Weer megafusie in energiesector
Schoonmakers kunnen hoge werkdruk niet meer aan
Toch fusie telecombedrijven
van Zweden en Noorwegen
Economie
Protest tegen staaldump
Moeizaam begin ombouw
telefooncellen op stations
Geen nie
treinstak
in Flevop
Vissers mogen meer paling vange
Europese Commissie verwacht forse daling economische g
DONDERDAG 21 JANUARI 1999
Mini-Mercedes onder de loep
londen De zeven jaar oude lay Buttersworth bekijkt met een
loep de Matchbox Mercedes Beriz 230SL die gisteren werd ge
veild in Londen. Het speelgoedautootje bracht ruim 13.000 gul
den op. Ooit werd het in 1968 gemaakt door Lesney en was het
in de winkel te koop voor een kwartje. Voor zover bekend is het
het enige exemplaar in de appelgroene kleur die de tand des
tijds ongeschonden heeft doorstaan.
foto ep a john stilwell
Belastingtelefoon moeilijk bereikbaar
den haag De Consumentenbond heeft vandaag zware kritiek
geuit op de Belastingtelefoon. Volgens de bond is de telefoni
sche inlichtingendienst van de fiscus moeilijk bereikbaar. De
Consumentenbond belde tachtig keer met de Belastingtelefoon.
In vijftig gevallen werd de verbinding na enkele minuten wach
ten verbroken omdat de medewerkers in gesprek bleken te zijn.
De Consumentenbond toont zich ook niet tevreden over de ge
vallen waarin uiteindelijk wel contact tot stand kwam. Antwoor
den op vragen over aftrekkosten bleken lang niet altijd correct
te zijn. zegt de bond. De Belastingtelefoon wordt jaarlijks meer
dan een miljoen keer geraadpleegd.
Subsidie pomphouders lijkt dubieus
brussel De Europese Commissie wil opheldering over een sub
sidieregeling voor 624 pomphouders bij de Duitse grens na ver
hoging van de benzineaccijns in 1997. De Nederlandse regering
wilde de pomphouders daarmee behoeden voor weglopende
klanten naar de goedkopere Duitse concurrentie. Het subsidie
bedrag. uitgesmeerd over drie jaar tot 1 juli 2000, loopt op tot
126 miljoen. Brussel betwijfelt of de regering zich aan de Euro
pese regels heeft gehouden. Per eigenaar mag hooguit 220.000
gulden subsidie uitgekeerd worden. In Nederland zijn tal van
stations echter eigendom van grote olieconcerns zoals Shell en
Texaco. De regering krijgt drie weken om opheldering te ver
schaffen. De commissie kan al uitgekeerde gelden laten terug
vorderen.
Kritiek ABN op gouverneur Franco
amsterdam .ABN Amro-bestuursvoorzitter Kalff vindt de actie
van de Braziliaanse deelstaatgouverneur It am ar Franco om
geen geld meer over te maken aan de Braziliaanse staat onver
antwoord. ..Dat brengt Brazilië op een hellend vlak aldus Kalff
tijdens de jaarlijkse nieuwjaarsborrel. De stap van Franco leidde
er toe dat de beurzen in de VS en Europa onderuit gingen in de
zogenoemde Samba-crisis. De onrust had ook gevolgen voor
Brazilië zelf. Het land devalueerde zijn munt real. De daling van
de Braziliaanse munt kan ook gevolgen hebben voor Neder
landse banken. De ABN Amro kocht onlangs de Braziliaanse
bank Banco Real.
Nat weer remt winststijging CSM
Amsterdam Het weer van het najaar van 1998. de natste van de
ze eeuw. remt de stijgende winst van suiker- en levensmidde
lenproducent CSM in het lopende boekjaar af. De bietenoogst
verliep moeizaam en ook de verwerking ervan. De productie
kosten waren hoog en CSM Suiker rekent daarom op een lager
resultaat dan in het voorgaande boekjaar. Toch zal de concern-
winst van CSM in het op 1 oktober begonnen boekjaar weer stij
gen, omdat de vooruitzichten voor andere activiteiten van het
concern goed zijn. CSM is bij het publiek vooral bekend door
merken als Hak. Honig, Roosvicee, Brinta, Red Band en King.
CSM zag in het boekjaar 1997/98 de omzet met 17,6 procent
toenemen tot 4,3 miljard.
Werkvloerverbod bij Lypack
Leeuwarden Acht werknemers van het melkpoederbedrijf Ly
pack uit Leeuwarden hebben na hun ontslag een werkvloerver
bod gekregen uit angst voor sabotage. De werknemers zijn op
staande voet ontslagen wegens omzetverliezen. Het verbod
werd uitgevaardigd op verzoek van een belangrijke klant van
het bedrijf. Nutricia. „We willen voorkomen dat de mensen uit
een vlaag van rancune iets doen waar ze later spijt van krijgen.
Babyvoeding is een kwetsbaar produkt en daarom kan ik me de
houding van Nutricia wel voorstellen", aldus directeur J. de
Quay van Lypack. Lypack is anderhalf jaar geleden vanuit Nutri
cia verzelfstandigd maar neemt nog eenderde van de omzet af.
Nederland 1 gaat niet Het Net heten
den haag Het Net is van KPN. Dat weet ook de NOS, die plan
nen presenteerde waarin Nederland 1 zo heet. „Het is een
werktitel, geen naam", zegt de NOS. „Het is alleen om even de
sfeer aan te geven." KPN Telecom heeft de naam voor zijn in
ternetdienst Het Net officieel geregistreerd. „Natuurlijk kijken
wij hoe de NOS dat merk verder gaat gebruiken. We houden het
zorgvuldig in de gaten", zegt een woordvoerder van het tele-
comconcem. Behalve Het Net koos de NOS Ons Net voor Ne
derland 2 en Mijn Net voor Nederland 3 in de plannen om de
publieke zenders meer profiel te geven.
stockholm-oslo krf-anp
De staatstelecombedrijven van
Noorwegen (Telenor) en Zwe
den (Telia) gaan fuseren. Dat
hebben de regeringen van de
twee landen gisteren bekendge
maakt. Daardoor ontstaat een
concern met 51.000 werkne
mers en een jaaromzet van
achttien miljard gulden. De
nieuwe onderneming wordt ge
deeltelijk geprivatiseerd.
Bijna een jaar geleden mis
lukte fusie-overleg tussen de
twee bedrijven doordat het klei
nere Telenor een gelijkwaardige
positie verlangde en Noorwe
gen niet al te ver wilde gaan
met privatisering van het be
drijf. De Noren zingen inmid
dels een toontje lager, omdat de
economische situatie in hun
land door de forse daling van
de olieprijzen is verslechterd.
Zweden krijgt na de fusie enig
overwicht. Zo komt het hoofd
kantoor in Stockholm. Verder
zal Zweden in eerste instantie
zestig procent van de aandelen
bezitten en Noorwegen veertig
procent. Wel krijgen de landen
een gelijk stemrecht.
De regeringen zullen zo spoe
dig mogelijk beginnen met
stapsgewijze privatisering,
waardoor het nieuwe bedrijf
een notering krijgt aan de
beurs. In totaal wordt 33,2 pro
cent van de aandelen verkocht.
Dat levert naar schatting omge
rekend 25 miljard op. De beide
staten houden elk nog 33,4 pro
cent over.
De fusie is ingegeven door de
concentratiegolf in de telecom -
branche. Telenor en Telia zijn
samen al actief in 25 landen.
Behalve in Scandinavië hebben
ze belangen in onder meer Rus
land, de Baltische staten, Duits
land en Ierland. Telia is nog
partner van KPN Telecom in
Unisource. Maar dit samenwer
kingsverband, waarin ook Swiss
Telecom zit, verkeert in ontbin-
ding.
Telia en Telenor beseffen dat
ze ook na de fusie nog geen
echte vuist kunnen maken op
het wereldtoneel. „We zullen
een hoofdrol spelen in Noord-
Europa, maar we blijven klein
in vergelijking met de Europese
en Amerikaanse bedrijven", er
kende Telenor-topman Her-
Bedrijven in noorden en zuiden gaan samen om internationale concurrentie het hoofd te kunnen bieden
Eenderde |tsi
bedrijven
flexwet nifc
De energiebedrijven EDON (Groningen, Drenthe en
Overijssel) en PNEM/MEGA (Brabant en Limburg) gaan
fuseren. Daardoor ontstaat een distributieconcern met
meer dan 8.000 werknemers en een omzet van ruim acht
miljard gulden. De bedrijven leveren gas en stroom in
het noorden en het zuiden van het land. Ook zijn ze ac
tief in afvalverwerking. PNEM/MEGA heeft verder een
nauwe relatie met stroomproducent EPZ.
zwolle-eindhoven cpd-anp
De reden van de fusie laat zich
gemakkelijk raden. Sinds vorig
jaar mogen de Europese ener
giebedrijven ook aan klanten
buiten hun nationale grenzen
verkopen. Om de internationale
concurrentie het hoofd te kun
nen bieden, moeten energiebe
drijven hun kosten omlaag
brengen. Dat kan door met an
dere energiebedrijven samen te
werken.
PNEM/MEGA is met een om
zet van rond de 4,5 miljard gul
den en 4.500 medewerkers nu
de grootste energiedistributeur
van Nederland. Het in Zwolle
gevestigde EDON neemt met
een omzet van ruim drie mil
jard gulden en een kleine 3.500
personeelsleden de derde
plaats in. De op een na grootste
is ENECO in Capelle aan de IJs-
sel, dat een jaaromzet heeft van
3.3 miljard gulden en 3.500
werknemers.
EDON voorziet in Groningen,
Drenthe. Overijssel en een deel
van Friesland in totaal 913.000
aansluitingen van elektriciteit
en 765.000 van aardgas. Met
name door nieuwe activiteiten
in kabeltelecom en milieuafval
is de omzet de afgelopen jaren
gestaag gegroeid. Ook het be
drijfsresultaat nam flink toe van
187 miljoen in 1997 naar 215
miljoen vorig jaar. Voor het lo
pende boekjaar wordt zelf een
resultaat van 307 miljoen voor
zien.
PNEM/MEGA ontstond hal
verwege 1997 uit een fusie tus
sen het Brabantse Pnem en Me
ga Limburg. Reden voor de sa
mensmelting was dezelfde als
nu. Met zijn tweeën maken we
minder kosten, zo luidde het
credo. Sinds de fusie werkt de
combinatie hard aan een ver
sterking van zijn marktpositie.
Naast tweederde van de aande
len van de Limburgs-Brabants-
Zeeuwse stroomproducent EPZ
verwierf het meerderheidsbe
langen in de kabelmaatschappij
Palet Kabelcom en de Limburg
se afvalverwerker AVL. Sinds
eind vorig jaar importeert het
bedrijf bovendien Brits gas via
een pijplijn die het voor twee
derde deel bezit: de Zebra Pipe
genaamd. Het doel is om zo
een bredere productbasis te
creëren en door de combinatie
van activiteiten kosten te be
sparen.
EDON en PNEM/MEGA zijn
overigens niet de enige energie-
distributeurs die fusieplannen
hebben. Eerder werd bekend
dat ook ENW (Noord-Holland),
NUON (Gelderland, Friesland
en Flevoland), GAMOG (ook
Gelderland) en EWR (Leiden)
denken over samenwerking.
diemen anp
cellen beginnen.
Telfort, dat de 770 telefoon
cellen op de stations als een be
langrijk pr-project beschouwt,
had uitdrukkelijk beloofd dat er
door de overgang geen overlast
zou zijn. Elke weggehaalde
KPN-cel zou 'binnen 24 uur'
zijn vervangen. 'Mobiele teams'
zouden te hulp schieten met
gratis te gebruiken zaktele
foons. Maar in Den Haag, waar
KPN zijn cellen maandag al uit
het station had weggehaald, be
gonnen Telfort-monteurs pas
gistermorgen aan de vervan
ging en zochten degenen die
wilden telefoneren hun toe
vlucht bij de KPN-cellen buiten.
De Boer noemt dat 'verve
lend, niet zoals het moet' en het
gevolg van onverwachte 'kabels
in de grond.' In Leiden duurde
de ombouw volgens hem zo
lang omdat Telfort '100 procent
zeker wilde weten dat alles
werkte.' Na Amsterdam zijn
Rotterdam en Utrecht aan de
beurt en vervolgens de rest van
het land. Begin april moet de
laatste Telfortcel zijn geïnstal
leerd.
in h
Bijna eenderde van joe
nemingen is volslag fke
kend met de flexvvt vo
een op de tien bednji elts
ledig geïnformeerd ov te
king en de gevolgen* CSe
die begin dit jaar y
werd. Dat blijkt uit e ,a|
onderzoek onder 2.5
ven. Vooral kleinere
weten niet goed wat
nieuwe situatie aan tri] ge
Het onderzoek h ieki
jaarlijkse enquête ton
langrijkste uitzendor
Van de ondervraagde
mingen denkt dertie
meer gebruik te ga onc
van uitzendbureaus, aar
willen ze een aantal rit ieb'
zeilen, zoals het ziefa besl
en de verplichting
dienstverband aan te
Nederland telt
500.000 flexwerkers.
01
nt
den haag-leiden cpd
De vervanging van KPN-tele-
fooncellen op NS-stations door
Telfort is teleurstellend begon
nen. Ondanks de uitdrukkelijke
belofte van Telfort bleek er in
de hal van Den Haag CS dins
dag en woensdag geen tele
fooncel te vinden. Jongelui
deelden wel Telfort-folders uit,
maar van 'te hulp schieten' met
mobiele telefoons was geen
sprake.
In Leiden, waar maandag de
eerste Telfort-cel onder tromge
roffel in gebruik werd gesteld,
moest de stationshal het vier
dagen zonder telefooncellen
doen. Hoewel in de nieuwe cel
len weer ouderwets met kwart
jes en guldens kan worden be
taald, bleef het er na de inge
bruikneming stil, terwijl voor de
oude KPN-cellen op het sta
tionsplein mensen in de rij
stonden. In Amsterdam begon
nen monteurs gistermorgen
met de ontmanteling van ne
gentien groene KPN-cellen. Tel
fort zou daar volgens voorlich
ter R. de Boer vandaag met de
vervanging door oranjeblauwe
er
lelystad cpd
id.!
Het spoorwegpersom \e
stad gaat niet meen [en:
vakbonden durven I
om voor het afdwing
lofdagen een staking J j"0
pen. Ze vrezen dat bij jaa
tueel kort geding van
rectie de rechter hen
gelijk zal stellen.
De NS-directie wel
gaan op de eis dat defi^
NS-manager zijn ro
beloftes over verlofd
nakomen. Gisterochi ont
het personeel gedreij j^j,
weigering de bonden |en
king te laten bereiden i(je
Met grote tegenzin
heeft het personeeh ,g
voetend met de toet
gestemd, dat het de vi jt a
van '99 kan opnemi
ziekteverzuim en nati
loop blijven als
Aal op lijst van bedreigde diersoorten
Washington Enkele duizenden arbeiders die werkzaam zijn in de Amerikaanse staalindustrie hielden giste
ren een protesttocht van het Witte Huis naar Capitol Hill in Washigton. Zij protesteerden tegen de import
van staal uit het buitenland tegen dumpprijzen. Staalbedrijven in de VS hebben grote problemen om het
hoofd boven water te houden in de strijd tegen deze oneerlijke concurrentie.
foto ap joel rennich
emmeloord gpd
Staatssecretaris Faber (visserij)
heeft de paling op de lijst gezet
van diersoorten die in hun
voortbestaan worden be
dreigd. Toch ziet zij geen rede
nen om extra beschermende
maatregelen te nemen. Ze
staat de IJsselmeervissers zelfs
toe dit jaar meer paling te van
gen dan vorig jaar nog is afge
sproken.
De Faunabescherming eist
een verbod op de paling
vangst. „Op deze manier is de
Rode lijst volkomen zinloos",
aldus woordvoerder Norman
van Swelm. Hij denkt dat
soortgerichte maatregelen
geen effect sorteren, zolang de
beroepsvisserij niet direct
wordt stilgelegd.
De Producentenorganisatie
IJsselmeer vindt die visie kort
zichtig. „De verminderde pa
lingstand is een Europees pro
bleem, dat je niet alleen in Ne
derland kunt oplossen. Voor
een vangstverbod heb je mil
jarden nodig om de sector
schadeloos te stellen. Boven
dien wordt het probleem niet
alleen door de vissers veroor
zaakt, maar ook door de ver
minderde glasaalintrek en aal
scholvers. Wij zijn zelf al jaren
bezig om de visstand te verbe
teren". zegt secretai
Hiemstra.
De IJsselmeervissei
ken de visserij dit ja JJ2*
gens minder dan het
rie wil. Aanvankelijk
de vissers de visvai DC
veertig procent re
door vaker thuis te b f77
met minder materiaa
sen. Maar door het 1
van toegezegde mat [JJ;1
tegen de overlast van
vers hebben de visse <P
ten de vangst dit
slechts twintig proce
perken. Faber gaat
akkoord.
Grote actiebereidheid om ook loonsverhoging af te dwingen
amsterdam gpd
sylvia marmelstein
In krap drie minuten moeten ze
van hun baas een wc schoon
maken. Gemiddeld hebben ze
vier minuten om een kantoor
ruimte weer optimaal te laten
blinken. De 130.000 schoonma
kers in Nederland kunnen die
hoge werkdruk niet meer aan.
Bovendien willen ze meer sala
ris. „Lukt het deze week niet
om dat in de nieuwe CAO te re
gelen, dan blijven de stofdoe
ken en dweilen voorlopig in de
kast en wordt het een puinbak
in kantoren, ziekenhuizen en
scholen", dreigt Jan Berghuis,
CAO-onderhandelaar van FNV
Bondgenoten.
Voor het eerst in de geschiede
nis staan de schoonmakers in
de startblokken om te staken.
Want na vier CAO-rondes lig
gen de standpunten van de
vakbonden en de werkgevers
verenigd in de Ondernemersor
ganisatie Schoonmaak- en Be-
drijfsdiensten (OSB) nog mij
lenver uit elkaar.
Uit onderzoek blijkt dat veertig
procent van de werknemers het
werk niet af krijgt en daardoor
stijf staat van de stress. De oor
zaak ligt volgens Berghuis bij
opdrachtgevers (scholen, zie
kenhuizen en beheerders van
kantoorruimtes). „Dat zijn ech
te uitknijpers. Ze willen dat de
schoonmaakbedrijven voor
steeds minder geld hetzelfde
werk doen."
De concurrentie is moordend.
Om de twee jaar verlopen de
contracten tussen schoon
maakbedrijf en opdrachtgever.
De opdrachtgevers struinen
vervolgens de markt af op zoek
naar een bedrijf dat het goed
koper doet. Er wordt gestunt
met prijzen. „Voor tien procent
minder centen, maakt mijn
personeel uw bedrijf 25 procent
schoner", hoort Berghuis gere
geld roepen. „De schoonma
kers worden daarvan de dupe.
Zij moeten de benen uit hun
Jan Berghuis van de FNV Schoonmaakbond voorspelt een 'puinbak' als
er geen goede CAO uit de bus komt. foto gpd harmen de jong
gat rennen om die belofte waar hoeveel tijd er minimaal voor
te maken." nodig is om hem schoon te ma-
FNV Bondgenoten wil dat voor ken. Een onafhankelijk onder-
iedere ruimte wordt onderzocht zoeksbureau zou dat moeten
uitzoeken. De werkgevers wil
len daar echter niets van weten.
„Werkdruk kun je niet tot op de
vierkante meter berekenen",
zegt N. Davelaar, secretaris van
de OSB. „Wij willen dat werkge
vers en werknemers dat samen
op de werkplek regelen. Boven
dien hebben we in de vorige
CAO een klachtenregeling in
het leven geroepen voor men
sen die last hebben van stress."
Berghuis vindt dat voorstel te
vrijblijvend. Bovendien duurt
het maanden voordat een
klacht wordt behandeld. Dan
zit die werknemer al bijna in de
WAO." Ook de loonsverhoging
is inzet van een keiharde strijd.
De meeste schoonmakers ver
dienen 15,70 gulden bruto per
uur. Na zes jaar krijgen ze een
kwartje extra. FNV Bondgeno
ten eist nu dat werknemers die
langer in dienst zijn, sneller
doorgroeien naar een hoger
loon. Ook moet er een structu
rele loonsverhoging van min
stens 3,5 procent komen. „Dat
ach
geld hebben we niet", htte
Davelaar. „Tenzij de a Prei
gevers nu eens stopp« lie j
uitgeklede contracten
den maximaal 2,25 pn
Berghuis: „Er is straks
hond meer die in des
maaksector aan de sl^ inc
de bedrijven kampeni zij]
een enorm personeels Spr,
Nu wordt de branche* ndi
procent bevolkt doori no(
ders. Het merendeel is
en/of allochtoon. vu
Uit een enquête van F! igs<
genoten blijkt dat negt lat j
cent van de vakbondsl tan
reid is om te staken.
hadden we zo weinigl
het geen enkel effect a jog,
ben. Maar de afgelopt
is het aantal leden ver
digd tot 15.000. „Endi
kunnen ze flink wat sd
aanrichten", geven de
vers toe.
ge
ind
nde
alie
(AI
brussel» marc peeperkorn
correspondent
De economische groei in de Europese
Unie daalt dit jaar nog harder dan ver
wacht. De Europese Commissie stelt
dit voorjaar haar eerdere voorspelling
van 2,4 procent groei naar beneden
bij. Volgens Eurocommissaris De Sil-
guy (financiën) is er echter geen spra-
jce van een naderende recessie.
In de gisteren gepresenteerde eco
nomische vooruitblik 1999 van het da
gelijks EU-bestuur komt Nederland er
beter af dan de rest van Europa. In ons
land vlakt volgens Brussel de groei af
van 3,8 procent in 1998, naar maxi
maal 2,75 procent dit jaar. De voor
spelling van De Nederlandsche Bank is
overigens nog somberder: twee pro
cent.
De tegenvallende economische ver
wachtingen vloeien voort uit de crisis
in Azië en Latijns-Amerika. Commissa
ris De Silguy noemde het „niet meer
dan normaal" dat ook Europa hier een
tik van meekrijgt. „Het vertrouwen van
het bedrijfsleven is beschadigd waar
door investeringen en productie zullen
afnemen", aldus De Silguy. Doemsce
nario's wijst hij resoluut van de hand.
De financiële en economische basis in
de EU is volgens De Silguy zonder
meer goed, na het topjaar 1998 (ge
middeld 2,9 procent groei).
De looneisen bleven afgelopen jaren
gematigd, de inflatie en de rente be
vinden zich op laagterecords en het
aantal banen neemt toe. Ook de over
heidsfinanciën in alle EU-landen staan
er veel beter voor dan enkele jaren ge
leden. Bedroeg het financieringstekort
in 1993 gemiddeld nog zes procent
(Nederland: 3,2), anno 1998 was dit
nog maar 1,8 procent (Nederland: 1,4).
De Silguy schrijft deze gunstige ont
wikkeling toe aan de komst van de eu
ro, waardoor de EU-landen gedwon
gen werden de staatskas op orde te
brengen.
Voorwaarde is wel dat de sanering
van de overheidsschulden voortgaat.
Nederland wordt apart gewaarschuwd
voor de oplopende looneisen. De
Commissie meent verder dat de EU-
landen maatregelen moeten opruimen
die de vrije handel belemmeren. Brus
sel onderzoekt 85 belastingregelingen
die ondernemingen met gunstige ta
rieven concurrentievoordeel geven. De
Commissie vermoedt dat
verkapte staatssteun gaat
boden. In Nederland 1
cale regelingen onder vuur.
Duitsland, Italië en Fr
nen veruit het meeste staa
bedrijven. Dit drietal is goe
75 procent (140 miljard gul
tussen '94-'99 verleende
hulp. Nederland is met
goed voor een zevende
lijst van de vijftien EU-lan
