'De hele show is nonsens'
WEER
Onder de pet houden
I»
Reclamecampu
haarstukjes in
WOENSDAG 10 MAART 1999
COMMENTAAR
Eén nieuwe uitdrukking houdt Nederland in elk geval over aan
de Bijlmerverhoren die vandaag de grote slotronde ingaan: on
der de pet houden. Het beeld van de Nederlandse ambtenaren
als een legioen Dorknopers, de oersaaie maar absoluut on
kreukbare ambtenaar uit de Bommelverhalen, wankelt. Een
onderzoek van de ambtenarenbond AbvaKabo onder de leden
levert de schokkende bevinding op dat één op de tien ambte
naren gevoelige informatie achterhoudt voor het publiek en
zelfs voor de eigen politieke bazen.
Collega's zien het en houden het vervolgens onder de pet.
Waarom, dat maakt het AbvaKabo-onderzoek niet helemaal
duidelijk. Maar het laat zich raden dat angst voor represailles
daarbij een belangrijke, zo niet de belangrijkste factor is. Een
ambtenaar is ook maar een mens en hij realiseert zich heel
goed dat het voor hem na het 'verlinken' van collega's al snel
einde verhaal is op zijn afdeling, wellicht op zijn ministerie en
wie weet uiteindelijk met zijn werkzame bestaan. De lotgeval
len van RIVM-statisticus Dekwaadsteniet. die zijn gerenom
meerde instituut aan de schandpaal nagelde, zullen de bereid
heid van in gewetensnood verkerende ambtenaren er niet gro
ter op maken eveneens hun mond open te doen.
Het is een open deur te constateren dat een betrouwbaar amb
tenarenapparaat voor een land als Nederland van vitaal belang
is. Dat geldt echter eveneens voor de constatering dat het een
illusie is, dat er ooit een moment zal aanbreken dat er binnen
ambtelijke diensten géén machtsspelletjes worden gespeeld
waarbij het verdraaien en verzwijgen van informatie een be
langrijke rol spelen.
De enig mogelijk conclusie is dat het noodzakelijk is een stevi
ge tegenkracht te creëren. D66-leider De Graaf deed onlangs de
waardevolle suggestie om dat te bereiken via vertrouwensmen
sen, bij wie ambtenaren misstanden veilig kunnen melden. Mi
nister Peper van binnenlandse zaken gaat het idee uitwerken
en zal daarbij vooral de vraag moeten beantwoorden hoe je
'klikkers' beschermt. Dat mag lastig zijn maar zowel het Bijl
mer-onderzoek als de bevindingen van de AbvaKabo maken
duidelijk dat het daarvoor de hoogste tijd is.
Pulpkeizer Jerry Springer houdt alleen nonnale verhalen tegen
Reuzenbaby's, ruziënde Siamese tweelingen, vrouwen die een kind krijgen van de beste vriend van hun echtgenoot, van
het vriendje van hun dochter of van de transseksuele buurman. Vier-, vijf-, of zeshoeksrelaties, mannen die de sponde de
len met hun paard, hond of schoonmoeder: in het rariteitenkabinet van Jerry Springer is niets te dol. De keizer van de
pulptelevisie toont ons elke dag via SBS 6 zijn bizarre universum vol eigenaardige, bij voorkeur vechtende en kijvende
schepsels die zelfs de verbeeldingskracht van 'onze' Menno Buch overtreffen.
Ballykissangel: zachte humor
'Ballykissangel' is een aardige Ierse serie, maar gevreesd moet
worden dat slechts weinigen er kennis van nemen, want de
NCRV heeft haar weggestopt op een bijna onmogelijk uur: dins
dagavond om kwart over elf.
In Ballykissangel, de naam van een Iers plattelandsdorpje, grij
pen geen woeste dingen plaats, het is meer een kroniek van klei
negebeurtenissen, met zachte humor weergegeven. De hoofdrol,
maar dan veelal op de achtergrond, is weggelegd voor kapelaan
Clifford. Hij is zeker geen tiveede Don Camillo. al deinst hij er
niet voor terug een dorpsgenoot lichtjes te manipuleren dan wel
een oortje aan te naaien als dat naar zijn mening voor diens zie
lenheil het beste is. De bar- en hotelhoudster van Ballykissangel,
de mooie Assumpta, ontgaat weinig. Ze spant wel eens samen
met de kapelaan, maar kan hem ook op zijn nummer zetten.
Haar cocktail The Terminator gaat door merg en been. Verder is
daar de enige agent van het dorp, Armbrose, die Niamh, de
dochter van de grote landeigenaar van het dorp, een dag voor
hun trouwen heeft afgezegd, maar daar later weer spijt van
kreeg. Niamh vierde haar niet-trouwdag trouwens toch met gro
te uitbundigheid.
In de aflevering van gisteren was het verkiezingstijd in Bally
kissangel. De strijd om een parlementszetel gaat tussen de grote
landeigenaar, Brian Quigley, en loodgieter Sean Dooley, je rein
ste heiden. Quigley probeert de kerk aan zijn kant te krijgen
door de klok van de kerk te restaureren. Maar als die voor het
eerst zijn nieuwe klank laat horen, blijkt er een geluidsband
mee te lopen met als tekst: 'Dit klokgelui wordt u aangeboden
door kandidaat Brian Quigley'. Quigley komt in problemen als
op zijn landgoed beenderen en een doodshoofd worden gevon
den. Dat komt hem slecht uit en als een verslaggever er lucht
van krijgt, zoekt Quigley in wanhoop kapelaan Clifford op. In
de biechtstoel overhandigt hij hem de beenderen en het doods
hoofd. Dan regelt de kapelaan even iets opzijn eigen wijze. Hij
tipt agent Armbrose en die dreigt zijn aanstaande schoonvader
te verbaliseren wegens het laten verdwijnen van een lijk. Quigley
kan dat alleen voorkomen door er in toe te stemmen opnieuw
een huwelijksfeest te financieren voor Armbrose en zijn dochter
Niamh, iets wat hij tot dan vierkant had geweigerd.
Er gebeurt niet zo veel in Ballykissangel, het tempo is soms zelfs
traag, maar het is de sfeer waarin alles zich afspeelt die zo luch
tig en aangenaam is.
WIL BUYS
Droog, winderig en zonnig
Februari was geen kletsnatte maand, maar gemiddeld is er wel
meer neerslag gevallen dan normaal. Er viel circa 65 mm (voorlo
pig cijfer) tegen normaal 47. Een jaar geleden was de sprokkel
maand heel droog met maar 18 mm. In onze regio viel op Valken
burg toen 17, in Lisse 18 en in Zandvoort 20 mm. Tijdens de afge
lopen maand kwam Santpoort-Noord uit de bus met 74, Stomp-
wijk en Hazerswoude met 68, Schiphol met 62, Haarlem-West
met 61 en Valkenburg met 55 mm. Gedurende de eerste tien da
gen van maart is er plaatselijk al meer neerslag gevallen dan over
de hele maand februari.
Over het afgelopen jaar 1998 vond ik in het blad Weerspiegel, het
orgaan van de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie, nog
een interessant gegeven over Hoofddorp. Daar worden al vanaf
1735 neerslagmetingen verricht: de langste reeks van Nederland.
Het jaar 1998 is het natste uit deze hele, ruim 260-jarige reeks
geworden. Men tapte daar 1184 mm af (normaal 839) tegen 1083
mm in 1841.
Het getreuzel van de zachte lucht biedt koude luchtmassa's uit
Scandinavië de gelegenheid zich de komende nacht over onze
streken te ontfermen. Onder regie van een uitloper van hogedruk
klaart het de komende nacht op en daalt de temperatuur tot enkele
graden onder .nul. Morgen blijft het droog en waarschijnlijk doet de
zon goede zaken. De temperaturen stijgen 's middags tot een
graad of 8-9 en er waait een matige, 's avonds aan de kust
een vrij krachtige oost- tot zuidoostenwind. Op vrijdag dringen
de zachte luchtmassa's tot ons land door. Het wordt dan een
graad of 12 maar het s wel meestentijds bewolkt met kans op
regen en enkele buien. In het weekeinde ontstaat er boven
West Europa een hogedrukgebied. Daardoor nemen de regen
kansen af en laat de zon zich wat vaker zien.
De temperaturen komen uit op maximaal zo'n 10-11 graden.
Ook gisteren liet de zon verstek gaan en viel er soms wat reger
of motregen. De hoeveelheden stelden echter weinig voor. De
temperaturen bleven op 5 graden steken maar vanwege een
noordoostenwind deed het kouder aan.
Liefhebbers van de 'trash-tv'
van de 55-jarige Amerikaan
hebben een gouden jaar achter
de rug. Niet alleen werden twee
video's met fragmenten uit de
shows in Nederland uitge
bracht, ook is zijn biografie
Ringmaster inmiddels in verta
ling verschenen. De Jerry Sprin
ger-poppen, in de VS een be
scheiden commercieel succes,
zijn hier nog niet verkrijgbaar.
De ware fans kunnen echter
wel naar zijn speelfilm Ring
master, waarin Springer als
talkshow-presentator Jerrv Far-
rel aan het eind van de film nog
even quasi geëmotioneerd van
leer trekt tegen zijn critici en
het opneemt voor zijn gasten,
die voornamelijk afkomstig zijn
uit de allerlaagste regionen van
de Amerikaanse maatschappij:
'Dit hoort ook bij Amerika.. En
als je daar niet van houdt, heb
je pech. Ik woon liever een
maand in hun woonwagen dan
een avond in jouw elitaire
country club. Deze mensen ver
tellen tenminste eerlijk wie ze
zijn en wat ze denken. Ze zijn
niet hooghartig. Ze zijn niet hy
pocriet, ze zijn echt. En wat
geeft het als ze fouten in hun
persoonlijke leven maken. Nou?
Welkom tussen de mensen. Als
wat je vandaag in de studio ziet
je niet bevalt, rot je maar op. Ik
heb nieuws voor je. Buiten is
het leven niet anders. Jullie we
ten het alleen beter te verber
gen.'
Volgens de opgewonden aan
kondigingen van SBS 6 bereikt
de 'Jerrymania' in de lage lan
den deze dagen een hoogte
punt, aangezien de presentator
voor een kleine week in ons
land is. In het luxueuze hoofd
stedelijke verblijf van Springer
en zijn inmiddels bijna even
populaire lijfwacht Steve
Wilkos, is van enige opschud
ding echter niets te merken. De
op het scherm zo spitsvondige
'circusdirecteur' houdt in alle
stilte audiëntie: Springer is
hoogst spaarzaam met zijn ant
woorden, trekt intussen onbe
wogen aan zijn Cubaanse sigaar
en hult zich in zware rookwol
ken als hij de onvermijdelijke
kritische vragen krijgt toege
worpen over de vermeende ge
fingeerde uitzendingen, het uit
buiten van zijn tv-gasten of de
platte onderwerpen.
„Televisiecritici en journalisten
hebben een hekel aan mijn
programma, dat is een gegeven.
Ik zit er niet mee en ik vat de
kritiek niet persoonlijk op. Zo
lang de kijkers mijn show maar
waarderen, vind ik alles best.
Mijn show is niet bedoeld als
hoogstaand of intellectueel
programma: het is puur amuse
ment, een ontsnapping uit de
dagelijkse sleur. Het doel van
dit programma is het tonen van
bizarre mensen, gekken. We
zijn er niet op uit om normale
mensen hun verhaal te laten
doen, dan moet je bij een ander
Jerry Springer: „Ik presenteer een belachelijke show."
zijn. Bij ons kan iemand alleen
terecht als hij of zij iets buiten
gewoons, iets abnormaals te
vertellen heeft. Zoals die man
die werd achtervolgd door een
homoseksuele jongen. Om
maar van die jongen af te zijn,
sneed hij zijn penis af. Ik denk
dan: waarom verandert hij niet
gewoon zijn telefoonnummer?
Het vreemdste was wel dat die
man verder zo normaal over
kwam. Het klinkt ongeloof
waardig, maar zulke dingen ge
beuren echt, we hoeven ze echt
niet te verzinnen. Trouwens, dit
is maar tv, het echte leven is
vaak veel schokkender. Kijk
naar wat er gebeurt in Bosnië,
kijk naar de zaak Lewinsky. Ik
kijk nergens meer van op."
Springer, in een vorig leven on
der meer advocaat, kortstondig
burgemeester van de stad Cin
cinnati en nieuwslezer, is er
duidelijk over: geen onderwerp
is te controversieel, geen gast te
gestoord. 'Alles voor de kijkcij
fers' is zijn motto, al vindt hij
zelf dat hij een zekere maat
schappelijke functie vervult. „Ik
trek zelf geen grenzen. Het eni-
FOTO CPP ROLAND DE BRUIN
ge dat ik zou tegenhouden, is
een normaal verhaal of iets dat
niet waar is. Hoe schaamteloos
ook, als een verhaal waar is,
dan brengen we het. Natuurlijk
zou ik niemand in mijn pro
gramma toelaten die uitlegt hoe
je een bom maakt of hoe je ie
mand vermoordt. Maar op het
gebied van levensstijlen kan
wat mij betreft alles. We leven
in een vrije, democratische
maatschappij. Soms veraf
schuw ik een gast en waar hij
voor staat, en dat zal ik ook dui
delijk laten merken. Ik heb na
zi's in mijn programma gehad.
Ik ben joods, ze hebben mijn
familie vermoord. Ik haat ze,
maar in Amerika kan ik niet
zeggen: jij moet je mond hou
den. Iedereen heeft gelukkig het
recht de eigen mening te uiten.
Ik heb het recht om daar niet
mee eens te zijn, niet om een
ander de mond te snoeren."
De man die het begrip praat
programma een geheel nieuwe
betekenis gaf, heeft zijn riante
tv-contract onlangs voor vijf
jaar verlengd. Zijn schaapjes
zijn op het droge. „Ik hoef niet
meer te werken. Als ik er dus
geen zin meer in heb, kan ik
stoppen. Maar ik heb na acht
jaar nog steeds plezier in de
show, ondanks alle kritiek.
Mensen blijven beweren dat de
gasten acteurs zijn, wij blijven
ze vertellen dat dat niet zo is.
Onze producers hebben een
dagtaak aan het checken van de
gasten. Meestal doen ze hun
werk goed, maar er glipt heus
wel eens iemand tussendoor.
We maken tweehonderd shows
per jaar, ik denk dat 95 procent
daarvan in orde is."
Springer afficheert zich graag
als een man zonder pretenties
of ambities. Wel is hij een po
pulist, zo geeft hij volmondig
toe. „Ik hou nu eenmaal van
mensen en gelukkig houden
veel mensen van mij. Maar ik
weet eerlijk gezegd nog steeds
niet waarom. Ik heb gewoon
geluk gehad. Er zijn genoeg
mensen die veel meer talent
hebben dan ik. Natuurlijk werk
ik hard en ik ben zeker niet
stom, maar dat soort mensen
zijn er genoeg in de business. Ik
besef ook maar al te goed dat
dit succes niet blijvend is. Op
een gegeven moment zullen kij
kers genoeg van me hebben.
Nou ja, jammer dan. Ik hoef
niet zo nodig voor tv. Het is me
min of meer overkomen. Kijk,
als ik 25 was zou ik het rustiger
aandoen omdat ik een loop
baan zou willen opbouwen.
Maar ik ben 55 jaar en ik weet
dat er genoeg te doen is als ik
met het programma stop. Ik
kan me voorstellen dat ik over
een paar jaar genoeg heb van al
die publiciteit. Al die ophef zo
dra ik ergens verschijn, is soms
erg vervelend. Kijk, het is niet
dat ik een medicijn tegen kan
ker heb uitgevonden of zo. Ik
presenteer een stomme show,
een belachelijke show. Ik hou
helemaal niet van talkshows, ik
kijk er zelf ook nooit naar. Deze
hele show is nonsens. Totale
nonsens. Het is kauwgom. Ge
lukkig hoeft niet alles wat je
doet in het leven van betekenis
te zijn. Ik ga wel eens naar een
baseballwedstrijd, maar heeft
dat zin? Brengt het vrede in
Bosnië? Nee. Het verbetert de
wereld niet, het vernietigt de
wereld niet, het is gewoon een
uurtje vermaak."
MONIQUE BRANDT
Bekeuren
Er staat in dit land maar één levend wezen
boven de wet en dat is onze kat. Tommie
plast wild als het hem zint. Hij slaapt op
bankjes waar dat na sluitingstijd niet mag.
Met het leven, zeker als het klein en gevleu
geld is. neemt hij het niet nauw. Tommie
komt dagelijks in aanmerking voor een of
meer bekeuringen. Misschien wel drie.
Maar het is een dier en dan komt het er niet
van om met Paul van Vliet te spreken.
Ben je daarentegen mens en waagje jezelf
op het grondgebied van Amsterdam dan
moet je in de komende tijd zeer alert zijn.
Meneer Kuiper, de hoofdcommissaris van
die grote stad, wil dat zijn dienders elke
dag tenminste één bon uitschrijven. Alle
dagen een draadje is een hemdsmouw in
het jaar, weet meneer Kuiper. Zo'n witte
hemdsmouw in dit geval, keurig onder het
uniform van agent of brigadier.
Iedereen heeft natuurlijk recht op zijn
eigen beroepsdeformatie, maar aan
>- v dit draadje van Kuiper zit een
steekje los. Agenten moeten sco
ren met het grote bonnenboek.
Eén keer per dag, dat betekent
alle vakanties, roostervrije da
gen, ziekteverzuim, ouder
schapsverlof en zadelpijn afge
trokken, gemiddeld tweehon-
v derd keer per jaar. Die omzet
tevoren opleggen in de wereld
van het kleine vergrijp vol
hondenpoep, wilde plas en
achterlicht maakt de strijd tus
sen goed en kwaad een lacher
tje. Geen wonder dat Kuipers
Haagse collega Wiarda de aal
moezenier en de dominee inzet
tegen de zielennood van de
dolende smeris. De agent die met
zichzelf in het reine is schrijft na
melijk nooit een bon uit.
Die man of vrouw in uniform
HAN MULDER
straalt door loutere aanwezigheid in de
straat of in het plantsoen dermate gezag uit
dat de burger in het vervolg altijd zijn plas
ophoudt en de vuilnisbak pas bij zonsop
gang aan de stoep zet. Wie is dus de beste
agent? Dat is de gezagdrager die aan het
eind van het jaar tegen zijn chef kan zeg
gen: „Commissaris, ik heb deze twaalf
maanden in mijn omgeving geen enkele
vorm van wangedrag geconstateerd die
vooreen proces-verbaal in aanmerking
kwam.Hij toont zijn bonnenboek waar
alle blaadjes nog inzitten. Die man ver
dient een kerstgratificatie.
Ik ga een stap verder. Logisch geredeneerd
is het ideaal dat we ooit zullen leven in een
wereld zonder misdaad, overtreding of wat
dan ook. Uiteindelijk zijn Kuiper en Wiar
da pas waar ze wezen moeten als ze zich
zelf en hun korps overbodig hebben ge
maakt. Utopia? Zeker, maar hoop doet le
ven. Men doet al veel research naar het per
fecte rode achterlicht. Niemand klopt meer
kleedjes als het niet mag.
Studenten kregen eens een proces-verbaal
omdat ze langs de weg automobilisten
waarschuwden voor snelheidscontrole, een-
kilometer verderop. Agenten lagen uren
voor joker in de berm. Toen pas kwamen ze
achter de oorzaak van dat wanhopig nette
rijgedrag. In razernij trokken ze hun boekje
en balpen. De rechter sprak de studenten
vrij en prees ze. Ze hadden een massa over
tredingen voorkomen en de wet zelf wil ook
dat we dat doen.
Meneer Kuiper en zijn collega's moeten uit
dit voorval lering trekken. Zet bij elke boom
een agent met een bord dat je bij de volgen
de boom op de bon gaat voor wildplassen.
Alleen Tommie zal dat worst wezen. Of
wliiskas. Ofyarrah. Of gewoon felixbrokjes
met tonijn.
MENSELIJK
De vriendin van de Britse kroonprins Charles, CA
MILLA PARKER BOWLES, is in juni niet welkom
bij het huwelijk van prins Edward en Sophie Rhys-
Jones. Volgens het Britse boulevardblad Sun heeft
prins Edward haar van de lijst van gasten ge
schrapt om zijn moeder, koningin Elizabeth, niet
voor het hoofd te stoten. De 34-jarige Edward
trouwt op 19 juni in het kasteel van Windsor met
de even oude Sophie. Volgens de krant is de
kroonprins verontwaardigd over de 'laffe en kin
derachtige' beslissing van zijn jongste broer. In ja
nuari verscheen Charles, die enkele jaren geleden
scheidde van prinses Diana, voor het eerst sinds
de jaren zeventig in het opnebaar met zijn jeugd
vriendin. Hij woonde met haar een verjaardags
feest van Camilla's zus bij. Vele Britten namen
hier aanstoot aan en lieten weten een huwelijk
tussen beiden af te keuren.
Er rust geen zegen op The Beach, de nieuwe film
van LEONARDO DICAPRIO. Nadat eerder natuur
beschermers de filmster verweten met zijn opna
mes het Thaise eiland Phi Phi onherstelbaar te be
schadigen, heeft hij nu ruzie met zijn collega's.
Een aantal van hen vindt DiCaprio ,,een rijk ver
wend nest." Het meisjesidool uit Titanic is acteur
en regisseur van zijn nieuwe film en wordt daar
voor rijkelijk beloond. Hij krijgt 65 miljoen gulden
voor zijn hoofdrol en eiste een weelderige suite,
rasion van zesduizend gulden per nacht, voor zich
zelf en zijn vriendin Kristen Zang. Dagelijks wordt
zijn favoriete Italiaanse eten naar het eiland geva
ren. Toen DiCaprio ook nog enkele vrienden onder
bracht in hetzelfde hotel, terwijl de rest van de
crew het met bescheiden kamers op het Thaise
vasteland moet doen, werd het de collega's alle
maal iets te gortig. ,,We begrijpen dat dit Leo's
film is, maar dit is belachelijk. Alleen wat hij wil
schijnt te tellen", mopperden ze tegen het show-
bizz-persbureau WENN.
Filmacteur ROGER MOORE en zanger TOM JO
NES zijn gisteren door de Britse koningin Eliza
beth II onderscheiden. De 71-jarige Moore werd
CBE, oftewel Commander of the Order of the Bri
tish Empire, vanwege zijn verdiensten als bijzon
der ambassadeur van het VN-kinderfonds UNI
CEF. De 58-jarige Jones werd OBE, Officer of the
Order of the British Empire, vanwege zijn verdien
sten als entertainer.
Een 24-jarige Rotterdammer heeft g n
kort geding stopzetting geëist van et )i
campagne van een Utrechtse fabrik n
stukjes. De man wil ook een schadei
50.000 gulden. De Rotterdammer ze D
toestemming heeft gegeven voor hei n
zijn foto. o
Tot zijn schrik zag de Rotterdam me eil
januari terug op een paginagrote adc
het Utrechtse bedrijf Van Rooy's Ha ji
tres in de Telegraaf. Onder de naam t
maakte hij daar reclame voor haarsi d
bedrijf. t
Later werd hem duidelijk dat hij ooi sl
lei brochures en op de Internetpagi
ma. In de advertentie is een foto vai
Rotterdammer geplaatst naast een f I
met volle haardos. De man wil date
Utrecht het bedrijf verbiedt de adve
nieuw te plaatsen.
De gevolgen van de advertentiecam
leven van de Rotterdammer zijn ing I
wordt gepest door collega's en keni
mijdt daarom verjaardagen en andc
sten. Maar ook op zijn sportschool!
niet meer te vertonen sinds enkele i
daar probeerden zijn haarstukje te*
Volgens zijn advocate heeft de Rotti
nooit toestemming gegeven voor de1
het daarbij verzonnen verhaal. Het:
volgens de raadsvrouw misbruik ge
to's die waren genomen om de juis:
voor de Rotterdammer te ontwerpe
dingen met volle haardos zijn zond
ten op een computer samengesteld f
cate.
Het bedrijf heeft een geheel andere
de raadsvrouw van het bedrijf heeft
mer wel mondeling toestemming g
advertentie. Ook zou de man vrijwi
meegewerkt aan een fotosessie. De L
maakt nu handig gebruik van het ff
iets op schrift was gesteld, betoogd: *r
Uitspraak 18 maart. I
