Noorderslag: een ouderwets feestje
Junkie XL is muzikale prikkeling
Diefstal lens was eigenlijk een reddingsactie'
Cultuur&Kunst
Spectaculair theater
van Musica ad Rhenum
nokken voor een plaats bij
;t Nederlands Dans Theater
Avondje Guus of Anita heeft zo z'n prijs
iANDAG 11 JANUARI 1999
MUZIEK
RECENSIE LIDY VAN DER SPEK
Concert: Musica ad Rhenum o.l v. Jed
Wentz, traverso. Gehoord. 10/1, Stads
gehoorzaal, Leiden
Bij vier van de vijf stukken die
Musica ad Rhenum ons te bie
den heeft spatten de vonken er
van af. En in het vijfde stuk,
Handels Concerto in Bes voor
clavecimbel, strijkers en basso
continuo, waar je dat vuur bij
voorbaat al voelt, wordt het
juist om de haverklap gedoofd.
De zes strijkers en drie hout
blazers willen niets liever dan
oplaaien en doorbranden.
Maar de interpretatie van cla-
vecinist Marcelo Bussi is der
mate Frescobaldi-achtig, ver
halend, schilderend, trekkend
en draaiend, met rubati van
heb ik jou daar, dat de muziek
geen voortgang meer heeft,
steeds stilstaat en indut. Bussi
heeft zeker een eigen visie,
maar die verdient op z'n
zachtst gezegd het voordeel
van de twijfel.
Overigens valt er heel veel te
genieten. In vliegende galop
werpt de eerste violist zich als
een authentieke Paganini in
de strijd. Het allegro van Vival-
dis Concerto in C bruist. De
riolen gaan een levendige dia
loog aan met de traversos, met
stoere bijval van cello en con
trabas. Het largo is plechtig
noch statig. IJl en lichtvoetig
zweven de fluiten, met twinke
lende strijkers op de achter
grond.
De 'Tafelmusik' in d van Te-
lemann is complexere kost
maar blijft licht verteerbaar.
Dit kwartet is regelmatig vier
stemmig en staat in het teken
van de eigenaardige menge
ling van kleuren van traverso
en fagot. In snelle kleine golf
jes draaien de stemmen door
en langs elkaar, overigens niet
altijd even mooi van samen
klank.
Job ter Haar is (weer) prach
tig in de Sonate in C voor cello
en basso continuo van Pieter
Hellendaal. Zijn spel is opval
lend direct en vitaal. De
strijkstok danst over de snaren
in deze lang niet makkelijke
sonate. Met een zeer ferme
streek biedt Ter Haar de korte,
bondige melodische zinnen
aan in het adagio. Fraaie lange
lijnen worden daar tegenover
gezet in het affectuoso, en in
het rondo breken alle stralen
van de zon door in een spran
kelende dans.
Tot slot speelt het plenum
'The music from the Alchy-
mist' van Handel, toneelmu
ziek, die elke scene uitbeeldt
in volle herigheid. In de ou
verture en de aire raast de
wind over de bühne in de
rioolpartijen. De helle, schelle
klank van de tra verso piccolo
joelt daar bovenuit. De stem
metjes van fagot en fluiten
mengen hier voortreffelijk. De
gigue, scherp aangezet, giert
om de bocht. Dit is spectacu
lair theater, commedia dell'
arte.
an den Ende verhuist naar hoofdstad
ctfrdam De kantoren van het Live Entertainment-bedrijf van
f^van den Ende, waarin ook de hele theaterdirisie is onder
pacht, verhuizen van Aalsmeer naar Amsterdam. Van den
de, die al jaren op zoek was naar een geschikt onderkomen in
hoofdstad, heeft de voormalige Boerhaave Kliniek aan het
iseumplein gekocht. In oktober vorig jaar nam Van den Ende
entertainment bedrijven van ENDEMOL Holding over. Het
e Entertainment-bedrijf, dat zo onstond, bestaat uit onder
;er Holiday on Ice, Dodgers Theatrical (New York), ShowBiz-
yr, Reserveerlijn en Joop van den Ende Theaterproducties.
atja Schuurman op Filmfestival
nERDAM Het Rotterdamse Filmfestival opent 27 januari met
Indonesische film 'Leaf on a Pillow' van Garin Nugroho. De
n gaat over het harde bestaan van dakloze kinderen in Yo-
ikarta. Het verhaal is gebaseerd op een documentaire die Nu-
)ho eerder maakte over straatkinderen en de dood van een
mal die daaraan hadden meegewerkt. Het 28e filmfestival
irdt besloten met de wereldpremière van 'No Traine No Pie
s' van Jos Stelling met Katja Schuurman, Kees Prins en Peer
scini in de hoofdrollen. Crew en cast zijn bij de première en
slotfeest van het festival aanwezig.
viodome naar Lelystad of Rotterdam
tfrdam Lelystad en Rotterdam hebben de beste papieren
irde vestiging van het nationaal luchtvaartmuseum Ariodo-
De huidige behuizing van het museum op Schiphol is te
p. Het Ariodome heeft plannen voor de bouw van een nieuw
seum, waar de uit ongeveer zestig vliegtuigen bestaande col-
iekan worden ondergebracht. Hiervoor heeft het museum
i terrein van rijf hectare nodig. Het bouwplan vergt een in
tering van vijftig miljoen gulden. Ariodome trekt op dit mo-
int op Schiphol jaarlijks ongeveer 135.000 bezoekers. Dat aan
moet groeien tot minimaal tweehonderdduizend.
oem de Ligny treedt op in LVC
en» Zaterdag30
uari geeft de Haar-
ise Bloem de Ligny
haar band een
reden in het LVC.
iet voorprogram-
staat de singer-
gwriter Dyzack.
voorprogramma
jint om 22.00 uur.
irten a 15 gulden
verkrijgbaar aan
:aal en in de voor
koop vanaf 18 ja-
iri bij Plato, Velvet
isic. dranklokaal de
en VW Leiden.
Bloem de Ligny.
n met je moeder uit Tokio
Nederland vliegen om au-
te doen bij het Nederlands
Theater (NDT) en dan na
relijks een uurtje horen dat
daas bent afgevallen. Jam
van de moeite, jammer van
iis- en verblijfskosten. Maar
ard gaat het er nu eenmaal
toe op de jaarlijkse auditie
iet beroemde Haagse dans-
Ischap.
liefst 28 verschillende lan-
kwamen ze zaterdag: 119
jes en 30 jongens, allemaal
leeftijd van 18 tot 22 jaar.
zwart, Aziatisch en
lie. Meisjes met het tradi-
:1e balletknoetje, met onbe-
nerde kroes, decente vlecht
:n frivool staartje: jongens
j mide dat ze zich het liefst
len verschuilen achter een
r of juist macho prominent
tezig. Dansers uit alle
richtingen in alle soorten
laten, dit jaar voornamelijk
ustralië, Amerika en Japan,
ïchts rijf vacatures heeft het
;u
/l
fi
Nederlands Dans Theater ko
mend seizoen, bij de junioren-
groep, het NDT2. De 'meatmar-
ked' noemen ze deze auditiedag
binnen het gezelschap, ofwel de
vleesmarkt. ,,Het is geen pretje
voor die jonge mensen", zegt
toekomstig artistiek leidster
Marianne Sarstadt. ,,Maar ik
heb destijds zelf op het podium
van Carré, helemaal in mijn
eentje auditie moeten doen
voor het ballet Marquiese De
Cuevas, terwijl het hele gezel
schap in de zaal naar me zat te
kijken, en dat viel ook niet mee.
Ik weet eerlijk gezegd niet wat
erger is."
Uiteindelijk hebben drie jon
gens en twee meisjes, onder
voorbehoud van de medische
keuring, een contract aangebo
den gekregen. En de rest? Die
reizen meteen door naar andere
gezelschappen in Europa die
deze weken eveneens
'meatmarked' houden, hopend
dat ze daar wel worden uitver
koren. En sommigen proberen
het volgend jaar gewoon weer
opnieuw.
Rob de Nijs zingt 35 minuten vol voor 21.650 gulden
Een nieuw jaar biedt nieuwe kansen. Wie
afgelopen jaar populair bleek, kan nu z'n
tarieven verhogen. Wat vragen de sterren
voor een avondje onder de mensen? Geen
misselijke bedragen, zo blijkt uit de tarie
venlijst van het Tilburgse theater- en orga
nisatiebureau René Frijters. Maar in som
mige gevallen krijg je daar ook wel een heel
memorabele avond voor terug.
Artiesten van een bepaald kaliber laten
zich niet graag in de portefeuille kijken.
Sterren als Marco Borsato, René Froger,
Ruth Jacott en Simone Kleinsma bepalen
hun prijs 'in onderlinge afspraak'. Maar Rob
de Nijs windt er geen doekjes om: hij zingt
35 minuten vol voor 21.650 gulden (geluids
installatie niet inbegrepen).
André Hazes (10.000 gulden) scoort nog
net even meer dan Guus Meeuwis, die sa
men met Vagant 'al' voor 8.250 gulden de
zaal plat krijgt. Net even iets bescheidener:
Freddy Breek (8.000 gulden) en Frans Bauer
(7.950 gulden). Na hem in aflopende volg
orde: Lee Towers (7.550 gulden), Gordon
(7.500 gulden), Gerard Joling en Peter Koe-
lewijn (beiden 7.000 gulden).
Bovenaan de lijst met zangeressen prijkt
de Belgische Dana Winner, die alles uit de
kast haalt voor 8.475 gulden. Zeer gewild is
ook Sugar Lee Hooper, die 't met haar 7.550
gulden toch maar even wint van diva's als
Anita Meyer (6.950 gulden), Edsilia Rom-
bley (6.750 gulden) en Corry Konings (5.400
gulden). Nog net bereikbaar voor de smalle
re feestbeurs zijn bijvoorbeeld Conny van
den Bosch (3.750 gulden), Vader Abraham
of Albert West, die voorrijden voor pakweg
3.700 gulden, Saskia Serge (3.500 gulden)
of Bonnie St. Claire (2.700 gulden) en Lenny
Kuhr (2.600 gulden).
De trendy jongens- en meidengroepen
doen 't goed. Venga Boys en Close II You
(9.950 gulden) vangen net even wat meer
dan T-Spoon (7.950 gulden) en Roméo Anita Meyer 6.950 gulden.
(6.975 gulden)Niet gek voor jonge starters. foto pr
GRONINGEN CERT MEUER
,,We zijn niet beter dan de bak
ker of de slager om de hoek.
Maar voor hen is er nu'eenmaal
geen prijs." Dat was het droge
commentaar van Tom Holken-
borg tijdens de persconferentie,
die volgde op de uitreiking van
de Popprijs 1998 aan zijn band
Junkie XL. Even daarvoor had
de band met een zinderend
concert de juistheid van de keu
ze van de jury onderstreept.
Overigens kon de organisatie
niet voorkomen dat het gros
van de bezoekers van Noorder-
Winnaar Popprijs bewijst met zinderend concert juistheid uitverkiezing
slag zaterdagavond al van tevo
ren op de hoogte was van de
Popprijs-winnaar. Hans Koster
man, voorzitter van de Kun
stenbond FNV. speelde daar tij
dens de prijsuitreiking handig
op in door na een inleidend
praatje het publiek de naam
van de winnaar te laten roepen.
Volgens het jury-rapport ver
dient Junkie XL de Popprijs op
grond van de overtuigende bij
drage aan de Nederlandse pop
muziek op zowel binnen- als
buitenlandse podia. ,,De sterke,
individuele persoonlijkheden
binnen de groep laten blijken
dat popmuziek nog steeds be
leefd kan worden. Hun energie
ke presentatie draagt er mede
toe bij dat concerten ware eve
nementen worden en dat hun
muziek tot in ieders zenuw
doordringt, met Pinkpop '98 als
voorlopighoogtepunt."
Het Junkie XL-album 'Satur
day Teenage Kick', dat overi
gens al in '97 verscheen, wordt
door de jury omschreven als
een muzikale prikkeling van de
nederpop. „Die injectie komt
uit de koker van multi-instru-
mentalist en producer Tom
Holkenborg die met zijn jaren
lange ervaring in new wave,
rock, industrial en dance de
juiste ingrediënten en de juiste
sound weet te vinden om tot
een overtuigend resultaat te ko
men."
Junkie XL bestaat naast Hol
kenborg verder uit de van Ur
ban Dance Squad bekende rap
per Rude Boy, gitarist Renee
van der Zee en drummer Baz
Mattie. De Popprijs-jury wees in
het rapport verder op de grote
successen van Anouk, Acda
De Munnik en Ilse DeLange in
het afgelopen jaar. Groepen als
Skik, Caesar en Postmen wer
den door de jury als zeer talent
vol omschreven.
my Mulisch in de biechtstoel van Museum Boerhaave
Het was weer een ouder
wets feestje: Noorderslag,
de traditionele nieuwjaars
receptie in De Oosterpoort
in Groningen voor ieder
een die ook maar iets bete
kent in de vaderlandse
popwereld. Eenmaal per
jaar maken ze de reis naar
Groningen, in de ogen van
veel westerlingen toch bij
na het buitenland.
GRONINGEN PETER VAN DER HEIDE
Het popfestival, een maand van
tevoren al uitverkocht, bood za
terdagavond- en nacht weer een
blik op wat zich het afgelopen
jaar nadrukkelijk profileerde op
de nationale podia. Voor veel
bezoekers een mooie gelegen
heid in één klap weer een beetje
op de hoogte te zijn van wat er
zoal gebeurt. En volgens de be
richten gaat het uitstekend met
muziek van eigen bodem. Van
Anouk tot Frans Bauer, van To
tal Touch tot Skik. Kijk maar
naar de hitparade, de verkoop
cijfers en de bezoekersaantal
len.
Opvallend dit jaar was de pro
minente plaats die de gitaar
bandjes innamen. Niet alleen
stond het Amsterdamse Caesar
op het hoofdpodium, waar het
trio zich overigens prima staan
de hield met pakkende liedjes,
maar overal doken ze op. Na
tuurlijk, de liedjesbands zijn
nooit helemaal weggeweest,
maar hebben het de afgelopen
jaren ook niet gemakkelijk ge
had. Mitch (powerpop), Racoon
derland op, Prince Abooboo. Il
se de Lange bewees zich op het
grote podium, al was het wat
aan de brave en tamme kant.
Maar de blonde zangeres, die
de country in Nederland een
nieuwe impuls heeft gegeven,
beschikt over een prima stem
en een innemende persoonlijk
heid. Het optreden van Post
men, later op het hoofdpodium,
stelde een beetje teleur. De
groep die vorig jaar met 'Docu
ments' een van de betere platen
maakte, kreeg de zaal niet echt
in beweging met haar mix van
reggae en hiphop.
Dat ging Junkie XL gemakke
lijker af. De winnaar van de
Popprijs 1998 kreeg anders dan
gebruikelijk geen regen van bier
over zich heen. Aanvankelijk re
ageerde het publiek lauw, maar
gaandeweg wist de groep onder
aanvoering van Tom Holken
borg en rapper Rude Boy te im
poneren met haar energieke big
beats.
In de kleine zaal wist de prille
twintiger Bloem de Ligny niet
van haar Bjork-stempel af te ko
men. In alles doet ze denken
aan haar grote IJslandse voor
beeld. Haar wonderlijke uiter
lijk, de sprookjessfeer die in de
muziek doorklinkt en de stem
die overigens minder krachtig
leek dan die van Bjork.
Voor The Gathering, die mu
zikaal ook nog wel eens sprook
jeslandschappen wil oproepen,
was de zaal al lang van tevoren
vol. Hadden ze hun koers niet
gewijzigd richting meer ingeto
gen werk, dan hadden ze vast
en zeker op het hoofdpodium
gestaan.
zonde. Aan de hand van zijn
nieuwste boek 'De Procedure'
besprak Mulisch zijn visie op
wetenschap. Zijn alter ego in
het boek, celbioloog Victor,
schept uit dode materie een
lab op zolder een erlenmeyertje
met water aan de kook en dan
zag ik rook en stoom. Dat was
dan een experiment. Als de
huishoudster beneden thee
zette, was dat iets totaal anders.
Niet interessant. Pure weten
schap uit nieuwsgierigheid zie
je steeds minder. Het moet nut
hebben, anders krijg je geen
subsidie. Ik wil weten hoe het
zit."
Via de golem, een joodse sa
gefiguur die een kunstmens
van klei maakt, legde Mulisch
vervolgens haarfijn uit hoe hij
de schrijver als schepper ziet.
„Een kunstwerk is iets dat de
kunstenaar alleen maar hoeft
los te maken uit de materie. Dit
in tegenstelling tot de eerste
schepper, die uit het niets
schept. God had een idee over
de wereld. Na zes dagen zag hij
dat het goed was. Maar dat was
een vergissing, er moesten een
zondvloed en een Christus aan
te pas komen, en het was nóg
niet goed. De oergod dacht dat
'ie precies wist wat hij deed,
maar dat was een vergissing.
Dat geldt voor een schrijver
precies zo. Tijdens het schrij
ven weet hij niet precies wat hij
maakt. Soms wordt het boek
zelfs beter dan hij dacht. Soms
geldt het andersom: ...en hij
zag dat het zeer slecht was. Ik
vergelijk het maar met een
zwangere vrouw. Zij weet ook
niet wat voor een kind ze aan
het maken is."
Harry Mu
lisch bekijkt
voorwerpen
die veilig in
de vitrine
hangen.
foto henk
bouwman
eobiont, een primitief, eencel
lig wezen. Hij is echter niet ge
ïnteresseerd in praktische toe
passingen. Mulisch: „Ik wilde
zelf al heel vroeg chemicus
worden. Soms bracht ik in mijn
(rock) en Speed 78 (sixtiespop)
maakten echter geen al te beste
indruk.
Nee, dan was het beter ver
toeven in de Marathonzaal. Met
Birdskin, The Gluemen, Blimey!
en Gitbox! kwamen de liefheb
bers van gitaarpop aardig aan
hun trekken. Voor de dance was
ditmaal plaats in twee zalen. Zo
trad in de binnenzaal de win
naar van de Grote Prijs van Ne-
Winnaars van de Popprijs: Rude Boy en Tom Holkenborg van Junkie XL.
toekers van het Leidse Mu-
Jrn Boerhaave hoefden gis-
niet veel moeite te
een 'misdaad' op te los-
Hoewel zij niet op de ten-
'Opsporing be-
Ikwamen, maar op een
met Harry Mulisch,
zij bij het verlaten van
iseum wel wie destijds
Dorloos verdwenen lens
kijker van het museum
lens zijn gesprek met
alist Arnold Heumakers
De representatie van de
in literatuur en
illustreerde de schrijver
iscinatie voor wetenschap
de volgende anekdote:
was in de oorlog, ik was
lar of veertien en wilde de
in. Ik liftte naar het
urn Boerhaave vanwege
prachtige verrekijkers die
meer werden gebruikt,
ik er wel één van
Mijn filosofie is dat
er niet zijn om naar
naar om dóór te kij-
aidl dus die lens. Een-
thuis voelde ik me toch
>eetje schuldig. Toen de
een paar maanden la-
station bombardeerden
de daar opgeslagen
's, raakten ze het mu-
Het enige dat over was,
ijn lens. Het was dus ei-
een reddingsactie", ver-
Mulisch zijn jeugd-
