Glam Rock als volwaardige kunstvorm
Er is leven naast
ie rock 'n roll'
Herkomst beeld
ftrouwer bekend
r
Veel aanmeldingen voor
Leids Cabaret Festival
Toneelgroep Amsterdam
worstelt met stuk Wim T.
ubilerend Pinkpop strikt Morissette
jdgraaf De Canadese zangeres Alanis Morissette staat dit
ir op Pinkpop. Dat popfestival beleeft op 22, 23 en 24 mei in
ndgraaf de dertigste editie. Morissette beklom al eerder het
ofdpodium van Pinkpop. De zangeres is de winnaar van de
quête die de Pinkpoporganisatie jaarlijks houdt onder haar
bliek. Pinkpopgangers zagen haar het liefst optreden, maar
tegen ook om bands als Manie Street Preachers, Soulwax, K's
oice en Korn. Op 23 februari maakt organisator Jan Smeets
?er namen bekend.
tewinsky-schandaal in musicalvorm
jllywood Alle hoofdrolspelers uit het Lewinsky-schandaal
ijgen een alter ego op de planken. In Hollywood gaat op 11 fe-
„uari de musical 'Starr Struck: a musical investigation' in pre-
ière. De voorstelling van componist Stephen Bates en tekst-
hrijver Alan Jay Glueckman is gebaseerd op het presidentiële
vjcsschandaal dat de Amerikaanse politiek al meer dan een jaar
jzighoudt. Glueckman gebruikte de transcripties van de ver
eren voor zijn verhaal. Hij heeft voor 'Starr Struck' ook letter-
geciteerd uit die bronnen. De voorstelling blijft tot en met 28
bruari te zien in het 2nd Stage Theatre in Hollywood. Of de
lisical daarna ook nog andere Amerikaanse steden aandoet is
)g niet bekend.
peelfilm over de 'Zwarte Metoor'
ftCHEDEFilmproducent Matthijs van Heijningen (Sigma Pic-
res) gaat een film maken over Steve Mokone, de 'Zwarte Me-
oor' die in de jaren 50 twee seizoenen voor het Almelose He-
cles voetbalde. De Zuid-Afrikaan Mokone was de eerste zwar-
speler op Nederlandse bodem. Van Heijningen wil Ajax-spe-
r Benni McCarthy vragen voor de rol van Zwarte Meteoor, of
«elk geval als stand-in voor de voetbalbeelden. Mokone had in
68 als aanvaller een groot aandeel in het kampioenschap in
j tweede divisie. Een jaar later vertrok hij, na een ruzie.
Regisseur ToddHaynes over "Velvet Goldmine':
et onlangs ontdekte medail-
i van de Leidse keramist en
ittenbakker W.C. Brouwer
175-1933), voorstellende de
teur Louis Bouwmeester in
rol van Shylock, is in de ja-
vijftig eigendom geweest
n de Leidse bloembollenex-
irteur H.P.G. de Cler. Tesa-
sn met andere kunstwerken
n Brouwer trof hij het terra
ria medaillon aan op het
ormalige terrein van Brou-
:r's Aardewerk in Leider-
«rp, een piekwaar de bloem-
illenexporteur zijn bedrijf
d gevestigd.
j,,Mijn vader moest dat ter-
lin bewerken. Bij graafwerk
lamheden vond hij van alles,
pk in de oven en in een die-
fe put lagen allemaal beelden
k potten van Brouwer", zegt
evrouw Roose uit Hilver-
de dochter van H.P.G. de
„Misschien beschouwde
ouwer ze wel als misbaksels
waren het beelden die niet
opdracht zijn gemaakt,
ijn vader vond ze daarente
gen erg mooi en ze waren zijn
eigendom geworden. Ze hoor
den bij de inventaris. Hij heeft
ze daarom ook zorgvuldig be
waard. Hoe dat beeld van
Louis Bouwmeester in handen
van advocaat Schaper is ge
raakt, is mij niet duidelijk."
Op de achterkant van de fo
to van het beeld, die zich be
vindt in het archief van het
Theater Instituut Nederland,
staat genoteerd: Houtlaan 1,
Leiden. De Kriel'. „Dat klopt",
zegt mevrouw Roosen. „In die
villa hebben wij gewoond. Het
beeld zal daar in de tuin heb
ben gelegen of zo. Ik kan me
dat niet meer herinneren. Wel
weet ik dat er daar nog meer
beelden zijn van Brouwer. Er
is onder meer een soort gevel
steen van een melkmeisje, een
steen die mijn vader daar
heeft laten inmetselen, en een
fruitschaal."
W.C. Brouwers Aardewerk
werd na de dood van de kun
stenaar voortgezet door zijn
zoon. Na enkele jaren failleer
de het bedrijf. H.P.C. de Cler
nam de zaak daarna over.
De gloriedagen van de
'glam rock' herrijzen in de
speelfilm 'Velvet Goldmi
ne'. Maker is de Amerikaan
Todd Haynes, een geregel
de Rotterdamganger die
eerder naam maakte met
films als 'Poison' en 'Safe'.
In 'Velvet Goldmine' ver
telt hij een fictief verhaal,
maar desondanks wordt
met authentiek overko
mend resultaat de bizarre
subcultuur beschreven die
hoorde bij de eerste be
langrijke muziekstroming
na 'Woodstock'. Voor het
eerst zocht popmuziek er
kenning als volwaardige
kunstvorm.
ROTERDAM PIETER VAN LIEROP
In de jaren tachtig onderneemt
een journalist een onderzoek
naar de legende van Brian Sla-
de, een idool dat in de beginja
ren zeventig tijdens een optre
den op merkwaardige wijze
kwam te overlijden. De laaste
jaren van zijn leven waren hef
tig verlopen, wat alles te maken
had met de bijzondere vriend
schap die hij onderhield met
zijn Amerikaanse vakbroeder
Curt Wild. De twee sterren wor
den gespeeld door Jonathan
Rhys Meyers en Ewan McGre-
gror. Christian Bale is de jour
nalist die met tegenzin het ver
leden induikt en daar tevens
geconfronteerd zal worden met
wie hijzelf vroeger is geweest.
Brian Slade en Kurt Wild, ze
hebben nooit bestaan en David
Bowie komt in de hele film niet
voor. Toch is het onmogelijk de
vraag te ontwijken in hoeverre
de superstar onder de androgy
ne, extravagante 'glam rockers'
als inspiratie heeft gediend voor
'Velvet Goldmine'.
Todd Haynes: „Ja, dat is wat
iedereen wil weten en ik zal
vruchteloos blijven beweren
dat ik zoveel mogelijk heb ge
probeerd geen enkele referentie
te maken naar bestaande per
sonen en toestanden. Natuur
lijk is het onmogelijk om te be
ginnen over 'glam rock' en net
te doen of Bowie nooit heeft
bestaan. Maar ik wilde zo veel
mogelijk een universum cre-
eeren dat parallel staat aan de
toenmalige realiteit. Natuurlijk
is het personage van Brian Sla-
de voornamelijk geïnspireerd
door Bowie, rrfaar er zitten net
zo goed elementen in van Mare
De bizarre subcultuur van de 'glam rock' herrijst in de speelfilm 'Velvet Goldmine'. Voor het eerst zocht popmuziek erkenning als volwaardige kunstvorm. De film is van Todd Haynes,
een geregelde Rotterdamganger die eerder naam maakte met films als 'Poison' en 'Safe'. foto cpd
Bolan, Bryan Ferry en Brian
Eno. Brian Slade is in dit ver
haal de eerste Engelsman die
'glitter' gebruikte in het tv-pro-
gramma Top Of The Pops en hij
is de initiator geweest van het
Britse element in de stroming
waarin geleend werd uit een
theatertraditie om ironisch te
stoeien met camp, travestie,
politiek en nog zo het een en
ander."
„Daartegenover is het perso
nage Curt Wild meer gericht op
het consolideren van het Ame
rikaanse rockelement dat veel
ruiger was, dreigender en op
een provocerende manier sek
sueel geladen. Dat is de lijn
waarop Lou Reed en Iggy Pop
actief waren en in zekere zin
ook Jim Morrison. Zij zetten
zich af tegen 'flower power' met
muziek die afkomstig was uit
een gevaarlijker, sado-maso
chistische wereld die niet eer
der in de muziek geëxploreerd
was. De 'glam rock' is dus een
romance geweest tussen Lon
den en New York. Dat is wat
Kurt en Brian uiteindelijk re
presenteren."
Opvallend op de crew list van
Velvet Goldmine is de naam
van Michael Stipe als produ
cent, maar Todd Haynes ont
kent dat de zanger van R.E.M.
ook betrokken is geweest bij de
muzikaal-artistieke invulling
van de film. „Michael heeft in
Amerika twee productiemaat
schappijen gesticht en had me
al veel eerder laten weten dat
hij geïnteresseerd is in mijn
soort films. Dit was voor hem
de eerste gelegenheid het hele
productieproces een keer mee
te maken. Als muziekadviseur
had ik hem niet nodig, want ik
wist zelf al heel precies welke
muziek ik wilde hebben in de
film. Wel is Michael heel nuttig
gebleken voor het benaderen
van mensen uit zijn wereld,
speciaal artiesten van nu zoals
Ron Asheton, van The Stitches,
die bij ons meespeelt in de
Amerikaanse band en in de
Britse band mensen als Bernard
Butler, Andy McKay en Jon
Greenwood van Radio Head.
Dat gaf ons de mogelijkheid
een belangwekkende mix te
maken van oud en nieuw. Mi
chael Stipe wist hoe je die men
sen kunt bereiken en als hij hen
vroeg waren ze ook meteen be
reid om mee te doen."
Aan de opnamen zegt de re
gisseur weinig aardigheid te
hebben beleefd. „Het was het
moeilijkste wat ik in mijn leven
gedaan heb en ik zal zoiets
nooit meer opnieuw doen. Het
was een heel ambitieus project
en we hadden eigenlijk veel te
weinig geld: 14 miljoen gulden;
voor een film van 220 scènes en
22 zangnummers die tevoren
moesten zijn opgenomen om
dat ze voor de camera zouden
worden uitgevoerd door ac
teurs. Verder dienden de loca
ties te worden aangepast in de
stijl van de jaren vijftig, zestig
en zeventig in Londen of de ja
ren tachtig in New York. Daar
bij kwam dat ik geen documen
taire aanpak nastreefde, maar
een sterk geprononceerde thea
trale benadering. Ik wilde dat
het makkelijker was geweest,
dan had ik tijdens de opnamen
net zo'n fantastische tijd gehad
als de acteurs. Want die hebben
ervan genoten, de meeste al
thans."
'Velvet Goldmine' gaat in Ne
derlandse première tijdens het
Film Festival Rotterdam en
komt op 11 februari in de bio
scopen.
pvt'vven Hèze doet het in de Stadsgehoorzaal rustiger aan
is even wennen. Rowwen Hèze in de Stads-
loorzaal. Geen zwetende muzikanten voor
ezingende ontblote bovenlijven in, pak 'm
it, de feesttent in Made, maar zes muzikanten
spelen voor een theaterpubliek dat zittend op
aterstoeltjes vooral luistert. In plaats van een
ordend tempo met veel volume, ligt tijdens
:e tournee de nadruk op de langzame(re) lied
die een semi-akoestische invulling krijgen,
dat is ook even wennen voor de band zelf.
realiseer me steeds vaker dat er meer is dan
sttenten alleen en dat het theater toch wel erg
k is om erbij te doen", zegt zanger/componist
k Poels. „Die feesttenten zouden we overigens
>r geen goud willen missen, maar het theater
lé plek om te zien wat er binnen de grenzen
i Rowwen Hèze nog mogelijk is. Over het ver
ren van Duitsland of België wordt binnen de
id niet eens gepraat. Als je dan kijkt wat je je-
als band na dertien jaar nog aan uitdagingen
stellen, dan kom je in het theater uit."
6oels moet zelf ook nog wennen aan optredens
theaters. „Rowwen Hèze is nog steeds dezelfde
nd als die destijds de gitaren uit 'het plastic
(znealde. We zijn inmiddels aanmerkelijk betere
i, ïzikanten dan toen we begonnen, maar het
'^ater, daar vonden we ons lange tijd niet goed
^ïoeg voor", legt Poels uit. „In het theater gel-
H-fi ook andere wetten. Mensen luisteren echt
inpi wat je zingt, dus daar moet je rekening mee
,npden. Op het podium zit ik nu nog echt van:
i astig aan Poels, woordjes netjes uitspreken, pas
de plaats'. Laatst speelden we 'De Peel in
ind' voor ons gevoel erg sloom, maar we kre-
n later te horen dat we het nummer wel erg
sl af hadden geraffeld. Het is nog aftasten, hoe
ker we spelen in het theater, des te beter het
at. Kwestie van ervaring. Bovendien word je nu
bekeken. Als je met je voet schuifelt, valt dat
iteen achthonderd man op. Denken ze alle-
ial dat er iets gaat gebeuren."
De theatershow heeft dezelfde titel als de do-
tnentaire die eind december werd uitgezonden
de NPS: „Van America helemaal naar Ameri-
Een reisverslag van de trip die de band vorig
ir maakte naar het zuiden van de Verenigde
Staten, waar gezocht werd naar de wortels van de
tex-mex-muziek. „De verhaallijn is zo'n beetje
hetzelfde. We beginnen in klein America (het
Limburgse dorp waar de band vandaan komt),
dan naar groot Amerika en weer terug naar het
dorp." Tijdens de show wordt de muziek op ge
paste tijden ondersteunt met beelden uit zowel
de documentaire als met beelden die later nog
zijn geschoten in America. „We hadden eerst
minder filmpjes", legt Poels uit. „Maar dat bleek
niet te werken, want als er achter je op het podi
um een scherm hangt, dan verwachten mensen
ook dat er iets gebeurt op dat scherm. Zo werkt
dat blijkbaar in het theater."
Hoewel het tempo in het theater een stuk lager
ligt, speelt de band niet alleen de langzame num
mers. „Het is een mix geworden. De langzame
nummers komen nu beter tot hun recht dan in
een feesttent. Sommige teksten komen in het
theater echt als een hamer aan. Met de snellere
nummers kan je muzikaal weer wat meer spelen.
'Zondag in 't zuiden' zetten we in een feesttent
op een bepaalde manier in en die lijn voeren we
dan het hele nummer door. In het theater kan je
de refreintjes wat uitbundiger doen dan de cou
pletten."
Dat Rowwen Hèze ooit in het theater zou spe
len had ook Poels nooit verwacht. „Huub van der
Lubbe van De Dijk vroeg zich ooit eens af hoe
lang je als bandje door kan gaan. Nadat hij Jan
Rot zag spelen in het theater besefte hij: er is een
leven na rock 'n roll. Voor ons is het theater geen
leven na rock 'n roll, maar een leven naast rock
'n roll."
Spelen in het theater heeft nog een groot voor
deel, weet Poels inmiddels. „We waren gewend
om pas om half twee 's nachts de laatste noten te
spelen. Daarna is het uitzweten, douchen, bieren
en tijd voor de vlammetjes en mini-frikandellen.
Maar voordat je dan thuis bent, is het vijf uur 's
ochtends. Nu weten we hoe laat we klaar zijn en
hoe laat we thuis kunnen zijn. Nu blijven we voor
ons gevoel ook wel eens erg lang hangen na een
optreden, maar dan blijkt het pas twaalf uur te
zijn. En da's ook wel eens lekker hoor...!"
Rowwen Hèze, zaterdag 6 februari in de Stads
gehoorzaal (20.15 uur), Leiden.
Het Leids Cabaret Festival heeft
nog altijd volop belangstelling
van de aankomende cabare
tiers. Voor het info- en inschrij
vingsmateriaal meldden zich
157 cabaretiers bij de organisa
tie. Vijftig van hen stuurden
daadwerkelijk een videocasset
te in. Na de audities door het
hele land werden tien kandida
ten geselecteerd voor de voor
ronden. Onder de kandidaten
bevinden zich twee Belgische
duo's.
Het Leids Cabaret Festival,
het op de Cameretten na oud
ste cabaretfestival van Neder
land, is voor beginnende caba
retiers. Het fungeert vaak als
springplank naar een professio
nele theatercarrière. Jaarlijks
beoogt dit festival uit de vele
aanmeldingen een dwarsdoor
snede te geven van wie zich als
nieuwe cabaretiers aandienen.
Het festival wordt op 15, 16, 18
en 20 februari in de Leidse
Schouwburg gehouden.
Vorig jaar won Najib Amhali
het Leids Cabaret Festival. Hij
verwierf daarmee landelijke be
kendheid. Eerder braken na
men als Hetty Feteris, Sanne
Wallis de Vries, Lebbis en Jan
sen, De Drie Bloeiende Maag
den, Kees Torn, André Manuel
en Hester Macrander door na
deelname aan het Leids Caba
ret Festival.
Zanger Jack Poels: „De feesttenten zouden we voor geen goud willen missen.'
foto taco van der eb
De Toneelgroep Amsterdam
gooit haar voorjaarsrepertoire
drastisch om. Twee aangekon
digde producties blijken niet of
moeilijk uitvoerbaar. Het stuk
'Zonder Titel' van Wim T.
Schippers schuift door naar
volgend seizoen. „Het is een
prachtig stuk", aldus een
woordvoerster van het gezel
schap, „maar niet op korte ter
mijn te realiseren". Met name
de overvliegende heks en de
kudde schapen die over het po
dium moet trekken, blijken las
tiger hobbels dan aanvankelijk
gedacht. „En we zien er niets in
om dan maar iets van bordkar
ton te maken. Dan doe je geen
recht aan de essentie van Wim
T.'s werk." Het plan om van
'Zonder Titel' een reisvoorstel-
ling te maken is nu geheel van
de baan. De toneelgroep gaat
wel proberen de voorstelling
volgend seizoen op te voeren in
het Transformatorhuis.
Het is niet de eerste keer dat
Wim T. Schippers de uitvoer
ders van zijn plannen voor een
'mission impossible' stelt. De
makers van de grote millenni
umtentoonstelling Panorama
2000 in Utrecht keurden on
langs nog met pijn in het hart
een idee van hem af. De kun
stenaar had bedacht om in het
middeleeuwse Domplein een
112 meter diepe 'negatieve
Domtoren' uit te graven.
Bij Toneelgroep Amsterdam
komt ook de voorstelling 'North
Atlantic II', die tijdens het ko
mende Holland Festival zou
worden opgevoerd, te vervallen.
Het had een coproductie moe
ten worden met de Wooster
Group uit New York. Het plan
was om afwisselend in Amster
dam en New York te repeteren.
d;
