enkel vermoeden van het
onheil dat Saartje te wachten
stond. „Over de jodenvervol
ging was weinig bekend. Die
was net op gang gekomen."
ZOETERWOUDE
Jan van Bemmelen jr. wil rond de eeuwwisseling een expositie
in Huize Emmaus in Zoeterwoude inrichten van foto's die zijn
vader maakte rond 1950. Vier jaar geleden organiseerde Van
Bemmelen een expositie met materiaal van zijn vader uit de ja
ren veertig. Dat evenement was een groot succes. „Ik denk dat
tachtig procent van de Zoeterwoudenaren is geweest." Van het
bijbehorende boek werden circa achthonderd exemplaren ver
kocht. Het is de bedoeling dat ook nu weer een boek verschijnt.
STOMPWUK/ZOETERWOUDE
JUDY NIHOF
Het begon als een zoektocht
naar foto's van Saartje Cohen,
die in 1942 uit haar woonplaats
Stompwijk werd gedeporteerd
naar Westerbork en uiteindelijk
stierf in Auschwitz. Die foto's
zijn niet gevonden. Maar een
andere ontdekking maakte veel
goed. Tot grote vreugde van de
Vereniging behoud erfgoed
Leidschendam doken in Zoe
terwoude wel 350 negatieven
op van portretfoto's van
Stompwijkers. Ze dateren uit
1941 en werden gemaakt door
de Zoeterwoudse fotograaf Jan
van Bemmelen, die leefde van
1905 tot 1989.
„Het zijn negatieven van uit
stekende kwaliteit. Je kunt er
haarscherpe afdrukken van ma
ken", zegt Jos Teunissen van de
Vereniging behoud erfgoed
Leidschendam. De zoon van
Jan van Bemmelen, eveneens
fotograaf, vond de Stompwijkse
negatieven tussen de honderd
duizenden andere foto's en ne
gatieven van zijn vader, die be
halve in Zoeterwoude veel in
Stompwijk werkte. „Als je na-
Een van de pas ontdekte foto's die waren bestemd voor persoonsbe
wijzen. foto jan van bemmelen S/t
Patricia Nell
id: 17
plaats: Warmond
j ^rlijke staat: bij ou-
lcj lonend
itoip/functie: scholiere,
ionfttatrice Warmond
asell, actief in buurtver-
'e jij over twintig jaar?
iop ik dat ik een eigen
eb, ergens in Nederland.
1 coet al helemaal voor me.
repc'n chique hotel, maar
vvoils Dendermonde in
Tijden Slechte Tijden. -
iend is kok, die kan er
rken.
i rif slechtste eigenschap?
Sveral maar net op tijd
.moet altijd rennen. En
xceben ik misschien iets te
g: ik trek me dingen snel
igje 's nachts wakker
and1
aên proefwerk niet heb
1. Dan denk ik: nu ga ik
jlapen, maar dat lukt dan
it. Ik kan ook wakker lig-
ik ruzie met iemand heb
an ben je verslaafd?
terhammen met gesmol-
is. Elke ochtend móet ik
terham met gesmolten
■t je ideale partner eruit?
Onzekerheid knaagt aan asielzoekers in Voorschoten
Ik let wel op het uiterlijk, maar
ik let vooral op hoe iemand te
gen me doet. Eerlijkheid vind ik
belangrijk. En dat je goed met
hem kunt praten en met hem
kan lachen.
Vind je jezelf volwassen?
Ik ben het natuurlijk niet, maar
ik voel me wel volwassen, als ik
mezelf vergelijk met sommige
mensen van mijn leeftijd. Ik
hoor ook van verschillende
mensen dat ik me niet 'heel
jong' gedraag. Als ik naar de
kroeg ga, vind ik het net zo leuk
om met mensen te praten van
dertig of veertig als met iemand
van mijn eigen leeftijd. Oudere
mensen zien me niet als 'het
kleine meisje van Nell'.
Wat zou je doen meteen mil-
die opleiding is best duur. Ik
zou die opleiding ervan beta
len. En dat hotel ervan kopen
natuurlijk. Ik zou ook geld aan
goede doelen geven. Maar dat
moeten wel organisaties zijn
waar ik achter kan staan: orga
nisaties die opkomen voor de
rechten van de mens en de
rechten van het kind.
Wat is je favoriete plek in War
mond?
In het weekeinde: de Saloon, de
kr oeg in de Dorpsstraat waar ik
altijd kom. Warmond heeft heel
veel mooie plekjes. Als de zon
schijnt vind ik het leuk om op
het strand te zitten op Kouden-
hoorn.
Wat is je grootste ergernis in
Warmond?
Dat er nog steeds geen grote
supermarkt is. Nu komt er wéér
een onderzoek, dat kost alleen
maar geld. Waarom beginnen
ze niet gewoon! Dat ik me daar
aan erger komt ook doordat ik
vrij dagavond en zaterdag bij de
Casper-supermarkt werk. Mijn
vroegere baas is er weggegaan
en wat anders gaan doen om
dat hij niet langer op de grote
supermarkt wilde wachten.
Welke vraag had je graag willen
krijgen?
Ik hoopte van te voren niet op
een bepaalde vraag. Ik ben wel
blij dat ik deze vraag niet heb
gekregen: 'Wanneer heb je voor
het laatst gehuild'. Ik dacht o
als ze dat gaat vragen, wat moet
ik dan antwoorden... Want dan
moet ik natuurlijk ook zeggen
waaróm ik heb gehuild.
TEKST: JUDY NIHOF»
FOTO: DICK HOGEWONING
VOORSCHOTEN JAN PREENEN
Ze heeft het goed. Ze vermaakt
zich prima, ze wordt met alles
geholpen en aan eten en drin
ken ontbreekt het bepaald niet.
De omgeving is mooi, het con
tact met de andere asielzoekers
is prima. Iedereen leeft mee en
geeft geld. Daar ligt het alle
maal niet aan. Het is de onze
kerheid, die aan haar knaagt.
„Hoe mijn toekomst eruit ziet?
Ik weet het niet. Het is wachten,
wachten, wachten op wat justi
tie zal beslissen."
De Russische Olga is een van
de veertien zogeten Dublin-
claimanten in het Voorschoten-
se zalencentrum Het Pluspunt
aan de Jan Evertsenlaan. Dat
zijn vluchtelingen die wachten
op een asielprocedure in een
ander Europees land waar zij
eerder zijn geweest. Nederland
heeft in dat land een claim
neergelegd. Wordt die claim
toegewezen dan moet de vluch
teling vertrekken. Bij afwijzing
gaat de asielzoeker naar een
opvangcentrum, zoals dat met
twee buitenlanders in Het Plus
punt de afgelopen weken het
geval was. De ene ging naar
Ommen, de ander naar Schalk
haar. Elke maand moeten de
vluchtelingen zich melden bij
de Immigratie- en Naturalisa
tiedienst in Zevenaar. Dan krij
gen ze te horen waar zij heen
moeten.
„Ik moet volgende week een
stempel gaan halen in Zeve
naar. Ik weet niet wat er dan ge
beurt. Of ik kan hier blijven, of
ik moet weg. Dat maakt je zo
onzeker." Het liefst zou Olga in
Het Pluspunt blijven. Dat kan
echter niet langer dan tot 1 mei.
De Raad van Kerken heeft voor
drie maanden opvang geregeld.
Daarna zullen ze waarschijnlijk
elders in Nederland in of bij
een kerk worden opgevangen.
Zonder steun van de kerken, de
gemeente Voorschoten en zo'n
150 vrijwilli
gers uit alle
geledingen
zouden de
Dublin-clai-
m anten op
- straat staan.
'Gelukkig' is
dat volgens Li-
neke Stoop,
coördinator
van het pro
ject in Het
Pluspunt, nu
niet het geval.
„We kunnen
deze mensen
geen paradijs aanbieden, maar
ze ervaren het wel als zodanig.
Ze krijgen veel aandacht. De
sfeer onderling is goed. Dat is
wat hen verrast. Zo zijn ze het
niet gewend. Maar ze weten
ook dat dat in de nabije toe
komst weer verandert. Dat het
veel onpersoonlijker zal zijn als
ze straks bijvoorbeeld in een
opvangcentrum zitten in af
wachting van de verdere proce
dure. Daar mogen ze opeens
niets meer en hospitalizeren ze.
Bij ons zijn ze de nodige vrij
heid gewend."
De 23-jarige Olga is tweeënhal
ve week geleden in Voorscho
ten gearriveerd. Waarom wil ze
niet zeggen. Dat doet er volgens
haar niet toe. Uit angst wil ze
ook haar naam niet noemen en
voelt ze er niets voor om op de
foto te gaan. „Laat maar een fo
to maken van een van je schil
'Deze mensen
leven bij de
dag of in het
gunstigste
geval bij de week'
derijen", zo fluistert een vrijwil
ligster haar in. Trots loopt ze
naar de muur waar een repro
ductie hangt van een werk van
de Franse schilder Paul Gau
guin. Het doet denken aan een
vulkaan die tot uitbarsting
komt. Alsof
Olga haar ge
voelens in één
keer alle
ruimte geeft.
„Nee hoor,
het is gewoon
een berg die
in wolken is
gehuld. Dit is
een hobby
van me waar
je verder niets
achter moet
zoeken."
Ontpanning
en creativiteit
krijgen in Het Pluspunt volop
de ruimte. „Zwemmen, joggen,
voetballen. Alles kan hier. Van
avond gaan we naar de Johan
nes Passion in Lejden. Pas heb
ik een reggae-avond meege
maakt. Ik krijg ook taallessen.
Engels, maar ook Nederlands.
Het is moeilijk, maar ik wil het
wel leren. Je kunt hier in de
omgeving ook heerlijk wande
len, waardoor je een beetje tot
rust kunt komen. Dat heb je wel
nodig."
Na het gesprek gaat Olga
boodschappen doen met een
vrijwilliger. In het schema staat
dat zij deze dag moet koken.
Vermoedelijk zal het een Rus
sisch/Nederlandse maaltijd
worden. „We betrekken ze
overal bij. Bij het koken, maar
ook bij het afwassen en het
schoonmaken. Het is een soort
therapie. We moeten voorko
men dat ze gaan zitten na
velstaren, al moeten we er ui
teraard wel op letten dat ze nog
wat tijd voor zichzelf overhou
den", zo licht Lineke Stoop de
gevarieerde werkzaamheden
toe.
Buiten speelt iemand gitaar.
Binnen wordt gelachen. De el
lende lijkt ver weg. „Vergeet het
maar. Deze mensen leven bij de
dag, of in het gunstigste geval
bij de week. Ze kunnen niet ver
vooruitkijken en plannen ma
ken." Dat geldt ook voor Olga.
„De situatie is heel moeilijk. Ik
zou hier graag willen blijven."
die zich om F30.000
mensen willen bekommeren...
Blader snel door naar vacature-pagina46 in deze kra
