Invoering euro leidt
tot prijsverhogingen
Bankpersoneel massaal bereid om te staken
Economie
rd en Volvo zinspelen
op vertrek uit Nedcar
oorbraak in strijd
ïbestslachtoffers
Cruise-terminal bijna klaar
Akkoord over beperking
aantal gsm-zendmasten
ERDAG 4 FEBRUARI 1999
9
iikert laconiek over houding FNV
ag Werkgeversvoorman Blanker! heeft gisteren laconiek
reerd op dreigende taal van de FNV. De vakcentrale ver-
e eergisteren bereid en in staat te zijn in verschillende
en tot acties over te gaan. De voorzitter van de werkge-
reniging VNO-NCW zegt rustig af te wachten hoe het
jverleg in de verschillende bedrijfstakken zich ontwikkelt,
leiden onderhandelingen tot problemen, erkende Blan-
jaar dat betekent in zijn ogen nog niet het einde van de
geconomie. Het poldermodel is niet altijd perfect, 'maar
rel elke keer tot resultaat'.
te zomer drukt verkoop frisdrank
dam De verkoop van frisdrank en mineraalwater stond
ioor de regenachtige zomer onder druk. In Nederland
Jjer hoofd van de bevolking gemiddeld 85,2 liter frisdrank
*3 liter mineraalwater gedronken. Uit cijfers van de bran-
jjjanisatie NFI blijkt dat vorig jaar 1.338 miljoen liter fris-
l|s geconsumeerd, 0,6 procent minder dan een jaar eer-
nola blijft veruit het populairst met een marktaandeel van
0^:ocent. Bijna een kwart van de cola's is 'light'.
Id Phone breidt uit in Lisse
;ignam-LissEHet telecombedrijf Road Phone heeft Wasse-
-gfeïëcom uit Lisse overgenomen. Vorig jaar blies het be-
.pecialist in diensten en systemen voor zakelijke telecom-
ïatie, een beursgang af wegens het onberekenbare beurs-
v4t. Samenwerking met een participatiemaatschappij of
düantie met een strategische partner behoort ook tot de
l0ijkheden. Wassenaar Telecom, een winstgevend bedrijfje
it: 4,6 miljoen) is specialist in systemen voor vaste tele-
1 men. Road Phone richtte zich voorheen vooral op mobie-
4municatie.
fee man vast voor beleggingsfraude
W Het Interregionaal Fraudeteam Noord-West heeft
nannen aangehouden in verband met een beleggingsfrau-
ikk die afgelopen zomer in Volendam aan het licht kwam.
Machtig inwoners van Volendam, Amsterdam en Zaandam
j voor zeker 22 miljoen gulden het schip in, nadat ze geld
belegging hadden toevertrouwd aan het bedrijf Save Ha-
^!Wormer. De mannen, een 56-jarige Volendammer en een
Hge man zonder vaste woon- of verblijfplaats, worden ver-
tvan valsheid in geschrifte en verduistering.
eMetall wijst bod werkgevers af
vpen De werkgevers in de Duitse staalindustrie hebben
l^n in de slepende loononderhandelingen een nieuw bod
p. Ze zijn nu bereid een loonsverhoging van 2,3 procent te
n plus een eenmalige uitkering van 0,5 procent. Eerder
,el ze twee procent plus een uitkering van een half procent
Itjit. De vakbond IG Metall heeft het nieuwe bod afgewe-
le bond is uit op een loonsverhoging van 6,5 procent. Om
I j kracht bij te zetten, begonnen de vakbondsleden eind
maand met waarschuwingsstakingen.
>a|
A tegen schrappen vliegroutes
ag De fractie van het CDA in de Tweede Kamer vindt dat
rnatieven moeten komen voor de luchtverbiriding Schip-
ïlde, nu KLM besloten heeft deze te schrappen. De CDA-
ifleden Atsma en De Haan vinden dat de vaste Kamercom-
Êj voor economische zaken hierover binnenkort met staats-
^is Ybema moet gaan overleggen. De partij is bang dat de
ikkelijkheid van het noorden als vestigingsplaats voor bui-
)nldse ondernemingen sterk achteruit gaat door het verval-
fn luchtverbinding met Schiphol. KLM heeft besloten de
den op Eelde, evenals op vliegveld Twente, te staken, om-
töverliesgevend zijn.
jhterijen stappen uit overleg
,hAGDe gezamenlijke slachterijen en de pluimveeindu-
0(jjn vandaag met onmiddellijke ingang opgestapt uit de
likersraad van de Rijksdienst voor de Keuring van Vee en
te(RW), onderdeel van het ministerie van Landbouw. Zij
'oedend over de verhoging van keuringskosten voor vlees,
or'e brancheorganisaties beraden zich nog. Slagers, nood-
flprijen en vleesverwerkende bedrijven hebben het regulie-
rieg vooralsnog opgeschort. De Gebruikersraad adviseert
V-directie over de tarieven voor keuring en controle.
-Jouw heeft deze met ingang vairl februari verhoogd met
iiaal twaalf procent.
Consumentenbond gaat onderzoek instellen
vle nieuwe eigenaar van
la?rsonenautodivisie van
zinspeelt op de terug-
e,g uit Nedcar in het Lim-
Ü- Born. Udo Kaul, Euro-
lijrecteur van Ford in Eu-
yfi gisteren op de AutoRai
t te sluiten dat de pro
van Volvo-personenau-
"rdt overgeheveld naar de
tjdbriek in het Belgische
iel
J betrokken vakbonden
1 i meteen na de aankon-
van de overname van
irloor Ford al gezegd reke-
J houden met een derge-
j ;nario. Desgevraagd zei
lie mogelijkheid niet te
ieii uitsluiten.
óieden voor de overheve-
_Jemde Kaul de giganti-
verproductie van perso-
"o's binnen Europa. ,,In
worden per jaar pakweg
■miljoen auto's geprodu-
Het ministerie van financiën heeft geconstateerd dat een
aantal bedrijven en branches na de invoering van de eu
ro zijn prijzen heeft verhoogd. „Ik heb al van verschillen
de bedrijven gehoord dat ze hun prijzen in Europa zou
den harmoniseren na invoering van de euro", zegt
woordvoerder R. Florisson. Hij wil niet zeggen om welke
ondernemingen het hierbij gaat.
den haag gpd
Zowel het ministerie als de
Consumentenbond verfoeien
de bedrijven die hun prijzen
plotseling voor heel Europa
harmoniseren. „Die munt mag
geen reden zijn om de prijzen
overal gelijk te trekken, en zeker
niet om de prijzen in Nederland
te verhogen. Winkeliers en fa
brikanten kunnen er donder op
zeggen dat wij dit soort fratsen
openbaar maken als we erach
ter komen. Uiteindelijk snijden
ze zichzelf dus in de vingers",
aldus E. Kouwen van de Consu
mentenbond. De bond gaat on
derzoeken hoe vaak dit voor
komt.
Cosmetica-producent L'Oréal
verhoogde gelijk met de invoe
ring van de euro de prijzen in
Nederland fors. Sinds 1 januari
1999 hanteert het concern gelij
ke prijzen voor alle Europese
afnemers. In Nederland waren
vooral de haarverstevigers rela
tief goedkoop, nu zijn de ver
stevigers 25 procent duurder
geworden. De gemiddelde
prijsstijging bedraagt acht pro
cent.
Ook nieuwe auto's worden in
Nederland zo'n 10 procent
duurder nu de euro een feit is.
Dat zei de Franse topman van
Citroën vorige week bij een be
zoek aan Nederland. De schoe
nenbranche kondigde al eerder
prijsverhogingen aan.
De Europese Commissie maak
te zich er in april 1998 nog hard
voor dat de invoering van de
euro niet tot hogere prijzen zou
leiden. 'Brussel' kwam toen met
een pakket maatregelen waar
door de overgang kosteloos zou
moeten verlopen voor consu
menten. Vooral aan de banken
werden aanbevelingen gedaan.
Ook winkeliers moesten zich
aan bepaalde regels houden.
Uiteindelijk zou de euro voor
99,9 procent van de burgers
niet tot extra uitgaven leiden,
zo verzekerde de Commissie.
Volgens de woordvoerder van
financiën heeft de Nederlandse
overheid nooit dergelijke ver
wachtingen uitgesproken.
Wel vraagt hij zich af waarom
bedrijven als L'Oréal de prijzen
niet eerder verhoogden. „Als ze
denken dit straffeloos te kun-
ceerd, terwijl er maar plaats is
voor ongeveer veertien miljoen
stuks. Deze overproductie kan
een belangrijke rol spelen in de
vraag wat er met Volvo binnen
NedCar gaat gebeuren." Ford
heeft volgens hem nog niet met
de Nederlandse vakbonden on
derhandeld.
De verhuizing naar België
zou betekenen dat Mitsubishi
als enige producent in NedCar
achterblijft. Mitsubishi produ
ceert in Bom de Carisma, Volvo
de 40-modellen. Ford is als ei
genaar van Mazda, dankzij een
30-procentsbelang, een directe
concurrent van Mitsubishi.
Kaul bevestigde dat de relatie
met Mitsubishi een probleem
zou kunnen vormen binnen de
gesloten overeenkomst met
Nedcar. Ook Bart Crols van Vol
vo Car Corporation zei proble
men irr relatie tot Mitsubishi te
verwachten, maar beklemtoon
de dat het voorbarig is om al
conclusies te trekken.
Amsterdam Aan de Oostelijke Handelskade in Amsterdam wordt momenteel druk gewerkt aan de zoge
noemde Amsterdamse Passengers Terminal. Bij de terminal komen zeecruiseschepen aan, kunnen toeristen
overstappen op rondvaartboten en touringcars en zal een grote, openbare parkeerplaats worden aangelegd.
Ook wordt het een verdeelpunt voor busexcursies. Het geheel wordt in mei dit jaar opgeleverd.
FOTO ANP COR MULDER
nen doen, hebben ze hun hair-
sprays dus jarenlang onnodig
goedkoop verkocht. Maar ik
denk dat de afstraffing wel
volgt; zo werkt de wet van vraag
en aanbod. De verstandige con
sument zal denken: 'Hé verrek,
dit is wel erg duur geworden.
Laat ik maar iets anders kie
zen." Verder noemt hij het 'kul'
dat de euro prijsharmonisatie
nodig zou maken.
L'Oréal zegt in een reactie dat
de nieuwe munt niet de directe
aanleiding is voor de prijshar
monisatie. „We waren dit al
langer van plan, de euro heeft
het alleen makkelijker ge
maakt", zegt commercieel di
recteur M. van de Knoop. De
belangrijkste aanleiding was
volgens hem dat distributeurs
als Kruidvat steeds internatio-
naler werken. „Die gingen dus
het ene artikel in België inko
pen omdat het daar het goed
koopst was, en het andere arti
kel in Frankrijk. Daar wilden we
een eind aan maken."
Onderzoek naar
luchtvaartverdrag
Nederland-VS
brussel anp
De Europese Commissie begint
een procedure tegen het Open
Skies verdrag tussen Nederland
en de VS. Brussel heeft de Ne
derlandse regering in een brief
van deze stap op de hoogte ge
steld. Het verdrag is van vitaal
belang voor de alliantie tussen
KLM en Northwest Airlines.
Ook voor de mainportfunctie
van Schiphol is het essentieel.
De Commissie wil het Neder
lands-Amerikaanse luchtvaart
verdrag onderzoeken, omdat zij
meent dat dat verdrag in strijd
is met de interne marktbeginse-
len van de Europese Unie. Eu
ropees transportcommissaris
Kinnock heeft ruim een jaar ge
leden gedreigd lidstaten des
noods voor de rechter te sle
pen, omdat zij op eigen houtje
luchtvaartverdragen met de VS
hebben gesloten.
Minister Netelenbos vindt dat
het Nederlandse Open Skies-
verdrag niet in strijd kan zijn
met de interne Europese markt.
Het verdrag dateert namelijk uit
oktober 1992, terwijl de interne
markt pas in 1993 in werking
trad.
Veertig procent
werknemers heeft
last van stress
den haag anp
Meer dan veertig procent van
de werknemers gaat gebukt on
der stress. De werkdruk in het
onderwijs is het hoogst. Bij
veertig procent van de instroom
in de WAO vanuit deze sector is
de oorzaak te vinden in psycho
logische klachten.
Dat blijkt uit een onderzoek
van de Stichting Kwaliteitsbe
vordering Bedrijfsgezondheids
zorg. De resultaten zijn van
daag gepresenteerd. Het onder
zoek is verricht onder 43.500
werknemers in acht sectoren.
Volgens arbeidspsycholoog
M. van Veldhoven is de inhoud
van de baan sterk bepalend
voor de beleving van stress. Hij
concludeert dat werknemers
met een hogere functie en op
leidingsniveau weliswaar last
hebben van een hogere werk
druk en psychische vermoeid
heid, maar minder klagen over
toekomstonzekerheid.
FOTO ANP TOUSSAINT KLUITERS
'Dagje Holland' van Bill Gates
den haag anp
Het leukste vindt Microsoft-
topman Bill Gates zijn
spreadsheetprogramma Ex
cel. „Want ik kijk graag naar
omzet- en winstcijfers", zo
zei hij gisteren in het Haagse
Congrescentrum waar hij de
Work Exhibition Conven
tion 1999 opluisterde. Inter
net zal volgens hem een
steeds grotere rol spelen in de
uitwisseling van gegevens.
Technisch is het geen pro
bleem om wereldwijd com-
putermatig bereikbaar te zijn,
mede door de mobiele tele
foon. Slechts de snelheid van
het dataverkeer laat nog te
wensen over. Maar volgens
de Microsoft-topman moet
dat probleem binnen drie tot
vier jaar zijn opgelost.
Gates ziet de mens in de
21ste eeuw veelvuldig gebruik
maken van 'personal compa
nions': handheld-, palmtop
en auto-pe's en web-tv, waar
in tv en Internet met elkaar
verweven zijn. Zelfs boeken
ziet hij in een nieuw elektro
nisch jasje; het e-book, waar
in de bladzijden op een poc
ketboek-groot minischerm
voorbij trekken.Verder maak
te Gates gewag van een tech
nische doorbraak die de lees
baarheid van een pc-scherm
tot 300 procent moet verbete
ren.
Gisteren werd ook bekend
dat de opvolger van Windows
98, het meest gebruikte be
sturingssysteem voor compu
ters, Windows 2000 nog dit
jaar op de markt komt. Vol
gens productmanager Robert
Fransen werkt het dertig pro
cent sneller 'op dezelfde ma
chine'. Bovendien, zegt hij,
wordt het gebruiksvriendelij
ker, betrouwbaarder en
krachtiger. Randapparaten
zijn gemakkelijk aan te slui
ten en onderhoud van pe's
wordt er goedkoper en ge
makkelijker door.
Het 'dagje Holland' begon
voor Gates gisteren in het To
rentje op het Binnenhof waar
hij op initiatief van minister
Hermans (onderwijs) werden
ontvangen door premier Kok,
de ministers lorritsma (eco
nomie) en Van Boxtel (mil
lenniumprobleem) en staats
secretaris Van der Ploeg (cul
tuur).
den haag gpd
De vijf mobiele netwerken heb
ben beloofd het aantal gsm-
zendmasten zo klein mogelijk
te houden en geen masten
meer lukraak te plaatsen. KPN
Telecom, Libertel, Telfort,
Dutchtone en Ben gaan de be
staande masten delen en zullen
voortaan geen palen en anten
nes meer neerzetten zonder
vergunning.
Het akkoord is gisteren geslo
ten tijdens een bijeenkomst op
het ministerie van verkeer en
waterstaat. Onder de bevolking
was onrust ontstaan over het
stralingsgevaar van de duizen
den zendmasten waarmee tele
foonbedrijven het land volzet
ten. Voor een landelijk dekkend
gsm-netwerk zijn al gauw 800
zendmasten nodig, een des-net,
ook wel gsm 1800 genoemd,
komt al in de buurt van de
2000.
De vijf mobiele netten samen
zijn goed voor een kleine 8000
zenders/antennes. Daarnaast
staan ook nog overal radiomas-
ten, antennes voor semafoon
netwerken, mobilofoons van
politie, GGD en brandweer, van
NS en het leger.
i «slachtoffers met long-
;r maken betere kansen op
Jevergoeding van hun
lever. Tot nu toe wezen
jevers de aansprakelijk-
Van de hand omdat long-
ïr ook veroorzaakt kan zijn
froken. Deskundigen heb-
nu een methode ontwik-
1/aarmee het aandeel van
t in het ontstaan van long
er - op grond van duur en
felheid van blootstelling
fan - berekend kan wor-
kantonrechter in Middel-
Jheeft op basis daarvan de
■^ïklijke Schelde Groep
(KSG) in Vlissingen opgelegd
nabestaanden van een oud-
werknemer 26 procent van de
geleden schade te betalen. De
raadsman van de verzekeraar
van de KSG, mr. R. Cox, vraagt
zich af of een (oud)-werkgever
wel aansprakelijk gesteld kan
worden wanneer het aandeel
van asbest geringer blijkt dan
het aandeel roken, en waar het
omslagpunt moet liggen. Het
Comité Asbestslachtoffers
noemt de uitspraak een door
braak. In het verleden hebben
rechters al schadevergoeding
toegekend aan asbestslachtof
fers met mesothelioom of as
bestose.
Onderhandelingen over CAO worden morgen hervat
AMSTERDAA/l GPD
Als de werkgevers morgen niet met een
hoger loonbod komen, leggen de
114.000 werknemers bij de banken het
werk neer, dreigen de vakbonden. Deze
werknemers staan er om bekend niet
snel warm te lopen voor een staking.
„Maar de twee procent loonsverhoging
die de bazen tot dusver voor de nieuwe
CAO boden is echt een grove beledi
ging", vindt Dick van Huizen, onder
handelaar van FNV Bondgenoten.
Hij eist voor de werknemers 4,5 pro
cent salarisverhoging. „Een levensgroot
verschil. Komen ze met een kwart pro
centje hoger, dan gaat de boel meteen
plat", dreigt hij. De onderhandelingen,
die al een maand stil liggen, worden
morgen hervat. „We krijgen vooraf
geen voorstel te zien. Het is afwachten
of we na een half uur weer buiten staan
of dat we echt kunnen onderhande
len", aldus Van Huizen.
Tussen 1995 en 1998 hebben werkne
mers bijna geen loonsverhogingen ge
kregen. De bonden sloten een CAO-ak
koord met nul procent verhoging, om
dat ze daarmee banen hoopten te red
den. Echter, terwijl de werknemers ma
tigden, boekten de banken torenhoge
winsten en hebben de topmanagers dik
verdiend aan optie- en aandelenrege-
lingen. Verbitterde leden hebben toen
massaal hun lidmaatschap van de
bond opgezegd. Dat willen de vakbon
den nu voorkomen.
„De bereidheid om te staken is groot",
zegt Van Huizen. Hij leidt dat af uit het
succes van de handtekeningenactie die
de bonden (FNV Bondgenoten, CNV
Dienstenbond en De Unie) hebben ge
houden. Zeker 52.000 boze werkne
mers hebben daarbij geprotesteerd te
gen het 'miezerige loonbod'. „Dat is
uniek voor de bankensector, waar
werknemers heel loyaal zijn aan de
werkgever. Stakingen zijn altijd lastig te
organiseren", zegt CNV-onderhande-
laar Harry Gerding.
„We waren best onder de indruk van
het aantal handtekeningen", zegt een
woordvoerder van de werkgevers, ver
enigd in de WGVB. „Bijna de helft van
de werknemers heeft getekend, dus de
boodschap is duidelijk." Dat wil niet
zeggen dat de werkgevers de eisen van
bonden gaan inwilligen. De WGVB
krijgt dan ongetwijfeld problemen met
de achterban, want er zijn zo'n tachtig
hele kleine banken aangesloten. En die
kunnen flinke loonstijgingen lastiger
ophoesten dan de paar grote concerns.
Dat het ernst is blijkt ook uit de hou
ding van de ondernemingsraden. De
raden van de vijf grootste banken in
Nederland (ABN Arnro, Fortis, ING, Ra
bobank en SNS) hebben een boze brief
gestuurd naar hun raden van bestuur
en hoofddirecties. „Uw bod doet geen
recht aan onze inzet", schrijven ze.
FNV-onderhandelaar Van Hulzen
denkt dat de werkgevers de banken-
CAO het liefst om zeep helpen. De CAO
voor de banken moet samensmelten
met de CAO voor verzekeraars, vinden
ze. Steeds meer banken verkopen ook
verzekeringsproducten en het is on
handig om op één werkvloer verschil
lende CAO's te hanteren. In april 2000
moet die samensmelting een feit zijn.
Tenminste, als de vakbonden meewer
ken.
„Dat is nu nog maar de waag", zegt
Van Huizen. ..Als we deze CAO's ineen
willen schuiven, moeten de lonen ook
dichter bij elkaar worden gebracht. Bij
de verzekeraars hebben we een CAO af
gesloten met een loonsverhoging van
6,5 procent. Dan kunnen we bij de
banken niet aankomen met een zielige
twee procent."
De gemeente Haarlemmer
meer bond enkele weken gele
den de kat de bel aan door op
te treden tegen gsm-netwerken
die in die gemeente 120 masten
illegaal, zonder vergunning
hadden geplaatst. De telefoon
bedrijven hebben beterschap
beloofd en zullen de gemeente
informeren over de technische
aspecten van de zenders/ont
vangers. De gsm-netten werden
volgens eigen zeggen ernstig
gehinderd door de traag malen
de bureaucratische molens in
sommige gemeentes. Eerst Li
bertel en vervolgens Telfort,
Dutchtone en Ben lukten het
niet hun netwerk'daardoor op
tijd 'dekkend' te krijgen.
Overigens is er een informa
tiebrochure in de maak over de
vermeende gevolgen van stra
ling door gsm-masten. Over de
inhoud van de brochure moe
ten ambtenaren en vertegen
woordigers van de vijf mobiele
netten hun gedachten nog laten
gaan. Volgens de Gezondheids
raad lopen burgers geen enkel
risico door de straling van de
antennes, ook al staan die bij
hen op het dak. Daarvoor is de
straling te zwak.
Minister: Verdere
varkenssanering
onwaarschijnlijk
den haag anp
Verscheidene maatregelen om
de varkensstapel te verkleinen
lopen zo goed, dat de kans 'zeer
groot' is dat varkensboeren vol
gend jaar niet verder hoeven in
te krimpen. Dat zei minister
Apotheker van landbouw giste
ren in de Tweede Kamer. Nu al
is 'minstens de helft' van de
korting niet meer nodig.
Varkensboeren hebben vorig
jaar hun veestapel met tien pro
cent ingekrompen. Daardoor
komt er minder mest in het mi
lieu terecht. Daarnaast koopt
de overheid bedrijven op en
neemt zij boeren een deel van
hun varkensrechten af als zij
zulke rechten van een collega
kopen. Als dat beleid wordt
voortgezet, denkt de minister
dat een tweede algemene kor
ting op de varkensrechten ach
terwege kan blijven.
