PCU
Nieuwe superspellen en spelcomputers
Sublieme race-simulatie
Multi Media
PC bestuurt huis
van de toekomst
[RDAG 13 FEBRUARI 1999
nula 1 Racing
jation van de
ise publisher
Soft is vorig jaar
leid als een van
este spellen
de pc ooit: een zeer serieu-
jnadering, legio mogelijk-
tn en uitstekende graphics
ians, vvie voldoende kracht
er het pc-frontje had.
snel is de opvolger op de
kt gekomen, gelanceerd on-
de nog langere titel Monaco
id Prix Racing Simulation 2.
ladruk op Monaco sugge-
wellicht dat er maar één
litis, Monaco dus, maar
fclag is niets minder waar.
hele (bijgewerkte) asfalt-ar-
al is er in volle glorie, in-
ief Luxemburg (lees: de
;se Nürburgring) en wat de
e Prijs van Europa heet.
nel is duidelijk dat de hele
[rammering is bijgeschaafd,
trage) opbouw van de me-
van weleer gaat aanzienlijk
fer en de interface doet veel
leler aan. Dan kom je er
tot je schrik achter dat de
rouwde renstallen uit de
u's zijn verdwenen. Ner-
nog Ferrari te vinden,
rTeam 1, Team 2 enzo-
t. Ook de coureurs zijn fic
us is dat wel logisch: ren
en en hun coureurs veran-
n immers met het weer. In
pel zijn de fictieve namen
urlijk te wijzigen, en bo-
hen kan met een apart pro-
unaatje het aanzien van el-
olide (in BMP-formaat)
den veranderd. Zo kan Mo-
iGPRS 2 dus nog jaren
rer is meer. Meest in het
springend is een extra si-
itie (een spel in een spel,
et ware) van de Formule 1-
rij in de jaren vijftig. Daarin
e klassiekers - nog het best
rgelijken met gekleurde si
n-als de Beta Julietta of de
lera, over circuits waarvan
leeste alleen nog te zien
in geschiedenisboekjes,
sch, want indertijd ronkte
men veelal over de normale
weg, dwars door dorpjes en
zonder een wezenlijke vorm
van bescherming voor publiek
en coureurs. Er waren geen
moderne technische snufjes als
ABS. Het rijden in deze sigaren
valt dus helemaal niet mee;
voor je het weet sta je dwars op
de weg of midden in het virtu
ele publiek (gelukkig is het geen
Carmageddon).
Een tweede nieuwe optie is de
carrière, waarbij we dan weer
aangeland zijn bij het circus
van anno nu. Deze optie plaatst
je als een veredelde testrijder in
een willekeurig, maar laagge
plaatst team. Je moet maar zien
of je na enkele seizoenen zo
goed bent dat Ferrari naar je
loopt te hengelen of dat het te
rug is naar het tijdperk van de
skelter.
De gebruikelijke opties als een
single race of een heel kampi
oenschap zijn er natuurlijk ook.
Bedenk evenwel dat dit een si
mulatie van de bovenste plank
is, gespeend van enige vorm
van arcade. Een minimaal fout
je heeft maximale gevolgen en
de kunstmatige intelligentie van
je collega-coureurs is uitermate
goed.
Rest nog een woord over de
paardenkrachten van de pc.
Ubi Soft geeft niet langer een
3D-versneller als vereiste, maar
zonder zo'n kaart zou ik niet
eens de moeite nemen om Mo
naco te installeren. Neem de
onderstaande minimale sys
teemeisen dus met een korreltje
zout. Het is het enige (vorm-
foutje in een sublieme race-
sim. Voor een serieus alterna
tief blijft het wachten op Geoff
Crammonds Grand Prix 3.
Minimum systeemeisen: Pentium
133, 24 Mb RAM, Windows 95
of hoger. Ondersteunt Force
Feedback. Prijs: 99,00 gulden
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL:
Aanspraak; 8. lokmiddel; 9. streling; 10. genotmiddel; 13.
monnikskleed; 14. verlaagde toon; 15. voorzetsel; 17. ver
schiet; 19. knorhaan; 20. tegen; 21. krachtig; 23. muzieknoot;
24, takje; 25. bevestiging; 26. herfstbloem; 28. danspartij; 30.
bergweide; 33. werelddeel.
VERTICAAL:
I Familielid; 2. rondhout; 3. Europeaan; 4. ooievaar; 5. deel
ce. boom; 6. dierengeluid; 7. vogelproduct; 11. vertegenwoor-
digster; 12. vruchtbaarheidsgodin; 13. smaakknop op de tong;
•6. uitstekend; 17. roofdier; 18. bouwland; 22. éénjarig dier;
26. indien; 27. vogel; 28. uitroep van afkeer; 29. uitroep van
pijn; 31. Chinese munt; 32. persoonlijk vnw.
Oplossing van vrijdag:
Horizontaal: 1. Ekster; 7. henna; 8. alles; 9. trein; 10. berg;
sluier; 12. metaal.
Verticaal: 2. Kraan; 3. tralie; 4. rossig; 5. shot; 6. ongerust;
'O. bril; 11. Sam.
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN VAN OER NAT
Tiberian Sun, Daikatana en de Game-Boy Color
JAN-JOHAN BELDEROK
Zo in het begin van februari zijn alle over
zichten en populariteits-polls van 1998 wel
gepubliceerd. En het wordt dus tijd voor
nieuwe games. De vooruitzichten voor
1999 zijn zeer hoopgevend. Op de PC ko
men alleen al in de lente van 1999 een aan
tal geheide kassakrakers uit. Verder zullen
er twee nieuwe spelcomputers op de markt
komen: de Game-Boy Color en de Dream-
cast.
Als alles goed gaat, zal rond maart de lang
verwachte opvolger van Command
Conquer Red Alert, Tiberian Sun, uitge
bracht worden. Als alles goed gaat,
want de release van dit spel is al menig
maal uitgesteld. Er wordt gespeculeerd
dat het spel (nog) niet goed genoeg is
om zich te meten met de huidige
realtime strategie-games. Laten
we het er op houden dat produ
cent Westwood Tiberiun Sun niet
tegelijkertijd met hun andere stra
tegie-game Dune 2000 wilden uitge
ven. In maart keert eindelijk ook het
macho vecht-monster Duke Nukem te
rug. De laatste jaren zijn er weliswaar een
aantal nieuwe cd-roms met de Dukester er
in verschenen, maar het betrof hier steeds
add-ons. Duke Nukem Forever is echt een
compleet nieuwe game.
Een andere lang verwachte release is Dai
katana van Quake en Doorn-schepper John
Romero. Net als Tiberian Sun is Daikatana
menigmaal aangekondigd en menigmaal
weer uitgesteld. Of maart gehaald zal wor
den, is nog maar helemaal de vraag. On
langs namen namelijk een aantal program
meurs van Daikatana-producent Ion
Storm ontslag. En dat is niet bevorderlijk
voor het productieproces.
Een shooter waar veel van verwacht wordt
is Alien versus Predator. Het spel is geba
seerd op de succesvolle
ifilms en verschaft je de
mogelijkheid om als alien,
predator of marinier te vechten. De
eerste levels van het spel waren indruk
wekkend mooi. De releasedatum staat op
maart.
Het eerste deel van Dungeon Keeper ver
kocht als een trein. De gamers spookten
graag rond in de krochten van dit duistere
spel. Deel twee had inmiddels al lang in de
winkels moeten liggen. Een verdere verbe
tering van de graphics leidde echter tot een
uitstel van een paar maanden. Dungeon
Keeper 2 moet nu in april uitkomen. In mei
moet ook het vervolg op Quake II uitko
men. Het gaat hier om Quake Arena. Op In-
temet wordt druk gespeculeerd over de in
houd van dit spel. Het zou mogelijk gaan
om een game met enkel een multiplayer-
-mode.
Aan het eind van dit jaar moet de Dream-
cast uitkomen. Het Japanse SE
GA, dat de laatste jaren veel ter-
rein verloor aan de Playstation, wil
met deze splinternieuwe console de
markt gaan heroveren. En dat zou best wel
eens kunnen lukken. De graphics zijn beter
dan de Playstation en de gameplay vele
malen sneller. Enkele titels die op de
Dreamcast zullen uitkomen zijn: Sonic Ad
ventures, Halflife, Monaco Grand Prix Ra
cing en Unreal.
Voor de vele tienduizenden liefhebbers van
Game-Boy is onlangs de Game Boy Color
op de markt verschenen. De naam zegt het
al. Met deze handzame console kun je de
Game Boy-games nu ook in kleur spelen.
In de lente verschijnen er een aantal
top-titels voor deze console: Turok 2, Gex
3D, Men in Black en The Legend of Zelda.
LEIDEN FRANK BUURMAN
Het 'huis van de toekomst' zal
naar verwachting volledig com
putergestuurd zijn. Bij het ont
waken opent de computer au
tomatisch de gordijnen, zet kof
fie, doet de verwarming aan en
schakelt het alarmsysteem uit.
Sproeiers in de tuin gaan auto
matisch aan bij aanhoudende
droogte, of doen dat na een
commando vanaf het vakantie
adres. Met de menselijke stem
kunnen tal van apparaten op
afstand worden bediend. Met
het programma HAL2000 voor
Windows 95/98 kan iedere PC-
bezitter zijn huis van de toe
komst nu al bouwen.
HAL is geen synoniem voor de
griezelige computer uit de SF-
roman '2001, een ruimte-odys
see' van Arthur C. Clarke, maar
een afkorting voor Home Auto
mated Living. Niet iedereen zal
behoefte hebben aan een verre
gaande automatisering van zijn
huishouden, ook wél aange
duid met de term 'domotica'.
Microsoft-topman Bill Gates
bijvoorbeeld is wel heel erg ver
gegaan door in zijn nieuwe huis
digitale wissellijsten op te han
gen die steeds van kunstwerk
kunnen veranderen. Maar dat
neemt niet weg dat er wel er
wel degelijk praktische zaken
automatisch en op afstand ge
regeld kunnen worden. Voor
gehandicapten kan een systeem
als HAL2000 zelfs een uitkomst
zijn.
HAL2000 is uitgerust met ge
avanceerde spraakherkenning.
Het systeem herkent iedere
stem en hoeft niet speciaal ge
traind te worden. Ook instruc
ties per telefoon leveren geen
probleem op. HAL's spraakher
kenner werkt met een eenvou
dige geluidskaart in de PC en
verder is een modem nodig om
HAL2000 met een telefoon te
bedienen.
Hoewel de software eenvoudig
in het gebruik is komt er wel
enige technische kennis voor
kijken om de bijbehorende
hardware, zoals de sensoren,
schakelaars, magneetcontacten
en dergelijke, te installeren. Het
programma wordt geleverd met
een aansluiting voor het licht-
net. Dit betekent in de praktijk
dat elk apparaat dat op stroom
werkt aangestuurd kan worden.
Er wordt gebruik gemaakt van
het zogenaamde X-10 protocol,
dat in het bedrijfsleven al veel
wordt toegepast. Inmiddels
wordt het systeem ook al in vijf
miljoen Amerikaanse huishou
dens gebruikt. Er kunnen in to
taal 256 controlepunten wor
den aangesloten op HAL2000,
hetgeen ruimschoots voldoen
de zou moeten zijn.
Het huisbesturingssysteem kost
1069 gulden en is verkrijgbaar
via de Brusselse firma Cocoonz.
Informatie: www.cocoonz.com
op Internet of infoA
cocoonz.com (e-mail).
Ili-ll III I llllll II Wil
WÊÊBKÊ
HEINZ
TOM POES
Die avond zat heer Bommel een
zaam in zijn studeervertrek. De wind
bolderde in de schoorsteen en deed
de vlammen flakkeren. En omdat de
ze de enige verlichting vormden,
danste de schaduw van de peinzen
de heer op onrustige wijze over de
wanden en verstoorde zijn gedach-
tengang. „Het is hier ongezellig",
prevelde hij. „Waarom is er geen
lamp aan? Waarom zijn de gordijnen
niet dicht? Waar is Joost?" Knorrig
rinkelde hij de tafelbel en wachtte op
de komst van de trouwe knecht. Die
verscheen echter niet. Ook niet na
dat hij zijn gebel herhaald had en nu
maakte een diepe ontstemming zich
van hem meester. „Welja', sprak hij,
opstaande. „Men laat mij met mijn
zorgen alleen. Maar dat gaat te ver!
Die Joost vergeet zijn plaats!" Met
deze woorden verliet hij met hoge
stappen het duistere vertrek en
spoedde zich naar boven, waar de
bediende zijn kamer had. Helaas.
Het wantrouwen van heer Ollie was
gerechtvaardigd. In plaats van zijn
plicht te doen, zat Joost naast zijn
t.v.-toestel en gaf hij zich over aan
kijkgenot. Het slot van het Kid de
Killer programma bereikte juist zijn
hoogtepunt, toen heer Bommel zijn
hoofd om de deur stak. Windgehuil
en gitaargedreun vulden het eenvou
dige vertrekje en een neuzelende
stem zong: „Where I go, daar wordt
het stiller, Ik ben Kid. Ik ben Kid de
Killer." Heer Ollie schonk daar ech
ter geen aandacht aan. „Zo!" mom
pelde hij. „Net wat ik dacht. Prul
filmpjes bekijken, terwijl ik in de zor
gen zit over een paar losgebroken
tijdkillers, als men begrijpt wat ik be
doel!"
MILLENNIUM
Heer Bommel en de Killers
Millenniumkalender van Hub
Dat de wisseling van het millennium het jaar 1999 beheerst zal
u niet zijn ontgaan. Wie er als organisatie niet op z'n minst over
nadenkt, wordt nauwelijks serieus genomen. Ook op het Inter
net uiteraard veel aandacht voor dat toch wel unieke moment.
Met name terug- en vooruitblikken zijn populair. Het Haarlems
Uitgeefbedrijf (Hub) doet dat op heel aardige wijze met een zelf
ontwikkelde millenniumkalender, waarvan je elke dag keurig
per e-mail een aflevering in huis kunt krijgen. De rode draad is
de vraag 'hoe was het toen en hoe is het nu?' Een vergelijking
van twee perioden in de (bijna) afgelopen eeuw over hetzelfde
onderwerp. Heel aardig om te kijken of er iets is veranderd in
de loop der jaren. Afgelopen donderdag was het onderwerp bij
voorbeeld 'Spraakmakende schilders' en werd de Picasso-ten-
toonstelling in 1967 in het Stedelijk Museum te Amsterdam ge
spiegeld aan de ophef rond Victory Boogie Woogie' van Piet
Mondriaan vorig jaar.
Hub laat het daar niet bij, want ook de kennis wordt vervolgens
getest via een mini-quiz. Het beantwoorden van een simpele,
op te zoeken vraag kan leuke dagprijzen opleveren: ISDN-kaar-
ten, accessoires en software. Iedere deelnemer dingt bovendien
mee naar de maandprijzen en dan gaat het om bijvoorbeeld
complete computers.
De millenniumkalender van Hub is de vinden op de website
van het bedrijf: www.hub.nl
Beginnerslectuur van VNU
Een PC is voor een gemiddeld
gezin al bijna net zo gewoon
als een stereo-installatie en
een videorecorder. Hoewel er
hele volksstammen de nodige
moeite hebben met het bedie
nen van die laatste twee appa
raten, lukt het toch vrijwel ie
dereen om er muziek, respec
tievelijk beeld mee te produce
ren. Met de computer ligt dat
toch wat anders. Wie niet de
moeite neemt om een eenvou
dige cursus te volgen of een
aantal boeken flink door te
bladeren zal slechts een fractie
van de mogelijkheden benut
ten.
Met computerboeken is moei
teloos een complete winkel te
vullen, maar er is betrekkelijk
weinig lektuur die alle aspec
ten van de PC behandelt. VNU,
inmiddels grotendeels gehuis
vest in Hoofddorp, is in dat gat
in de markt gedoken. PC Know
How is een losbladig systeem,
waarvoor elke twee weken een
aantal pagina's verschijnt. De
prijs van zo'n bundeltje is 6,95
gulden, terwijl de speciale ver
zamelband. waarin alle 26 de
afeleveringen gaan, 17,95 kost
In die map zitten diverse tab
bladen, waarvan de kleur over
eenkomst met die van hetbalk-
je bovenaan de pagina's. Van
een aflevering zitten de pagi
na's gelijmd aan elkaar, maar
die lijm laat zeer gemakkelijk
los, zodat de losse bladzijden
achter de juiste tabbladen kun
nen worden opgeborgen.
Het eerste nummer van PC
Know How maakt een verzorg
de indruk. Er is royaal gebruik
gemaakt van afbeeldingen en
de tekst is kort, bondig ge
schreven en vooral eenvoudig.
Dat laatste is natuurlijk van be
lang, want VNU richt zich met
het verzamelwerk niet op de
doorgewinterde PC-gebruiker,
maar op de leek. Het voordeel
van het abonnementensysteem
is dat per twee weken een zeer
beperkt stukje kennis moet
worden opgeslagen in het ei
gen 'interne geheugen'. En
hoewel de stof in de loop van
de tijd wat pittiger zal worden
moet dat - gebaseerd op afleve
ring 1 - voor niemand een echt
probleem opleveren.
Nederlands woordenboek
PAUL HOUKES
Aan woorden
boeken voor op
de pc is geen ge
brek. Diverse
uitgevers leve
ren elektroni
sche versies van
vertaalhulpen.
Sinds vorig jaar
behoort ook El
sevier daarbij.
Deze uitgeverij
kwam toen met
de Kramers Ta
len cd-rom,
waarmee met
een enkele
muisklik een
Nederlands
woord kan wor
den vertaald in wmmmimHiam
een van de drie
moderne talen of andersom.
Elsevier kwam afgelopen week
tevens met een elektronische
versie van een Nederlands
woordenboek: de Kramers Ne
derlandse Taal cd-rom. Eigen
lijk is dat product veel méér
dan een Nederlands woorden
boek, want behalve het Kra
mers Nederlands Handwoor
denboek editie 1999 is ook de
Kramers Vreemde Woorden
tolk en hét Groot Lexicon van
Eigennamen er in opgenomen,
alsmede een speciaal voor de
schijf ontwikkelde synonie-
menlijst.
Volgens hoofdredacteur Harry
Coenders is er in ons land veel
belangstelling voor producten
op het gebied van de taal. ,,Er
zijn veel mensen die daar alles
van willen weten, die het leuk
vinden om met taal bezig te
zijn. En daarbij kun je dan ook
denken aan mensen die zich
bezighouden met kruiswoord
puzzels en cryptogrammen.
Dergelijke taaitoeristen vor
men een behoorlijk grote
groep. Daarnaast zijn er na
tuurlijk vele mensen die zo nu
en dan de juiste spelling of
betekenis van een woord wil
len opzoeken, of die niet ze
ker zijn van het geslacht van
een zelfstandig naamwoord".
Als je op de pc in een tekst
verwerker werkt, dan is het
gemakkelijk als zo'n woor
denboek ook elektronisch op
te vragen is. De Nederlandse
Taal cd-rom heeft handige
manieren om een woord of
begrip op te zoeken en zo no
dig direct in een tekstverwer
ker in te voegen.
De gebruikersinterface van de
cd-rom is ontwikkeld in sa
menwerking met de Universi
teit van Münster. De cd-rom,
die te koop is bij boekhandel
en computerwinkels, heeft
een adviesprijs van 99,50 gul
den.
Keramische cd-rom
Emtec Magnetics Benelux brengt onder de merknaam BASF de
eerste keramische cd-rom op de markt. Het gaat om een 're
cordable' (een lege cd-rom waar je informatie op kan zetten)
die de naam Ceram Guard heeft gekregen. De Ceram Guard valt
op door een superglad wit oppervlak dat het schijfje vrijwel on
verwoestbaar maakt.
Het probleem met recordables, die meestal een groene, gouden
of blauwe kleur hebben, is dat ze erg gevoelig zijn voor krassen.
De laser van de cd-rom-speler raakt daardoor de kluts kwijt
waardoor de cd-rom onbruikbaar wordt. Door de keramische
laag is dat probleem opgelost. Bovendien is het makkelijker ge
worden om de cd-rom te beschrijven of er een etiket op te plak
ken.
Ook reinigen levert geen gevaar meer op. De Ceram Quard is in
eerste instantie bedoeld voor bedrijven, die hun data beter wil
len beschermen, maar Emtect heeft besloten om deze recorda
ble maar gelijk op de consumentenmarkt uit te brengen voor de
prijs van 4,95 gulden. De Ceram Quard wordt per stuk verkocht.
