Dodental religieuze rel Ambon loopt op Lenin heeft na 75 jaar nog steeds geen rust gevonden ak ge: w 50500 Buitenland Ashdown weg als leider van liberaal-democraten Gevallen Tory-minister bekent plegen meineed Roemeens parlement terug van winterreces 'Pol Pot pleegde zelfmoord om arrestatie te ontlopen' DERDAG 21 JANUARI 1999 de tsin niet onder het mes en iou_i De Russische president Boris Jeltsin, die afgelopen jagwerd getroffen door een maagbloeding, hoeft niet te niJde11 geopereerd. Dat hebben de artsen gisteren besloten. De -lilt rikaanse minister van buitenlandse zaken Madeleine Al- ,t vvil later deze maand een bezoek brengen aan Jeltsin. Die ïoeting zou - mogelijk op 25 januari - plaats moeten heb- ii het ziekenhuis waar Jeltsin nog zeker twee tot drie weken noeten herstellen. Sinds zijn herverkiezing in 1996 is Jeltsin /olslag jfkeer in het ziekenhuis opgenomen. Dit jaar heeft hij nog flexvve ivoet in het Kremlin gezet. Hoewel het Kremlin benadrukt bedriji eltsins ziekte niet ernstig genoeg is om de macht formeel erd om te dragen, heeft premier Jevgeni Primakov feitelijk het da- kse bestuur over Rusland van Jeltsin overgenomen. jj ;er dan 1.000 doden in Freetown own* De strijd in de Sierraleoonse hoofdstad Freetown i wat tin de afgelopen dagen aan meer dan duizend mensen het aannt n gekost. Het ministerie van volksgezondheid maakte giste- >ek b bekend alleen al in de twee belangrijkste straten en de wijk -te v? tom 1.140 lijken bijeengebracht te hebben. nton stijgt in opiniepeilingen en don aagde dertiei ga; niJGTONBijna vier van de vijf Amerikanen die op de televi- aar de State of the Union-toespraak van president Bill Clin- ntal ti hebben gekeken, zijn het eens met zijn voorstellen en met 't ziek beslissing het niet over het impeachmentproces te hebben, bleek uit verschillende opiniepeilingen die direct na Clin- rede werden gehouden. Volgens televisiezender ABC vindt ocent van de Amerikanen dat Clinton een goede president ilgens NBC is 76 procent die mening toegedaan. De meer- ieid van de Amerikanen is tegen de afzetting van Clinton, ens een peiling van CBS vindt zestig procent van de bevol- pi Clintons daden niet ernstig genoeg om impeachment te tvaardigen. ens Kroatië en Montenegro open f||( EB_i Kroatië en Montenegro, de kleine republiek die als eni- et Servië in de Joegoslavische federatie is overgebleven, ien gisteren na zeven jaar weer twee grensovergangen ge- ad. Het Kroatische ministerie van buitenlandse zaken sprak een belangrijke en concrete bijdrage aan de normalisering irsonejde betrekkingen en verlichting van de spanningen'. Hoewel neer s [ens nu bij Debeli Brijeg en Konfin geopend is voor verkeer ren ht goederen en personen, blijven de zuidelijke grensovergan- gesloten. Het wachten is daar op een akkoord tussen Kroa- n Joegoslavië over het schiereiland Prevlaka, dat nu onder daat van de Verenigde Naties staat. bij van lit ja hen gentijnse juntaleider gearresteerd wei| os aires* De laatste juntaleider van Argentinië, Reynaldo dei lone, is gisteren gearresteerd in het kader van een onder- ln naar verdwenen baby's tijdens de zogenaamde 'vuile oor- erlofd £en federale rechter gelastte de inhechtenisneming van rochi one na een uur durend verhoor naar aanleiding van edreij huldigingen dat de kinderen van vermoorde dissidenten Dndet |en overgedragen aan militairen, die ze opvoedden. Bigno- de negende voormalige militaire leider die in verband met Jdnappingszaken is gearresteerd. Volgens de Argentijnse re- b |gZijn tijdens de militaire dictatuur van '76-'83 zeker ne- t°ezi luizend mensen verdwenen. Mensenrechtengroepen-stel de vï lit aantal veel hoger, op 30.000. ak abortus bij ongewenst zwangere igton De helft van alle ongeplande zwangerschappen igt met een abortus. Dat is de belangrijkste conclusie van vereldwijd onderzoek van het Amenkaanse Alan Guttma- Instituut (AGI). Uit het onderzoek blijkt dat van de wereld- ongeveer 210 miljoen zwangerschappen per jaar, 38 pro- niet gepland is. In 22 procent van de gevallen vindt er een tus plaats. Het percentage abortussen is het hoogst in Viet- waar jaarlijks ruim tachtig op de duizend vrouwen een igerschap afbreken. Spanje en Ierland, waar abortus in de ste gevallen illegaal is, staan onderaan de lijst met tien op uizend. Nederland heeft het op twee na laagste cijfer, met ets meer dan tien op de duizend vrouwen per jaar. belprijswinnares in de aanval :o-stad Nobelprijswinïiares Rigoberta Menchu is in de algegaan tegen aantijgingen dat haar autobiografie deels erzinsels bestaat. In haar eerste uitvoerige commentaar op |a^ mtroverse noemt de winnares van de vredesprijs de be- ïuI]! ildigingen intolerant en absurd. David Stoll, een Ameri- ise antropoloog stelde dat de Guatemalaanse gebeurtenis- beschreef die ze zelf nooit meemaakte. Volgens Menchu roceJ kte Stoll zelf een reeks fouten bij zijn beschrijving en analy- ,aat in de burgeroorlog die tot 1996 in Guatemala woedde. In autobiografie beschrijft Menchu de ervaringen die haar indelijk tot een internationaal bekend voorvechtster voor de ten van inheemse bedreigde volkeren maakten. zochte Zuid-Afrikaan achter tralies wnesburg Colin Chauke, de meest gezochte Zuid-Afrikaan, «er achter de tralies. Hij is volgens de Zuid-Afrikaanse pu- ;e radio dinsdag bij de grens met Swaziland opgepakt. Hij is ien maanden voortvluchtig geweest. Chauke, een voormalig Ifan de militaire vleugel van de regeringspartij ANC, wordt lacht van zeven moorden en dertig overvallen op geldauto's, rbij hij 25 miljoen gulden zou hebben buitgemaakt. Chauke det ,i htte op 5 december 1997 met vijf anderen uit de gevangenis de 3 Pretoria. Er ontspon zich een kat-en-muis-spel met de poli- oppe lie alles op alles zette om hem zo snel mogelijk weer achter eten. alies te krijgen. Ï5 pn de Ie sla KiNCTONDe VS hebben gisteren aangekondigd dat zij van Perj! izijn miljarden extra uit te geven voor een raketverdedi- sprogramma. Dat programma moet het land beschermen nde groeiende dreiging van kleinere vijandige landen, de moemde 'schurkenstaten'. Washington wil met Rusland onderhandelen over een wijziging van het Anti Raket Ver- (ABM) uit 1972. Dit ABM-verdrag sluit een dergelijk verde- igssysteem tegen raketten uit. Minister Cohen van defensie ne$ lat als de Russische regering niet bereid is het ABM-verdrag )nda iranderen Amerika de mogelijkheid heeft 'om te wijzen op ?n; enationale belangen en ons gewoon uit verdrag terugtrek- In het verdrag is een artikel opgenomen dat beide landen eet 2 Dogelijkheid biedt om het verdrag op te zeggen, een halfjaar at dat is aangekondigd. I willen nieuw raketprogramma jfcAfo De kleine Irmawati in Indonesië is één van de ruim half miljoen nieuwe lepra patiënten die jaarlijks worden ontdekt en ;fmede door uw hulp gered kunnen worden. Het opsporen, behandelen en genezen van één patiënt kost 70 gulden. Helpt ook u H «i mee een patiënt van lepra te redden? LEPRA GÉÉF OM LEPRA Giro Amsterdam Regering VS eert Malcolm X met postzegel NEW YORK AP De Amerikaanse posterijen brengen vandaag een postzegel uit ter nagedachtenis aan Mal colm X, de zwarte burgerrech tenactivist die in 1965 werd ver moord. De zegel van 33 dollar cent werd gisteren in Harlem gepresenteerd door David Fine man, directeur van de post. Fi neman noemde Malcolm X een 'moderne revolutionair die openlijk streed voor de beëindi ging van onderdrukking en on recht'. Malcolm X, die eigenlijk Malcolm Little heette, kwam uit Nebraska en sloot zich in 1952 aan bij de Nation of Islam. Be gin jaren zestig werd hij bekend om zijn felle redevoeringen, waarin hij voor zwart nationa lisme pleitte. Malcolm X, die scherp in de gaten werd gehou den door de FBI, trad in 1964 na een ruzie uit de Nation of Is lam. Hij richtte zijn eigen bewe ging op, de Organisatie van Afro-Amerikaanse Eenheid. In 1965 werd Malcolm X in een danszaal in Harlem vermoord door drie zwarte moslims. De postzegel is de 22ste in de 'Black Heritage' serie, die ge heel gewijd is aan zwarte acti visten. Eerder verschenen ze gels van Martin Luther King Jr., en Harriet Tubman. Onrust slaat over naar het eiland Sanana LONDEN GPD-Rtr Het dodental bij botsingen tussen christenen en mos lims op Ambon in het oosten van Indonesië is opgelo pen tot 24. Twee moskeeën, twee kerken en meer dan veertig huizen gingen in vlammen op. Ruim honderd mensen raakten gewond bij de gewelddadigheden, die al drie dagen duren en waarbij stokken en koevoeten wor den gebruikt. Volgens de politie zijn onder de doden ze ker drie militairen. middaguur, plaatselijke tijd, weer mensen op straat. Man nen en jongens veelal bewa pend met stokken en messen. Ambon-stad is grotendeels christelijk. Uit enkele christelij ke dorpen zijn jongens en man nen naar de stad getrokken om die te beschermen tegen moge lijke aanvallen van moslims. Er gaan geruchten dat de inwo ners van de moslim-dorpen op het eiland zich bewapenen om zich in de vechtpartijen te men gen. De gouverneur van Ambon en de geestelijk leiders van christenen én moslims probe ren gezamenlijk de gemoederen tot bedaren te brengen. Giste ren wistten zij te voorkomen JAKARTA THEO HAERKENS CORRESPONDENT Ook op het eiland Sanana, drie honderd kilometer ten noord westen van Ambon, is het on rustig. Daar zijn twee mensen omgekomen en kerken en hui zen van christenen in brand ge stoken. Volgens de politie wa ren de moslims op Sanana woedend over de vernieling van moskeeën op Ambon. Vanmorgen was het rustig in Ambon-stad, al stonden nog overal gebouwen in brand en hingen er zware rookwolken boven de stad. Het verkeer ligt volkomen stil, overal staan ver brande auto's en fietstaxi's. Toch waagden zich rond het dat de grote moskee in de stad in brand werd gestoken. Vol gens de gouverneur gaat het niet om spontane botsingen tussen religieuze groeperingen, maar zijn de rellen uitgelokt door derden. De ongeregeldheden ont stonden dinsdag, toen moslims uit het dorpje Batumerah, vlak bij Ambon-stad, een dronken christen uit het buurdorp Mar- dika aanvielen omdat hij hun geloof beledigde. Een groep christenen stookte daarna brand in de moskeeën. De ge vechten sloegen vervolgens over naar Ambon-stad. De poli tie schoot in de lucht om de vechtende groepen uit elkaar te drijven. Veiligheidstroepen van Ujung Pandang op Sulawesi werden ingevlogen om de orde te herstellen. De gebeurtenissen op Ambon is voorlopig het laatste incident in een reeks waarbij christenen en moslims slaags raakten in Indonesië. Tientallen kerken en moskeeën over de hele archipel zijn inmiddels vernield. Paddy Ashdown (57) vertrekt als leider van de Britse liberaal democraten. In een vergadering van zijn 46 man tellende fractie zei hij gisteren na de verkiezin gen voor het Europees Parle ment in juni te willen vertrek ken. Na de Britse algemene ver kiezingen vertrekt hij tevens uit het Lagerhuis. ,,Ik denk dat het voor de par tij goed is om in de zomer een nieuwe leider te hebben, met nieuwe energie en nieuwe idee- en", aldus Ashdown, die elf jaar aan het roer stond. Onder zijn leiding slaagde de partij erin haar aanhang aan zienlijk te vergroten en voor het eerst in tientallen jaren zoveel stemmen te halen dat zij een machtsfactor van betekenis werd. Bij de algemene verkie zingen van 1997 wisten de pro- Europese Liberaal-Democraten hun zetelaantal in het parle ment de verdubbelen. De Liberaal-Democraten strijden al jaren voor een sys teem van evenredige vertegen woordiging. Door het huidige districtenstelsel krijgt de partij verhoudingsgewijs veel minder zetels dan het aantal stemmen rechtvaardigt. V Premier Blair heeft beloofd dat hij de Britten in een refe rendum zal vragen zich uit te spreken over wijziging van het kiesstelsel. Ashdown heeft zwa re druk op Blair uitgeoefend om dat referendum te houden vóór de aanstaande verkiezingen Maar veel Labourministers zijn huiverig voor dit idee. Zij vre zen dat de Liberaal-Democra ten hun zetelaantal wederom fors zullen zien stijgen. MOSKOU HANS HOOGENDUK CORRESPONDENT Ze zijn niet meer zo talrijk als vroeger, maar ze komen nog steeds, de rode anjers in de hand. Vol devotie schuifelen ze het mausoleum aan het Mos- kouse Rode Plein binnen om onder het toeziend oog van bars kijkende erewachten een blik te werpen op het gebal semde lijk van Vladimir Iljitsj Oeljanov: Lenin. De Sovjetunie mag ten onder zijn gegaan, de resten van haar oprichter liggen nog altijd te kijk in het rood marmeren graf aan het Rode Plein. En ook van daag zullen zijn erfgenamen deze man, die als een godheid werd aanbeden, hun eer bewij zen. Het is een bijzondere dag: 75 jaar geleden overleed Lenin, maar nog nooit heeft hij zijn ware laatste rustplaats gevon den. Een week na zijn overlijden in 1924 stuurde zijn weduwe Na- dezjda Kroepskaja een brief naar de krant Pravda. Daarin verlangde ze dat de dode revo lutionair gewoon zou worden begraven. Bij voorkeur naast zijn familieleden in het toen malige Leningrad, nu Sint Pe tersburg. De sovjetregering was plan ge hoor te geven aan haar wensen, maar de Russische winter kent haar eigen regels. Het vroor ruim dertig graden en de begra fenis moest een paar dagen worden uitgesteld. Honderd duizenden trotseerden de ijzige kou om afscheid te nemen van hun idool. Dat maakte vooral op zijn opvolger Josef Stalin diepe indruk. De godsdienst hadden de nieuwe machtheb bers het volk afgenomen, de nieuwe ideologie was nog lang niet door iedereen omhelsd, wat lag meer voor de hand dan een alternatieve god te creëren? Ze besloten het lichaam van Le nin te balsemen. Een cultus was geboren. Kort na de ondergang van het sovjetrijk in 1991 werd het mausoleum gesloten. Later ver boden de nieuwe machtheb bers, onder aanvoering van Het gebalsemde lichaam van de oprichter van de Sovjetunie, Lenin, wordt bekeken in het Mausoleum aan het Rode Plein in Moskou. Het is vandaag 75 jaar geleden dat Lenin over leed. FOTO REUTERS De Russische communisten zullen hun bloemen vanavond bij de muur van het Lenin-mausoleum moeten neerleggen. Uitge rekend op de dag dat hun held 75 jaar geleden stierf, is het rood marmeren gebouw dicht wegens onderhoudswerkzaamheden. De communisten zijn volstrekt verrast door het bericht „Bui tengewoon slecht nieuws. Ik denk dat het weer een nieuwe pro vocatie is van de regering", zo verklaarde het parlementslid Sa- vtsjoek. In het verleden werd het Mausoleum ook regelmatig voor langere tijd gesloten voor onderhoud van het gebouw en verzorging van de gebalsemde resten van Lenin. Maar nog nooit is dat gebeurd op de geboorte- of sterfdag van de oprichter van de Sovjetunie. president Jeltsin, ook de com munistische partij. Ze meenden dat ze sterk genoeg in hun schoenen stonden. Een misre kening. De communisten wer den na opheffing van de Krem- lin-ban weer de grootste partij en het mausoleum heropende zijn poorten. Maar en dat was de verdienste van de prille de mocratie er kon eindelijk openlijk worden gepraat over dit gebalsemde communisti sche relict. Is Lenin echt of niet? Het was professor Ilja Zbarski, die van 1934 tot 1952 voor Le nin had gezorgd, die het stil zwijgen verbrak. Zbarski had een goede leermeester gehad: zijn vader, die in 1924 bij de eerste balseming was betrok ken. Vooral in de eerste maanden nadat de sovjetheersers hadden besloten hun voorman voor het nageslacht te behouden, over heerste regelrechte paniek, meldt Zbarski. Toen de experts er eindelijk uit waren hoe Lenin moest worden geprepareerd, was er al flinke schade aange richt. Maar wat er nu al 75 jaar in het mausoleum ligt, is de echte en enige Lenin, verzekert Zbarski keer op keer. Hardnek kige geruchten dat van Lenin alleen nog maar het hoofd en de handen over zijn, of dat een dubbelganger om zeep is ge bracht om Lenins plaats in te nemen, noemt hij 'perfide leu gens'. Geëxperimenteerd is er ook met het brein van deze com munistische leider. Zijn herse nen zijn in 31.000 plakjes ge sneden, gefixeerd op glas en opgeslagen in het Moskouse Herseninstituut, naast die van Stalin. Professor Adrianov van het instituut deed enkele jaren geleden een boekje open over de grijze cellen van de partij- elite. Zijn belangrijkste conclu sie over Lenin: „Niks bijzon ders, een genie was hij beslist niet.". Maar voor zijn trouwe aanhan gers geldt nog altijd de partij leus: „Lenin leefde, Lenin leeft en Lenin zal leven." Eén ding hebben ze in ieder geval al be reikt: Lenin blijft op zijn oude stek. Jeltsin heeft zich enige tijd ingezet voor herbegrafenis. Maar de communisten zijn in Rusland weer een macht waar geen weg aan voorbij voert en dus wil vrijwel niemand zijn vingers aan de oude Lenin branden. Voor alle zekerheid lieten de communisten in de Doema, het parlement, een wetsvoorstel aannemen, waarin staat dat op en rond het Rode Plein niets mag worden veranderd. „Het is een symbool van de verenigde volkeren van de Russische Fe deratie", zo heet het. Jeltsin moet de wet nog goed keuren, maar is intussen veel te zwak geworden om het op een krachtmeting met de commu nisten te laten aankomen. De Lenin-vereerders kunnen ge rust zijn: hun idool zal het mogelijk tegen wil en dank nog jaren volhouden in zijn marmeren praalgraf. Mijnwerkers gaan door met protestmars LONDEN HARM HARKEMA CORRESPONDENT Nog maar een paar jaar gele den was hij minister in het ka binet van John Major. Hij werd zelfs genoemd als moge lijk opvolger van de toenmali ge Britse premier en Conser vatieve leider. Maar dinsdag kwam zijn hoogmoed defini tief voor de val. Jonathan Ait- ken bekende meineed te heb ben gepleegd en de rechts gang te hebben ondermijnd. De smadelijke val van deze hoogvlieger werd in 1995 in geluid door de media. Grana da Televison en het dagblad The Guardian beschuldigden Aitken ervan dat hij in de ja ren tachtig als bestuurder van een wapenfabrikant mee had gewerkt aan het ontduiken van het toenmalige wapenem bargo tegen Iran. Ook zou hij Arabische zakenlui van prosti tuees hebben voorzien. En ten derde zou hij in 1993 - toen hij staatssecretaris van defensie was - zijn hotelrekening van drieduizend gulden in het Ritz-hotel in Parijs hebben la ten betalen door een Arabi sche wapenhandelaar. Voor de rechter, in 1997, konden Granada en The Guardian de eerste twee be schuldigingen niet bewijzen. Maar wat betreft de Parijse hotelbon: Aitken zei voor de rechter dat die door zijn vrouw was betaald en hij liet zijn zeventienjarige dochter een verklaring schrijven die dat bevestigde. Er leek voor hem niks aan de hand, totdat The Guardian met het keihar de bewijs kwam dat mevrouw Aitken de hotelrekening niet betaald kón hebben. Daarna begon een langdurig proces tegen Aitken wegens meineed. Deze week bekende hij. Hij heeft ook toegegeven de valse verklaring van zijn dochter zelf te hebben geschreven. BOEDAPEST HANS GERTSEN CORRESPONDENT De krachtmeting tussen de Roemeense regering en enkele duizenden mijnwerkers uit de Jiu-vallei duurt onverminderd voort. De mijnwerkers negeer den gisteren opnieuw diverse oproepen van de regering om hun maandag gestarte mars op Boekarest op te geven en terug te keren naar de onderhande lingstafel. President Constanti- nescu noemde de situatie giste ren 'gevaarlijk' en riep het par lement terug van het winterre ces. De regering posteerde giste ren ruim 3.500 zwaar bewapen de ordetroepen in de omgeving van het centraal-Roemense dorpje Costesti, 190 kilometer ten noordwesten van Boeka rest, om te verhinderen dat de mijnwerkers nog verder in de richting van de hoofdstad op rukken. Gisteren boekten de mijnwerkers, die inmiddels over tientallen bussen en vrachtwagens beschikken, op nieuw enkele tientallen kilome ters terreinwinst. Zowel de centrum-rechtse president Constantinescu als - zijn partijgenoot premier Vasile zijn er van overtuigd dat de mijnwerkers die protesteren te gen voorgenomen mijnsluitin- gen en die daarnaast forse loonsverhogingen eisen, in werkelijkheid uit zijn op het de stabiliseren van de regering. Volgens regeringswoordvoer ster Saftoiu worden de mijn werkers gemanipuleerd door de extreem-nationalistische Partij voor een Groter Roemenië. Sta kingsleider Cozma is een pro minent lid van die partij. HONG KONG ANP-AP De Cambodjaanse ex-dictator Pol Pot heeft vorig jaar april zelfmoord gepleegd, nadat hij had vernomen dat zijn vroegere militai re commandant hem aan de Verenigde Sta ten wilde uitleveren. Dat schrijft het blad Far Eastern Economie Review. Rode Khmer-leider Pol Pot. wiens schrik bewind tussen 1975 en 1979 aan mogelijk drie miljoen Cambodjanen het leven heeft gekost, overleed op 15 april. Als officiële doodsoorzaak stelden Thaise artsen een hartaanval vast. Maar volgens het tijdschrift heeft hij een dodelijke combinatie van anti- malariapillen en kalmerende middelen in genomen. Zijn vroegere naaste medewerker Ta Mok liet in maart 1998 via militaire kanalen aan de Amerikanen weten dat hij Pol Pot aan tien wilde overdragen. Hoewel de regering in Washington steeds heeft gepleit voor be rechting van 'de vroegere dictator, reageer de zij verrast. Omdat er geen aanklacht be stond en er nog geen rechtbank was gevon den die hem kon berechten, sloeg ze het aanbod van Ta Mok af. De Cambodjaanse premier Him Sen heeft de Verenigde Naties inmiddels for meel gevraagd een proces voor te bereiden tegen de Rode Khmer. Naar verwachting brengen deskundigen in opdracht van de VN eind deze maand hun rapport uit over de haalbaarheid van een internationale rechtbank, vergelijkbaar met het Joegosla vië-Tribunaal. Tot nog toe is geen enkele Rode Khmer ter verantwoording geroepen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7