Verzekeraars investeren
reserves toch in de zorg
Hongerstaaksters
vragen Patijn uitleg
Binnenland
Coaster vlotgetrokken
Steun vakcentrales
voor witte-illegalen
-indpreventie op
iphol gekritiseerd
in Meikert in strenger asielbeleid Stemplicht is lang zo'n gek idee nog niet
5f
5 PHILIPS
owttePAAüSe COAUTIE mewCTeHoo?&H MOCHT P66 eeN m&mm
ogfrMiseg&A, öyfcg oe. H&gi^o£giM<A W pe. siEiviPL'cHr...
5AC 10 MAART 1999
0 nciale hulp asielzoekers
9 Het provinciaal bestuur van Noord-Holland wil be-
in het conflict tussen het Centraal Orgaan Opvang
irs en Haarlemmermeer over een mogelijk asielzoe-
m. Burgemeester en wethouders hebben een verzoek
voor een dergelijk centrum in Haarlemmermeer af-
-egens problemen in de ruimtelijke ordening. Volgens
ial Orgaan hoeft de provincie zich nog niet in deze
mengen, omdat het nog steeds met het gemeentebe-
;sprek is. De gezamenlijke provincies hebben minister
binnenlandse zaken toegezegd te helpen zoeken naar
(gelijkheden. Van het rijk mag de provincie gemeen-
jds dwingen asielopvang binnen hun grenzen te ac-
De provincies helpen mee om asielzoekerscentra pla-
tUlmogelijk te maken en stellen met gemeenten lijsten
hikte lokaties.
failn CDA tegen milieuheffing
e''| WD en CDA voelen er niets voor om bedrijven een
effing op te leggen als zij nieuwe stoffen op de markt
ïngen die gevaarlijk zijn voor het milieu. PvdA en D66
minister Pronk (Milieu) die de kosten 'pietluttig' vindt,
tien bedrijven (zoals DSM, AKZO-Nobel en ICI) wor
sen door de 'retributie' Per stof gaan zij doorgaans
len betalen. Dat bedrag dekt onder meer de admini-
ten en de kosten van risicobeoordeling die de over-
2erökt voordat zij een stof toelaat op de markt. In totaal zal
ous Hd daarmee jaarlijks 1,7 miljoen gulden binnenhalen.
T) en CDA gaan de bedrijven betalen voor overheids-
iie kosten worden anders het bedrijfsleven nooit in
jebracht.
747 grote herriemaker
lOnder de tien ergste lawaaimakers rond Schiphol wa-
laatste kwartaal van 1998 zeven Boeings 747. Dat
raaien overzicht dat de luchthaven gisteren publiceerde
Schipholland. Het ging om Boeings 747-100 tot en
in diverse maatschappijen, waaronder twee van de
leetpunten in Aalsmeer en Amstelveen werden van
)3 Prtellen geluidsniveaus tussen de 95,9 en 96,8 decibel
Bij 110 decibel ligt de pijngrens voor het menselijke
iper in de laatste maanden van vorig jaar was een
van Inversia Cargo Airline uit Letland. Dit toestel
eetapparatuur in Aalsmeer uitslaan tot 97,1 decibel.
Lider blijft een Amerikaanse Galaxy die in 1997 voor
bel geluid zorgde.
AMSTERDAM ANP
De vakcentrales FNV, CNV en
MHP pleiten voor een verblijfs
status voor de witte-illegalen.
Sinds vorige week verzamelen
ze handtekeningen bij sleutelfi
guren uit de politiek, maat
schappelijke organisaties en ar-
beidswereld, aldus een woord
voerder. Volgende week willen
ze die aanbieden aan de Twee
de Kamer.
Volgens de vakbonden gaat
het om een beperkte groep van
ongeveer 800 mensen die al ja
ren in Nederland verblijven, en
die sociaal en economisch in
schrijnende levensomstandig
heden verkeren door de invoe
ring van de Koppelingswet. De
ze wet maakt koppeling van be
standen mogelijk, waardoor
mensen die geen verblijfsstatus
hebben, herkenbaar zijn en uit
gesloten worden van sociale
uitkeringen, scholing en zie-
kenfondszorg.
Het gaat om mensen die al
voor de invoering van de Kop
pelingswet in Nederland woon
den en werkten, in het bezit
zijn van een sociaal-fiscaal
nummer, en belastingen en so
ciale premies hebben afgedra
gen en bij wie jarenlang de in
druk van een legaal verblijf is
ontstaan zo stellen de bonden.
Daarnaast is er een groep vrou
wen die na een echtscheiding
hun verblijftitel verloor.
GORiNCHEMDe coaster die gisteren dwars tegen de Merwedebrug bij Gorinchem voer, is gisteravond met tien sleepboten vlotgetrokken. Om
dat de boot te hoog was, was de brug geopend, maar vanwege de sterke stroming kwam het schip dwars voor op het water terecht. De botsing
veroorzaakte schade aan het remmingswerk en de pijlers van de brug. Niemand is bij het ongeval gewond geraakt, foto wfa van eijndhoven
Na dertien jaar touwtrekken om ziekenfonds geld
ICHRAD MOOYMAN
jverende voorzienin-
de E-pier op Schip-
t ten tijde van een
:ember niet in orde.
leert de brandweer
>rt over dat incident
rke rookontwikkeling
;ehonderd wachten-
;rs moesten worden
1, terwijl een schade
circa 1,3 miljoen
bldoorvoering bleek
lichtgekit, waardoor
andere ruimte te-
komen. Dit manco
ele maanden eerder
[ichthavenbrandweer
Volgens het rap-
de verantwoorde-
kter verzuimd om
maatregelen te nemen. De
brand ontstond in een opslag
ruimte met schoonmaakartike
len en foldermateriaal, vermoe
delijk veroorzaakt door een si
garet. Het vuur kon zich via het
plafond verspreiden naar een
naastgelegen ruimte.
Volgens brandweercomman
dant G. van Ommeren van
Haarlemmermeer is Schiphol
niet onveilig. „De luchthaven
neemt brandpreventie heel se
rieus en steekt tientallen mil
joenen in allerlei maatregelen."
Dat brand op een luchthaven
zeer ernstige gevolgen kan heb
ben bleek wel in Düsseldorf,
waar in 1996 zestien mensen
omkwamen door verstikking
nadat brand was ontstaan bij
laswerkzaamheden
De Nederlandse zorgverzekeraars gaan de komende
twintig jaar ieder jaar 42 miljoen investeren in de ge
zondheidzorg. Landelijke en regionale projecten op het
gebied van thuis-, ouderen-, ziekenhuiszorg en farmacie
komen voor financiering in aanmerking. Het geld is af
komstig uit de reserves die de zorgverzekeraars in het
verleden hebben opgebouwd.
UTRECHT ANP
Zorgverzekeraars Nederland, de
branche-organisatie, maakte de
afspraken gisteren bekend. Mi
nisterie en verzekeraars onder
handelden al jaren over de be
stemming van de reserves, die
zijn opgelopen tot 600 miljoen
gulden. De zorgverzekeraars
vormen een fonds waarin jaar
lijks 10,5 miljoen gulden wordt
gestort voor projecten op het
terrein van de farmacie en de
AWBZ-zorg. Met behulp van
dat fonds kunnen de wachtlijs
ten worden verkort en moge
lijkheden voor kortdurende
thuiszorg vergroot.
De zorgverzekeraars beste
den tot 2019 jaarlijks tenminste
16 mijoen gulden aan regionale
en lokale zorgprojecten. Een
zelfde bedrag gaat naar projec
ten die tot doel hebben het
^zorgbedrijf vlotter te laten ver
lopen.
Een deskundige commissie
moet er op toezien dat het geld
'verantwoord en transparant'
wordt besteed en doet jaarlijks
openbaar verslag. Bij de uitvoe
ring van de vrijwillige zieken
fondsverzekering hebben
ziekenfondsen grote reserves
opgebouwd. Die vrijwillige ver
zekering werd opgeheven in
1986, toen de Wet op de Toe
gang tot Ziektekostenverzeke
ringen in werking trad.
Minister Borst (volksgezond
heid) voelt zich overvallen door
de zorgverzekeraars, al is zij blij
dat dertien jaar na de opheffing
van de vrijwillige ziekenfonds
verzekering de reserves alsnog
worden besteed aan de gezond
heidszorg. Zij wil nog geen defi
nitief oordeel vellen over de
plannen van de zorgverzeke
raars en wacht het advies van
de landsadvocaat af. Zij scha
kelde die in nadat de Tweede
Kamer er op had -aangedritfm
gen, na te gaan of deze reserves
niet tot de gemeenschapsgel
den behoren en bij wet kunnen
worden onteigend. De verzeke
raars hebben dat steeds bestre
den.
AMSTERDAM THEA VAN BEEK
De hongerstakers in Amster
dam zijn voorlopig niet van
plan te stoppen met hun actie.
Ze willen eerst dat burgemees
ter Patijn hen komt uitleggen
aan welke criteria zij moeten
voldoen om alsnog in aanmer
king te komen voor een ver
blijfsvergunning. Patijn stelt
echter een voorwaarde aan een
gesprek: ze moeten serieus
overwegen hun hongerstaking
te beëindigen. De vrouwen be
raden zich nog op deze voor
waarde.
Vandaag is het de 37e dag dat
de vijftien Turkse vrouwen in
hongerstaking zijn. De 31 Ma
rokkaanse mannen eten inmid
dels al 29 dagen niet. Maandag
kwam Patijn met het initiatief
een commissie met burgemees
ters van de vier grote steden
nog eens zorgvuldig te laten kij
ken naar de dossiers van de
witte illegalen.
De zorg van Patijn over de
witte illegalen vindt zijn voe
dingsbodem in de affaire
Gümüs. Twee jaar geleden
kreeg dit Amsterdamse kleer
makersgezin landelijke bekend
heid als de eerste witte illega
len. Na een Kamerdebat moest
de familie Gümüs het land ver
laten. Anja Versnel, destijds de
"tfrijvendCkracht achter het co
mité 'Gümüs moet Blijven', be
ziet de acties met gemengde ge
voelens. „Zo'n hongerstaking
zou niet mijn actiemiddel zijn.
Maar het geeft aan dat er sinds
Gümüs niets is gebeurd."
Met name in de grote steden
woont een groot aantal mensen
dat ooit op goed geluk naar Ne-
derland kwam om een nieuw
bestaan op te bouwen. Tot voor
kort zagen zij kans hier te over
leven. De overheid maakte het
hen niet al te moeilijk. Ze kre
gen de beschikking over een so-
finummer, betaalden belasting
en ziekenfondspremie, of ont
vingen kinderbijslag, huursub
sidie of een uitkering. De Kop-
pelingswet maakte daaraan een
einde. Vrijwel allen komen niet
in aanmerking voor een ver
blijfsvergunning.
Ondertussen doemt de vraag
op of de actievoerende illegalen
geen luchtballon wordt voorge
houden. Het is nog volslagen
onduidelijk welke criteria de
vier burgemeesters willen han
teren bij het beoordelen van de
dossiers. Nu ligt er alleen een
intentieverklaring. Op de crite
ria moet eerst nog flink worden
gestudeerd, laten de divefse
woordvoerders weten.
Mocht Patijn hopen dat hij
met zijn plan de hongerstakers
kan laten stoppen, dan is de
kans groot dat hij bedrogen uit
komt. Die zeggen weliswaar blij
te zijn met het initiatief, maar
vragen zich af waar het precies
om draait. „Moet iemand die
slecht Nederlands spreekt het
land" Uit, terwijl zijn kinderen
hier naar school gaan? En wat is
precies ingeburgerd en wat be
doelt hij dan met gezinsom
standigheden? Wij willen een
generaal pardon voor de hele
groep witte illegalen."
iactie heeft gisteren steun betuigd aan
ijziging die fractievoorzitter Melkert tij-
ampagne voor de Statenverkiezingen
zet inzake het asielbeleid. Melkert zei
itgeprocedeerde asielzoekers geen op
dienen te krijgen.
'Ie niet alleen tot „geschrokken" reac-
)alitiegenoot D66, maar ook tot enig
Ie PvdA-fractie, zeker na de tegenval-
ig voor de PvdA in de Statenverkiezin-
;rt had het nieuwe standpunt wel
iken met de fractiespecialisten, maar
hele fractie.
leeft de fractie langdurig over het on-
sproken. De uitkomst van het beraad
ireen redelijk op de lijn van Melkert
zit", aldus zijn woordvoerster na afloop. Volgens
ingewijden toonde een aantal fractieleden wel
bezwaar tegen het tijdstip waarop Melkert de
nieuwe koers heeft gepresenteerd. Ook vroegen
enkelen zich af of de toon goed gekozen en de
uitleg voldoende is geweest. „Bij een zo gecom
pliceerd onderwerp heb je altijd wel verschillen
van mening", aldus een Kamerlid.
De Kamer spreekt morgen met staatssecretaris
Cohen van Justitie over het asielbeleid. Dat debat
zal naar alle waarschijnlijkheid gevoerd worden
door de fractievoorzitters, al dan niet samen met
hun fractiespecialisten. Alleen de deelname van
WD-fractieleider Dijkstal is nog niet helemaal
zeker. CDA-leider De Hoop Scheffer had zijn col
lega's tijdens de verkiezingscampagne uitge
daagd het debat door de fractievoorzitters te la
ten voeren.
Waarschuwing
Terughaalactie van Philips
CAI20SA en PCA300SA PC-speakers
roek heeft aangetoond dat in sommige PC-speakers van de typen PCA120SA en PCA300SA die verkocht
i/ember 1996 en juli 1998 een designfout is opgetreden. Hierdoor voldoen de speakers niet aan de door
rmaal beschouwde veiligheidseisen Er bestaat een nsico dat er kortsluiting ontstaat
moge!i|k risico te vermijden vraagt Philips aan haar klanten om PC-speakers van de typen PCA 120SA en
gratis op te sturen en gratis te laten vervangen door nieuwe PC-speakers van het allerlaatste en verbeterde
Iroteer of u in het bezit bent van de PCAI20SA of de PCA300SA PC-speakers
er van de PC-speakers staat aan de onderkant van de hoofdspeaker vermeld. De hoofdspeaker is de speaker
ft knop en de knop voor de volumeregeling.
pel de speakers los van uw PC.
3ezit bent van de Philips PCA 120SA of de Philips PCA300SA PC-speakers dan verzoeken wij u deze systemen
waarop u binnen twee maanden e
ir 0800-023-2011 voor verdere instructies.
iar 0800-023-2011. Daar ontvangt u nadere instructies over
-rset op uw huisadres zult ontvangen
Voor eventuele vragen kunt u vanzelfsprekend altijd gratis contact
opnemen met 0800-023-201 I.
ukt dat enkel de in deze advertentie genoemde typenummers zullen worden teruggehaald. De c
I voldoen volledig aan alle relevante normen.
haar verontschuldigingen a
r het veroorzaakte ongemak.
HAARLEM/LEIDEN SJAAK SMAKMAN
Iedere winkelier kent het ge
heim van omzet: zorg dat de
mensen de horde van de zacht
zoevende schuifdeur nemen.
Wie eenmaal binnen is, gaat
niet zonder aankopen langs de
kassa. Adverteer dus met een
supergoedkope chocoladereep,
met een gratis modelautootje
bij een proefrit of, om helemaal
bij de tijd te blijven, met een
cd-rom met een paar onbenul
lige spelletjes. Maar welke lok
kertjes heeft een parlementaire
democratie in huis om haar
kiezers binnen te halen?
Het klinkt als iets uit een voor
bije tijd: stemplicht. Al bijna
dertig jaar mógen we in Neder
land stemmen, maar hóeven
we dat niet meer. En zo hoort
het ook, was destijds het hoofd
argument om de stemplicht af
te schaffen. Stemmen is op zijn
best een morele democratische
plicht. Jan Marijnissen, voor
man van de SP, Nederlands
protestpartij nummer één.
doorbrak vorige week de con
sensus met het opmerkelijke
voorstel om de stemplicht weer
in te voeren.
Zaterdag zette de Noordhol
landse commissaris van de ko
ningin Van Kemenade in deze
krant de tegenargumenten net
jes op een rij. Eén: stemmen is
een recht en geen plicht. Twee:
een stemplicht verhult het feit
dat de politieke partijen in toe
nemende mate het publiek niet
meer duidelijk kunnen maken
waarom ze naar de stembus
moeten. Drie: een stemplicht
haalt de prikkel bij diezelfde
partijen weg om daar wat aan
te doen.
Maai is dat echt het h^le ver
haal? Marijnissen stelt terecht
van niet. Hij wijst erop dat de
steeds dalende opkomst niet
gelijkelijk over de bevolking is
verdeeld. Ouderen stemmen
meer dan jongeren, rijken
stemmen meer dan armen.
Daarvoor kun je tal van verkla
ringen bedenken, maar twee er
van zijn het meest relevant.
Voor ouderen geldt onder meer
dat ze gaan stemmen uit ge
woonte. Zij zijn opgegroeid
toen de opkomstplicht nog be-
stond en jong geleerd blijkt oud
gedaan. Voor armen geldt dat
ze wegblijven omdat ze het ge
voel hebben dat de politiek hen
toch niets te bieden heeft. Wie
kijkt naar de afgelopen twintig
jaar en erg kon door de bocht
gaat, kan zich de gedachten-
gang voorstellen. Vooral de la
gere inkomens betaalden het
economisch herstel, maar pro
fiteerden vervolgens het minst
van de economische opbloei.
Daarnaast vormden hun wijken
met relatief goedkope wonin
gen het onderkomen voor de
toenemende groep allochto
nen. Totdat Bolkestein het ta
boe doorbrak, weerklonken
vanuit het Haagse slechts zal
vende woorden over de o zo
boeiende multiculturele sa
menleving.
De politiek reageerde vooral
door de niet-stemmers af te
schrijven. De verkiezingspro
gramma's, de verkiezingsreto
riek en de politieke praktijk zijn
in toenemende mate gericht op
het verwerven van de gunst van
de middenklasse, die nog wél
gaat stemmen en die dus de
Kamerzetels verdeelt. Het is
geen toeval dat alle partijen
zich bij de herziening van het
belastingstelsel vooral bekom
meren om de koopkracht van
de middeninkomens en dat de
hypotheekrente-aftrek een van
de heiligste Haagse huisjes is.
Door niet te gaan stemmen
omdat de politiek hen naar hun
gevoel in de steek liet. heeft de
politiek de laagbetaalden ver
volgens daadwerkelijk in de
steek gelaten.
Hoe doorbreek je die vicieuze
cirkel? Van de grote gevestigde
partijen valt niet veel te ver
wachten. Politiek is het verde
len van schaarse middelen en
als partijen kiezen voor de ar
men, gaat dat onvermijdelijk
ten koste van wat ze aan de
middenklasse kunnen beloven.
Met andere woorden: ze moe
ten de zekere stemmen van de
middenklasse in de waagschaal
stellen voor de onzekere stem
men van de onderklasse. Dat
zullen ze niet doen - de praktijk
heeft dat genoegzaam bewezen.
Een stemplicht doorbreekt dat
mechanisme. Met de zekerheid
dat een groot deel van de arme
Nederlanders komt stemmen,
wordt het ook aantrekkelijker
aan hen meer aandacht te be
steden en daadwerkelijk ook
voor hun belangen op te ko
men. In tegenstelling tot wat
Van Kemenade stelt, legt een
stemplicht juist een druk op de
grote partijen om ook voor de
huidige niet-stemmers op te
komen. Als ze dat niet doen,
dan zullen immers allerlei ex
tremistische partijen hun kans
(opnieuw) schoon zien. De
Centrumdemocraten en al die
andere meer respectabele club
jes hebben hét altijd moeten
hebben van de proteststem
mers. Dat ze nooit echt gewicht
in de schaal hebben gelegd,
komt vooral omdat zoveel po
tentiële protest-stemmers niet
naar de stembus gingen. Is het
toeval dat juist in de tijd van de
stemplicht protestpartijen als
D66, PSP, PPR, DS'70 en bij
voorbeeld de Boerenpartij voet
aan de grond kregen?
Is er een stemplicht (uiteraard
met bijpassende sanctie), dan
komen ze wél en in de meeste
gevallen zullen ze dan ook een
stem uitbrengen. Dan kost het
verwaarlozen van de onderklas
se de grote partijen zetels in
plaats van dat het juist zetels
oplevert, zoals nu. Dan ook
wordt het voor de arme Neder
landers weer interessant om te
gaan stemmen omdat de partij
en die daadwerkelijk aan de
touwtjes trekken, wat voor hen
(moeten gaan) doen.
Natuurlijk, het valt niet met ze
kerheid te voorspellen dat het
zo zal gaan, maar de opkomst
van de ouderenpartijen geven
wat dat betreft enige hoop.
Toen de boze bejaarden mas
saal op hun protestpartijen
stemden, was er plotseling in
de grote partijen wél aandacht
voor hun problemen en werd
de AOW heilig verklaard. Toe
geven, de kans is bepaald niet
uitgesloten dat we ook minder
nette protestpartijen als de
Centrumdemocraten terugkrij
gen. En inderdaad, het zou veel
mooier zijn als je zo'n kentering
ook zonder stemplicht teweeg
kunt brengen. Tenslotte: het is
niet voor niets dat Jan Marijnis
sen met dit voorstel komt. Zijn
Socialistische Partij zal er waar
schijnlijk goed garen bij spin
nen. Maar voorlopig heeft nog
niemand een beter idee.
