Rijp wetering krijgt
'bijna nieuwe' kerk
Kerk en Wereld opent debat over Godsnaam
Jonge kerkgangers kritisch
uit de Leidsch Dagblad
Kerk Samenleving
China bestrijdt religieuze sektei
Gereformeerde Bond wil
uitleg sow-tegenstander
Foto uit de archieven
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque
(geen overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te stu
ren naar het Leidsch Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, Postbus 54, 2300 AB Leiden of door contante
betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad aan de Rooseveltstraat 82. U ontvang de foto binnen drie weken.
DONDERDAG 7 JANUARI 1999
Ikonen van Chilander
Ingrijpende restauratie Onze Lieve Vrouw Geboorte
Kerk en Wereld wil de discussie op gang brengen
over de Godsnaam in de Nieuwe Bijbelvertaling
(NBV). In een brief roept het instituut haar rela
ties op schriftelijk te protesteren tegen het ge
bruik van de Godsnaam 'Heer', die in de eerste
proeven voorkomt.
Volgens Kerk en Wereld ontbreekt in de geko
zen Godsnaam „het bevrijdende en helende ka
rakter van de God van Israël, van Sara en Maria
en Jezus". De briefschrijvers vragen daarom te
protesteren tegen „een eenzijdige en uitsluitende
vertaling van de Godsnaam.
Een mogelijk alternatief voor 'Heer' is de naam
JHWH, die in de grondtekst staat, onvertaald te
laten. In een begeleidend schrijven kan dan een
nadere uitleg worden gegeven met vertalingen
zoals de Eeuwige, de Naam, de Aanwezige of de
Onnoembare.
Het instituut weet zich gesteund door Manuela
Kalsky, die betrokken is bij de totstandkoming
van cïe NBV. Zij vindt het noodzakelijk zo snel
mogelijk een brede discussie over de aanduiding
van God op gang te brengen.
Het Nederlands Bijbelgenootschap en de Ka
tholieke Bijbelstichting presenteerden eind okto-
den haag Ikonenschilder Vesko Perunovic legt de laatste hand
aan een expositie van zijn werken in de Haagse Nieuwe Kerk. In
de kerk aan het Spui zijn behalve de ikonen van Perunovic ook
kopieën te zien van ikonen van de Servisch Orthodoxe klooster
orde Chilander. De tentoonstelling is eerder deze week geopend.
foto anp
Rituele bekeringen in India
Vorige maand gaf de Gereformeerde V1H
stichting ook al aan grote problemen te
met het 'oneerbiedige' Heer. De stichtii L-rr
zoveel bezwaren tegen de NBV dat zij het ,c
ervan afraadt.
De Onze Lieve Vrouwe Geboortekerk in Rijpwetering wordt bijna volledig vernieuwd. foto hielg
De Chinese autoriteiten zullen
hard optreden tegen sekten en
religieuze activiteiten die de
nationale veiligheid bedreigen.
De maatregel moet de stabili
teit in het land waarborgen. De
regering vreest onrust, nu dit
jaar enkele politiek gevoelige
zaken worden herdacht.
President Jiang Zemin heeft
de sekten de oorlog verklaard
en opgeroepen tot een stabiele
situatie op het platteland. De
Chinese autoriteiten maken
zich zorgen over elke aanval op
de communistische regels.
Rechtbanken in China beloof
den alle staatsondermijnende
bezigheden van schrijvers,
kunstenaars, filmproducers en
softwareproducenten af te
straffen.
De overheid vreest vooral
onrust rond enkele politiek ge
voelige herdenkingen. Het
nieuwe China bestaat in okto
ber vijftig jaar en in juni
tien jaar geleden dat di
dentenopstand op het
van de Hemelse Vrede p
vond.
Vorig jaar vernietigd
Chinese politie een sekl
de 'seculiere staat' wilde
len voor een 'spirituele
Volgens de staatsmedia
gen de leiders van de sekt
leden om vuurwapens t
pen en zich bij rebelle
groeperingen aan te sluiti
ber bij wijze van proef vijf
NBV, waarin de Godsnaam 'Heer'
en Wereld vindt die keuze
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart I860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouters e (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
JRijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
A J.B.M. Brandenburg, chef eindred. regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W. van Wanrooy, chef a. i. red.
Duin en Bollenstr
W. Spierdijk, chef sportredactie
T Brouwer de Koning, chef Rijn- en Veenstr.
E.Straatsma, chef red. Regio Leiden
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per |aar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtiging vt
het automatisch afschrijven van het abo
geld, ontvangen 1,- korting per betalii
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (bi
worden verzonden geldt een toeslag
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTf
Voor mensen die moeilijk lezen, sled
hebben of blind zijn (oteen andere Ie
hebben), is een samenvatting
nieuws uit het Leidsch Dagblad op geli
beschikbaar. Voor informatie 0486-486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Grai
ZIEKENHUIZ
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17 00 u. (uitgezonderd fe
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u per dag
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
di
lii
pir
tra
bombay Hindoegoeroes in West-India voeren rituelen uit om
bekeerde christenen terug te laten keren tot hun oorspronkelijke
geloof. Onlangs vond een bekeringsritueel plaats waar ongeveer
10.000 mensen aanwezigen waren. Hindoegoeroe Bharati spren
kelde gewijd water in de handpalmen van 37 mensen. Door dit
opte drinken gaven zij aan zich opnieuw te bekeren tot het hin
doeïsme. Hindoeactivisten beweren dat zendelingen wraak ne
men door goedgelovige hindoes te bekeren tot het christendom.
De zendelingen ontkennen dit en zeggen dat zij alleen maar lief
dadigheidswerk doen onder arme dorpsbewoners. De rituele be
keringen volgen op gewelddadige aanv allen op kerken en chris
telijke zendelingen rond de kerstdagen.
Chinese regering ontkent
beiiing De Chinese regering twijfelt aan de betrouwbaarheid
van het bericht van het Vaticaanse persbureau Fides, dat prosti-
tuées rooms-katholieke priesters in Chinese gevangenissen tot
seksueel contact proberen te verleiden. Een woordvoerder van
het ministerie van Buitenlandse Zaken van China dreef dinsdag
de spot met de beschuldigingen van Li Qinghua, die beweerde
dat hij tijdens zijn gevangenschap mentaal en psychisch gemar
teld werd. Volgens het Vaticaanse persbureau maken de autori
teiten video-opnamen van de avances van prostituées. De Chi
nese overheid zou die opnames gebruiken om geestelijken te
dwingen zich aan te sluiten bij de door de staat erkende Katho
lieke Kerk. die geen banden heeft met het Vaticaan.
BEROEPINGSWERK
CHR.GEREF. KERKEN
Beroepen: te Naardem A. van der Zwan. kandidaat uit Sliedrecht
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepbaar gesteld: O.W. Blok. kandidaat uit Amersfoort.
De algemeen secretaris van de
Gereformeerde Bond in de Ne
derlandse Hervormde Kerk, dr.
J. van der Graaf, wil opheldering
van ds. D.J. Budding over diens
oproep aan zevenhonderd her
vormde gemeenten om niet
door te gaan met het huidige
Samen-op-Wegproces. Van der
Graaf en Budding treffen elkaar
begin volgende week.
Tot die tijd wil de algemeen
secretaris niet op de zaak in
gaan, zei Van der Graaf gisteren
in de marge van de jaarlijkse
predikantenconferentie in
Doorn. Budding en zijn kerken
raad in Waarder vragen de be
houdende gemeenten een op
roep te doen op de synode om
de kerkorde van de toekomstige
SoW-kerk van hervormden, ge
reformeerden en lutheranen
niet te aanvaarden. Dat zou een
dreigende scheuring in eigen
kring voorkomen.
Het huidige SoW-proces leidt
onherroepelijk tot onherstelba
re breuken, meent bondspredi-
kant Budding. Hij heeft het ver
zoek aan de gemeenten samen
met zijn scriba ondertekend.
Predikant en scriba zeggen on
overkomelijke bezwaren tegen
de kerkorde te hebben.
De koers van Budding wijkt af
van het beleid van het hoofdbe
stuur van de Bond. Dat wil in de
verenigde kerk op zijn post blij
ven om de gereformeerde belij
denis te verdedigen.
Een bijna geheel vernieuwde kerk. Dat wordt het
resultaat van de ingrijpende restauratie van de
rooms-katholieke Onze Lieve Vrouw Geboorte
kerk in Rijpwetering. Bijna al het hout- en voeg
werk wordt vervangen en van alle stenen delen
van het bijna 140 jaar oude monument in de Rip
is iets minder dan de helft straks nieuw. Alle leien
en goten van het godshuis aan de Pastoor Van
der Plaatstraat worden vervangen. Het is de be
doeling dat de kerk deze zomer weer in gebruik
wordt genomen.
Een rondgang met Gerard Castelijn en Han
Kooyman leert dat de werkers van aannemer
Hulshof uit Vorden rigoureus te werk gaan om de
schepping van architect Theo Molkenboer weer
in orde te krijgen. De geboren Luimuidenaar
bouwde zo'n 60 kerken, waaronder de in 1969 ge
sloopte St. Petrus Banden in Roelofarendsveen en
de St. Bavo in Oud Ade. Die kerk was dermate
slecht dat hij al na twintig jaar werd gesloopt.
De kerk in Rijpwetering staat op de rijksmonu
mentenlijst. Castelijn is namens het parochiebe
stuur begeleider van de bouw en Kooyman uit
voerder bij bouwer Hulshof. De architecten Peet
oom en Van der Sterre uit Hoogmade en Restau
ra uit Den Hoorn houden toezicht.
In november 1997 werd een begin gemaakt
met de restauratie, nadat de kerk was uitgeruimd
en spullen als biechtstoelen en de kruiswegstatie
elders opgeslagen. Het eveneens monumentale
Ypma-orgel is stofvrij ingepakt. Daarbinnen
wordt de luchtvochtigheid op peil gehouden om
schade aan het instrument te voorkomen. „Om
in aanmerking te komen voor een bijdrage van
het rijk moest nog in 1997 worden begonnen.
Uiteindelijk zijn vorig jaar maan de werkzaamhe
den echt begonnenlegt Castelijn in de toren, op
vele meters boven het fraaie polderland uit.
De vloer is uit de kerk gesloopt en daaronder is
zand meer dan een meter diep weggegraven. Ver
volgens zijn er meer dan honderd twaalf meter
lange palen geslagen en is er een 35 centimeter
dikke vloer gelegd, die getand in de muur zit. „De
fundering bestond uit houten palen, maar door
verandering van de grondwaterstand en het
steeds zwaarder wordende verkeer ging het ge
heel verzakken", legt Castelijn uit. „Een proces
van jaren, wat uiteindelijk leidde tot scheurvor
ming in de muren. Een jaar of twaalf geleden is
de kerk cosmetisch opgeknapt, maar dat was ui
teraard geen goede oplossing. Een jaar of wat ge
leden kwam tijdens een dienst een stuk steen
naar beneden en werd de noodzaak van restaura
tie pijnlijk duidelijk.
In de toren - 39,5 meter lang - zijn de houten
13 meter lange balken vervangen door nieuwe.
„Bij de bouw vorige eeuw is eerst de houten con-
stuctie gemaakt, daarna is de stenen toren er om
heen gemetseld. Vandaar dat we de nieuwe hou
ten constructie in delen moest worden bevestigd.
De balken zijn gedeeltelijk van grenen en voor
het overige is het tropische Bilingo hardhout ge
bruikt. Voor het herstellen van de gaten en scheu
ren in de stenen muur zijn speciaal nieuwe bak
stenen gebakken bij een bedrijf in Gelderland.
Ook in de kerk wordt al het hout- en steenwerk in
de oude staat hersteld. De glas- in loodramen zijn
naar een bedrijf om te worden hersteld en
schoongemaakt.
De restauratie van de Onze Lieve Vrouw Ge
boorte kost 3,8 miljoen gulden. Daarvan komt 2,4
miljoen gulden uit Den Haag. Castelijn: „De rest
moest de parochie zelf bijdragen. Een actiegroep
onder leiding van Gerard Koek heeft zich enorm
ingezet om dat bedrag op tafel te krijgen. Alleen
al de parochie bracht 400.000 gulden op, en dat
voor een dorpje van zo'n 1800 inwoners!
Er is naar schatting nog twee ton nodig om de
kerk opnieuw in te richten. Er komt in elk geval
een nieuw hoofdaltaar. Het oude is bij de sloop
onherstelbaar beschadigd. „Gelukkig krijgen we
uit een kerk in Bergen op Zoom die een jaar of
twaalf geleden is gesloopt het marmeren hoofdal
taar. Voor niks. Dat is toch schitterend", vindt
Castelijn.
Van de banken, worden alleen die in het mid
denschip teruggeplaatst. Is het druk, bijvoorbeeld
tijdens de kerstnachtmis, dan kunnen er stoelen
in de zijbeuken worden bijgezet. „Het is de be
doeling van het bestuur om de kerk in juni met
enig feestgedruis te openenzegt Castelijn.
Kooyman kijkt zuinig. „We hebben wat achter
stand opgelopen door het natte weer. Het hangt
van de winter af of we dat kunnen inlopen.
Jongeren die belijdenis van hun
geloof afleggen staan niet kri
tiekloos tegenover hun kerk. Ze
kiezen ervoor lid te blijven,
maar vinden tegelijk dat kerk
diensten ouderwets, moeilijk en
vooral saai zijn.
De godsdienstsociologen G.
Dekker en H. Stoffels trekken
die conclusie uit een onderzoek
onder tweehonderd jonge belij
dende leden in de Gereformeer
de Kerken in Nederland. Dekker
presenteerde de bevindingen
woensdagavond in het tv-pro-
gramma Studio RKK.
De belangrijkste reden voor
de jongeren om bij de kerk te
blijven, is het versterken en on
derhouden van hun persoonlijk
geloof. Daarnaast verwachten
zij dat de kerk een veilige, ver
trouwde omgeving biedt waarin
ze vriendschap, geborgenheid,
troost en steun vinden.
De jongeren leggen volgens
Dekker grote nadruk op de be
hoefte aan openheid en toleran
tie binnen de kerk. Voor een ge
meenschap die onvoldoende
ruimte laat voor persoonlijke
geloofsbeleving zijn zij bijna al
lergisch.
De verwachtingen van kerk
en jongeren lopen sterk uiteen,
zo blijkt uit het onderzoek. Dek
ker vindt dat zorgwekkend. Ter
wijl de kerk verwacht dat leden
iets aan de kerk geven, ver
wachten jongeren dat de kerk er
voor hen is. „Ze gaan er naar
toe voor hun persoonlijk ge-
loofsbeleven", aldus Dekker.
ANNO 1899 ANN01974
Zaterdag 7 Januari
LEIDEN De nestor der Leidsche typografen, A.
van der Haas, is gisteravond ontslapen. Na meer
dan vijftig jaren ter 'Leidsche Courant'-drukkerij
werkzaam te zijn geweest, kwam hij in het jaar
1885 in dienst ter boek- en courant-drukkerij van
den heer A.W. Sijthoff, totdat ongesteldheid den
ijverigen man verhinderde zijn betrekking naar eisch
te vervullen, met het gevolg, dat hij zijn twee laatste
levensjaren, door goedgunstige bepaling, in rust kon
doorbrengen.
Bij gelegenheid van zijn gouden jubilé werd hem
door de typografische vereeniging 'Lourens Jansz.
Coster' het erelidmaatschap aangeboden.
LEIDEN Ledigheid is des duivels oorkussen. Dit
bleek te dezer stede weer bij eenige knapen, die
zonder toezicht en blijkbaar niets beters te doen
hebbende, op straat liepen te dwalen en zich vergre
pen aan eenige stukken ijzer. Bij het vervoer daar
van werden zij echter betrapt door een inspecteur
van politie.
Tegen de jeugdige dieven, onder wie zich reeds
recidivisten bevinden, zal proces-verbaal worden
opgemaakt.
Tegen een drietal andere personen die zich schul
dig maakten aan weerspannigheid tegen de politie
bij arrestatie van beschonken personen, is eveneens
proces-verbaal opgemaakt.
BODEGRAVEN Door den slager J. De V. is bij de
politie alhier aangifte gedaan van diefstal van worst
uit de slagerij- 't Is te hopen, dat de politie dezen
worstl lefhebber opspoort, om hem deze wijze van
worsteten af te leeren.
Maandag 7 januari
OEGSTGEEST Tijdens een
bijeenkomst in 'Het Witte Huis
te Oegstgeest heeft de heer
F.A.C. Wethmar zaterdag af
scheid genomen van de rij
schoolhouders en -instructeurs
uit het district Leiden van het
Centraal Bureau voor de afgifte
van Rijvaardigheidsbewijzen. De
heer Wethmar (70) is sinds
1960 als examinator in dit dis
trict werkzaam geweest. Sinds
1947 heeft hij als (neven-)func-
tionaris van het CBR in verschil
lende plaatsen in totaal ongeveer
90.000 examens afgenomen,
waaronder aanvankelijk brom
fietsexamens en examens voor
rijvaardigheid op landbouwtrac-
tors. Van de rijschoolhouders uit
het district kreeg de heer Weth
mar een deken en een bergmeu
bel aangeboden. De bijeenkomst
in 'Het Witte Huis' werd bijzon
der druk bezocht.
SASSEN H El M Zaterdagavond
om twee minuten over zeven was
het afgelopen. Volgens plan, na
dat de Sassenheimers Huub
Luyk, Hans Wijntjes, de Katwij-
ker Johan Verloop en de Amster
dammer Kees van Daatselaar er
De heer Wethmar met vrouw, zoon en rijschoolhouder J.C. van Rooden (rechts). foto archief leidsch dagblad
sinds hun start ruim veertig uur
klaverjassen op hadden zitten.
Om precies te zijn 40 uur en 19
minuten, een heus nieuw wereld
record. Drie uur en zeven minu
ten langer dan het oude record.
De belangstelling voor de ge
slaagde recordpoging in Sassen-
heim is overigens groot geweest.
Rond vierhonderd man volgde
het klaverjassen op de diverse
tijdstippen, er was vooral gedu
rende de vroege nachtelijke uren
van vrijdag op zaterdag veel sfeer
en die nacht meldde zich ook
omstreeks 4 uur nog de NOS-ra-
dio. Hoe lang het record stand
zal houden is natuurlijk een open
vraag. De Klaverjasfederatie
staat twee record pogingen per
jaar toe.
