Exporteurs voorspellen
dalende uitvoer in 1999
Economie
oolrec gaat afgedankte
pparaten ontmantelen
Proces dreigt over 'meeverhuizen' telefoonnummer
'Gemeenten verdrijven
winkels uit binnenstad'
Energiebedrijven raken
hun stroom moeilijk kwijt
Produktschap pleit voor
modernere garnalenvloot
Sierteelt zorgt voor groeiende tuinbouw
Okura breidt uit
IDERDAG 7 JANUARI 1999
wil plek naast Mercedes en BMW
chen Volkswagen wil het hogere segment van de auto-
kt gaan bedienen. Binnen twee jaar wordt een begin ge-
ikt met een luxe auto, zo heeft VW-topman F. Piëch gezegd
inover de Duitse krant Süddeutsche Zeitung. Piëch zegt nog
jts voor VW te zien naast Mercedes, BMW en Audi. VW
PTIEht vorig jaar de merknaam Bugatti en heeft daarvan al een
-iotype laten zien, een auto met een achttiencilindermotor.
e wagen valt in het allerhoogste segment van de automarkt.
I ïitse vrouw heeft probleem met chef
l |jnj Werkende vrouwen in Duitsland verwijten hun manne-
5 chefs een gebrek aan 'emotionele intelligentie'. Het vrou-
iblad Fiir Sie heeft opdracht gegeven een enquête te hou-
5 Daaruit komt naar voren dat het de chefs ontbreekt aan
ïigeest, beleefdheid en openheid. De peiling werd gehouden
3 Ier ongeveer 3.700 werkende vrouwen tussen de 20 en 49
5 Eenderde van hen gaf aan dat de sfeer op het werk volledig
50 dt bepaald door het humeur van hun mannelijke superieu-
50 b Ze verwijten hun baas verder dat hij zijn fouten niet erkent
ïo «ventueel slecht functioneren afwentelt op anderen. Daar-
20 st slaan veel chefs adviezen botweg in de wind, houden ze
95 irmatie achter en zeggen ze niet of vrijwel nooit eens 'dank-
3o el'.
90 I
:gen zet winst Cebeco onder druk
30 [erdam De agrarische coöperatie Cebeco Groep verwacht
oo b de winst over 1998 fors zal dalen. Oorzaak is de hevige re-
30 b val. Dat heeft directievoorzitter H. de Boon gezegd in zijn
20 jwjaarsrede. Tot september leek er geen vuiltje aan de lucht,
30 ir de regenval in het najaar, de aansluitende korte vorstpe-
Ie en opnieuw regen haalden een streep door de rekening.
20 leco blijft over 1998 nog wel in de zwarte cijfers. Boon ver-
55 :ht herstel in 1999. De grootste klappen vielen bij aardappel-
Jo verker Aviko, voor zeventig procent een dochter van Cebe-
50 Die moest door de misoogst aardappelen bijkopen.
5° F
aamse boetes voor zware trucks
[ermeer Nederlandse transportbedrijven vrezen de boetes
o t irmee Vlaanderen gaat optreden tegen zwaar beladen
Ehtwagens. Daardoor wordt het wegdek beschadigd (spoor-
b ining). De opbrengst van de boetes is bedoeld voor het her
van schades aan het wegdek. Nederlandse chauffeurs lopen
a jens Transport en Logistiek Nederland extra risico op straf,
it nu toe is gebleken dat de Vlaamse autoriteiten hun contro-
Sterk richten op Nederlandse vrachtrijders. Het is een goed-
b je manier om aan geld voor wegenonderhoud te komen",
ent R. Ohm van TLN. De boetes kunnen oplopen tot 15.000
jen.
intMeyer in handen management
ftDAMPontMeyer, leverancier van hout, platen en materia-
voor de bouw en industrie, krijgt een nieuwe eigenaar. In-
(eringsmaatschappij HAL en het management hebben alle
a jdelen van het bedrijf overgenomen van het Engelse Meyer
trnational. PontMeyer telt duizend werknemers en heeft in
lal 32 vestigingen. De omzet in de eerste helft van het lopen-
Doekjaar bedroeg 363 miljoen gulden, het bedrijfsresultaat
miljoen. De tegel-, sanitair- en keukenactiviteiten, die ope-
»n onder de naam V&S, blijven in handen van Meyer Inter-
b tonal.
'eekbladpers lijft Thomas Rap in
(Terdam De kleine uitgever Thomas Rap gaat op in de Week
kers Groep. Rap, bekend van uitgaven van Youp van 't Hek
D therry Duyns. wordt samengevoegd met Weekbladpers-
ihter De Bezige Bij. Eigenaar Thomas Rap (65) wil zich terug-
fken uit de uitgeversbranche maar blijft nog enkele jaren als
3 Sseur actief. De drie medewerkers komen in dienst van de
tkbladpers. Thomas Rap zet jaarlijks twee a drie miljoen gul-
l om. Voor welk bedrag de uitgever is verkocht, is niet be-
3 jd gemaakt.
lisverstand over noodprocedures
ihoven Luchtvaartmaatschappij KLM Exel wil op korte ter-
h overleg met de verkeersleiding van de militaire basis Eind-
ten, ook thuisbasis voor enkele burgermaatschappijen. Dit
|r aanleiding van een misverstand gisteren over een ver
ende noodlanding. Een Embraer Brasilia 120 was met acht-
I personen op weg naar Hamburg, toen een probleem ont-
nd met het hydraulisch systeem van het landingsgestel,
foop besloot de piloot terug te keren. Tijdens de landing
ek dat brandweer en ambulances met groot materiaal waren
èerukt. De piloot had weliswaar assistentie gevraagd, maar
loeld op bijstand van eigen technici.
LM-vervoer naar Azië weer omhoog
$telveen De KLM lijkt het ergste achter de rug te hebben bij
fcrisis in Azië. In december was het aantal passagiers naar en
de regio Azië/Pacific met zes procent gestegen ten opzichte
een jaar eerder. De bezettingsgraad van de toestellen (het
jcentage stoelen waarvoor een ticket is verkocht) naar die re-
jjklom van een magere 66,8 procent in december 1997 naar
procent afgelopen maand. Het aantal vluchten is gelijk ge-
fren. Daarmee ligt de bezettingsgraad naar het crisisgebied
{er dan het KLM-gemiddelde van 71,4 procent.
utomarkt VS goed voor topjaar
yHiNGTONVoor vrijwel alle autofabrikanten ter wereld is het
•tig jaar op de Amerikaanse automarkt een topjaar geweest,
or Ford was 1998 zelfs het beste van de afgelopen twintig
J. De op één na grootste autoproducent ter wereld verkocht
tigen land 3,92 miljoen auto's. Het merendeel daarvan be-
hd uit sportieve terreinwagens.
linton trots op begrotingsoverschot
iBHiNGTON Het overschot op de begroting van de Verenigde
•Iten zal in het lopende jaar ten minste 76 miljard dollar (ruim
miljard gulden) bedragen. De jaren van achtereenvolgende
forten zijn achter de rug. ,,Ik ben er trots op dat de periode
li torenhoge tekorten voorbij is", zei president Clinton giste-
i In het afgelopen begrotingsjaar, dat eind september 1998
:d afgesloten, haalden de VS een overschot van 70 miljard
'ar. Het was voof het eerst sinds 1969 dat de VS erin slaagden
li overschot te boeken. Zes jaar geleden was sprake van een
•rdtekort van 290 miljard dollar (539 gulden).
11;
jtovENanpparaten als ze zijn afgedankt,
worden verwerkt. In de winkel
lEindhovense recyclingsbe- betaalt de consument daarvoor
I Coolrec bv gaat jaarlijks een zogenoemde verwijderings-
«000 koel- en vrieskasten, bijdrage.
jOOO televisies, 560 ton vi- Coolrec haalt de nog bruikba-
Tecorders en 900 ton klein re materialen uit de ingezamel-
i foed verwerken. Voor de in- de spullen. Volgens het Eindho-
ielLng heeft Van Gansewin- vense bedrijf is het mogelijk om
^Jederland op vijftig plaat- bijvoorbeeld een koelkast zoda-
I overslagstations ingericht, nig te ontmantelen dat daarvan
npdracht is afkomstig van 95 procent bruikbaar is als
Nederlandse Vereniging Ver- grondstof voor nieuwe produc-
lering Metalelektro Produc- ten.
irsdW Coolrec is een joint venture
Beveel geld er met de order van de Provinciale Noordbra-
{emoeid, is niet bekendge- bantse Energiemaatschappij en
jkt. Het is voortaan verbo- Van Gansewinkel in Soeren-
9501 om zogeheten wit- en donk. Dat bedrijf is met 2.200
Ingoed bij het vuilnis te medewerkers actief op het ge-
ooien. Daarom moeten die ap- bied van afvalverwerking.
Consumentenbond: 'Belangrijk instrument voor concurrentie'
De Consumentenbond onderzoekt de mogelijk
heid van een proefproces tegen één of meer tele
foonaanbieders. Aanleiding is het feit dat de aan
bieders in strijd met de wet de invoering van
'nummerportabiliteit' hebben uitgesteld van 1 ja
nuari tot 1 april. Het gaat daarbij om de regeling
waarbij klanten met behoud van hun oude num
mer van telefoonbedrijf moeten kunnen wisse
len. OPTA, de organisatie die toezicht houdt op
telecommunicatie en tarieven, gaat een onder
zoek instellen. Dat kan er toe leiden dat bedrijven
met boetes of dwangsommen worden gedwon
gen haast te maken.
Nummerportabiliteit speelt nu nog vooral bij
mobiele telefonie waarvoor steeds meer aanbie
ders op grote schaal actief zijn. Voor de 'vaste' te
lefonie geldt de regeling in principe ook. Gebrek
aan capaciteit in centrales is er echter de oorzaak
van dat de activiteiten van andere aanbieders
dan de PTT tot nu toe beperkt zijn.
Bij de Consumentenbond kwamen na de jaar
wisseling al direct zeven klachten binnen over
het uitblijven van de nummerportabiliteit. Hoe
wel dat aantal niet erg groot is, neemt de bond de
zaak toch hoog op. Woordvoerder S. Lau: „Het is
al twee jaar bekend dat de nummerportabiliteit
nu ingevoerd moest worden. De aanbieders hou
den zich niet aan de wet". Lau wijst er daarbij op
dat de abonnees meestal langlopende contracten
hebben.Als die aflopen mogen mensen niet ge
dwongen worden weer zo'n langlopende over
eenkomst te sluiten."
De toezichthoudende instelling OPTA tilt al even
zwaar aan het uitstel. „De invoering is heel be
langrijk voor de bevordering van concurrentie.
Daarom hebben we opheldering gevraagd. Dat
onderzoek moet deze maand zijn afgerond. Dan
kunnen we ook besluiten over eventuele maatre
gelen", zegt woordvoerder H. de Bakker. OPTA
kan daarbij onder andere besluiten tot 'bestuurs
dwang' of het opleggen van boetes of dwang
sommen voor iedere dag uitstel. „Het is in ieder
geval niet de bedoeling dat aanbieders misbruik
van de situatie maken door opnieuw langlopen
de contracten af te sluiten."
Volgens de woordvoerders van cle grootste aan
bieder PTT Telecom en nummer twee Libertel is
het uitstel vooral veroorzaakt door problemen
met het uitwisselen van gegevens tussen de ver
schillende maatschappijen. „Wij zijn er tech
nisch klaar voor", verzekert de PTT-woordvoer-
der die als bewijs aanvoert dat 'gewone' telefoon
abonnees bij verhuizing binnen een netnummer-
gebied hun nummer nu al kunnen meenemen.
Of de PTT mobiele klanten de komende tijd tege
moet komt met korter lopende abonnementen
kan de woordvoerder niet zeggen. „Maar mensen
met klachten kunnen zich altijd tot OPTA wen
den. Volgens de woordvoerster van Libertel zijn
kortere contracten wel altijd mogelijk. „Maar dat
hangt ook af van de tussenpersoon waar het con
tract wordt gesloten."
Gemeenten verdrijven winkels
uit de binnensteden door
maatregelen die de bevoorra
ding beperken. Dat meent de
Raad Nederlandse Detailhan
del (RDH). De raad vindt de
situatie zo ernstig dat zij het
kabinet vraagt in te grijpen.
Tot nu toe hebben al 274 ge
meenten maatregelen geno
men om de distributie bij win
kels in te dammen zoals het
instellen van speciale tijden
voor laden en lossen en een
beperking van de omvang van
vrachtwagens.
Het invoeren van zogeheten
venstertijden voor de bevoor
rading leidt ertoe dat binnen
steden na tien of elf uur
's ochtends onbereikbaar zijn.
Dat heeft tot gevolg dat
vrachtwagens tijdens de druk
ke uren van de dag. de och
tendspits, op de weg moeten
zijn. Ook moeten meerdere
auto's worden ingezet.
De verkeersdrukte in de
binnensteden neemt daardoor
toe. Dat betekent: een slechte
re bereikbaarheid en extra be
lasting van het milieu. „En dat
terwijl het beleid juist gericht
is op het terugdringen van de
files en andere overlast door
verkeer", zo zegt de Neder
landse Raad Detailhandel.
den haag-arnhem gpd-anp
De Nederlandse energiebedrij
ven hebben moeite hun stroom
kwijt te raken. Grote klanten
kijken nadrukkelijk in het bui
tenland voor goedkope stroom.
De NS heeft al een contract met
het Duitse Preussen Elektra af
gesloten. Andere bedrijven
staan op het punt dat te doen.
Sinds januari dit jaar zijn de
650 grootste bedrijven van Ne
derland, die samen 33 procent
van de stroom afnemen, vrij in
de keuze van hun stroomleve-
rancier. „De bedrijven kijken
actief rond op de markt. Ik weet
dat een aantal bedrijven op het
punt staat een contract met een
buitenlandse leverancier af te
sluiten en anderen oriënteren
zich nog", aldus Th. van der
Klaauw, directeur van VEMW,
de club van de grote energie-
verbruikende bedrijven.
De afwachtende houding is
vervelend voor de distributie
bedrijven. Zij hebben namelijk
een afnameverplichting voor de
in Nederland opgewekte
stroom. „Twee jaar geleden
hebben we een contract afge
sloten met de stroomproducen-
ten", aldus de voorlichter van
Energiened, de branchevereni
ging van de distributiebedrij
ven. „Daarin is vastgelegd dat
we de in Nederland opgewekte
stroom afnemen tegen een vast
bedrag. Als we die stroom niet
kwijtraken moeten we er toch
voor betalen. Dat contract loopt
tot en met het jaar 2000."
Volgens Van der Klaauw is
zeven tot tien procent van die
stroom nog niet verkocht. Als
de distributiebedrijven de
stroom niet kwijtraken zitten ze
met een aanzienlijk financieel
gat. Bij tien procent van de
stroom gaat het om een omzet
verlies van minimaal 772 mil
joen gulden, uitgaande van de
stroomleveranties in 1998 en
een kilowattuurprijs van tien
cent.
Export is nauwelijks een op
tie, want in Europa heerst over
capaciteit op de elektriciteits
markt, waardoor de exportprij
zen al extreem laag zijn. De ta
rieven van particulieren en klei
ne bedrijven, verhogen kan ook
niet zomaar. Daarvoor moet de
minister toestemming geven.
De Nederlandse elektriciteits
centrales hebben vorig jaar
meer stroom opgewekt dan in
1997. De vier productiebedrij
ven hebben 60.200 gigawattuur
opgewekt en 12.000 gigawatt
uur gekocht van buitenlandse
centrales. De totale hoeveelheid
elektrische energie lag daarmee
in 1998 één procent hoger dan
het jaar ervoor. Niet alle stroom
die in Nederland wordt ver
bruikt, wordt door de vier grote
productiebedrijven geleverd. Er
is nog achttien procent die uit
andere bronnen komt; sommi
ge grote bedrijven hebben ei
gen installaties en sommige
distributiebedrijven hebben
windmolenparken.
den haag ronald den boer
De Nederlandse-garnalenvloot
is hard toe aan nieuwbouw en
modernisering. Veel schepen
zijn verouderd en hun eigena
ren niet kapitaalkrachtig ge
noeg. Alleen met kunst- en
vliegwerk kunnen zij aan de
steeds strengere kwaliteitseisen
voldoen. En de Europese Unie
weigert om met geld over de
brug te komen. Volgens voor
zitter Langstraat van het Pro
duktschap Vis is dat des te pijn
lijker, omdat voor de Hollandse
garnaal geen vangstbeperking
geldt en de sector evenmin
overcapaciteit kent.
Langstraat maakte deze week in
zijn nieuwjaarsrede duidelijk
dat de garnalensector feitelijk
slachtoffer is van Europese be
palingen voor de gehele visserij.
„Die zeggen dat het ene deel
van de visserijsector geen steun
krijgt als er in het andere deel
overcapaciteit bestaat. Volgens
de Europese Unie is die overca
paciteit er bij onze grotere
Noordzeekotters. Hetgeen wij
overigens bestrijden. Maar
daardoor krijgt de garnalenvis
serij dus geen geld."
Die subsidies uit Brussel zijn
onmisbaar. De 'eigen' stichting
Structuurverbetering Mossel-
kweek en Garnalenvisserij be
schikt volgens Langstraat over
een fonds van enkele tonnen.
En dat is te weinig voor een
grootscheepse modernisering.
„Een beperkt aantal onderne
mers vist op meer soorten. Zij
zijn niet afhankelijk van de gar
nalen. Maar andere vissers heb
ben zich daarin juist gespeciali
seerd. Er is altijd al sprake ge
weest van een wankele bedrijfs
voering. Het is dat de mensen
het zo graag blijven doen, want
dikke winsten behaal je er niet
in. Lastige markt ook, de garna
len. Dat maakt het moeilijk te
investeren in nieuwe technie
ken. Bijvoorbeeld voor een zeer
snelle koeling, direct na de
vangst, om de houdbaarheid te
verlengen."
Volgens Langstraat is de kwa
liteit van de Hollandse garnalen
nog niet in het geding. „Maar
het kost grote inspanning om
die kwaliteit op peil te houden.
Je ziet steeds meer oude sche
pen met voorzieningen die daar
oorspronkelijk helemaal niet op
horen."
Voorts dreigt het inkomen
van de IJsselmeervissers de ko
mende jaren beneden het be
staansminimum te blijven. Vol
gens Langstraat komt dat door
het uitblijven van maatregelen
tegen aalscholvers. De viseten-
de vogel is voor de onderne
mers een geduchte concurrent.
„Aalscholvers eten net zoveel
baars en snoekbaars als de be
roepsvissers aan land brengen.
Een hele bevolkingsgroep is de
dupe van deze vogel", aldus
Langstraat.
Concurrentie met Azië en hoge loonkosten spelen bedrijven parten
Nederland wordt dit jaar geconfronteerd met een ach
teruitgang van de export. Eén tot twee procent voorspelt
de Nederlandse Export Combinatie. De NEC is daarmee
een stuk somberder dan het ministerie van economische
zaken dat uitgaat van een exportgroei van 3,5 procent.
Een lagere economische groei
in de EU-lidstaten, veruit de be
langrijkste handelspartners van
Nederland, is de hoofdoorzaak.
Engeland, Duitsland en Frank
rijk zullen nauwelijks meer dan
een nulgroei van hun econo
mieën beleven, terwijl de groei
van de Nederlanse economie
rond 1,5 procent uitkomt, aldus
NEC-voorzitter G. van den Ak
ker vanmiddag in zijn nieuw
jaarstoespraak. Het Centraal
Planbureau gaat uit van een
economische groei van 2,25
procent.
Verder vreest de NEC dat een
te grote stijging van de loonkos
ten de internationale slagkracht
van het bedrijfsleven aantast.
Van den Akker roept de rege
ring op haar invloed te gebrui
ken om de stijging van de lonen
in de hand te houden. Hij heeft
hierbij de hoop dat de eerste te
kenen van de exportverminde
ring in de afgelopen maanden
de betrokken partijen heeft
wakkergeschud.
De exportdaling is voorts een
gevolg van de harde strijd die
de Nederlandse ondernemin
gen ook dit jaar weer moeten
leveren met Aziatische produ
centen die lagere prijzen kun
nen vragen, na de devaluaties
van de verschillende munteen
heden. Deze concurrenten ko
men de Nederlandse expor
teurs niet alleen tegen in de
landen van het Verre Oosten
zelf, maar ook op de Europese
thuismarkten.
De NEC rekent erop dat de in
september ingezette daling van
de export zich hoofdzakelijk in
de eerste helft van 1999 voort
zet. Ten opzichte van de eerste
zes maanden vorig jaar komt de
krimp uit op circa vier procent.
In het tweede halfjaar volgt een
opleving van ongeveer twee
procent. Die vloeit voort uit de
veerkracht van met name het
Verre Oosten en Latijns-Ameri-
ka. Voor Europa voorziet de
NEC dan een minder krachtig
herstel.
Van den Akker schoot vorig
jaar met zijn raming bijna in de
roos. De preses ging destijds uit
van een vertraging van de ex
portgroei tot vier procent. Vol
gens de jongste gegevens van
EZ beleefde de Nederlandse
uitvoer afgelopen jaar een ex
pansie van 4,5 procent.
Amsterdam Bij het Amsterdamse hotel Okura aan de Ferdinand Bolstraat wordt op het ogenblik hard gewerkt aan een forse uitbreiding. Okuréi
verwacht na de voltooiing grote bijeenkomsten beter te kunnen huisvesten. In de nieuwbouw komt bijvoorbeeld een autolift om grote voorwer
pen naar het nieuwe zalencomplex te hijsen. Er komt onder meer een grote zaal bij voor banketten. De eerste bijeenkomst in de nieuwbouw is ge
pland op 10 september. foto dijkstra peter brom
De tuinbouw heeft vorig jaar
voor meer dan vijftien miljard
gulden geproduceerd. De ex
port, inclusief doorvoer van ge-
importeerde groente en fruit,
bedroeg 22 miljard gulden.
Daarmee groeide de productie
en de export met drie procent
tot nieuwe recordhoogten, zo
maakte J. van der Veen, voorzit
ter van het productschap tuin
bouw, bekend tijdens een
nieuwjaarstoespraak. Vooral de
sierteelt, bloemen, planten,
bollen en bomen, is het afgelo
pen jaar flink gegroeid. De
werkgelegenheid in de sector,
productie en verwerking, groei
de gemiddeld met drie procent
tot 200.000 werkenden.
De tuinbouw is inmiddels
goed voor 42 procent van de to
tale productiewaarde van de
Nederlandse land- en tuin
bouw. „Binnen enkele jaren zal
dat meer dan vijftig procent zijn
en dan kunnen we voortaan
spreken van de Nederlandse
tuin- en landbouw", aldus Van
der Veen. De export van sier
teeltgewassen kwam het afgelo
pen jaar uit op meer dan tien
miljard gulden. De export van
groente en fruit bedroeg 11,6
miljard gulden, terwijl er voor
5,6 miljard gulden in Nederland
werd verbouwd. De rest van de
export komt voornamelijk voor
rekening van geïmporteerde
groente en fruit die weer is
Bloemen, bollen en planten leverden het afgelopen jaar weer een grote bijdrage aan de stijgende omzetten
in de tuinbouwsector. Op de bloemenveilingen, zoals deze in Aalsmeer, werden veel aanvoerrecords gebro
ken. foto anp herman pieterse
doorgevoerd. Vooral de Rotter
damse haven speelt en grote rol
als aanvoerhaven van fruit.
De groei is opmerkelijk, om
dat het weer de tuinbouw flinJc
parten speelde. Vooral in de
vollegrondsteelt verregenden
veel oogsten, waardoor de pro
ductie vijf procent lager uit
kwam dan in 1997. De sierteelt
had geen last van het slechte
weer, vooral de productie van
snijbloemen liet een grote groei
zien. Voor het eerst in jaren was
er weer sprake van uitbreiding
van het areaal kassen. „Dat
werd veroorzaakt door de goe
de prijzen voor de producten
en de lage energieprijzen", al
dus Van der Veen.
Van der Veen acht het drin
gend noodzakelijk dat de tuin
bouwsector op zoek gaat naar
slimmer transport. De dicht
slibbende wegen vormen een
steeds grotere bedreiging voor
het vervoer van de verse pro
ducten. Ook als het gaat om
energiebesparing, gewasbe
scherming en verpakkingen is
er nog het nodige te doen.
