VS: Japanse grens moet
open voor staal en telecom
ieren Wieringermeer in hoog tempo aan de bedelstaf
•imentatiepolis van 'de Goudse' leuk voor piepkleine elite
Economie
Schiphol op de schop
Massaal onbegrip voor
argumentatie Jorritsma
Olieprijs doorbreekt trend
)AG 3 APRIL 1999
j/I breidt vrachtvluchten Europa uit
KLM Cargo gaat zijn Europese vrachtvluchten aan-
j uitbreiden. Met ingang van het nieuwe zomerseizoen
T om een uitbouw van de capaciteit met 550 ton per
Jen uitbreiding van 33 procent van de bestaande vracht-
Een woordvoerder van het bedrijf heef deze berichten
)£d. De toename is deels het gevolg van seizoensinvloe-
6ce zomer schroeft KLM Cargo het aantal vrachtvluchten
ir ook een groeiend vrachtvolume op diverse Europese
tmingen maakt extra vluchten mogelijk. Vooral Zweden
I nd zijn forse groeimarkten.
d boete na overtreding Warenwet
gGKleine overtredingen van de Warenwet kosten de be-
i winkeliers, horeca-uitbaters of levensmiddelenfabri-
voortaan geld. Daarbij gaat het bij voorbeeld om het per
c iets te hoog afstellen van de koelvakken in de super
set alle mogelijke gevolgen van dien. of het verkopen
Ifcnsmiddelen nèt na hun uiterste houdbaarheidsdatum,
jinet gaat namelijk voor de meeste van deze relatief klei-
vien' een lik-op-stuk-beleid voeren. Ondernemers die met
3 f als gevolg van roekeloosheid overtredingen begaan die
Sdheid of veiligheid van de mens direct in gevaar bren-
jft Justitie strafrechtelijk vervolgen. Dat is nu ook al het
~1et de verandering hoopt het kabinet voortaan zaken
en efficiënter af te handelen.
a'ries: Overleg over piepers op werk
Minister De Vries van sociale zaken wil op korte ter-
erleg met de vakbonden en de werkgeversorganisaties
t oppiepen van werknemers. Uit een rapport dat de mi
lder ogen kreeg blijkt dat veel werknemers ontevreden
2idat ze bij nacht en ontij worden opgeroepen voor zoge-
dringende klussen. Anderzijds zijn er werkgevers die
lingen hierover juist te strikt vinden en van hun werkne-
^g meer flexibiliteit verlangen. De minister schrijft dit
Tweede Kamer naar aanleiding van een rapport over de
tij den wet.
bt
ziet af van bewapening schepen
v6am» Smit Internationale heeft het voornemen laten va-
iezijn schepen die worden ingezet in risicogebieden te be-
o<n. Het zeesleepbedrijf onderhandelt nu met zijn op-
3Clevers over betere garanties voor de veiligheid van haar
efel. Werknemers van Smit zijn de afgelopen jaren enkele
achtoffer geworden van piraterij en gijzeling. Nog niet
~geleden gebeurde dat tot tweemaal toe voor de kust van
f Volgens topman N. Buis is Smit voor zijn veiligheid af-
vk van zijn opdrachtgevers. „Maar de uitzending van
3 iel naar dit soort landen gebeurt op basis van vrijwillig-
H er is altijd meer dan voldoende belangstelling." Om die
Het Smit zelf af van bewapening.
?>rt sterk gedaald in januari
y De handel met het buitenland is in januari van dit jaar
aen. Er werd vooral minder geïmporteerd; de invoer
Unet acht procent tot 27,6 miljard. De export daalde wat
i8snel, met 3 procent tot 31,9 miljard. Het CBS heeft geen
^ig voor de snelle afname. De afgelopen maanden lagen
•iJitcijfers ook al lager. Doordat de import sneller daalt
ïxport, is het handelsoverschot flink toegenomen! Vorig
™iari bedroeg het verschil tussen in- en export 1,9 mil-
jhle eerste maand van dit jaar was dat opgelopen tot 3,2
Traditioneel heeft Nederland een handelstekort met
juiten Europa en een overschot met de Europese lan-
13 sluit fabriek in Duitsland
Bthfm DSM sluit een oude pojyprnpeenfatfnek^in hèt
■elsenkirchen. De maatregel betekent niet dat fift che-
■ern minder polypropeen gaat maken, want mhèSelfde
■rchen gaat na de zomer een nieuwe fabriek open met
iciteit van 250 duizend ton per jaar. Daardoor blijft de
jjftgenheid bij het DSM-onderdeel Polypropylenes in Gel-
Jen onaangetast. De oude fabriek maakte jaarlijks 70.000
j^de sluiting van de oude fabriek heeft DSM een produc-
iteit van 800 duizend ton, samen met de nieuwe fabriek
Q op meer dan een miljoen ton per jaar. Polypropeen
r%der meer gebruikt in verpakkingen, tapijten en de au-
itrie.
SCHIPHOL Aan de luchthaven Schiphol wordt nog steeds druk ge- en verbouwd. Centraal op de foto de D-pier. De werkzaamheden aan die
pier en de centrale lounge van het verkeersgebouw moeten eind dit jaar zijn afgerond. Ook wordt gewerkt aan de uitbreiding van de B- en E-pie-
ren, maar daarvan merken reizigers weinig. foto aerophoto schiphol bv
Beperkingen staan vrije wereldhandel in de weg
Het opruimen van de Japanse handelsbelemmeringen
heeft in de VS de hoogste prioriteit. Washington zal dan
ook bij Tokyo blijven aandringen op het versoepelen van
de voorschriften. Dit staat in het rapport dat de Verenig
de Staten elk jaar opstellen over hindernissen die een
vrije wereldhandel in de weg staan.
WASHINGTON Rtr
Het rapport noemt 54 handels
partners van de VS en telt 470
pagina's, waarvan er 57 zijn in
geruimd voor Japan. Washing
ton klaagt daarin over de be
perkingen voor de buitenlandse
concurrentie in de staalsector
en de telecommunicatie.
Ook de praktijken die Japan
hanteert bij de medische appa
ratuur, de farmacie, de woning
bouw, financiële diensten,
energie, landbouw en distribu
tie deugen volgens de VS niet.
Intellectueel eigendom en be
perkingen op investerngen
worden eveneens genoemd.
De Europese Unie krijgt een
veeg uit de pan vanwege het
protectionistisch landbouwbe
leid. Het is niet verwonderlijk
dat de EU wordt genoemd,
want Brussel en Washington
liggen al tijden met elkaar over
hoop over bijvoorbeeld het Eu
ropese beleid inzake de bana-
nenimport en over hormoon
vlees.
„Het Europese beleid zal
waarschijnlijk conflicten blijven
veroorzakén, tenzij de proble
men worden opgelost in multi
laterale handelsbesprekingen",
meldt het rapport. Vermoede
lijk valt in november het start
schot voor een nieuwe ronde
van wereldhandelsoverleg,
wanneer de VS gastheer zijn
van een ministersbijeenkomst
van de Wereldhandelsorganisa
tie (WTO).
De handel met de Ameri
kaanse partners in de Nafta, het
vrijhandelsverbond met Cana
da en Mexico, is weliswaar toe
genomen, maar beide partners
hebben hun import nog lang
niet voldoende geliberaliseerd.
Zo is Washington nog niet te
vreden met het Canadese land
bouwbeleid en ook het 'cultu
rele' beleid inzake uitzendrech
ten en het uitgeven van bladen,
deugt nog niet.
Mexico moet de hindemissen
in de landbouwimport en de te
lecommunicatie verder verklei
nen en ook meer werk maken
van bescherming van copy
right. Verder noemt het rapport
de weerstand die Zuid-Korea
biedt tegen hervorming van zijn
handelsbeleid.
jlEER RIEN FLORIS
nagere jaren in de ak-
'ê'Na de verzopen oogst
glbouwproducten vorig
1, et een oogstschadere-
j j boeren er weer bo-
-Jielpen. Binnenkort
tijd van zaaien en po-
31 aan, maar er is nog
t steun overgemaakt,
n er onbetaalde reke-
Ci de keukenla. In de
2,meer, bijvoorbeeld,
)5ren fors in de knel.
4pt niet dat Brussel
Ihet goedkeuren van
chaderegelingen. En
.Dertig procent eigen
als de regeling voor-
voor veel boeren een
f'bber. „Er zijn mensen
stroppen die alle zei-
jen bijzetten om te
zegt Margriet Ruy-
7 [het projectenbureau
MO. Ze staat 'knelge-
Jt raad en daad bij. Ze
',o'n vijftig in Noord-
Er zijn gevallen waar
'es moeten volgen. En
isico is voor veel be-
fiks bedrag. Een le
svoorbeeld met an-
Akkerbouwer Ferdi van Campen, tot voor kort voorzitter van de WLTO in Wieringermeer, knijpt een aantal
van zijn verzopen aardappelen tot moes. Voor de schade die hij leed in 1998, heeft hij nog geen cent binnen.
foto joop boek
derhalf miljoen gulden schade nisterie van landbouw draait scan' lieten uitvoeren door een
moet dus zelf bijna vijf ton op- traag. Taxaties moeten nog taxatiebureau om de stand der
hoesten." worden afgehandeld en boeren gewassen vast te leggen, kun-
De papiermolen van het mi- die geen zogenoemde 'quick nen nog niet aan de slag op het
land. Maar boeren, leveranciers
en banken vangen elkaar op.
„Je kijkt er van op hoeveel soli
dariteit er is. Als iemand een
goed vakman is en steeds aan
zijn verplichtingen heeft vol
daan, staat er steeds wel ie
mand op die borg wil staan."
De akkers hadden al ge
ploegd moeten zijn. Maar wie
een beetje diep gaat in de Wie
ringermeer, stuit nog volop op
nattigheid. „Nog net zo nat als
vorig jaar augustus", zegt een
boer. „We zouden nu bieten
moeten zaaien, maar dat komt
er voorlopig nog niet van."
Geen boer die graag vertelt
hoe de financiële vlag er op zijn
bedrijf bijhangt. „Niemand
durft zich bloot te geven. Ook
niet bij de eigen standsorgani
saties", zegt akkerbouwer Ferdi
van Campen, tot voor kort
voorzitter van de WLTO in Wie
ringermeer. „De minister zei
vorig jaar dat we moesten red
den wat er te redden valt. Maar
nu zijn er mensen die er spijt
van hebben dat ze de oogst van
het land hebben gehaald."
De dertig procent eigen risico
in de oogstschaderegeling valt
volgens Van Campen in de
6 verzekering van de Goudse Verzeke-
en het wegvallen van alimentatie is al-
ikt voor een piepkleine elite. Dat vindt
E. Boor van het Clara Wichmann In-
t wetenschappelijk instituut voor vrou-
|ht.
i leuk idee en er is niks tegen, maar het
lossing voor een maatschappelijk pro-
;gt Boor. „Van de gescheiden vrouwen
tamelijk maar een klein percentage ali-
de verzekering volgens Boor uitslui-
iikt voor mensen die veel alimentatie
„Als je bedenkt dat de helft van de
alimentatie moet worden afgedragen
p tasting. kun je je indenken dat iemand
j^poet krijgen, wil er ruimte zijn voor
jn vrouwen zijn zich meestal niet be
let risico dat hun alimentatie-inkom
sten wegvallen of fors omlaag gaan als hun ex-
echtgenoot overlijdt of arbeidsongeschikt raakt.
Volgens J. Visser van de Sociale Verzekerings
bank in Utrecht kunnen ex-echtgenotes die ali
mentatie kregen, een beroep doen op de Alge
mene Nabestaanden Wet (ANW). „De ANW is
echter geen vetpot en vaak haalt de uitkering het
niet bij de oude alimentatie. Hoe hoger de ali
mentatie was, hoe groter het verschil."
Tegen dit verschil en tegen lagere inkomsten
door arbeidsongeschiktheid kunnen ontvangers
van alimentatie zich nu verzekeren. De premie
is een gulden per duizend gulden alimentatie.
De maximale uitkeringsperiode bedraagt tien
jaar. Iemand die bijvoorbeeld tweeduizend gul
den per maand alimentatie ontvangt, moet zich
verzekeren voor 240 gulden per jaar. Dat is op te
brengen volgens juridisch adviseur Kalberg van
de Bond van Gescheiden Vrouwen, Divortium.
Kalberg heeft nog geen goed overzicht van de
verzekering van de Goudse. „In het vooroverleg
hebben wij vooral gesteld dat zo'n verzekering
betaalbaar moet zijn. Vrouwen die alimentatie
ontvangen, hebben het niet breed." Dat is vol
gens hem ook een belangrijk verschil met een
overlijdingsrisicoverzekering die dezelfde risi
co's dekt. „Vaak is het moeilijk om zo'n verzeke
ring op latere leeftijd nog af te sluiten. Als het
wel kan, valt de premie hoog uit."
Er zijn ook alimentatieontvangers die zich over
een eventueel wegvallen van hun inkomsten
geen zorgen hoeven te maken. Als de ex een
goede pensioenregeling had, krijgt de vrouw een
weduwepensioen. Kalberg: „Vooral vrouwen die
een lage alimentatie ontvangen, zijn na de dood
van de ex-echtgenoot beter af." Voor een ex-
echtgenote blijft echter vaak weinig over als
haar ex-man is hertrouwd.
Jaarlijks worden tussen de 30.000 en 35.000 hu
welijken ontbonden. De nieuwe verzekering kan
in de echtscheidingspapieren worden opgeno
men. Boor: „Behalve dus dat deze verzekering
alleen aantrekkelijk is voor vrouwen met een ho
ge alimentatie, moeten ze ook nog eens op goe
de voet staan met hun ex. Anders wordt er na
melijk geen convenant gesloten, maar doet de
rechter uitspraak".
De 450.000 mensen in Nederland die na een
scheiding alimentatie ontvangen, hebben voor
een uitgebreide dekking de medewerking van de
ex-echtgenoot nodig. De verzekeraar verlangt
voor een uitgebreide dekking een medische ver
klaring. Als de man geen medewerking verleent,
dan biedt de Goudse Verzekeringen een goedko
pere en beperktere dekking.
Mr. Boor van het Clara Wichmann Instituut
noemt de nieuwe polis vooral voor de verzeke
ringsmaatschappij zelf een aantrekkelijk pro
duct. .Alimentatie duurt maar tien jaar. De risi
co's voor de verzekeraar zijn klein. Het is voor
vrouwen veel beter als ze zich tegen andere za
ken kunnen verzekeren. Bijvoorbeeld tegen de
ex-echtgenoot die er de pest in heeft over de ho
ge alimentatie en die twee dagen minder gaat
werken om de kosten te drukken. Of tegen de
nieuwe dame in het leven van de ex-man die
ook financieel afhankelijk is waardoor de ali
mentatie fors omlaag gaat. Dat zijn veel reëlere
risico's."
Omzetdaling industrie zet door
De daling van de omzet van de industrie zet door. In februari
nam de omzet, vergeleken met een jaar geleden, met negen
procent af. Het is voor de zesde maand op rij dat de verkopen
zijn gedaald, pe sterkste dalers zijn te vinden in de aardolie-,
chemische-, rubber- en kunststofverwerkende industrie, meld
de het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gisteren. De
omzet daalde met veertien procent. Ook de metaal-, voedings-
en genotmiddelenindustrie hebben minder verkocht (-acht
procent). De binnenlandse verkopen kwamen in februari bijna
acht procent lager uit dan in dezelfde maand vorig jaar. De ex
port nam met negen procent af.
Ten aanzien van weghalen CBS uit Limburg
HEERLEN ANP
Van hoog tot laag bestaat mas
saal onbegrip voor de argumen
tatie van minister Jorritsma
(Economische Zaken) om de ac
tiviteiten van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek in Voor
burg te concentreren. De hoog
ste baas van het CBS, directeur-
generaal A. Abrahamse, zegt
zelfs dat op basis van andere ar
gumenten, zoals arbeidsmarkt-
situatie en geografische ligging,
Heerlen wel eens de beste pa
pieren zou kunnen hebben als
hoofdvestiging.
Jorritsma maakte eergisteren
officieel bekend dat zij het voor
nemen heeft bijna alle statisti
sche diensten (uitgezonderd de
afdeling gegevensverzameling
met 330 personeelsleden) van
Heerlen naar Voorburg te ver
plaatsen. Daarmee vervallen in
Limburg 770 arbeidsplaatsen.
Iedereen is het erover eens dat
bij de grootste dienst van het
ministerie van Economische Za
ken bezuinigd moet worden.
Maar dat de volledige bezuini
ging op de CBS-vestiging in
Heerlen wordt geschoven, is
voor velen onbegrijpelijk.
Jorritsma's belangrijkste argu
ment voor een hoofdkantoor in
Voorburg is dat het dichtbij gro
te klanten in de Randstad ligt;
departementen in Den Haag en
grote universiteiten. OR-lid H.
Buurma wijst er echter op dat de
Europese statistische dienst Eu-
rostat verreweg de belangrijkste
afnemer van het CBS is. Zeven
tig procent van alle verzamelde
gegevens gaat naar Brussel.
Buurma meent bovendien
dat in deze tijd van moderne te
lecommunicatie fysieke afstan
den geen argument kunnen
zijn. De CBS-vestigingen in
Heerlen en Voorburg maken
veel gebruik van 'teleconferen
cing'. De toespraak van Abra
hamse donderdagmiddag in
Heerlen werd live gevolgd door
het bijna voltallige personeel
van de vestiging in Voorburg.
Zoals gisteren gemeld vindt
de provincie Limburg dat de ar
beidsmarktsituatie in Limburg
een volledige centralisering van
het CBS in Heerlen rechtvaar
digt, ook burgemeester J. Ple-
umeekers van Heerlen blijkt
van oordeel dat macro-econo
mische effecten in de definitie
ve besluitvorming moeten wor
den meegewogen. De gemeente
wil via het Platform Rijksdien-
sten Limburg juridische actie
ondernemen om het dreigende
banenverlies in Heerlen te
voorkomen.
Een definitief besluit over de
reorganisatie van het CBS
wordt nog voor de zomer ver
wacht. Tot die tijd kunnen de
Centrale Commissie voor de
Statistiek en de Tweede Kamer
zich nog uitspreken over de
plannen.
ECONOMIE WIJZER
praktijk hoger uit. „Het lijkt als
of de boeren veel geld krijgen,
maar dat valt wel tegen. Zo'n 95
procent van de opbrengst is no
dig om kosten te dekken. Je in
vesteert het hele jaar in zaaien,
bewerken en oogsten. Als er
een goede prijs komt, houd je
geld over en kun je sparen voor
magere jaren. Maar nu krijg je
opeens een korting van dertig
procent. Bovendien zijn al veel
meer kosten gemaakt om te
zorgen dat er dit jaar nog wat
kan worden geoogst."
Het wachten op de uitkomst
van de oogstschade is volgens
Van Campen ook zenuwslo
pend. „Bij mij is nog niemand
langs geweest terwijl ik twaalf
hectare aardappelen niet heb
geoogst. Wanneer komen ze en
wat voor bedrag zetten ze neer?
Er wordt gewerkt met normbe
dragen van 8.100 gulden per
hectare. Daar houd je na de
korting dus vijfduizend gulden
van over. Ik hoop dat ik 70.000
gulden aan schadevergoeding
vang. Maar dan moet je weten
dat ik de oogst begin vorig jaar
had ingeschat op 120 tot
140.000 gulden. Dan heb je dus
de helft minder."
Begin dit jaar heeft de olieprijs
een historisch laagtepunt be
reikt van om en nabij de 10 dol
lar per vat. Dat is iets om bij stil
te staan. Vooral voor wie, net
als ik, denkt dat de olieprijs de
inflatie bepaalt, de inflatie de
rente, en de rente de economi
sche groei.
Veel economen zien dat anders,
maar de geschiedenis toont het
aan. De olieprijs is één van de
twee motoren van de econo
mie, de andere is technische
vernieuwing. Die olieprijs is op
eens rap aan het stijgen. Gaat
hij - gevolgd door de inflatie en
de rente - omhoog? Of gaat hij
straks opnieuw omlaag?
Zoals altijd kun je van econo
men tegenstrijdige
antwoorden krij
gen. Het is maar
net, wie je treft. De
ene groep weet ze
ker dat de olieprijs
zal kelderen, en
wel tot 5 dollar per
vat. De andere
groep weet even
zeker dat het laag
ste punt is bereikt
en dat de weg om
hoog is ingezet.
In het eerste kamp
zit onder meer The Economist
van 5 maart. Dat tijdschrift is
toonaangevend en half beleg
gend Nederland houdt het dan
ook aan de borst gedrukt.
De voorspelling van The Eco
nomist berust op een eigenaar
dige methode, die bekend staat
als 'technische analyse'. Heeft
het drie dagen geregend? Dan is
de kans dat het morgen regent
groter dan dat het droog blijft.
Na twee dagen heb je een ver
moeden, na drie dagen heb je
een Trend. De trend is: regen!
Je trekt een rechte lijn door het
midden van de ups en downs
die het weer of de olieprijs on
langs heeft doorlopen, en die
lijn trek je langs een liniaal door
naar de toekomst. Et voila, de
trend. De trend voor olie is:
zakken!
Deze trend is heiliger dan hei
lig. Het gaat om dat rechte lijn
tje, niet om een ketting van oor
zaken en gevolgen. Je herkent
dat soort analyses meteen. Er
zit steevast zo'n kaartje bij met
dat lijnstuk, dat dwars door een
landschap van bergen en dalen
brutaal in de leegte van de toe
komst steekt.
Het komt voor dat je in een rap
port van twintig pagina's niet
één argument aantreft dat botst
met de richting van die lijn.
Gaat de lijn omlaag, dan zijn er
uitsluitend argumenten die de
neergang ondersteunen. Daar
bij is het geheugen selectief en
ultrakort. Zo ook in The Econo
mist.
Het belangrijkste argument,
waarvan de echo de afgelopen
weken door beleggersland
PAULINE VAN DE VEN
Econome en publiciste
galmde, was het volgende. „Zo
dra de olieprijs met maar één
dollar stijgt, wordt het rendabel
om olie uit de Noordzee te ha
len. Stijgt hij met twee dollar,
dan wordt het rendabel om olie
uit Rusland te halen. Stijgt hij
met tien dollar dan komt Alas
ka in beeld."
En zo voort, bij elke prijs een
nieuwe vloed van aanbod die
de prijs drukt. En dus blijft de
prijs laag, zo redeneerde men.
Dat hoge prijzen sinds het be
gin der tijden extra aanbod uit
lokken zonder dat het heeft
verhinderd dat olie vijf keer zo
duur is geweest; dat zit niet in
het korte geheugen en het botst
met de trend.
Drie weken gele
den stond de
olieprijs nog op
12,5 dollar per
vat. De leden van
de OPEC hadden
toen net in Was
senaar een ak
koord bereikt
over beperking
van de productie.
Ik polste de Ra
bobank maar
haar econoom
hechtte er geen
waarde aan, daar in het verle
den het kartel 'lek' was geble
ken.
MeesPierson dacht er anders
over. Het Amerikaanse effec
tenkantoor Merill Lynch ook,
op basis van een grondige fun
damentele analyse waarvan de
conclusie was: „Volgens ons
zijn de lage olieprijzen het ge
volg van abnormaal hoge voor
raden. Die voorraden zijn tijde
lijk, er zijn geen structurele ver
anderingen." De analisten van
Merill Lynch verwachten dat de
vraag naar olie dit jaar krap een
procent zal groeien. Ook wordt
aangenomen dat de voorraden
naar hun normale niveau terug
zullen zakken.
De kans dat de OPEC zich aan
haar akkoord houdt en de pro-
duktie 1,5 miljoen vaten per
dag omlaag brengt, wordt vrij
hoog ingeschat. Ook in het re
cente verleden was het kartel
succesvol, alleen deed Irak de
reductie van het kartel als ge
heel teniet. Maar Irak heeft met
2,1 miljoen vaten per dag voor
lopig een grens bereikt. Met
andere woorden, het ligt voor
de hand dat de olieprijs stijgt.
De tijd zal leren of Merill Lynch
en MeesPierson gelijk krijgen.
The Economist laijgt voorlopig
ongelijk. Wie haar voorspelling
in twijfel heeft getrokken en zo
eigenwijs is geweest om aande
len Koninklijke Olie te kopen,
heeft in twee weken tijd dertien
procent winst gemaakt. Zelden
werd beleggers zo duidelijk ge
maakt dat technische analyse
niet de toekomst, maar het ver
leden voorspelt.
