NAVO stelt ultimatum Kosovo uit Pistool gaat aarzelend naar borst Milosevic en UCK Italië pakt prostitutie aan Oost-Timorezen massaal op de vlucht voor geweld Buitenland ^ïbliek krijgt verhoor vewinsky mogelijk te zien Rust keert langzaam terug in Colombia JJDAG 29 JANUARI 1999 362 tegistratie homoparen geldt niet in EU -„-;sel Homoseksuele paren die hun partnerschap officieel I Hebben geregistreerd, kunnen hier binnen andere landen van •Europese Unie geen rechten aan verbinden. In alle gevallen ijft het gemeenschapsrecht van de EU voorrang houden. Dat •rziet niet in een erkenning van homoparen, zo heeft het Eu- tese Hof van Justitie in Luxemburg gisteren geoordeeld in zaak die was aangespannen door een Zweedse EU-ambte- lar. De man woont samen met zijn vriend. Hun partnerschap FM/AM ;in Zweden officieel geregistreerd. De ambtenaar van de Raad an Europese ministers woont nu in Brussel. Samen met zijn iend wil hij dat zijn werkgever op hen dezelfde rechten toe ast als op getrouwde medewerkers. De Raad weigert dit, en ijgt gelijk van het Europese Hof. !lf gewonden bij aanslag in Kaapstad aapstad Bij een bomexplosie voor het hoofdbureau van poli- e in het centrum van Kaapstad zijn gisteren elf mensen ge- ond geraakt. De bom ontplofte vlakbij het kantoor van presi- eide ent Nelson Mandela en de Zuid-Afrikaanse regeringsgebou- ien. De bom was volgens volgens de politie verstopt in een lastic vuilnisbak. Op het moment van de explosie was het erg ik op straat, aangezien veel mensen net pauzeerden. De poli- heeft op de plaats van de aanslag twee mensen aangehou den voor ondervraging. De aanslag is mogelijk het werk van een lamitische groepering, Het Volk tegen Gangsterdom en Drugs, ie verantwoordelijk wordt gehouden voor een golf aanslagen vooral de arme buurten van Kaapstad. ioldaten testen akoestiek Rijksdag ERLUn Om te voorkomen dat de parlementszittingen in de ver- iouwde Rijksdag te Berlijn in een babylonische spraakverwar ing eindigen, zullen soldaten van de Bundeswehr worden inge- it om geluidtechnici te helpen bij het afstemmen van het ge- idssysteem. Vóór de Rijksdag op 19 april officieel wordt ge- ipend, zullen zo'n duidend militairen plaatsnemen in de ban- ;en, op de tribune en op het regeringspluche. Tijdens geïmpro- iseerde speeches moeten de rekruten dan kuchen, mompelen in af en toe een vraag stellen, zodat de technici de microfoons unnen instellen. Tot de opmerkelijke maatregel is besloten idat jaren geleden na oplevering van een vergaderzaal in het jement in Bonn bleek dat de vragenstellers en sprekers in de niet te verstaan waren. oodstraf wordt levenslang door paus :erson city De gouverneur van de Amerikaanse staat Mis- Mel Camahan, heeft de doodstraf van de veroordeelde rrell Mease gisteren omgezet in levenslang, nadat paus Jo- ïannes Paulus II daar tijdens zijn bezoek aan St. Louis persoon- T ijk om had verzocht. De paus had woensdag tijdens een mis en oproep gedaan om de doodstraf af te schaffen, omdat die unit o'gens hem 'wreed en niet noodzakelijk" is. Na de mis nodigde ardinaal Angelo Sodano, de minister van buitenlandse zaken •fan het Vaticaan, Camahan uit om over de executie van Mease praten. Camahan zei dat hij nog steeds voor de doodstraf is, ïaar dat hij na nauwkeurige beschouwing van het verzoek en lit respect voor het pontificaat had besloten het verzoek van Jo- ïannes Paulus in te willigen. Mease werd tot de doodstraf ver- o\ j iordeeld voor de moord op een mede-drugshandelaar en twee 1$ mderen in 1988. Controle op bedrading van MD-ll's u. AS i±£t{arl JU ndsti /ashingtonDe Amerikaanse federale luchtvaartdienst (FAA) leeft gisteren opdracht gegeven de elektrische bedrading en de ockpit-isolatie van alle Amerikaanse MD-11 's binnen twee naanden te onderzoeken. De opdracht werd gegeven op grond an informatie van de Canadese transportveiligheidsraad, die nderzoek doet naar het neerstorten van een MD-11 van Swiss- lir voor de Canadese kust in september, waarbij alle 229 inzit - enden omkwamen. De bemanning had melding gemaakt van rook in de cockpit, maar de oorzaak van het ongeluk is nog niet achterhaald. Er vliegen over de hele wereld 174 MD-1 I's, waar- ten ook een aantal in Nederland. De bevelen van de FAA zijn niet van toepassing op andere landen, maar die volgen ze meestal wel op. Doodstraf voor moord op toeristen Twee Cubanen hebben de doodstraf gekregen wegens Ie moord op twee Italiaanse toeristen in september vorig jaar. De twee Italianen werden dood gevonden op een strand, twin- ig kilometer buiten de hoofdstad Havana. De verdachten gaven jok toe dat ze in november 1997 een Duitse toerist hadden ver noord en in augustus vorig jaar een Canadees. Een woordvoer- ler van het Cubaanse ministerie yan buitenlandse zaken zei gisteren dat het vonnis woensdag als was uitgesproken. De loodstraf wordt op Cuba maar zelden toegepast. Terdoodver- (ordeelden worden door een vuurpeloton geëxecuteerd. De wee veroordeelden kunnen nog tegen het vonnis in hoger be- oep gaan. Pinochet-wijn' moet kosten dekken Santiago Aanhangers van de vroegere dictator van Chili, Au- ?usto Pinochet, doen er alles aan om de hoge advocaatskosten hun idool te helpen bekostigen. Voor veertig gulden verko- ze een kwaliteitswijn met de naam 'Generaal-kapitein'. De svijn, een Chileense cabernet sauvignon, is telefonisch te bestel len. In Londen zijn de zeven Law Lords van het hoogste Britse rechtscollege nog altijd bijeen om opnieuw te bekijken of de ar restatie van Pinochet, vorig jaar oktober in de Britse hoofdstad, lechtmatig was of niet. Eerder besloot een groepje andere Law Lords dat dat het geval was, maar de oud-dictator ging met suc- :es in beroep. iashington john wanders orrespondent Republikeinse fractie in de merikaanse senaat heeft van- acht een motie door de Senaat eramd', die bepaalt dat de oor volgende week geplande irhoren van Monica Lewinsky, resident Clintons vertrouwe- Vernon Jordan en presi- entieel adviseur Sidney Blu- lenthal op videoband zullen orden vastgelegd. Het verhoor van Lewinsky aat geagendeerd voor maan- ag. Jordan en Blumenthal zijn insdag en woensdag aan de eurt. De Senaat (lees: de Re- ublikeinse meerderheid) zal een later tijdstip bepalen of et publiek deze videobeelden zien krijgt. „We willen graag intact laten at Lewinsky nog over heeft an waardigheid", zo motiveer de Democratische fractielei- er Daschle het verzet van zijn artij tegen de video-opname. Is de Senaat besluit de video- eelden van Lewinsky's ver oor vrij te geven, dan zal de 'ereld deze veelbesproken rouw voor het eerst zien pra- in over haar seksuele relatie iet de president van de VS. Het proces tegen Clinton ver loopt nu geheel via partijpoli tieke scheidslijnen. Vannacht werden twee voorstellen van de Democratische fractie van tafel geveegd. Allereerst overkwam dit een motie waarin verzocht werd de getuigenverhoren uit sluitend op schrift vast te leg gen. Vervolgens werd een motie verworpen waarin de Democra ten vroegen om onmiddellijke stemming over de twee centrale vragen: heeft Clinton meineed gepleegd en heeft hij de norma le rechtsgang trachten te frus treren? De Republikeinen haalden zich intussen de woede van het Witte Huis op de hals met hun onderzoek naar de vraag of Clinton bij motie schuldig kan worden verklaard aan meineed en/of het belemmeren van de rechtsgang, zonder dat dit leidt tot zijn aftreden. Deze uitgekle de variant op het thema 'Clin ton is schuldig en moet weg' zou met een gewone meerder heid kunnen worden aanvaard, en vervolgens kunnen worden gepresenteerd als het bewijs dat de president schuldig is aan twee ernstige misdrijven. De motie zou de Republikeinen publicitair van pas kunnen ko men in de verkiezingscampag ne van volgend jaar. brussel paul koopman correspondent De tijd tikt snel weg in Kosovo. Als er vóór eind februari geen vredesakkoord is, ontploft het etnische kruitvat, zo vrezen westerse diplomaten. Daarom moeten de Joegoslavische president Milosevic en de Kosovo-Albanezen met het pistool op de borst tot onder handelen worden gedwongen. Maar wat te doen als de 'gesprekken van de laatste kans' mislukken? Westerse diplomaten draaien over uren sinds op 16 januari in een grep pel bij het dorp Racak 45 ontzielde li chamen werden gevonden. De NAVO- Raad is vrijwel permanent bijeen, de Amerikaanse onderhandelaar Hill en minister van buitenlandse zaken Al bright pendelen tussen hoofdsteden, de veiligheidsorganisatie OVSE staat op scherp, en de Joegoslavië-contact- groep vergadert met de frequentie van een kaartclub, vandaag alweer in Lon den. Hieruit kunnen in principe twee din gen worden afgeleid: óf de internatio nale gemeenschap is ernstig in ver warring, óf er staat werkelijk iets be langrijks te gebeuren. De paradox van de jongste Kosovo-crisis is dat het al lebei waar is. Er is nog onenigheid over de precies te volgen marsroute. Maar alle betrokken partijen vinden óók dat resoluut optreden nu vereist is. „We zijn op een kritiek moment aan beland", zei secretaris-generaal Sola- na van de NAVO gisteren „We kunnen dit proces niet laten voortslepen", waarschuwde de Amerikaanse onder handelaar Hill eerder deze week. NAVO-generaal Naumann, chef van het militair comité, sprak nóg hardere taal: „We moeten beide partijen dui delijk maken dat zij de uiterste grens hebben bereikt. Anders zal de militaire optie worden ingezet." Sinds de Amerikaanse onderhandelaar Holbrooke oktober vorig jaar een noodverbandje aanlegde, is de situatie in Kosovo in snel tempo verslechterd. Het bevrijdingsleger U£K verrees uit zijn as en pakte de wapens weer op. De Joegoslavische leider Milosevic smokkelde verse troepen de provincie binnen en hervatte zijn repressiepoli- tiek. Vredesgesprekken kwamen nooit van de grond. Inmiddels zijn opnieuw duizenden burgers op de vlucht voor het geweld en dreigt elk klein incident de hele regio in vuur en vlam te zet ten. Net als in oktober, toen een NAVO-fiat voor bombardementen Holbrooke's diplomatieke missie vleugels gaf, wordt nu wéér naar de Alliantie geke ken. Een ultimatum, vergezeld van een realistische militaire dreiging, moet zowel Milosevic als het UQK tot concessies dwingen, is de gedachte. „Vrijwillig gaan ze niet met elkaar aan tafel. Je moet ze het pistool op de borst zetten", aldus een NAVO-func- tionaris. Over dat principe mag de Alliantie het eens zijn, de praktische uitwerking is een ander verhaal. Zo is er onenigheid over zowel de timing als de inhoud: op welk moment moet het pistool uit de holster en hoeveel kogels mogen er in het magazijn? Rusland, lid van de con tactgroep, vindt tot nu tóe dat het wa pen ongeladen moet blijven, wat elk NAVO-dreigement al bij voorbaat lachwekkend maakt. De VS willen het hard spelen met een vol magazijn. De meeste Europese bondgenoten zijn behoedzamer. Zij willen de druk liefst stapsgewijs opbouwen. De hui ver heeft veel te maken met het risico dat Milosevic deze keer misschien an ders reageert. Hij kan een voorbeeld nemen aan collega-dictator Saddam Hussein, en niet buigen. Ook is er het probleem dat een NAVO-ultimatum het U^K juist een reden geeft de vre desgesprekken te saboteren. NAVO- vliegtuigen die Servische doelen aan vallen, dat is immers de natte droom van menige U^K-strijder. Het gelijktijdig onder druk zetten van het U£K, bijvoorbeeld door te dreigen met een blokkade van geld- en wapen stromen, is eerder gezegd dan gedaan. „Het UQC haalt zijn wapens tegen woordig zelfs ook uit Servië", merkte een NAVO-functionaris op. Solana zei gisteren droogjes dat de NAVO deze optie 'intensief bestudeert'. Dat tot nu toe vooral over de crisis wordt gepraat, heeft nóg een reden. Na een onverhoopt luchtbombarde ment en zeker na het bereiken van een eventueel vredesakkoord, zijn in Koso vo grondtroepen nodig. Begin deze week heeft minister Albright voor het eerst haar categorische 'never' op dit punt ingeslikt, en gezegd dat de VS be reid zijn deze optie te onderzoeken. Solana sloot zich daar gisteren bij aan, net als de Britten en de Fransen. Als de VS, net als in indertijd in Bos nië, werkelijk grondtroepen zouden willen inzetten, konden de Europese bondgenoten weieens bliksemsnel over de brug komen. Een doorbraak in de Kosovo-crisis hoeft dan niet lang meer op zich te laten wachten. ARMENIA AFP-EFE-Rtr Ruim drieduizend militairen en agenten, het uitgaansverbod en het op gang komen van de al lernoodzakelijkste voedselhulp hebben de rust in het door de aardbeving verwoeste rampge bied van Colombia voor zover mogelijk doen terugkeren. In Armenia, de hoofdstad van de provincie Quindio die het zwaarst werd getroffen, heeft het leger de controle heroverd op groepen hongerige overle venden die de winkels plunder den. De lokale autoriteiten heb ben de elektriciteit in 75 pro cent van de stad hersteld en op enkele plunderaars na is de openbare orde volgens het le ger hersteld. De president, die daar tijde lijk zijn intrek heeft genomen om persoonlijk toe te kunnen zien op de reddingswerkzaam heden, schat dat dagelijks 150 ton voedsel nodig is voor de overlevenden. De organisatie voor Voeding en Landbouw heeft 50.000 voedselrantsoenen per dag toegezegd. Pastrana hoopt de bevolking drie maal tijden per dag te kunnen garan deren als de grote commerciële instellingen met de door hen beloofde voedselpakketten over de brug komen. Een groot deel van de overle venden begint het rampgebied in het westen van Colombia in middels te verlaten, vooral de inwoners van Armenia, waar 60 procent van de gebouwen met de grond gelijk werd gemaakt door de beving. President Pastrana heeft hier, in Pereira en vijftien andere ste den de noodtoestand afgekon digd om deze sneller te kunnen opbouwen. Dit gaat Colombia volgens eerste schattingen ze ker een miljard gulden kosten. Pastrana beloofde dat de rege ring ten minste vijftienduizend goedkope woningen bouwt voor de allerarmsten in het ge bied. Vrijdagochtend zorgde een krachtige naschok opnieuw voor paniek bij de getraumati seerde bevolking. Het dodental blijft stijgen. Bijna negenhon derd lichamen zijn geborgen. Zeker 3500 mensen raakten ge wond en 250.000 mensen zijn direct getroffen door het na tuurgeweld. Alliantie wacht op Contactgroep De zestien NAVO-bondgenoten deinzen nog terug voor het stellen van een hard militair ultimatum aan de strij dende partijen in Kosovo. Maar als de zes landen van de Internationale Contactgroep voor het Voormalig Joego slavië het vandaag in Londen eens worden over een vre desplan, dan is de Alliantie bereid dat initiatief 'met alle mogelijke middelen' te ondersteunen. Ook het sturen van grondtroepen behoort tot de mogelijkheden. den haag-brussel paul koopman correspondent Dit heeft secretaris-generaal Solana van de NAVO gisteren in Den Haag en Brussel duidelijk gemaakt. Behalve een onmid dellijke beëindiging van de vij andigheden en terugtrekking van speciale Servische politie- troepen, wordt onvoorwaarde lijke medewerking met het Joe goslavië-tribunaal geëist, even als bestraffing van de daders van het bloedbad bij Racak en het openen van directe ge sprekken over een autonome status voor de provincie binnen Servië. De NAVO-bondgenoten in de Contactgroep (de VS, Engeland, Frankrijk, Duitsland en Italië) zijn het er volgens de Ameri kaanse minister van buiten landse zaken Albright over eens dat Belgrado en de Kosovo-Al banezen een keihard ultima tum moet worden gesteld, op straffe van NAVO-bombarde- menten. Rusland, het zesde lid van de contactgroep, moet ech ter vandaag nog over de streep worden getrokken. Moskou denkt dat politieke druk kan volstaan om de Joegoslavische president Milosevic en het Kos ovo Bevrijdingsleger (U£K) sa men aan tafel te krijgen. De Kosovo-conferentie die de internationale gemeenschap wil afdwingen, wordt al 'Day- ton-2' genoemd, een verwijzing naar de besprekingen in Day ton die een eind maakten aan de oorlog in Bosnië. Het idee is dat de Milosevic en de Kosovo- Albanezen, inclusief het UQK, onder internationaal toezicht gedwongen worden te onder handelen over een interim-sta tus voor Kosovo, die drie jaar zou moeten gelden. Vanmiddag of morgen willen de NAVO-ambassadeurs beslui ten of het luchtwapen bij dit politiek proces kan worden in gezet. Solana liet doorscheme ren dat het licht voor luchtaan vallen waarschijnlijk al binnen een paar dagen opnieuw op groen moet worden gezet. ,,We hebben gezien dat het zeer moeilijk is interne conflicten te beëindigen zonder de bereid heid geweld te gebruiken." De strijd in Kosovo gaat in tussen door. Bij gevechten langs de grens met Albanië zijn vandaag mogelijk twintig UQK- rebellen en een Servische poli tieman gedood. Dat hebben Servische bronnen gemeld. In een ander incident zouden grenstroepen een etnische Al banees hebben doodgeschoten, die via Albanië Kosovo probeer de binnen te komen. De rebel len smokkelen regelmatig wa pens en en soldaten via het noorden van Albanië naar de provincie. ROME HANS GELEUNSE CORRESPONDENT Een gratis hoerenhulplijn, tv-spots om hoerenlo pers te ontmoedigen: de Italiaanse regering lan ceert het ene na het andere initiatief in de einde loze - en volgens velen uitzichtloze - strijd tegen de prostitutie. Vooral het van minister Laura Bal- bo van emancipatiezaken afkomstige idee om de klant met realistische tv-spots te gaan bewerken heeft de tongen losgemaakt. Balbo wil hoerenlopers luid en duidelijk de boodschap geven dat zij profiteren van slavernij. Vooral in Oost-Europa en de Balkanlanden wor den meisjes en vrouwen door de georganiseerde misdaad met valse beloftes naar Italië gelokt. Eenmaal illegaal geïmmigreerd, worden zij prak tisch eigendom van pooiersbendes. Albanezen zouden een hoofdrol spelen in deze prostitutie- industrie. Volgens officiële gegevens zijn er 50.000 prostituees in Italië, van wie 25.000 uit het buitenland komen. Minister Livia Turco van sociale zaken denkt dat de spot niet alleen mannen bewust moet maken van het slavernij-aspect van de prostitutie, maar hen er ook van moet overtuigen geen seks op straat te zoeken. „Voorzichtigheid is echter gebo den. Het mag geen belachelijke spot worden en we mogen ook niet aan de persoonlijke vrijheden van de burgers komen", zei ze gisteren tegen de krant La Stampa. De beroemde reclamefotograaf Oliviero Toscano - de man van de Benetton-affiches - heeft zich al bij La Stampa gemeld met een uitgewerkt idee. Hij denkt aan een aangepaste scene uit een film van Luis Bunuël, waarin een in twee stukken ge hakt oog wordt vervangen door 'het mannelijk orgaan'. Volgens Toscano zal dat mannen het idee geven dat 'met seks met een slavin net zo gevaarlijk en onmenselijk is als seks met een ge haktmolen'. Liberaal-links in politiek en maatschappij zien zo'n aanpak wel zitten, temeer daar die gepaard gaat met hulpverlening aan de prostituee. Het gratis en 24 uur per dag te bereiken 0800-num- mer, dat over twee maanden in werking treedt, geeft hen een kans anoniem de hulp van autori teiten en deskundigen in te roepen. Ze zullen te woord worden gestaan door 'gekwalificeerd per soneel dat meerdere talen spreekt'. Een van de mogelijkheden die de regering bui tenlandse vrouwen biedt om aan hun pooiers bendes en beroep te ontsnappen, is een 'ver blijfsvergunning ter sociale bescherming'. Illega le immigrantes hoeven daardoor niet bang te zijn dat ze over de grens worden gezet. Bovendien zullen vrijwilligers worden ingeschakeld voor so ciale opvang, en zullen de 'slavernij-artikelen' uit de strafwet worden aangescherpt. Het geheel van de maatregelen zal de staat ruim 12 miljoen gul den gaan kosten. Politiek rechts is allerminst enthousiast. Zo vreest parlementslid Marco Taradash van Forza Italia dat Italiaanse mannen het idee zullen krijgen dat het beter is de liefde van Italiaanse hoeren te ko pen dan van Albanese. Hij vindt dat de staat de criminele bendes moet pakken, en zich niet moet mengen in persoonlijke vrijheden. „Klanten van prostituees doen niemand kwaad", meent hij. Zijn collega Maurizio Gasparri van de hervormde neo-fascisten schimpte dat de regering bezig is 'de zee met een emmertje leeg te scheppen'. De verhitte discussies spelen zich af tegen de achtergrond van een nog heikeler thema: ophef fing van het in 1958 ingestelde bordeelverbod. Onderdeel van die wet was dat het werven van klanten buiten bordelen werd toegestaan. Dat maakte straatprostitutie min of meer legaal. Op vallend is dat de suggestie om de straatprostitutie te verbieden, afkomstig is van vrouwelijke minis ters. Dat leverde echter oppositie op van het Vaticaan en confessioneel rechts. Deze zomer dreigde het pauselijk schrijven Ad Tuendam Fidem (Ter Ver dediging van het Geloof) nog met excommunica tie van gelovigen met liberale opvattingen over zaken als prostitutie. Maar de voorstanders beto gen dat bordelen de overheid meer greep op de prostitutie geven, en uitwassen als vrouwenhan del kunnen bestrijden. Ook leger Indonesië niet langer tegen onafhankelijkheid JAKARTA Rtr In het onrustige gebied van het door Indonesië ingelijfde Oost- Timor zijn bloedige botsingen uitgebroken. Duizenden inwo ners vluchten uit hun dorpen, zeiden hulpverleners en inwo ners vanmorgen. De vrees be staat dat er een burgeroorlog uitbreekt als Indonesië zijn voorstel van woensdag doorzet. Het land overweegt de voorma lige Portugese kolonie mogelijk al begin volgend jaar onafhan kelijkheid te verlenen.. Het Indonesische leger zou steun geven aan een eventueel besluit van de regering om Oost-Timor onafhankelijkheid te verlenen. Dit heeft de bevel hebber van de Indonesische strijdkrachten, generaal Wiran- to, gisteren gezegd. „Als Oost- Timor zich waardig kan af scheiden van de Republiek In donesië, dan zullen de strijd krachten dat besluit steunen", aldus Wiranto. Woensdag zinspeelde de In donesische regering er voor het eerst op dat onafhankelijkheid een ipogelijkheid is voor de armlastige voormalige Portuge se kolonie. De kosten van de bezetting worden Jakarta te hoog. Indonesië bezette Oost- Timor in 1975 en annexeerde het gebied een jaar later. Sinds- Op Ambon, een andere Indonesische regio waar het onrustig is, keert de rust inmiddels terug. Een moslim houdt nog wel de wacht in zijn moskee, na gevechten tussen moslims en christenen van vorige week. FOTO AP CHARLES DHARAPAK dien zijn naar schatting 200.000 mensen omgekomen. Het Indonesische parlement heeft gisteren verregaande poli tieke hervormingen goedge keurd. Daarmee is de weg vrij om op 7 juni de eerste vrije ver kiezingen sinds tientallen jaren te houden. Het pakket voorne mens dat het vijfhonderd leden tellende Huis van Afgevaardig den unaniem heeft aangeno men, behelst de grootste poli tieke verandering in het land sinds de grondwet van 1945. De hervormingen betekenen dat het aantal politieke groeperin gen niet meer is beperkt tot de drie toegestane blokken, en dat de positie van de strijdkrachten wordt teruggedrongen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7