Diplomatieke
betrekkingen
verbroken
De militaire terugkeer van
Duitsland in de wereldpolitiek
U draait landbouwhervormingen terug
Bombardementen brengen
regering Italië in problemen
Buitenland
Nederlandse F16 schiet Servische MIG neer
Rusland demonstreert
ierviërs beschieten Albanië
jHiNGTON-TiRANAServiërs hebben hun offensief in Kosovo
oortgezet en buurland Albanië met artillerie beschoten. Dit
leeft de veiligheidsadviseur van het Witte Huis, Sandy Berger,
teren gezegd. Volgens het Albanese ministerie van binnen-
idse zaken zijn enkele dorpen getroffen door Joegoslavisch
Pij: uur. Drie verlaten huizen werden beschadigd. Albanië heeft
[oepen samengetrokken aan de grens met Joegoslavië. De
ynerikaanse minister van buitenlandse zaken, Madeleine Al
lright, waarschuwde de Joegoslavische president Milosevic dat
uj de huidige crisis niet mag gebruiken om het conflict verder
tverspreiden in de regio.
iVit-Rusland biedt wapens aan
unsk* De Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko
leeft Joegoslavië gisteren wapens aangeboden. Dit is in strijd
net het wapenembargo tegen Joegoslavië. Belgrado heeft 'wa-
ens nodig, goede, moderne wapens', zei het staatshoofd op de
fit-Russische tv. De Verenigde Staten gedragen zich 'zoals de
351 scisten tijdens de Tweede Wereldoorlog'. De autoritair rege-
1 ende president voegde eraan toe: „De Serviërs zijn goede vech-
t ?rs, zij zullen hun burgers verdedigen en tientallen Amerika
an doden." De meeste Wit-Russen zijn, evenals de Serviërs en
Russen, orthodoxe Slaven.
I fort geding om oorlog te stoppen
gLi Advocaat N. Steijnen uit Zeist spant een kort geding aan
$en de 'oorlogsmisdadigers' W. Kok, J. van Aartsen en F. de
jave om een einde te maken aan de Nederlandse inbreng in
ieNAVO-acties tegen Joegoslavië. Steijnen dreigt met miljoen-
nclaims tegen de Nederlandse Staat. De eisers zijn volgens de
ilvocaat Joegoslavische militairen die de Nederlandse rechter
m bescherming vragen. De Nederlandse inbreng in NAVO-ver-
8o i and wordt door Steijnen en zijn cliënten als 'poging tot
ioord' gezien.
hi na stopt 'vriendschap' met Zwitsers
SN» De Chinese president Jiang Zemin heeft gisteren tijdens
en staatsbezoek aan Zwitserland 'het einde van de vriend-
ïhap' met Bern aangekondigd. Jiang onstak in woede omdat
et de Zwitserse autoriteiten niet lukte hem af te schermen van
anderden Tibetaanse demonstranten. Toen Jiang het plein
oor het parlementsgebouw in Bern betrad, werd hij toege-
riireeuwd en uitgefloten door zeshonderd Tibetaanse beto-
:rs. Ook zwaaiden demonstranten vanaf de daken rond het
lein met Tibetaanse vlaggen. Zonder de officiële militaire ont-
mgst af te wachten, beende de Chinese president naar het
irlementsgebouw, waar hij zijn Zwitserse ambtgenote Ruth
reifuss 'U hebt een goede vriend verloren' toesnauwde.
ompensatie Franse banken niet goed
rus Joodse organisaties hebben gisteren afwijzend gerea-
erd op de plannen van Franse banken om definitief af te reke-
;n met hun verleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het Si-
on Wiesenthal Centrum vindt dat er nog blinde vlekken zijn
201 ndat de banken de houders van door de nazi's leeggehaalde
odse rekeningen niet schadeloos willen stellen. Het machtige
odse Wereldcongres (JWC) had zich eerder op de dag ook al
idergelijke woorden uitgelaten. De Franse banken maakten
oensdag bekend dat ze de slachtoffers van de jodenvervolging
hadeloos gaan stellen. Zo stelden ze voor eigenaars van sla-
mde rekeningen te gaan achterhalen en die vervolgens open
stellen, ook voor eventuele nabestaanden.
lerstel ozonlaag duurt veel langer
iSHiNGTON De ozonlaag boven de Noordpool zal zich op zijn
oegst aan het eind van de volgende eeuw hebben hersteld in
251 lats van in de komende ruwweg zeventig jaar. Dat blijkt uit
n onderzoek van het Max-Planck-Instituut voor Chemie in
60* linz. Door de maatregelen tegen de ozon vernietigende
oorfluorkoolwaterstoffen (de cfk's uit de spuitbussen) daalt
afbraak. Maar daar staat volgens de onderzoekers een toena-
i van broeikasgas in de hoge atmosfeer in het noorden tegen-
er. Dat komt door opstijgende kooldioxyde, die ter hoogte
95 i n de ozonlaag voor afkoeling zorgt. Daardoor dalen de wol-
801 n van de stratosfeer, onder meeneming van stikstofverbindin-
n die anders het agressieve chloor neutraliseren.
!U voor snel onafhankelijk Palestina
'lun De Europese Unie wil in principe dat er binnen een jaar
n onafhankelijke Palestijnse staat komt. Dat blijkt uit een ont-
■rpverklaring waarover de EU-ministers van buitenlandse za-
n het gisteren in Berlijn eens zijn geworden. Dit is uit Neder-
ïdse diplomatieke bronnen vernomen. Zij tonen zich bereid
erkenning van een onafhankelijk Palestina dat binnen een
mijn van een jaar uitonderhandeld moet worden, maar zon-
r dat Israël een vetorecht krijgt. Zo ver is de Unie nog nooit
gaan in het toekennen van politieke rechten aan de Palestij-
n. Israël is woedend over de verklaring. De verklaring moet
gwel de goedkeuring krijgen van de staats- en regeringslei-
is die in de Duitse hoofdstad vergaderen.
foede over verzekering verkrachting
h delhi Vrouwengroeperingen in India zijn laaiend op de In-
ise staatsverzekeraar GIC. Deze maatschappij biedt een spe-
ial op vrouwen gerichte verzekering aan waarin ook kosten
n gedekt voor behandeling na verkrachting. De All India De-
ocratic Women's Assocation heeft de polis veroordeeld omdat
arin verkrachting gelijk wordt gesteld aan andere ongevallen,
plaats van maatregelen te nemen om verkrachting te voorko
en, laat de regering de vrouwen weten dat ze maar moeten
epteren dat dat gebeurt. Directeur R.R. Josji van de maat-
iiappij GIC verklaarde dat de polis dekking biedt voor een
el van de ongevallen die plaatsvinden in het dagelijks leven.
Oproep aan Ser\>iërs over hele wereld
De Servische vice-premier Vojislav Seselj heeft gisteren
alle Serviërs waar ook ter wereld opgeroepen NAVO-sol-
daten te 'vernietigen', waar ze die ook mogen tegenko
men. Joegoslavië heeft gisteravond tevens de diploma
tieke betrekkingen verbroken met de Verenigde Staten,
het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk. Ook de
betrekkingen met Nederland staan onder druk door de
NAVO-operaties.
Een Nederlandse militair schildert een MIG op de F16 die woensdag een Servische MIG neerhaalde. De schildering wordt gezien als een trofee.
FOTO GPD NIELS WESTRA
Pal onder de koepel van F16
nummer J063 van het Leeuwar
der 322 squadron staat sinds
gisteren een afbeelding van een
MIG29. Het is een kleine trofee
die getuigt van een belangrijk
moment voor de Koninklijke
Luchtmacht. Een Nederlands
gevechtsvliegtuig haalde
woensdagavond een vijandelijk
toestel neer. De F16-piloot
vloog met collega NAVO-bom-
menwerpers vooruit toen deze
Servisch grondgebied binnen
drongen. Een AWAC-radar-
vliegtuig meldde dat drie Servi
sche MIG's van hun basis wa
ren opgestegen. Een daarvan
werd door het Nederlandse toe
stel op de radar gezocht en na
enige tijd gevonden.
Op grote afstand vuurde de
Nederlandse piloot een AM-
RAAM-raket af. Het door radar
gestuurde projectiel had dertig
seconden nodig om de kilome
ters te overbruggen. In de buurt
van de MIG kwam de explosie
ve lading tot ontploffing.
De schade aan de MIG was
dusdanig dat het toestel niet
verder kon vliegen en neerstort
te. Overste J. Abma, comman
dant van het Nederlands-Belgi
sche detachement in het Zuid-
Italiaanse Amendola, vermoedt
dat de Servische piloot een 're
delijke kans had zich te kunnen
redden' met de schietstoel.
Van een euforische stemming
op de Italiaanse basis was giste
ren overigens amper sprake. De
piloten worden sowieso buiten
het zicht van de pers gehouden.
Monteur sergeant-1 H. Mulder
uit Leeuwarden zei over het
contact met de vliegers: „Zij
zeggen gewoon tegen ons dat
het heel spannend is".
anp-dpa-afp
Washington, Londen, Bonn en
Parijs hebben door hun deelna
me aan de NAVO-aanvallen een
misdaad gepleegd tegen het
Joegoslavische volk, aldus een
regeringsverklaring die in Bel
grado is uitgegeven.
Belgrado gaat tevens over tot
een 'herziening' van de betrek
kingen met andere landen die
direct of indirect meedoen aan
de NAVO-operaties. Daartoe
behoort ook Nederland. De Joe
goslavische zaakgelastigde in
Nederland, Vladimir Novako-
vic, kon gisteravond niet aange
ven welke concrete maatrege
len Belgrado voor ogen heeft.
„Die zijn we nu aan het over
wegen. En dat is redelijk gezien
de deelname van Nederland
aan militaire acties zonder eni
ge rechtsgrond."
Minister Van Aartsen van
buitenlandse zaken liet vanuit
Berlijn weten dat hij alleen via
de pers van de mededeling uit
Belgrado heeft gehoord. Offici
eel heeft buitenlandse zaken
geen bericht ontvangen over
een mogelijke herziening van
de betrekkingen. Van Aartsen
wilde niet inhoudelijk reageren
op de opmerkingen van de Ser
vische vice-premier Seselj. „Ik
Protesten in bondsdag tegen 'Blitzkrieg'
Met de deelname aan de oorlog in de Balkan zet
Duitsland als lid van de NAVO een historische
stap en keert het land militair terug in de wereld
politiek. De eerste aarzelende stappen zette
Duitsland in 1995 in Bosnië met enkele logistieke
taken.
Hoewel de Bondsdag nog steeds met een grote
meerderheid achter de inzet van de strijdkrach
ten in Joegoslavië staat, is er gisteren ook felle
kritiek geuit. „Van Duitsland gaat weer oorlog
uit", tierde een afgevaardigde van de Groenen,
Hans-Christian Ströbele.
De Bondsrepubliek wordt met de 54-jarige
bondskanselier Gerhard Schroder geleid door
een generatie van kort na de Tweede Wereldoor
log. Het is eigenlijk een gewoon Europees land
met een gewone "Wehrmacht'. „We zijn toegetre
den tot de internationale gemeenschap", juichte
het dagblad Die Welt gisteren na de eerste aan
valsgolven. De inzet van vier Tornado gevechts
vliegtuigen tegen Joegoslavië moet Duitsland af
helpen van het 'economische reus, politieke
dwerg-complex'.
Maar het was juist in Joegoslavië waar de strijd
krachten van het Derde Rijk het langst weerstand
boden. Ook na de formele capitulatie van Duits
land in mei 1945 hadden nog talijke gevechten
plaats tussen Joegoslavische partizanen en de
laatste Duitse eenheden die nog vochten in Eu
ropa.
Ze zijn na vijftig jaar vrijwel op dezelfde plaats te
rug in actie, in de 'humanitaire' aanvallen die
door de NAVO worden geleid. In het Duitse par
lement klonk daarom gisteren in een debat over
acties ook kritiek op de Duitse deelname aan de
ze operatie.
De voorzitter van de voormalige Oost-Duitse
communisten, Gregor Gysi, zei in het parlement
dat het handvest van de VN militaire acties recht
vaardigt in twee gevallen: zelfverdediging of op
last van de Veiligheidsraad. Beide voorwaarden
ontbreken zei Gysi, 'dit is dus een aanvalsoorlog',
en die is volgens hem te vergelijken met de Duit
se 'Blitzkrieg' in de Balkan van april 1941, die be
gon met massale bombardementen op Belgrado.
Juist Duitsland mag daarom niet meedoen aan
de aanvallen.
De coalitiepartner van de sociaal-democraat
Schroder, de Groenen, is verdeeld. Ströbele zei
zich te schamen voor zijn land dat bommen
gooit op Belgrado. Annelie Buntenbach, een an
der parlementslid van de 'Groene' partij van de
minister van buitenlandse zaken Joschka Fischer,
eiste een onmiddellijk einde aan de NAVO-aan-
vallen. Van de voorheen pacifistische Groenen
stemden evenwel in oktober 29 van de 48 parle
mentariërs in de Bondsdag voor deelname aan
eventuele NAVO-acties in Joegoslavië. De soci
aal-democraten, de christen-democraten en libe
ralen staan achter de acties.
De voormalige christen-democratische minister
van defensie, Volker Rühe, bleef doorzeuren over
de eventuele inzet van Duitse grondtroepen.
„Dat is niet aan de orde", verzekerde defensiemi
nister Scharping hem telkens. Duitse troepen in
de Balkan zouden de laatste stap zijn naar een
'normaal' Duitsland.
olg voorpagina
'er Franse druk zijn de eer-
afgesproken landbouwher-
ningen fors teruggedraaid,
gegarandeerde graanprijzen
n niet met twintig maar
ien procent. De lagere
kprijzen (minimaal vijftien
:ent) worden uitgesteld tot
terwijl er aan de rund
vleessubsidies helemaal niet
wordt getornd. Frankrijk vond
de hervormingen te duur, hoe
wel ze noodzakelijk worden ge
acht om landbouwlanden als
Polen en Hongarije toe te laten
tot de EU. Minister Van Aartsen
verwacht dan ook dat zowel de
graan- als de vleessector op ter
mijn alsnog onder het mes
gaan. Ook de naderende onder
handelingen in de Wereldhan
delsorganisatie nopen daartoe.
President Chirac verklaarde
'redelijk tevreden' te zijn met
het nieuwe EU-budget. De Brit
se premier Blair was verheugd
over het voortbestaan van de
Britse EU-kortingsregeling. De
ze regeling is zwaar omstreden
bij de andere lidstaten, omdat
die opdraaien voor de kosten
(zeven miljard per jaar). Wel is
afgesproken de korting op ter
mijn enigszins uit te kleden.
Bondskanselier Schroder be
nadrukte dat de EU voor het
eerst in haar geschiedenis een
akkoord heeft bereikt over zo
wel de landbouwuitgaven en de
steunfondsen, als over een an
dere verdeling van de lasten
tussen de lidstaten. „Het was
niet eenvoudig, maar we heb
ben een goed compromis."
Europese staats- en rege-
f* ngsleiders hebben na twee
;en vergaderen in Berlijn de
reiii uropese inkomsten en uitga-
en tot en met het jaar 2006
astgesteld. Met het financieel
"koord zou de Unie voorbe-
;id moeten worden op de
bontst van nieuwe lidstaten
voormalig oost-Europa. De
Zangrijkste besluiten:
- Nederland krijgt in totaal 2
iiljard gulden extra voor
'ïrkgelegenheidsbeleid en de
opvang van asielzoekers.
- Nederland hoeft vanaf het
jaar 2002 minder bij te dragen
aan de 'kortingsregeling' van
circa 7 miljard gulden per jaar
waar Engeland van profiteert
(opbrengst na 2002: 400 mil
joen gulden per jaar).
- Nederland mag een groter
deel houden van de douane
heffingen die het aan de bui
tengrenzen int: 25 procent in
plaats van 10 procent (op
brengst vanaf 2001: 360 mil
joen gulden).
- De hervorming van de
melksector wordt uitgesteld
tot het jaar 2005. De graanprij
zen dalen in twee stappen met
in totaal vijftien procent.
- De landbouwuitgaven van
de Unie worden 'bevroren' op
een niveau van gemiddeld 90
miljard gulden per jaar.
- De Europese subsidies
voor de ontwikkeling van het
platteland (natuurbeheer e.d.)
bedraagt jaarlijks 4,4 miljard
gulden. Hiervan profiteert
vooral Frankrijk.
- Er is minder geld beschik
baar voor regionaal beleid dan
de Europese Commissie wil
de. In plaats van 485 miljard
gulden wordt voor dit doel
nog 430 miljard gulden uitge
trokken.
- De vier armste EU-lidsta-
ten Spanje, Portugal, Ierland
en Griekenland krijgen tot het
jaar 2006 in totaal geen 44
maar 40 miljard gulden om
hun achterstand in te halen.
- Het totale EU-budget (per
jaar circa 210 miljard gulden)
bedraagt niet meer dan 1,27
procent van het gezamenlijke
Europese nationale inkomen.
VS zien niets
in bijeenkomst
Contactgroep
washington-berlijn
De Verenigde Staten zien niets
in een bijeenkomst van de Con
tactgroep zolang NAVO-opera
ties aan de gang zijn in Joego
slavië. Dit heeft een hoge Ame
rikaanse functionaris gister
avond in Washington verldaard
Rusland had gisteren voorge
steld de Contactgroep voor ex
Joegoslavië bijeen te roepen in
Moskou. Minister Van Aartsen
zei in Berlijn positief te staan
tegenover het Russische voor
stel.
De NAVO zal de aanvallen
pas stoppen als aan twee voor
waarden is voldaan, aldus de
Amerikaanse woordvoerder.
Belgrado moet stoppen met
zijn offensief tegen de etnische
Albanezen in Kosovo en presi
dent Milosevic moet concrete
signalen afgeven dat hij bereid
is deel te nemen aan het vre
desproces dat in Frankrijk is
uitgestippeld.
De Contactgroep bestaat uit
de VS, Rusland, Frankrijk, Italië,
Duitsland en Groot-Brittannië.
moskou Honderden mensen
hebben gisteren gedemonstreerd
voor de Amerikaanse ambassade
in Moskou, uit protest tegen de
luchtacties van de NAVO in Joe
goslavië. De betogers schreeuw
den 'fascisten' en 'Yankees go
home'. Ook werden er enkele
flessen en inkt naar de gevel van
de ambassade gegooid. Ook in
Sint-Petersburg demonstreerden
honderden mensen voor het
Amerikaanse consulaat.
FOTO EPA YURI KOCHETKOV
wil daaraan geen kwalificatie
geven", aldus de bewindsman.
Overigens is de Joegoslavi
sche ambassadeur in Neder
land, Milan Grubic, momenteel
in Joegoslavië. „Dat is uit privé-
overwegingen, geen politieke",
aldus Novakovic.
Novakovic betreurt de Neder
landse betrokkenheid bij de
aanvallen op zijn land, waarbij
'tientallen slachtoffers' zijn ge
vallen, zo zei hij gistermiddag
tijdens een persconferentie. De
NAVO-acties zijn niet alleen
een laffe aanval op Joegoslavië,
maar ook op de Verenigde Na
ties en het internationaal recht,
aldus Novakovic. Novakovic
beklemtoonde nogmaals dat de
Kosovo-kwestie een binnen
lands conflict is.
In Den Haag heeft de Bin
nenlandse Veiligheidsdienst
(BVD) laten weten als gevolg
van de NAVO-acties in Joego
slavië extra alert te zijn op ter
reuracties in Nederland door
Serviërs. Dat heeft BVD-woord-
voerder V. van Steen gisteren
gezegd. „In geval van een oor
logssituatie moet je natuurlijk
altijd rekening houden met ac
ties van de tegenpartij", aldus
Van Steen. Over de aard van de
beveiliging wil Van Steen niets
zeggen.
Ambassade VS
in Macedonië in
brand gestoken
SKOPJE AFP-Rtr
Duizenden betogers tegen de
NAVO hebben gisteravond in
de Macedonische hoofdstad
Skopje met molotovcocktails de
Amerikaanse ambassade en au
to's van diplomaten in brand
gestoken. Enkele betogers
drongen het gebouw binnen.
De politie greep onmiddellijk
in door de betogers te versprei
den. Daardoor kon de brand
weer snel haar werk doen. De
betogers, jonge Macedoniërs en
Serviërs, haalden ook de vlag
van het gebouw naar beneden
om die te verbranden.
De Amerikaanse ambassa
deur in de voormalige Joegosla
vische Republiek Macedonië,
Christopher Hill, was op het
moment van de aanval in het
gebouw. Hij bracht zich met
zijn medewerkers in de kelder
in veiligheid.
Ook de Duitse en de Britse
ambassade werden door de be
togers aangedaan. Bij de Duitse
ambassade sneuvelden ruiten
en werd de begane grond ver
woest. Ook diplomatieke voer
tuigen voor het hotel Alexander
Palace werden in brand gesto
ken. In het hotel verblijven vele
van de uit Kosovo teruggetrok
ken waarnemers van de Organi
satie voor Veiligheid en Samen
werking in Europa (OVSE).
Volgens de Macedonische
minister van binnenlandse za
ken, Pavle Trajanov, hebben de
honderden ingezette agenten
zestig arrestaties verricht. Vol
gens de bewindsman is de situ
atie onder controle.
Premier D 'Alema vindt dat militaire acties doel hebben bereikt
CORRESPONDENT
Italië wil zo snel mogelijk van
de NAVO-bombardementen af.
Op de Eurotop in Berlijn zei
premier D'Alema dat de militai
re acties hun doel hebben be
reikt. Servië zou zoveel militaire
averij hebben opgelopen dat
het de onderdrukking van de
Albanese bevolking in Kosovo
niet langer kan voortzetten.
Volgens D'Alema is het de
hoogste tijd voor nieuwe on
derhandelingen met het Milo
sevic-regime in Belgrado.
De uitlatingen van de ex-
communistische premier heb
ben meer met de binnenlandse
situatie in Italië te maken dan
met de verrichtingen op het
strijdtoneel. Vandaar dat D'Ale
ma tegenover zijn Britse ambts
genoot Tony Blair 's avonds be
nadrukte dat hij zo snel moge
lijk een politieke oplossing wil,
maar niet had opgeroepen tot
het staken van de aanvallen.
De kans bestaat dat het Itali
aanse coalitiekabinet vandaag
bij de stemming in het parle
ment in serieuze problemen
komt. Een kleine regeringspar
tij, de orthodoxe Communisten
van Italië, heeft gedreigd uit de
regering te stappen als de Itali
aanse betrokkenheid bij de
NAVO-acties niet ophoudt. Als
partijleider Cossutta bij zijn
dreigement blijft en linkse en
christen-democratische dissi
denten uit andere regerings
fracties het communistische
verzet steunen, is D 'Alema zijn
parlementaire meerderheid
kwijt. Het kabinet heeft niet al
leen rekening te houden met
traditionele weerzin van links
tegen NAVO-geweld. Italië ligt
slechts een paar honderd kilo
meter van het strijdtoneel af en
vreest Servische vergeldingsac
ties tegen de elf NAVO-bases op
Italiaans grondgebied.
Bovendien is er de angst dat
de bombardementen een
vluchtelingeninvasie in gang
zetten. De tijd dat Albanese
vluchtelingen uit medelijden
met open armen werden ont
vangen is al lang voorbij. De Al
banezen in Italië worden nu ge
zien als verantwoordelijk voor
de toenemende criminaliteit in
het land.
