GOEDKOPER
Inventiviteit
VW's
kent geen
grenzen
et
Vakantie
Vooral in het
oostelijk gedeelte van
het Middellandse
Zee-gebied - zoals
hier in Kreta - worden
de komende zomer
veel Nederlandse
toeristen verwacht.
Van de ruim 9,6 miljoen Nederlan
ders boven de 18 jaar, die het afgelo
pen jaar op vakantie gingen, trokken
er bijna 6 miljoen naar het buiten
land. De overigen (3,7 miljoen)
zochten hun vermaak ondanks het
hondenweer binnen de grenzen.
Met andere woorden: Voor Neder
landers is het eigen land met voor
sprong de belangrijkste vakantie-be
stemming. Niet helemaal onlogisch.
Want wat kan er hier niet. Of je nu
met een ballon het luchtruim wil
kiezen, op rollerskates het Friese 11-
stedenkruisje wil verdienen of in een
bio-ecologisch huis je vrije dagen
wilt doorbrengen: de VW regelt het
allemaal.
Wie de zojuist verschenen vakantie
brochures doorbladert, zou er bijna
nerveus van worden. Nieuw, nieuw,
nieuw. Daar hebben we bijvoor
beeld Fedde en Foekje. Beroemd ge
worden door de radio-commercial
van Sonnema Berenburg. Wel, wie
daar prijs op stelt kan de komende
zomer onder leiding van het stel
Frysk leren, Fries dus. De 3-daagse
cursussen worden gegeven in de
herberg van Oom Lammert en Tante
Klaasje in Workum en om de feest
vreugde te verhogen, wordt er in een
bedstee geslapen. Een oude gieter
(met warm water, dat nog net wel)
doet dienst als douche.
Ligfiets
Alsof er aan de inventiviteit van de
VW's geen einde komt. Huifkar
tochten zijn al lang achterhaald. Pak
liever de ligfiets. Zoals in Flevoland.
Languit over de bodem van Holland,
dat met z'n bossen, het voormalige
eiland Schokland en de Oostvaar-
ders-plassen aanzienlijk mooier is
dan de meesten denken. Er kan wor
den gekozen voor een 6- en 7-daags
arrangement: zoals er ook kan wor
den gekozen voor overnachtingen in
een 'bed breakfast' of in een hotel.
De ligfietsen staan klaar bij hotel
pension De Lange Jammer in Lely
stad, maar voor diegenen die het
traject bij voorkeur horizontaal af
leggen, zijn er skeelers voorradig.
Wie liever z'n hersens pijnigt dan z'n
kuiten kan terecht in de aloude
jeugdherberg 'Rhijnauwen' in Bun-
nik. Vroeger werd daar 's avonds on
der leiding van de in NJHC-kringen
fameuze 'vader' Erbé uitsluitend ge
volksdanst: nu wordt de gasten ge
vraagd met steun van een aantal ac
teurs een moord op te lossen. Of een
complot te ontraadselen. De myste
rie-weekends beginnen op vrijdag
avond 19.00 uur en eindigen op zon
dag 13.00 uur. Althans als de schurk
van dienst op dat tijdstip ontmas
kerd is.
'Het Tuinpad'
Tuinen worden ook steeds populair
der. Geen provinciale VW of er staat
wel een tuin-arrangement op het
programma. Overijssel (de Tuin van
Nederland tenslotte) is het aan haar
stand verplicht de meeste aanbie
dingen in deze sector te hebben en
dat klopt ook wel ongeveer. Onder
de naam 'Het Tuinpad' werden ver
schillende mogelijkheden gerang
schikt, variërend van een 2-daagse
Knapzakwandeltocht in Salland, tot
een 3-daags fiets- en vaararrange-
ment in de waterrijke noord-oosten.
Ontelbaar is tevens het aantal wan
del- en fietsaanbiedingen verspreid
Het kan dus nóg
goedkoper. Al sinds jaar
en dag riep zowel
touroperator als
luchtvaartmaatschappij
dat 'de absolute bodem
nu wel zo ongeveer
bereikt was'. Maar zie:
vooral voor vakanties in
Griekenland en Turkije
wordt voor de komende
zomer een stuk minder
gevraagd dan vorig jaar.
Hier en daar (Kreta,
Turkse Rivièra) gingen de
prijzen zelfs met tien
procent of meer onderuit.
Percentages die verderop
in de wereld
(Dominicaanse
Republiek, Sri Lanka)
eveneens met gemak
worden gehaald.
ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
De trend werd gezet door Martin
Schroder. Waarschijnlijk in een poging
een grote klant terug te winnen (TUI,
de moedermaatschappij van onder
meer Arke en Holland International),
verlaagde de strijdlustige president-di
recteur van Martinair vlak voor zijn af
scheid de prijs van zijn vliegtuigstoelen
met ettelijke procenten. Bovendien
slaagde hij er eindelijk in een vergun
ning los te peuteren voor rechtstreekse
vluchten naar Curasao en Bonaire.
Daarmee het monopolie van de peper
dure KLM doorbrekend.
Wat die laatste manoeuvre oplevert, is
nog niet exact bekend. De officiële be
vestiging dat Martinair vanaf 1 april
1999 twee keer per week naar de
'Dutch Caribbean' mag vliegen, be
reikte de maatschappij pas op 8 de
cember jongstleden. De onderhande
lingen met de Nederlandse reisorgani
saties zijn daarom nog in volle gang.
Maar aangenomen mag worden dat
een weekje vakantie op de Nederland
se Antillen de komende zomer al mo
gelijk is voor minder dan vijftienhon
derd gulden. Dezelfde prijs die Van der
Valk berekent voor reizen die sinds
kort in Brussel beginnen.
Ook op het andere vlak had Schroder
succes. TUI, dat de afgelopen winter
met Transavia, Air Holland en een
aantal buitenlandse luchtvaartmaat
schappijen vloog, keerde terug op zijn
schreden. Bij Martinair werd een flink
aantal stoelen gereserveerd, hetgeen
uiteraard zijn weerslag had op het
prijsniveau bij de andere, concurreren
de Nederlandse luchtvaartmaatschap
pijen. Directeur Hans Bakker van TUI
laconiek: ,,Hetis niet mijn gewoonte
uitlatingen te doen over onze onder-
handelingstaktiek. Maar het zal duide
lijk zijn dat de klant er beter van is ge
worden."
Ook al omdat de andere Nederlandse
reisorganisaties keurig in het zog van
de Nederlandse marktleider wisten te
blijven. Niet alleen het gevolg van een
scherpe inkoop, maar tevens van de
devaluatie van onder meer de Griekse
drachme en de Turkse lire. Het lijdt
geen enkele twijfel dat Spanje vliegva
kantiebestemming nummer één blijft,
maar gezien het overweldigende aan
bod lijkt vooral het oostelijk gedeelte
van de Middellandse Zee in opmars.
Tom Falkmann van Olympia: ,,Als de
Spaanse costa's klandizie verliezen
dan is het vooral aan dat gebied. Daar
ben ik van overtuigd."
Opvallend in de brochures van de Mé-
diterranée-specialisten (Olympia, Sud-
tours, Evenementsreizen) is het feit dat
er lang niet meer voor - zoals voorheen
- uitsluitend een 7- of 14-daagse va
kantie dient te worden gekozen. Wie er
9, 10,11 of 12 dagen op uit wil, is ook
welkom. Falkmann opnieuw: „Vroeger
verkocht je vaak reizen van bijvoor
beeld 3 weken. Dat raakt uit. De men
sen willen korter en vaker. Op die
trend spelen wij in."
Spoken
Hetzelfde speelt bij de zogenoemde
'themareizen'. Jaren geleden opgezet
door kleine zelfstandigen en nu een
markt waarop de hele Nederlandse
reisbranche elkaar probeert beentje te
lichten. Bijna geen touroperator of hij
heeft wel een tuin-, kook-, schilder-, en
fotografie-vakantiecursus in de aan
bieding. Uiteraard vormt het millenni
um eveneens een thema waaromheen
tal van trips zijn georganiseerd, maar -
niets is te dol - wie in Amerika een reis
wil maken langs plekken waar het
spookt of ooit heeft gespookt, is even
eens welkom (Holland International).
Een vakantiebestemming die trouwens
in geen programma meer ontbreekt,
Amerika. Fit - van oorsprong toch niet
meer dan een aanbieder van goedkope
pakketreizen naar het Middellandse
Zee-gebied - wijdde ervoor het eerst
een aparte brochure aan. Opvallendste
offerte: een bustour door The Great
West (Californië, Arizona, Nevada)
vanaf 1898 gulden. Oad - ook al door
de Amerika-koorts bevangen - vond
het op zijn beurt tijd worden voor een
brochure die uitsluitend en alleen aan
biedingen voor New York bevat. Direc
teur Joop ter Haar, door de lezers van
het vakblad 'Reisrevue' uitgeroepen tot
de meest innovatieve touroperator van
het jaar: „De tijd was er rijp voor."
Wat ook te maken zal hebben met het
feit dat stedenreizen nog steeds bij
zonder populair zijn. Waar de belang
stelling voor Londen - vanwege het du
re Britse pond - en Parijs in 1998
enigszins terugliep, daar nam de inte
resse voor bijvoorbeeld een aantal Ita
liaanse steden (Florence, Rome) en
Barcelona flink toe. Voor Holland In
ternational reden het programma uit
te breiden met 'metropolen' als Neu
renberg en Casablanca. Vrij Uit koos
voor een andere weg. Niet nóg meer
steden, maar een verdere verfijning
van het drie jaar geleden geïntrodu
ceerde Global City-pro gramma. Wer
den er voorheen in alle steden drie ca
tegorieën hotels aangeboden (budget,
like-no-other en grandeur); nu is daar
een comfort-klasse aan toegevoegd.
Datzelfde Vrij Uit heeft ook z'n voor
gezinsvakanties geschikte accommo
daties classificaties gegeven, die duide
lijk maken waarvoor zij geschikt zijn:
a) gezinnen met baby's tot 2 jaar; b)
gezinnen met peuters en kleuters van
2 tot 6 jaar; c) gezinnen met kinderen
tussen de 6 en 11 jaar en d) gezinnen
met tieners. De voor deze markt be
langrijke sector 'verzorgde kampeerrei
zen' is ook flink in beweging. De Jong
Intra biedt fly-drives aan (vliegreis,
huurauto en bungalowtent stacara
van in onder meer Italië) vanaf 635
gulden per persoon; marktleider Euro-
camp integreerde de in 1997 gelan
ceerde programma's Together en
Country Selection in de nu nog dikke
re, maar niet minder fraaie reguliere
brochure.
Blijven over de verre en de actieve va
kanties. In de categorie 'ver' weinig
nieuws onder de zon. Lagere prijzen
en betere verbindingen, daar blijft het
wel zo'n beetje bij. Geen plek is onbe
reikbaar. Al wil je naar Paraguay (De
Boer Wendel), Antarctica (Zeetours)
of Libië (vanuit het Tunesische Djerba
met Eurojet). Maar wie zich tijdens
zijn vrije dagen wenst in te spannen (al
dan niet gecombineerd met een paar
dagen uitrusten op een zonnig strand),
kan zijn lol op.
'Soft adventure-tours' wordt iets der
gelijks wel genoemd. Of 'Explorer
tours'. Hoe het ook zij, aanbiedingen
te over. Of het nu om motorreizen in
de Alpen gaat (Vrij Uit) of om fietsen
met kinderen op Korfu en Zakynthos
(Cycletours)Wandelaars hebben hele
maal een grote keuze. Van Noorwegen
(Sindbad) tot Kenya (My Way) zijn
routes uitgestippeld, die zowel in
groepsverband als individueel kunnen
worden afgelegd. En wie met een klei
ne Volkswagen Kever westelijk Canada
wil verkennen (schijnt ook inspannend
te zijn) kan bij Holland International
terecht.
Geen stukje in Nederland of de plaatselijke VW organiseert er wel een fiets
tocht, zoals hier op Texel. foto hans van weel
over heel Nederland. Om met die
laatste categorie te beginnen: wie wil
kan op z'n dooie akkertje in vijf da
gen door oost-Brabant peddelen
(met elke avond een 'Bourgondi
sche' maaltijd). Voor de ware die
hard echter is er een 500 kilometer
lang traject uitgezet door Drenthe.
Ontspanning door inspanning,
wordt dat genoemd en zo is het na
tuurlijk ook. Je mag er tenslotte zes
dagen over doen en afsnijden is toe
gestaan.
Wandelliefhebbers die de drukte van
de Nijmeegse Vierdaagse mijden en
liever in alle rust van 'Nederlandse
binnenste buitenland' willen genie
ten, kunnen zich melden bij Hotel
Sionshof in Heilig Landstichting,
niet ver van Groesbeek. Het 'kuiten
krakers-arrangement' duurt drie da
gen en er kan worden gekozen voor
acht verschillende routes. Daar zijn
'ommetjes' bij, maar ook een traject
dat de deelnemers over de Zeven-
heuvelenweg voert. Gratis toegang
tot het Bijbels Openluchtmuseum is
bij de prijs inbegrepen.
Verre van eenvoudig tenslotte lijkt
de 'Krijtland Voetreis' in het 'sjoên-
ste stukske' Nederland. Limburg
dus. De genieters krijgen vier etap
pes voorgezet van 15 a 17 kilometer;
de doorstappers worden verwend
met marsen van 25-28 kilometer per
dag. Overigens: wie zich zelf over
schat, kan altijd de bus of de trein
pakken. De trajecten kruisen met re
gelmaat routes van het regionale
openbare vervoer. Tijdens de wan
delvakanties wordt in hotels gesla
pen; bagage wordt nagebracht.
iNeaenana, Kunnen worden opgevraagd dij de volgende
telefoon- respectievelijk faxnummers: