Macedonische mannen
opgeroepen voor leger
GOED
KOOP
Verlies Nighthawk treft Amerikanen
25°
Buitenland
ür
Ju
F16-piloten: We zijn
niet dol op schieten
Over hele wereld demonstraties Serviërs
Milosevic lijkt in te zetten op 'glorieuze nederlaag'
DAG 29 MAART 1999
re aardbeving in Noord-India
ken ontevreden over vredesproces
)n Tegenstanders van president Raul Cubas van Para
ieren feest, nadat hij gisteravond zijn ontslag bekend-
1 e. Tegen Cubas liep een afzettingsprocedure. De Senaat
ar vandaag over stemmen. Cubas zei dat hij 'niet de oor-
nn meer bloedvergieten' wilde zijn. Vrijdag vielen in de
*%ad Asuncion zes doden bij rellen. De president draagt
oegdheden over aan Senaatsvoorzitter Macchi. Cubas
politieke mentor generaal Oviedo worden ervan be-
igd achter de recente moord op vice-president Argana te
Oviedo belandde in 1996 in de cel na een couppoging.
Hg rvanger Cubas liet hem echter meteen vrij toen hij de
:ingen had gewonnen.
FOTO AFP RAFAEL URZUA
ÜL; Een krachtige aardbeving heeft afgelopen nacht het
en van India getroffen. Er zouden zeker vijftig doden zijn
n. Het epicentrum lag in een afgelegen gebied van de
lat Utar Pradesh, ongeveer 300 kilometer ten noorden
Delhi. De beving van 6,8 op de schaal van Richter was
k, dat ook de inwoners van de hoofdstad werden opge-
Het ziet ernaar uit dat het de hevigste aardbeving in de
194 jaar is. In 1905 kwamen bij een beving duizenden
n om. Volgens de politie is het moeilijk de schade vast te
omdat radio- en telefoonverbindingen zijn verbroken.
Ie bij aanslag in Istanbul
|LEen vrouw is zaterdag omgekomen bij een aanslag op
ksim-plein in het hartje van Istanbul. Elf mensen raakten
ld. De 22-jarige vrouw liep met een zak met drie handgra-
naar een politiewagen. Drie gewonden zijn agenten van
loerpolitie, die permanent op het plein aanwezig is. Sinds
irdische leider Abdullah öcalan vorige maand werd gear-
rd, zijn in Istanbul diverse aanslagen gepleegd. Dë vrouw
llgens de politie afkomstig uit de provincie Tunceli in het
loerden bewoonde oosten van Turkije.
ta Myanmar condoleert Suu Kyi
Li Het militaire bewind van Myanmar, het vroegere Bir-
feft oppositieleidster Aung San Suu Kyi 'oprechte deelne-
betuigd met de dood van haar man, de Brit Michael Aris.
prleed zaterdag in Londen aan prostaatkanker. De militai-
bben de oppositieleidster, die in 1991 de Nobelprijs voor
de kreeg, laten weten dat zij naar Groot-Brittannië kan
als zij de begrafenis wil bijwonen. Suu Kyi heeft echter la-
ten Myanmar niet te zullen verlaten, omdat zij vreest dat
tairen haar niet meer zullen laten terugkeren. De opposi-
iter had haar man sinds januari 1996 niet meer gezien.
Drie van de vier Basken zijn ontevreden over het ver
tin het vredesproces in Baskenland. Iets meer dan de helft
|n betwijfelt of het bestand dat de afscheidingsbeweging
september afkondigde werkelijk zal leiden tot een einde
!t geweld. Dat blijkt uit een onderzoek onder ruim 2.600
j n, dat de Baskische krant El Correo gisteren publiceerde,
dervraagden zien vooral de activiteiten van radicale jon-
als bedreigend. Deze groepen hebben de afgelopen tijd
aanslagen gepleegd. De afgelopen dagen werden de
Ij van twee raadsleden met brandbommen bestookt.
Jkier speelt voor Robin Hood
^3» De Siciiiaanse bankier Stefano Cutrona is tot een jaar
^iördeeld, omdat hij geld van de bankrekening van rijken
en het aan armen toedeelde. Zo heeft hij als een soort
ie Robin Hood ruim 1,3 miljoen gulden vergeven. Curto-
jecteur van twee filialen van de Banca di Sicilia, stortte het
ilgens de Italiaanse krant Corriere della Sera in een soort
[Volgens geheel door hemzelf bepaalde criteria stortte hij
^aruit op de rekening van mensen die eigenlijk niet voor
ing in aanmerking kwamen. De rechter hield er rekening
it Curtano er zelf geen cent wijzer van is geworden.
1*611 verliest belangrijke bondgenoot
Jean-Marie Le Chevalier, één van de belangrijkste
noten van de extreem-rechtse Franse leider Jean-Marie
heeft zaterdag bekend gemaakt dat hij het Front Natio-
laat. Zijn vertrek is een nieuwe tegenslag voor Le Pen. Le
er, burgemeester van het Zuid-Franse Front-bolwerk
zei dat hij de partij verlaat omdat Le Pen hem en de
Front-gemeenten niet steunt. Eind vorig jaar leidde de
man van de partij, Bruno Mégret, een opstand binnen
int, die resulteerde in een splitsing.
-^Htste ronde Noord-Ierland begint
Belfast De hoofdrolspelers in de Noord-Ierse politiek
zich op voor cruciale onderhandelingen, die uiterlijk
tot een akkoord moeten leiden. Hete aardappel is nog
e ontwapening van de IRA. Vandaag zijn de Britse pre-
lair en zijn Ierse ambtsgenoot Ahem in Belfast. In een ge-
ijke verklaring voerden zij gisteren de druk op alle partij -
De deadline van vrijdag betreft de vorming van een eigen
Ierse regering. Die had er al moeten zijn, maar men kan
t eens worden over de voorwaarden. Lukt dat ook nu
in moet de Britse regering vrijdag de knoop doorhakken.
ïiër bezwijkt aan gevolgen aanslag
De Bosnische onderminister van buitenlandse zaken,
lutar, is gisteren overleden aan de verwondingen die hij
naart opliep bij een bomaanslag. De daders zijn nog niet
en niemand heeft de verantwoordelijkheid opgeëist. De
leidde tot een verslechtering van de betrekkingen tus-
moslims en de Kroaten, die samen de helft van Bosnië
:n. Bosnisch-Kroatische politici beschuldigden de leiders
moslims van de moord en trokken zich terug uit geza-
ce instellingen. Leutar was een Bosnische Kroaat.
Iers azen op rechten Lockerbie
'Hl
Britse en Amerikaanse tv-stations zijn bijzonder geïn-
ird in de exclusieve filmrechten van het Lockerbie-pro-
t binnenkort in Kamp Zeist bij Soest moet beginnen. Het
;cht kan de houder miljoenen guldens opleveren. Televi-
ers schatten dat zo'n 100 miljoen mensen aan de buis
terd zullen zijn, als de twee Libiërs die worden verdacht
opblazen van een PanAm-vliegtuig boven Lockerbie
i voorgeleid. Omroepen als BBC, Scottish Television en
irikaanse stations CNN, CBS, ABC en NBC hebben zich
zenuwenoorlog om de filmrechten gestort op 'het proces
eeuw' te verkrijgen.
Buurland Kosovo wil lidmaatschap NAVO
skopje anp
Terwijl de NAVO zich opmaakt voor een zesde dag van
aanvallen op Servische doelen, stijgt de spanning in Ma
cedonië. De laatste dagen zijn veel mannen opgeroepen
zich te melden bij het Macedonische leger. Aantallen
zijn niet bekend, aangezien de overheid een militaire
mobilisatie ontkent.
gaan tot het mobiliseren van
burgers.
Militairen in de straten van
Skopje zijn inmiddels een ver
trouwd beeld geworden. Toch
stijgt het aantal soldaten per
dag aanzienlijk. De verschillen
de ambassades in de stad, voor
namelijk de Duitse en de Ame
rikaanse, worden nog steeds
zwaar bewaakt. Het aantal con-
Verscheidene gezinnen in
Skopje hebben de afgelopen
dagen bezoek gehad van de mi
litaire politie, met de medede
ling dat voornamelijk jonge
mannen zich moeten melden.
Ook de militairen in de straten
van de stad vertellen dat de Ma
cedonische overheid is overge-
troleposten van Macedonische
politieagenten rondom Skopje
in het grensgebied met Kosovo
wordt ook dagelijks groter.
Grote demonstraties van te
genstanders van de NAVO-ac-
ties in Skopje hebben zich sinds
woensdag niet meer voorge
daan. Toen werden diverse
Westerse ambassades belaagd.
Wel is de anti-NAVO-stemming
bij sommige Macedoniërs
merkbaar. Vooral in de bij jon
geren populaire koffiebars
wordt veel gesproken over de
'onzinnigheid' van de NAVO-
aanvallen.
Overigens heeft de Macedo
nische overheid afgelopen
weekeinde te kennen gegeven
lid te willen worden van de
NAVO. „Wij hebben aan alle
verlangens van de NAVO vol
daan en wij hebben van haar
kant garanties nodig", zei een
regeringsfunctionaris.
Macedonië voelt zich ernstig
bedreigd door de buurman. De
Serviërs hebben de gehele
grensregio in Kosovo al in bezit
genomen, en het aantal Servi
sche tanks in het gebied wordt
op tweehonderd geschat. Vol
gens een Macedonische woord
voerder staan al die tanks ge
richt op de Italiaanse NAVO-
basis aan de grens.
washington john wanders
correspondent
Vol ongeloof keek Amerika za
terdagavond naar de tv-beelden
van een brandend vliegtuig
wrak. De door de Servische te
levisie in beeld gebrachte ken
tekens spraken voor zich: de
stars and stripes op de vleugel,
de woorden Air Combat Com
mand, de aanduiding 'HO' voor
de luchtmachtbasis Holloman
in New Mexico: er was geen
twijfel mogelijk. Dit was een F-
117A 'Nighthawk', het 85 mil
joen gulden kostende parade
paard van de luchtmacht.
President Clinton en het Pen
tagon hadden gewaarschuwd
voor het mogelijke verlies van
vliegtuigen en piloten. Maar dat
uitgerekend een F-117A het
eerste slachtoffer zou worden,
kwam als een zeer onaangena
me verrassing. De keer op keer
herhaalde beelden deden pijn
in de VS, en riepen bij velen op
nieuw de vraag op wat de Ame
rikaanse belangen in Kosovo ei
genlijk zijn.
De futuristisch ogende Night
hawk is het eerste toestel dat is
gebaseerd op sten/f/i-technolo-
gie. De F-117A heeft vanwege
zijn vleermuisachtige vorm, zijn
geluidsarme motoren en zijn
speciale materialen de capaci
teit vrijwel ongezien en onge
hoord een vijandelijk luchtruim
binnen te dringen. Tijdens de
Golfoorlog voerden 42 Night-
hawks bijna 1.300 missies uit
boven Irak. Nacht na nacht pe
netreerden ze het luchtruim
boven Bagdad om er hun laser-
gestuurde precisiebommen af
te werpen.
Door dat succes kreeg de
inktzwarte Nighthawk een myt
hische reputatie van onaantast
baarheid. Vergeten werd dat
het toestel is uitgerust met
technologie van de jaren zeven
tig, dat het relatief langzaam
vliegt en dat het veel minder
wendbaar is dan een traditione
le jager. Daarbij komt dat het
begrip 'stealth' (stiekem) in de
beeldvorming ten onrechte een
synoniem werd voor 'onzicht
baar'. De F-117A is weliswaar
moeilijk te traceren, maar is
niet onzichtbaar. Een open
staand bomluik maakt de
Nighthawk volgens experts tot
een vette stip op het vijandelij
ke radarscherm.
De Amerikaanse luchtmacht
beschikt over 54 van deze pe
perdure toestellen, die sinds
1983 operationeel zijn. De
stealth-technologie bleef tot op
heden een Amerikaans topge
heim. Op de luchtmachtbasis
van Aviano in Italië staan de
Nighthawks op een afgeschei
den en zwaar bewaakte locatie.
Het lijkt echter aannemelijk dat
de verongelukte Nighthawk zijn
geheimen zal prijsgeven aan
Rusland, dat een bevriende na
tie van Servië is. Ook die weten
schap kwam hard aan in de VS.
Minister Cohen van defensie
stond gisteren niet al te uitvoe
rig stil bij het verlies. Hij be
klemtoonde de moed van de
commando-eenheid die de pi
loot uit Servië wist te bevrijden.
Over de search and rescue
(zoek- en reddingsoperatie)
werden geen mededelingen ge
daan, omdat er wellicht meer
van zulke operaties zullen moe
ten uitgevoerd. De leden van de
evacuatieteams behoren tot de
best opgeleide militairen van de
VS. Onder de bescherming van
een zwerm gevechtsvliegtuigen
raasden ze zaterdag in helikop
ters naar de plaats waar de pi
loot van de Nighthawk met zijn
parachute was geland. Enkele
uren later was de vlieger weer
in veiligheid.
amendola hans leber
De Nederlandse F16-piloot
wil anoniem blijven. Om vei
ligheidsredenen. Een collega
van de Koninklijke lucht
macht haalde afgelopen
week een tegenstander uit de
lucht. „Natuurlijk is een kill
mooi, en vier je het even als
een collega dat geflikt heeft.
Een luchtgevecht is ook leu
ker dan een doel uitschake
len. Als je er een brug 'uit
haalt' met bommen, dan is
dat voor jezelf. Die ene kill is
meteen voor de media. Maar
je moet het ook relativeren.
Al maken we tien kills, als
één van ons niet terugkomt,
is de motivatie een stuk la
ger."
De ingehouden vreugde
lijkt veroorzaakt door vrees
voor reacties van de buiten
wacht. En niet ten onrechte.
Het op een F16 schilderen
van een silhouetje van een
MiG-29, als een trofee, heeft
in Nederland tot discussies
geleid. Het gebruik in krin
gen van jachtvliegers wordt
verkeerd uitgelegd. „We
doen dit werk omdat we er
voor zijn opgeleid. En na
tuurlijk zijn we blij dat de
systemen hebben gewerkt.
Dat niet zij een silhouetje
schilderen, maar wij. Want
zo werkt het. Maar we zijn
niet dol op schieten. Dat
misverstand moet niet be
staan."
Het werk van de vliegers is
zwaar. Daarom waken een
psycholoog en een arts over
de fysieke en mentale toe
stand van de vliegers. Ie
mand die te vermoeid raakt,
of onder te hoge geestelijke
druk komt te staan, gaat te
rug naar Nederland. Er zijn
intussen veel extra FI6-pilo-
ten uit Nederland naar de
basis in het Zuid-Italiaanse
Amendola gebracht. „Die ex
tra collega's hebben we hard
nodig. We vliegen de hele
nacht door, letten extra op
onze voeding en rusttijden."
De hoge snelheden, ruwe
wendingen en de enorme
druk op het lichaam, maken
de F16-vlucht tot alles behal
ve een plezierreisje, ook al
zijn de vergezichten impo
sant. Tijdens de missies bo
ven Servië zijn 's nachts de
verlichte steden van grote
hoogte te zien. Inslagen van
de bommen - de Nederlan
ders hingen tot dusver hoog
om andere toestellen te be
schermen - waren goed
zichtbaar. „Zeker als een
munitiedepot wordt geraakt.
En we hebben ook wel eens
een hele stad in een keer
zien 'verdwijnen' omdat de
stroom uitviel."
Dat de Nederlanders vaker
in luchtduels betrokken zijn
geweest dan één keer, blijkt
uit de voorzichtig verwoorde
ergernis over de procedures,
de rules of engagement. Op
de vraag hoe lang het duurt
voor het NAVO-commando
toestemming geeft te vuren,
klinkt het: „Te lang!"
De procedures bestaan uit
vijf punten, te beginnen met
het radarvliegtuig Awacs, dat
meldt waar de vijandelijke
toestellen zijn opgestegen.
Aan boord hebben de vlie
gers apparatuur, die vervol
gens een 'vriend' of 'vijand'
herkent. Maar dat is niet vol
doende: „Want die appara
tuur kun je nabouwen om
ermee te misleiden." Samen
met drie andere, geheime
ijkpunten kost het dus veel
tijd. „Als vlieger wil je 'm zo
snel mogelijk uitschakelen.
De rules of engagement zijn
verschrikkelijk strikt."
Dat de Nederlanders vanaf
nu ook voor grondaanvallen
kunnen worden ingezet,
leidt niet tot grote verande
ringen. „Het is gevaarlijker,
maar vanaf afgelopen
woensdag hebben we ons al
ingesteld op de gevaren."
Rijswijk Ondanks harde woorden en hoog oplopende emoties is een demonstratie van
zo'n 1.300 Serviërs bij het Vredespaleis in Den Haag zaterdag vrijwel probleemloos ver
lopen (zie foto). Ook bij een betoging van honderden Serviërs tegen de NAVO-bombar-
dementen op Joegoslavië in Rotterdam hoefde de politie gisteren niet in actie te komen.
Gewelddadiger ging het er afgelopen weekeinde aan toe bij acties tegen diverse Ameri
kaanse diplomatieke vertegenwoordigingen in de wereld. Westerse ambassades in
Moskou namen gisteren extra veiligheidsmaatregelen na een mislukte aanslag op de
Amerikaanse ambassade. Een politieman schoot daar op mannen die op het punt ston
den granaten af te vuren op het gebouw. In Kopenhagen gooiden Servische actievoer
ders in de nacht van zaterdag op zondag molotovcocktails en stenen naar de Amerikaan
se ambassade. In Australië, waar talrijke Serviërs wonen, kwam het ook tot geweldda
digheden. In Italië, Engeland, Spanje, Duitsland, Oostenrijk en de VS werd min of meer
vreedzaam gedemonstreerd.
FOTO O PD CEES ZORN
Beruchte militie
'Arkan Tijgers'
ook in Kosovo
londen afp-dpa-anp
De uit de oorlog in Bosnië be
ruchte Servische paramilitaire
eenheid van 'Arkan'. Zeljko
Raznjatovic, houdt zich in Kos
ovo op. Zowel de Britse minis
ter van defensie Robertson als
de Duitse Vereniging voor Be
dreigde Volkeren (GfbV) meld
de dit gisteren.
Volgens de GfbV heeft deze
paramilitaire militie, de 'Arkan
Tijgers' geheten, al zo'n twee
honderd Kosovaren vermoord.
Hun lijken zouden zij voor het
staatsziekenhuis in Pristina
hebben opgestapeld.
Arkans militie telt circa dui
zend man, en pleegde in de
oorlog in Bosnië tussen 1991 en
1995 tal van massamoorden.
Aan de etnische zuiveringen in
de regio's Bijlejina (800 doden),
Brcko (tussen de 3.000 en 6.000
doden) en Zvomik (2.000 do
den) zou Arkan persoonlijk lei
ding hebben gegeven. Volgens
GfbV was Arkans-specialiteit in
de oorlog in Bosnië het liquide
ren van intellectuelen en be
langrijke personen uit het pu
blieke leven.
Arkan, een Servische nationa
list, is een internationaal ge
zochte crimineel. Hij is eige
naar van de voetbalvereniging
FK Obilic Belgrado.
VARKENSHAAS
500 gram NU
boedapest hans gertsen
correspondent
Hoeveel bommen en kruisraketten moet
Slobodan Milosevic nog om de oren krij
gen voor hij zijn nederlaag erkent en
toegeeft aan de eisen van de NAVO? En
hoeveel onschuldige etnisch-Albanese
burgers in Kosovo zullen nog moeten
sterven of moeten vluchten voordat de
Joegoslavische president eindelijk seri
eus wil onderhandelen over de toekomst
van de historische Servische provincie,
waar etnische Albanezen bijna 90 pro
cent van de bevolking uitmaken?
Het zijn vragen die menigeen zich deze
dagen stelt. Ruim vier etmalen na het
begin van de massale luchtaanvallen op
Joegoslavische militaire doelen, geeft
Milosevic, alias 'de sfinx', nog altijd geen
krimp. Integendeel: Terwijl de NAVO
vanuit de lucht bezig is Milosevic' niet
geringe militaire potentieel te vernieti
gen, is Kosovo het toneel geworden van
grootschalige etnische zuiveringen. Ser
vische para-militaire eenheden zijn met
toestemming van Milosevic als bezete
nen aan het moorden, brandstichten en
plunderen geslagen in Kosovo.
Alleen al de laatste twee, drie dagen zijn
ze er in geslaagd meer dan 50.000 men
sen op de vlucht te jagen. Bij aankomst
in Macedonië, Albanië of Montenegro
vertellen die stuk voor stuk bloedstollen
de verhalen over mannen die van hun
gezinnen werden gescheiden, en die
vervolgens standrechtelijk werden ge-
executeerd. Als die verhalen ook maar
deels kloppen, zijn de afgelopen dagen
vele honderden, misschien zelfs wel dui
zenden etnische Albanezen in Kosovo
als beesten afgeslacht.
NAVO-woordvoerder Jamie Shea be
schuldigde Milosevic gisteren van het
voeren van 'een politiek van de ver
schroeide aarde'. Die beeldspraak lijkt
goed gekozen. Vroeg of laat zal Milose
vic namelijk moeten buigen voor de mi
litaire overmacht van de NAVO. Milose
vic raakt Kosovo dan kwijt, maar voor
het zover is, wil hij de vijand - de etni
sche Albanezen - zo veel mogelijk scha
de berokkenen en zo weinig mogelijk
cadeau geven, zo lijkt het. Het lijkt Milo
sevic daarbij niet te deren dat hij onder
tussen zelf zware klappen krijgt en van
zijn land voor lange tijd een paria-staat
maakt.
Het in westerse ogen totaal irrationele
gedrag van Milosevic past in een heel
oude Servische traditie. In het Balkan-
land geldt het als glorieus te vechten
voor een verloren zaak en tegen een
overmachtige vijand. Al in 1389, vlak
voordat hij tijdens een veldslag tegen de
Turken in hetzelfde Kosovo stierf, be
zwoer de Servische prins en martelaar
Lazar dat het beter was om vechtend ten
onder te gaan dan in schaamte te leven.
Sterven zoals Lazar wil Milosevic niet.
Het vechten laat hij liever aan anderen
over. Maar wat hij wel wil, is net als
prins Lazar de geschiedenis in gaan als
een legendarische strijder voor Servisch
grondgebied.
Volgens een scenario dat in E
vóór de luchtaanvallen de ronde deed,
zou Milosevic beseffen dat hij Kosovo
nooit en te nimmer via onderhandelin
gen kan opgeven. In dat geval zou hij de
boeken slechts halen als een verrader
van de Servische zaak, en zou het einde
van zijn regime niet lang op zich laten
wachten. Als Milosevic echter pas na
een heel hard pak slaag van de NAVO
door de knieën zou gaan. zou niemand
in Servië hem dat kwalijk nemen. Inte
gendeel: Milosevic zou ondanks het ver
lies van 'het Servische Jeruzalem' de ab
solute heldenstatus bereiken, en de
eerstkomende jaren niet meer op serieu
ze oppositie te hoeven rekenen.
Als dat inderdaad het spel is dat Milose
vic speelt, kan men alleen maar hopen
dat het moment om de 'glorieuze neder
laag' te erkennen dichtbij is, zodat het
afschuwelijke bloedvergieten in de
straatarme en goeddeels vernielde pro
vincie Kosovo eindelijk kan ophouden.
9-9?
PAASSTOL
doos 750 gram van_Z£9"
Luxe stol n/k gevuld met zuivere amandel
spijs, rozijnen, hazelnoten en geconfi/t fruit
en gedecoreerd met poedersuiker
2 flesjes!
CALVE
SPECIAAL SAUZEN
alle soorten
flesje 250 ml. 199
Aanbied «gen geldig van ma 29 m
03'
ELKE DAG GOED NIEUWS
