Pleidooi voor kerkelijke enquête over gemengd huwelijk
Als genade vreugde kan zijn, dan is het goed
0
Kerk Samenleving
VRIJDAG 19 MAART 1999
T )A<
redactie dick van der plas, 07^
Hulpbisschop Niënhaus vertrekt
utrecht Hulpbisschop J.B. Niënhaus van Utrecht legt zijn
functie per 1 september om gezondheidsredenen neer. De 69-
jarige Niënhaus kondigde zijn vroegtijdige vertrek gisteren aan
in een 'afscheidsbrief. Aan een groter opgezet afscheid heeft hij
geen behoefte. Dat zou 'voor mij erg vermoeiend zijn'. Paus Jo
hannes Paulus II heeft Niënhaus op diens eigen verzoek het
emeritaat verleend. „In 1985 zijn de problemen met mijn hart
begonnen. Ik ben dankbaar dat ik sindsdien toch al mijn werk
zaamheden heb kunnen verrichten, maar nu ervaar ik dat mijn
krachten afnemen", schrijft de hulpbisschop. In 1981 benoem
de de toenmalige
aartsbisschop van
Utrecht, kardinaal
Willebrands, hem
tot vicaris. Een jaar
later werd hij door
de paus tot hulp
bisschop van
Utrecht en titulair
bisschop van Ben-
da benoemd.
Niënhaus werd in
1955 priester ge
wijd. In het aarts
bisdom was hij
onder meer belast
met de liturgie en
het onderwijs. Ook
was Niënhaus ver
antwoordelijk voor
het pastoraat on
der kermisexploi
tanten en circusar
tiesten. Als zoda
nig was hij in 1985
de eerste 'kermis-
bisschop' die de
kermis bezocht, in
Breda.
Hulpbisschop J.B. Niënhaus.
Young Ones in Bonifasiuskerk
alphen aan den run Jongerenkoor The Young Ones uit Hillegom
zingt zondagochtend in de Sint Bonifaciuskerk aan de Para
dijslaan 6 in Alphen. Het 55 leden tellende koor, dat prijzen be
haalde op verschillende festivals, zingt Nederlandse en Engels
talige liederen. Het thema van de jongerenviering, die om half
twaalf begint, is 'Hart onder de riem'.
Vredesboodschap religieuze leiders
wenen Religieuze leiders van de islamitische, servisch-ortho-
doxe en rooms-katholieke gemeenschappen in Kosovo hebben
gisteren een gezamenlijke boodschap van vrede en verzoening
naar buiten gebracht. De onderlinge onenigheid kon echter niet
verborgen blijven. De religieuze leiders roepen de strijdende
partijen op om de wapens neer te leggen en kerken en moskee-
en te beschermen. „We dringen er bij onze gelovigen op aan
hun onenigheid vreedzaam met die van andere godsdiensten of
etnische achtergronden op te lossen", aldus de verklaring. De
ondertekenaars beloven de 'boodschap van samenwerking' aan
de eigen geloofsgemeenschappen over te brengen. Tijdens de
driedaagse bijeenkomst, een initiatief van de interreligieuze or
ganisatie voor gewetensvrijheid van de Amerikaanse rabbijn Ar
thur Schneier, waren de wrijvingen tussen de verschillende ver
tegenwoordigers echter niet van de lucht.
India eert hindoe-nationalist met zegel
new delhi De Indiase premier Atal Behari Vajpayee presenteer
de gisteren een speciale postzegel ter ere van de stichter van de
omstreden radicale hindoeorganisatie RSS. Hindoe-nationalis
ten verwelkomden het gebaar als de correctie van historisch on
recht dat de beweging is aangedaan. De postzegel verschijnt ter
gelegenheid van de 110e verjaardag van de geboorte van Kesha-
vrao Baliram Hedgewar, in 1925 grondlegger van de Rashtriya
Swayamsevak Sangh (RSS). Vajpayee's nationalistische hindoe
partij BJP is ideologisch nauw met de RSS verbonden. De pre
mier, die zich bij tijd en wijle van de RSS distantieert, prees de
organisatie ditmaal. Hij noemde Hedgewar een uitmuntend or
ganisator die het Indiase volk tot discipline en dienstbaarheid
heeft aangezet. Het eerbetoon had volgens hem eerder moeten
komen. „Maar misschien hebben vorige regeringen sommige
goede daden aan ons overgelaten." De RSS wordt samen met
de verwante groepering VHP in verband gebracht met de recen
te golf van geweld tegen de christelijke minderheid in India. De
organisaties ontkennen betrokkenheid bij de aanvallen, maar
stellen zich wel teweer tegen in hun ogen gedwongen bekerin
gen door christelijke zendelingen.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Aangenomen: naar Goes (wijk-
gem. Rondom de Spinne): G.M.
Rosbergen te Hoenderloo.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Dordrecht: mw. B.
Zondag, kandidaat uit Nieuwe-
gein, die dit beroep heeft aange
nomen.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt: voor De Valk-Wekerom:
J. Spaans te Norwich (Can.).
den bosch anp
De kerken zouden een 'enquêtecom
missie' moeten instellen om de ophef
rond de eucharistieviering tijdens de
huwelijksinzegening van prins Mau-
rits en Marilène van den Broek te on
derzoeken. Pastor G. Oostvogel, voor
ganger tijdens de geruchtmakende
trouwdienst, doet die suggestie deze
week in het opinieblad De Bazuin.
Oostvogel reageert op de instelling
van een gezamenlijke werkgroep van
de Rooms-Katholieke Kerk en de drie
Samen-op-Wegkerken die zich gaat
beraden op de mogelijkheden van
deelname aan eucharistie of avond
maal door gemengd gehuwden. „Als
de werkgroep mij oproept om als ge
tuige te verschijnen, zal ik daaraan
graag gehoor geven. Eigenlijk vraagt
de 'zaak-M M' namelijk om een ker
kelijke enquêtecommissie."
Oostvogel sprak vorig jaar mei tij
dens de oecumenische dienst in Apel
doorn, waarin hij samen met de her
vormde predikant N. ter Linden voor
ging, een ruimere nodiging voor de
eucharistieviering uit dan volgens de
vastgestelde formuleringen in de RK-
Kerk is toegestaan. Drie hervormde le
den van het Koninklijk Huis - prinses
Juliana, prins Bernhard en prinses
Margriet - gingen daarop in weerwil
van de kerkelijke regels ter commu
nie. Het instellen van de kerkelijke
werkgroep bewijst volgens Oostvogel
„dat 'Apeldoorn' geen incident was".
Hij heeft overigens weinig hoop op
een grotere oecumenische souplesse
van de RK-Kerk inzake de eucharistie.
De werkgroep moet advies uitbrengen
over de vraag of de gezamenlijke ver
klaring van de kerken over het kerke
lijk gemengd huwelijk uit 1971 aan
passing behoeft. Een eucharistie- of
avondmaalsviering tijdens een oecu
menische huwelijksdienst wordt daar
in afgeraden. Dat negatieve
speelt voor bruidsparen geen c
rol, zegt rk-pastor J. van Well van
oecumenische kerkgemeenschap)
renwijk in Leiden. „En voor mij, f
lijk gezegd, ook niet." Ook hij'
wacht weinig van de nieuwe
groep. Aan de protestanten
volgens hem niet liggen.
weet nu al dat Simonis elk voo
om de bestaande regels te verso
len zal afwijzen."
Dominee Guus
Fröberg (43) is
van oorsprong
hervormd,
maar sinds an
derhalf jaar
predikant voor zowel gerefor
meerden als hervormden in
de Samen op Weg-gemeente
Voorschoten. Zijn vak en roe
ping omschrijft
hij als het om
gaan met men
sen vanuit de
bijbelse bood
schap. „Je
hoopt door je werk troost en
bemoediging mee te geven
aan de mensen, en op z'n tijd
ook vreugde."
door ONNO VAN 'T KLOOSTER
Dat ik predikant ben geworden, heeft
weinig te maken met mijn familie. Ik
stam niet uit een domineesgeslacht of
iets dergelijks. Mijn vader, een wis-
kundeleraar die later directeur van
een mavo werd, was vroeger wel actief in de dia
conie. Moeder zorgde voor het gezin, en werkte
voor ze haar twee kinderen kreeg. Ik heb één zus
- ook werkzaam in het onderwijs. We waren her
vormd, maar er was geen sprake van een strikt
regime thuis. Ik ben niet getraumatiseerd door
een jeugd met kerk en een actief geloofsleven,
zoals je wel eens hoort van anderen. Wij gingen
iedere zondag naar de kerk in Diemen en ik was
actief in de jeugdkerk. Nou, dat was wel aardig,
hoewel ik bijvoorbeeld de catechisatie erg saai
vond. Het ging ons meer om de gezelligheid in de
groep, denk ik achteraf. Die tijd vormde in ieder
geval niet de aanleiding om mijn toekomst in de
kerk te zoeken. In eerste instantie wilde ik de gro
te vaart op als scheepsbouwkundig ingenieur.
Maar een probleem was dat je als brildrager toen
nog niet in aanmerking kwam voor zo'n loop
baan.
De wens om theologie te gaan studeren werd mij
eigenlijk ingegeven door de docent godsdienst
op het atheneum. Hij las niet alleen op stoffige
wijze voor uit de bijbel, maar behandelde ook
onderwerpen zoals de ethiek, zenboeddhisme,
het werk van Sartre en Dostojevski. En hij liet ons
op een andere manier dan gebruikelijk kijken
naar teksten in de Bijbel, zoals het scheppings
verhaal.
In die tijd begon de Amsterdamse school opgang
te maken in de theologie, waarin naar voren
kwam dat je verhalen uit de Bijbel niet letterlijk
als een historisch verslag hoeft te lezen. Je kon
het bijvoorbeeld ook als een vorm van poëzie be
schouwen. Dat soort inzichten inspireerden mij
om na te denken over een studie theologie of fi
losofie. Ik had aanvankelijk nog niet een echte
voorkeur voor één van de twee richtingen. Eerst
moest ik nog twee jaar Grieks en Latijn studeren.
Dat waren zware jaren waarin ik veel moest blok
ken.
De keuze voor theologie maakte ik in die periode.
Ik bezocht toen de colleges van drs. Breukelman,
een grote naam binnen de faculteit van Amster
dam. Hij gaf op een nieuwe manier invulling aan
de bijbelse theologie en deed dat op zeer bezie
lende wijze. Zijn colleges begonnen bijvoorbeeld
op zaterdagmorgen negen uur en dat kon dan
duren, exclusief een korte pauze, tot zes uur. Dan
zei hij: 'ik moet nu helaas ophouden, maar ik had
nog zoveel kunnen vertellen.' Dat was geweldig.
Door hem heb ik voor bijbelse theologie gekozen
en niet voor de meer filosofische of godsdienst-
wijsgerige kant.
In de jaren daarna heb ik verschillende kerken
bezocht. Maar er was nog geen sprake van echt
meeleven, of van een beslissing om gemeentelid
te worden. Ik ging hoofdzakelijk om te kijken wat
voor een verschillende soorten kerken er waren,
hoe alles in zijn werk ging en hoe de voorgangers
het deden. Op een dag besloot ik naar de Mui-
derkerk in Amsterdam-Oost te gaan. Na de
dienst kwam er iemand op mij af om te vragen
wat ik er van vond. Dat was al bijzonder. Ik ver
telde dat het mij een inspirerende gemeente leek.
Dat bleek later ook, want daar is mijn hartstocht
voor de kerk ontstaan. Ik werd lid van de cantorij
en een groep die contact onderhield met een
partnergemeente in Oost Berlijn. Daarnaast hield
ik me bezig met nieuw ingekomen mensen. Later
trad ik ook nog toe tot de kerkenraad. De Mui-
derkerk zag ik als een gemeente die in het hart
van de samenleving stond. Amsterdam-Oost is
een negentiende eeuwse buurt met oude huizen,
veel verpaupering, grote werkeloosheid en veel
studenten. De kerk stond daar middenin, met
een open oog en oor voor alle problematiek waar
de mensen mee kampten. Dat sprak mij aan.
Tegelijkertijd voelde ik mij ook thuis op de facul
teit theologie in Amsterdam. Er waren zeer goede
hoogleraren, zoals die, overigens inmiddels over
leden, Breukelman. Hem zie ik toch als mijn be
langrijkste inspirator, als degene door wie ik kan
spreken over 'een roeping'. Hij gruwde zelfvan
het begrip 'school maken', maar van zijn manier
van kijken naar de bijbel, het aandachtig lezen en
uitleggen van bijbelteksten, heb ik ontzettend
veel geleerd. Het ging er bij Breukelman dus niet
om de bijbel te interpreteren vanuit een kritisch
historische methode, om het uitsplitsen van de
bronnen en dergelijke. Maar meer om hoe zo'n
tekst tot jou persoonlijk spreekt, hoe die tot de
gemeente spreekt en wat voor een boodschap er
in is overgeleverd. Zo ben ik dus predikant ge
worden.
Na m'n studie heb ik vijf en halfjaar gewerkt in
De Rijp, een plattelandsgemeente in Noord-Hol
land, en toen zes jaar in Koog aan de Zaan vlakbij
Amsterdam. En nu dus Voorschoten. Het is pret
tig dat de gemeente hier al zo vergevorderd is in
Dominee Guus Fröberg: „Ik ben niet getraumatiseerd door een jeugd met kerk en een actief geloofd ed b
FOTO H/acf
cm dc
het Samen op Weg-proces. De Rijp en Koog aan
de Zaan zaten nog middenin al het organisatori
sche dat bij zo'n proces komt kijken. Hier heb ik
mijn handen vrij om bezig te zijn met de veelzij
digheid van het predikantschap. Het omgaan
met mensen vanuit een bijbelse boodschap. Het
belangrijkste in dit werk is dat je een soort ver
dieping in het leven, maar ook troost en bemoe
diging mee wil geven, en op z'n tijd ookn
Of noem het 'gein', op z'n Amsterdams# leidste
Gein staat dichtbij het Hebreeuwse
woordje 'chen', dat weer alles te ma
ken heeft met het begrip 'genade'. Op
z'n Mokums is dat verbasterd tot gein.
En als genade vreugde kan zijn, dan is
het goed.
JLeidsch Dagblad
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque
(geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te stu
ren naar het Leidscn Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante
betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
ANNO 1899
Zaterdag 18 Maart
LEIDEN - De commissaris van Politie waarschuwt te
gen de weduwe Steenwijk, oud 50 jaar, middelmatige
lengte, rood aangezicht, bruine oogen, donker grijzend
haar, gekleed als een vervallen juffrouw met zwarten
rok, dito mantel en bruin fluweelen hoed, die de gegoe
de lui afloopt om zoodoende geld te bekomen, hetwelk
zij aan drank besteedt. Menigmaal werd zij ter zake
dronkenschap in politiebewaring gesteld, ook wel op
haar verzoek, wanneer zij geen onderkomen had. Bin
nenkort heeft zij zich naar Den Haag doen afschrijven
en bleef desniettegenstaande zich toch in Leiden op
houden, steeds bedelende. Door tusschenkomst der
politie werd zij naar 's Gravenhage geëxpeciëerd, van
waar zij toch hier komt om den goedgeloovigen geld af
te zetten.
Van plaatsing in een gesticht wil zij niets weten, om
dat zij dan geen bot kan vieren aan haar dranklust.
KATWIJK - Resolutie van Gedupeerde Staten, waarbij
aan de Holl. IJzeren-Spoorweg-maatschappij vergun
ning wordt verleend tot het stellen van een draaibrug in
het verlengde van hare baan langs den Rijnsburgschen
grindweg, waardoor de tram langs het Overrijn komt te
vervallen en de tram voortaan door de Voorstraat (Mo
leneinde) Katwijk aan den Rijn zal binnenkomen.
Na eenige gedachtenwisseling wordt deze resolutie
voor kennisgeving aangenomen.
De Voorzitter deelde hierbij nog mede, dat B. en Ws.
zich hebben gewend tot de Holl. IJz.-Spoorwegmaat-
schapprj, om de in die resolutie voorgeschreven veran
dering der tegenwoordige trambrug van gemeentewege
te doen uitvoeren tegen betaling aan de gemeentekas
der kosten, die voornoemde Maatschappij daarvoor zou
hebben te doen, een en ander in verband met de even-
tueele tot-stand-koming der verbetering van den water
weg Katwijk-IJmuiden.
ANNO 1974
Dinsdag 19 maart
DEN HAAG - Werknemers krij
gen per 1 april een bruto loons
verhoging van 15 gulden per
maand. Bovendien zal met in
gang van die datum een voor
schot van drie procent op de
prijscompensatie worden gege
ven. Het kabinet-Den Uyl heeft
dat gisteravond beslist, nadat
eerder op de dag was komen
vast te staan, dat werkgevers en
vakbeweging niet tot een ak
koord konden komen over het
arbeidsvoorwaardenbeleid voor
de rest van het jaar.
WORMER - Het telefoonverkeer
in de Zaangemeente Wormer is
twee dagen volledig van slag ge
weest, nadat zich daar maan
dag twee nieuwe tandartsen
hadden gevestigd. Honderden
Wormers probeerden maandag
of dinsdag of tandarts E. Steert
of zijn collega R. A. de Jong op
te bellen, de enige mogelijkheid
om zich als patiënt te laten in
schrijven. Wormer had met zijn
12.000 inwoners tot voor kort
slechts een tandarts. Door ziek
te moest hij zijn werk opgeven.
Met twee tandartsen is Wormer
nog niet geheel uit de brand. In
Nederland rekent men met een
behoefte van een tandarts op
4500 inwoners. In Zweden,
LEIDEN - De club 101+ is gisteravond in de kantine van de voetbalvereniging Lugdunum voor het eerst naar
buiten getreden. Theo Koomen (op de foto links naast waarnemend 101 plusvoorzitter Piet Erades) voorzag
sportfilms van commentaar en liet dat ook nu vergezeld gaan van een flinke portie humor. foto anp
waar de tandheelkundige hulp
beter is, wordt op elke tweedui
zend inwoners een tandarts no
dig geacht.
WASSENAAR - J. Janse uit Den
Haag heeft met dertigduizend
gulden als hoogste ingeschre
ven voor de pacht van het par
keerterrein aan de Wassenaarse
Slag. In totaal waren er vijf in
schrijvingen. P. C. van Dam uit
Noordwijk, die het terrein al ve
le jaren pacht voor twintigdui
zend gulden, schreef deze keer
in voor duizend gulden.
LEIDEN - De Leidse zangkoren
zullen voor het eerst sinds
1946 een gezamenlijk concert
verzorgen. Het culturele evene
ment, waaraan ook drie plaatse
lijke muziekkorpsen mee wer
ken, wordt in de Hooglandse
kerk en op de nabijgelegen
Burcht gehouden.
ie kla
a bij I
stof w
lijks 2
LEIDSCH l
(Opgericht 7
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323508
Familieberichten: 023- 53173S
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie 071- 5315921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.301
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIE
Maandag t/m vrijdag van 8 30ti
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per ji
n machtiging®
hrijvenvanhfl
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin-en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
Abonnees die ons
het automatisch afschrijven
abonnements- geld, ontvangen/!,-
betaling.
VERZENDING PER POSI
Voor abonnementen die rtfii
worden verzonden geldt een toesb
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASStl
Voor mensen die moeilijk lezen,»
hebben of blind zijn (of een ander
leeshandicap hebben), is een sa®
van het regionale nieuws uit hetti
Dagblad op geluidscassette besdj
informatie"
(Centrum v
K E N H U I Z
ongevallendienst
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezondera
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst,
inlichtingen bezoekuren ziekenhuizen
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
Geborer
lljen I
ïiiëlle d
I.M Wei
ïozvD
"aria zv
imberg
Victoria
'V. Polar
^hiize
voorbehc-i briber
fi en E
'ten E
;övM. Ti
'Horst
ïtiuijt l
ïMeebe
'Nikki d
fcrizvF.
