De vleesgeworden Donald Duck
WEER
Het Gesprek van de Dag
Liever nieuwe gezichten
Plezier voor twee?
DONDERDAG 11 MAART 1999ikE
Jarenlang heeft het PvdA-kamerlid Rob van Gijzel zich vastge
beten in de gang van zaken rond de Bijlmerramp. Mede
dankzij zijn inspanningen onderzoekt een parlementaire en
quêtecommissie nu de toedracht en de nasleep van de ramp
met de El Al-Boeing in 1992. Daarbij is een beeld ontstaan
van arrogante overheidsfunctionarissen die halfslachtige on
derzoeken uitvoeren, slecht communiceren en vooral probe
ren hun eigen straatje schoon te vegen. Hulpverleners en om
wonenden vragen zich ondertussen nog steeds af of hun ge
zondheidsklachten door de lading van het verbrande toestel
zijn veroorzaakt.
Van Gijzel voelde zich lang eenzaam in zijn strijd om de volle
dige waarheid boven tafel te krijgen. De 'Bijlmerboy' vond
een onwillige WD-minister Jorritsma (verkeer) tegenover
zich die volhield dat alles goed was uitgezocht en dat het dos
sier maar eens moest worden gesloten. Van Gijzel oordeelde
gisteren tegenover de commissie dat de Tweede Kamer on
voldoende en soms onjuiste informatie heeft gekregen. In de
politiek is dat een doodzonde. Ook Groen Links en D66 vel
den een hard oordeel over de minister.
Opmerkelijk genoeg nam Van Gijzel Jorritsma ook in bescher
ming. In vergelijking met collega-ministers zou ze nog rede
lijk haar best hebben gedaan om alle informatie boven tafel te
krijgen. Daarmee legt Van Gijzel de zwarte piet vooral bij de
D66-ministers. Borst (volksgezondheid) had de gezondheids
klachten veel serieuzer moeten nemen. En onder verantwoor
delijkheid van oud-minister Sorgdrager zou justitie onvol
doende hebben gedaan om vrachtpapieren in de VS op te
vragen.
Vice-premier Jorritsma heeft al aangekondigd dat zij opstapt
als blijkt dat zij grote fouten heeft gemaakt. Het is natuurlijk
nog maar afwachten of dat gebeurt. Maar in de redenering
van Van Gijzel kan D66 al helemaal niet buiten schot blijven.
Het is de vraag of de Democraten willen blijven meeregeren
als vice-premier Borst moet vertrekken. De spanningen bin
nen de Paarse coalitie zijn sinds de nederlaag van D66 bij de
statenverkiezingen al flink opgelopen.
Hoe ingrijpend de politieke gevolgen van de enquête ook zul
len zijn, liever nieuwe gezichten en desnoods nieuwe partijen
in het kabinet dan een halfslachtige oplossing waarbij ieder
een gewoon op zijn post blijft. Alleen dan kan het geschonden
vertrouwen van de burger in de overheid worden hersteld.
Een leeg aquarium
Nederlanders zijn dol op spelprogramma's. Dat zijn ze altijd
al geweest (Zeskamp!). En dat zijn ze nog. Zo kijken elke keer
honderdduizenden mensen naar Uhhh...Vergeet je tanden
borstel niet. Op Veronica. Waarom? Ik zou het echt niet we
ten, want het programma is werkelijk allerbedroevendst.
Allereerst is daar presentator Rolf Wouters. Type ideale
schoonzoon. Correct gekapt. Keurig in het pak. Met een
vriendelijke lach. Gezonde blos op de wangen. Vlotte babbel.
Maar zegt niets. Kortom, net zo'n lege huls als zijn collega's
van RTL4, RTL 5 en SBS6. Daarin kan het succes dus niet
schuilen. En dan de deelnemers. Type brave buurman. Hob
by's voetballen en televisiekijken. Óf, als het om vrouwen
gaat, televisiekijken en puzzelen. Dat soort. Aan die mensen
kan het dus ook niet liggen.
Is de inhoud van de show dan zo opzienbarend? Ook niet,
dacht ik zo. Het programma is een aaneenschakeling van
spelletjes die wel vaker zijn vertoond. Zo moet een van de
deelnemers een halve minuut in een draaiende stoel zitten en
daama zo snel mogelijk langs een paar schappen met slag
room rennen. Twee andere kandidaten proberen zo lang mo
gelijk in de ringen te hangen. Dat is alles. Oude wijn, in oude
zakken dus.
Kan er dan een adembenemende prijs worden gewonnen?
Ook niet. De winnaars mogen een weekje naar Jamaica. Meer
niet. Gisteren kregen ze de prijs zelfs cadeau. Er stonden zes
bekers op een rij en de kandidaten moesten raden onder wel
ke beker een balletje lag. Bleek er toch onder elke beker een
balletje te liggen! En het publiek maar joelen en klappen. Met
op de achtergrond een vreselijk truttig melodietje.
De show der shows, had een omroeper vooraf beloofd. Maar
hoe ik ook zat te turen, ik zag niks. Helemaal niks. Alsof ik
naar een aquarium zat te kijken zonder vissen en planten.
Treurig. En de wetenschap dat op hetzelfde moment hon
derdduizenden Nederlanders zaten te genieten, maakte me
nog treuriger. Soms begrijp ik helemaal niks van televisie. Gis
teren was dus zo'n dag.
wil buys»
Nog 296 dagen en hei
millennium breekt af
voor deze krant om ife
gelijkse serie terug tel
belangrijke gebeurte|
plaatsgrepen op coni
rende data in de afg*
1000 jaar. Deze weetf
1486: B. Diaz ontdefer
Goede Hoop, 9 maai|
Adam Smith public»
roemde boek, 10 mar
Huwelijksrellen bij Bfc
/Claus, 11 maart 193jz
tocht naar Lindbergh
maart 1994: Nelli Coj
haalt zesde EK-titel.lL
1956: Oranje aande\f
van de 2-1 zege op DF
I
11 MAART 1932 I
In Amerika heet hetnfli
'the crime of the cenaif
raadsels zijn nog altija'
gelost. De maartdage®
staan aan de andere li
Adantische Oceaan ink
van de speurtocht na®
ruchtste kidnapper vJ'
eeuw. De grote vraagL
baby van Charles Lint®
heeft ontvoerd. Dé Li®
dus, die in mei 1927 iiL
vlucht naar Parijs de.L
Oceaan overstak, TienL
de ontvoering, op 1 nL
weet nog niemand w®
zoon van Lindbergh i|e
zin is radeloos, sindsl
Lindbergh het ledikarl
eerste verdieping vanl
in Hopewell (New Jeii{
heeft aangetroffen, DÏ
lange tijd niet meer dl
ladder, een beitel, del
een voetstap in de ruil
en een briefje, vastgel
vensterbank: 'Geacht!
zorg voor 50.000 doll*
Charles jr. - 21 maandl
wordt enkele maandel
dood gevonden, ook*
ven de kranten op diel
maart 'dat de ontvoeil
spoedig terug is'. Bijiil
later wordt Richard Bi
Hauptmann als mooil
de elektrische stoel oiE
ven gebracht. Maarvi p
ven dat een onschuld)
executeerd: in het boe
bergh: the crime' (19S
voeding gegeven aam
dat Lindbergh zelfde
voering regelde.
henkruul»
Een legende
naar Amerika trok en daar voor de
goudgravers in Califomië een stevige
werkbroek maakte van blauw denim
met dubbele stiksels en spijkers voor
extra stevigheid, zal zich dezer da
gen omdraaien in zijn graf. Want de
spijkerbroekenproducent die zijn
naam draagt, en een van de grootste
van de wereld werd, heeft de Eu
ropese fabrieken waar de meest suc
cesvolle spijkerbroeken van de afge
lopen jaren de501 en de 900-se-
ries werden gemaakt, inmiddels
gesloten. Dezer dagen werd ook be
kend gemaakt dat Levi Strauss in
Amerika fors gaat saneren. De tijden
veranderen, de gouddelvers, land
verhuizers en cowboys die al spoe
dig zes dagen per week de spijker
broek van Levi's droegen, bestaan
niet meer. De wereldwijde faam van
sterk en onverslijtbaar en het imago
van stoere mannenmoed, zinderend
avontuur en grensverlegging spreekt
zelfs de Amerikanen niet meer aan.
Teenagers zijn screenagers gewor
den: ze zitten achter de televisie en
achter de computer, in hun wijde
kleding, die vooral de illusie van
snelle, lichamelijke bewegingsvrij
heid moet uitstralen. De genera
tiekloof en de strijd tegen het ouder
lijk gezag zijn grotendeels verdwe
nen, jeugd en seks zijn daarbij geen
wapens meer.
'Old Levi's never die, they just fade
away', luidde ooit een reclamecam
pagne van Levi's. Dat geldt niet al
leen voor spijkerbroeken, maar ken
nelijk ook voor het levensgevoel van
de protestgeneratie. En toch ken ik
geen ander kledingstuk dat die on
overtroffen combinatie van functio
naliteit en romantiek heeft, zo lekker
zit en op je lijfis toegesneden. Wed
den dat in de 21ste eeuw een klein
kind de 501 in mijn kast herontdekt,
en het hele verhaal weer opnieuw
begint?
Vaker zonneschijn
Eindelijk is het opgehouden met regenen en laat de zon zich
weer eens zien. Het is de laatste tijd niet alleen regenachtig
weer: de zon kwam eveneens niet of nauwelijks achter de wol
ken vandaan. Op sommige plaatsen heeft de zon gedurende de
eerste tien dagen van de maand maart, zijnde de eerste decade
van de maand, amper vijf uur geschenen.
Onder invloed van een hogedrukgebiedje boven het noorden van
Duitsland deed de zon vandaag goede zaken en ook de komende
dagen is er wat vaker ruimte voor zonneschijn. Wel ligt er mor
gen boven of dicht in de buurt van ons land een front dat de
overgang markeert tussen zachte lucht boven West Europa, kou
de lucht boven het Oostzeegebied en minder zachte Atlantische
lucht boven de Britse eilanden. De nabijheid van het front ken
merkt zich door enkele wolkenvelden. Ook een enkele bui be
hoort tot de mogelijkheden.
Het front trekt zich 's middags iets naar het westen en noord
westen terug. Daardoor komt er wat meer ruimte voor de zon
en het wordt zacht. De temperaturen stijgen tot maximaal
13-14 graden. De wind waait uit het zuidoosten en is meest
zwak tot matig van sterkte.
Op zaterdag trekt het front langzaam van west naar oost over
Nederland. De passage gaat gepaard met opnieuw een toena
me van de bewolking en wat regen of een buienkans. Het is
echter nog wel zacht met maxima tot rond 13 graden.
Op zondag en maandag blijft het droog met dikwijls zonne
schijn en weinig wind. De temperaturen zijn echter weer een
fractie lager. De middagtemperaturen schommelen
rond de 10-11 graden.
De gunstige weersontwikkeling hangt samen met de
opbouw van een hogedrukgebied boven de Noordzee-
regio. Tijdens het afgelopen etmaal is het nog tot in
de middag druilerig weer geweest. In de regio Rotter
dam kwam het zelfs tot een fikse hagelbui met on
weer. In de late middag klaarde het op en ook de afge
lopen nacht bleef het helder hetgeen lage temperatu
ren tot gevolg had.
jan visser
Hoofdredacteur Thom Roep: 'Fun is een serieuze bezigheid'
aan je lijf
MENSELIJK
HELEEN CRUL
De hoofdredacteur
van het meest gelezen
weekblad van Neder
land huivert een beetje
als hem wordt ge
vraagd of hij na 25 jaar
niet eens bij de Do
nald Duck weg moet.
Thom Roep kan zich
niet voorstellen in een
omgeving te verkeren
zónder Donald, Ka-
trien, Oom Dagobert,
Kwik, Kwek en Kwak,
Guus Geluk, Broer Ko
nijn, Mickey Mouse,
Goofy, Pluto, Knabbel
en Babbel, Willie Wor
tel, Hiawatha, Madam
Mikmak en Gijs Gans.
Hij hoort regelmatig dat hij
maar eens moet 'doorstomen'.
Maar als ze Thom Roep bij de
Donald Duck zouden weghalen,
mogen ze hem naar Disneyland
overplaatsen. „Ga ik daar de he
le dag op zo'n treintje rondrij
den. Volgens mij word ik daar
ziels gelukkig van.
Hem de 'vlees geworden Do
nald Duck' noemen zou zeer op
z'n plaats zijn. Zijn ziel en zalig
heid zit in het blad. „Ik zeg zelf
altijd dat ik de burgemeester
van Duckstad ben, want dan
kun je de rol van die eend dele
geren naar je redactie. Hoofdre
dacteur van de Donald Duck
klinkt leuk, dat is waar. Maar
mijn werk houdt niet op bij een
weekblad rond een driftige
eend. Ik ben eigenlijk hoofdre
dacteur Walt Disney-publica
tions'."
Die VNU-poot maakt onder
meer ook maandelijks Donald
Duck Extra voor de oudere kin
deren, Disneyland voor de
kleintjes, Disney Comics, het
vakantieboek, het winterboek,
specials rond Disneyfilms en
pockets. „Disney voor alle ni
veaus, voor alle leeftijden. Van
de wieg tot het graf."
Stel Thom Roep een vraag
waarin het woord strips voor
komt en het kind in hem begint
vol vuur te vertellen. „Ik bén
een kind van 46.Hij wil voor
de duidelijkheid wel even kwijt
dat hij zich heus niet vanwege
de komst van een verslaggever
heeft getooid in 101 Dalmatiërs-
trui. Hij stroopt de mouw op en
toont een Mickey Mouse-horlo-
ge. Altijd om. Op zijn kantoor in
het immense gebouw van VNU-
tijdschriften in Hoofddorp heeft
hij het constante gezelschap
van Disney-figuren op covers
van allerlei bladen, posters aan
Thom Roep: „Ik zeg altijd zelf dat ik de burgemeester van Duckstad ben." foto gpd
de muren en displays.
Donald Duck is wereldwijd on
gekend populair. Zijn avontu
ren worden in meer talen dan
de bijbel over de wereld ver
spreid en dat al ruim 65 jaar. In
menig land, zoals Zweden,
stemmen tijdens officiële parle
mentsverkiezingen nog steeds
gemiddeld tweehonderd men
sen op Donald Duck.
Het Nederlandse 'familieweek
blad' Donald Duck houdt het al
46 jaar uit en verscheen voor
het eerst in het jaar waarin
Thom Roep werd geboren,
1952. Op zijn vijfde werd hij
abonnee gemaakt, op z'n een
entwintigste stapte hij als re
dacteur bij het blad binnen.
„Na een half jaar wist iedereen
het al: die zit er over vijfentwin
tig jaar nóg. Je ziet: dat is zo.
Vijftien jaar geleden werd ik
hoofdredacteur van Disney-
productions. De Donald Duck is
mijn lievelingsblad. Zal wel his
torisch gegroeid zijn, maar ook
omdat we het merendeel van de
verhalen zelfverzinnen en teke
nen."
Néé, de verhalen in de Donald
Duck komen niet uit de Ameri
kaanse Walt Disney-fabriek. Dat
is een misverstand. Donald
wordt in Hoofddorp getekend.
„En we hebben niet alleen Dis
ney-figuren in het blad. Douwe
Dabbert is een strip van mezelf.
Binnenkort komen we met een
gloednieuw Tom Poes-verhaal.
Origineel van Maarten Toonder,
met tekstballonnetjes, net zoals
Tom Poes vroeger in de Donald
Duck stond."
In Amerika bestaat allang geen
weekblad meer van de Duck-fa-
milie. Wat er aan strips is, komt
voornamelijk uit Europa. Dene
marken, Italië en Nederland zijn
tegenwoordig de belangrijkste
leveranciers van Ducks trips.
Donald Duck is een blad waar
aan iedereen plezier moet bele
ven, waaraan niemand aanstoot
mag nemen. Roep waakt daar
streng over. „Fun is een serieu
ze bezigheid hoor! We krijgen
per week minstens driehonderd
brieven van lezers. Elk foutje in
een strip wordt opgemerkt. Als
iemand zich ergert, ga ik altijd
even na of we daar iets aan kun
nen doen, want we maken ver
antwoord leesvoer voor alle be
volkingsgroepen. Katrien hoeft
geen 'Lieve hemel' of 'Tjeetje' te
zeggen, dat kan ook 'Lieve tijd'
worden en dan stoot je nie
mand voor het hoofd op de Ve-
luwe of in de Alblasserwaard.
Een miljoen mensen per week,
van jong tot oud, grijpt er weke
lijks naar en daarmee is het blad
met afstand het meest gelezen
in Nederland. „Misschien ko
men de regels wat extreem over,
misschien lijkt Donald Duck het
braafste jongetje van de klas,
maar er is niks mis met de gul
den middenweg."
Donald heeft geen maatschap
pijvisie, geen politieke menin
gen. Donald rookt en drinkt
niet, hij is gewoon een 'loser' in
de even simpele, als wonderlijke
wereld van Duckstad. Donald
Duck heeft eigenlijk alle eigen
schappen die we meestal alleen
bij anderen zien, maar die we
zelf ook hebben. Hij is inconse
quent, onbeheerst, hij is een
schreeuwlelijk met een gouden
hart, altijd het slachtoffer van
anderen. Het maakt zijn avon
turen niet alleen spannend voor
kinderen.
Roep: „De strips in Donald
Duck en de humor zijn voor
meerdere niveaus leuk, dat is
het geheim van het succes van
het blad. Het eerste plaatje
moet prikkelend genoeg zijn
voor een kind dat nog niet kan
lezen, oudere kinderen moeten
de tekst leuk vinden, volwasse
nen zien allerlei knipoogjes
naar actuele zaken. Een kind
begrijpt niet dat je een woord
geintje maakt door bijvoorbeeld
naar de schrijver W.F. Hermans
te verwijzen als je 'W.F. Zeur-
mans' in een verhaaltje opvoert.
Maar iedereen vindt het een
leuke vondst."
Als hijzelf niet te oud is om de
Donald Duck te lezen, is nie
mand het, vindt Roep. „Het is
mijn rijkdom uit de jaren vijftig,
toen ik klein was. Al die verha
len, ik nam ze bloedserieus, ik
droomde ervan. Het is tijdloos,
al zijn we met het blad wel met
de tijd meegegaan natuurlijk. In
de jaren zestig dook in de Do
nald Duck een filmster op met
de naam Brigitte Barduck. In de
tachtiger jaren hadden we de
Dolly Ducks en tegenwoordig
gaan Kwik, Kwek en Kwak naar
een concert van de Spice Ducks.
Ik ben nog lang niet uitgekeken
op Disney en Donald. Ik zou het
liefst een opklapbed neerzetten
op deze redactie."
ruud buurman
Ook de klassieke spijkerbroek blijkt
niet millenniumbestendig te zijn. Hij
zal de geschiedenis ingaan als het
kledingstuk dat mateloos populair
werd in de tweede helft van de twin
tigste eeuw, maar tenslotte, aan het
eind van die eeuw steeds minder
werd gekocht en gedragen. De jeugd
van tegenwoordig, met name de
skaters en rappers laten de spijker
broek links liggen. Zij zweren bij
'wijd' en associëren hun kleding met
de bewegingsvrijheid die noodzake
lijk is voor skaten, rappen, surfen en
snowboarden. De illusie die je met
de klassieke spijkerbroek, met name
de Levi 501, kocht, was vooral een
psychologische vrijheid, die direct
gekoppeld werd aan jeugd en seks.
Ooit was het bezit van een spijker
broek goed voor een gapende gene
ratiekloof. 1959 was het veertien
was ik, een net voltooide tiener, die
onder luid ouderlijk protest met
haar zelfverdiende jeans in een heet
bad stapte om hem vervolgens lang
durig aan den lijve in de zon te laten
opdrogen. Alleen zo kreeg een spij
kerbroek in die dagen de juiste
pasvorm en volgde heel per
soonlijk de lijnen van je li
chaam. De eerste spijker
broek, het eerste vriendje,
de eerste vrijages, de eer
ste sigaret: al het verbo-
dene balde zich in die
ene zomer samen.
Was de spijkerbroek
voor mijn generatie
vooral het symbool
van het spannende,
voor zielenherders en
andere fatsoensrakkers
was hij de belichaming
van 'de tragische aan
stellerij van ontspoorde
jeugd'. Vooral de film
Les Tricheurs, met de
Nederlandse titel: Zon
daars in spijkerbroek, werd in 1959
het brandpunt van hevige, openbare
verontrusting over het hellend le
vensgevoel van de jeugd. Ten slotte
werd deze film, ondanks alle protes
ten toch goedgekeurd voor achttien
jarigen en ouder en wel 'omdat
het keiharde slot van de rolprent
duidelijk maakte dat het trieste en
troosteloze bestaan dat door losge
slagen studenten werd geleid, het te
gendeel van een begerenswaardig
leven is'.
Maar de opmars van de spijkerbroek
en het daarbijbehorende levens
gevoel was niet meer te stuiten, al
werd hij verboden op scholen en
studentenclubs. Amerikaanse
filmidolen als Joan Crawford, Mari
lyn Monroe, James Dean en Marlon
Brando droegen bij tot de populari
teit ervan. De spijkerbroek werd een
symbool van verzet tegen de nor
men en waarde van het establish
ment en als zodanig gekoesterd door
kunstenaars en studenten. Geen re
bel without a jeans.
In de jaren zestig werd de spijker
broek pas echt populair en trad de
massale verblauwing van Nederland
op, parallel aan de democratise
ringsgolf. De jeans werd het uniform
van de jeugd en van iedereen die
zich ongeacht zijn leeftijd weer
even jeugdig wilde voelen. Vooral
toen Levi Strauss in de jaren tachtig
de fameuze 501, met knopen, op
nieuw ging produceren, zwichten de
toenmalige dertigers en veertigers
voor de nostalgie van een legende
aan je lijf. Met een 501 vergaten ze
de wurggreep van baan, huwelijk en
hypotheek en koesterden weer even
de illusie van jeugd, vrijheid en onaf
hankelijkheid. Maar inmiddels zijn
ze in de veertig en in de vijftig, en
brengt de 501 zijn meeste tijd liefde
vol opgevouwen in de kast door.
Levi Strauss, de Duitser die in 1847
JAMES MASON heeft eindelijk zijn laatste rustplaats gevonden. Door
van een rechtbank in Zwitserland kan zijn as worden bijgezet in de buurt
aan het meer van Genève. De ster uit Lolita stierf in 1984 aan een
sindsdien hebben zijn tweede vrouw Clarissa en zijn twee kinderen
gan ruzie over de laatste rustplaats. De urn met as stond aanvankelijk op
bij Clarissa, maar de kinderen van Mason eisten voor de rechtbank dat de
de laatste wens van hun vader naar Zwitserland zou worden overgebracht,
pen vijf jaar lag de as opgeborgen in een Zwitserse kluis. De rechtbank
het Britse showbizzpersbureau Wenn, de kinderen gelijk. Daarmee is een
men aan een 15 jaar slepende juridische strijd. Ook in een tweede
kinderen van de filmster de rechter aan hun kant. Ze mogen zelf de tekst
voor een gedenksteen.
Prins Charles kreeg zijn eerste tangolessen
ongetwijfeld al weer enkele jaren geleden.
Gisteren kwamen ze goed van pas toen hij
bij een officieel diner in het Alvear Palace
Hotel in de Argentijnrse hoofdstad Buenos
Aires met een jonge tafelgenote het bal
mocht openen. Maar
naar zijn zin had? Charles
aantal landen in
der meer nog Uruguay en de
aandoen.
