Warm onthaal
nieuwe munt
FNV wordt overstelpt met vragen over flexwet
—Jnackbars worstelen
Minister Zalm bibbert en
achter zijn oor zit taart
spet negatief imago Minder snelle groei van luchthaven
Economie
issers hebben grootse
lannen in Mauretanië
NSDAG 5 JANUARI 1999
ÏRL-
JR'i
UR?as geboren aapje heet Euro
Junt-martin-la piaineHet euro-virus is van de financiële mark
en overgeslagen naar de dierenwereld. Sinds gisteren gaat een
prilla-aapje in een dierentuin in de Franse plaats Sai nt-Martin-
E$a Plaine door het leven met een verrassende naam: Euro. De
pp werd het leven geschonken door de 22-jarige Yasinina. Va
ler is de 16-jarige Tam Tam. Volgens dierentuindirecteur P.
liivillon moeten namen dit jaar beginnen met een E. „Euro
Lam zomaar spontaan bij ons op", aldus Thivillion. Euro is
jet derde kind van Yasmina en Tam Tam.
forse groei beheerd vermogen Robeco
pTTERDAM Het beleggingsfonds Robeco zag zijn beheerd ver-
Qogen in 1998 met een recordbedrag stijgen met 66 miljard tot
feO miljard. Dat is een groei van liefst zestig procent, maakte
lobeco gisteren bekend. De groei was het resultaat van twee
tote transacties (45 miljard), goede beleggingsresultalen (15
Oiljard) en nieuwe producten. Het fonds, dat voor een deel in
janden is van de Utrechtse Rabobank, keerde ruim 1 miljard uit
pn dividend en rente.
kctie in Londens hoofdkantoor Shell
'pNDENDertien demonstranten hebben gisteren een deel van
jet Britse hoofdkantoor van Shell in Londen bezet in het kader
pn de protesten tegen de activiteiten van oliemaatschappijen
het zuiden van Nigeria. Ze zijn na vier uur gearresteerd door
lp politie. De actievoerders hadden zich verschanst in drie kan-
•jren van directieleden. Nadat gesprekken over een vrijwillig
prtrek waren mislukt, greep de politie in. Volgens Shell is de
chade 'minimaal'. Het olieconcern gaat onderzoeken hoe het
■ogelijk was dat de actievoerders door de veiligheidscontroles
wamen.
l ilenzo neemt breifabrieken over
lburg Vilenzo, fabrikant van kleding en schoeisel, heeft twee
teine breifabrieken gekocht. Het bedrijf is vooral geïnteres-
feerd in de kennis van deze ondernemingen, Heinco uit Oude-
jater en Victoria uit Aardenburg. Vilenzo (4.200 medewerkers)
7aakt onder meer de kledingmerken Salty Dog en Bad Boys.
ïblgens directeur R. van Riel moet de tijd tussen bestelling en
'{vering sterk worden bekort. „Bij ons duurt het vier tor zes
iaanden, Heinco doet het in zes tot acht weken." Die kennis
n ervaring moeten ook elders in het Vilenzo-bedrijf worden ge
buikt. Dit omdat winkels steeds vaker en snel willen inspelen
p de vraag uit de markt. De nieuwe dochters hebben samen 26
lensen in dienst.
'remie PGGM veertig procent hoger
jiSTDe ziektewetpremie van het PGGM gaat met veeitig pro-
ïènt omhoog. Oorzaak is het stijgende ziekteverzuim in de ge-
'pndheidszorg. Eerder besloot het pensioenfonds om diezelfde
Éden de pensioenpremie te verhogen. Het ziekteverzuim in de
fezondheidszorg is de afgelopen jaren fors gedaald, ma ar sinds
pkele jaren heeft het tij zich weer gekeerd. Het PGGM ivil
ferkgevers stimuleren het ziekteverzuim aan te pakken. Bazen
!e het goed doen. kunnen rekenen op een korting van tien pro
fent, belooft het PGGM. De verzekeringspoot van het pensioen-
ïnds heeft in de periode 1996-1998 een verlies geleden van 120
iiljoen gulden. Wanneer PGGM Verzekeringen uit de rode cij-
jrs komt, durft een woordvoerder niet te zeggen.
Wegener voert winst verder op
4elpoorn Uitgever Wegener Arcade heeft in 1998 de netto-
^nst met ongeveer tien procent opgevoerd tot 86 miljoen gul
len. Kostenbeheersing en groei van het advertentievolume
'prgden voor het leeuwendeel van de winsttoename. De omzet
fcalde fractioneel. Voor dit jaar verwacht Wegener Arcacle de
pttowinst verder op te kunnen voeren.
akkertjes om meer klanten binnen te halen
Euroforie op beurzen van Europese Unie
amsterdam gpd
De euro heeft een specta
culaire start gemaakt op de
wisselmarkten in het bui
tenland. De koers van de
munt is duidelijk harder
gestegen dan die van de
dollar. Dat heeft de win
sten van de effectenbeur
zen die in 'Euroland' lig
gen flink opgejaagd. In bij
na alle landen sloten de
beurzen procenten hoger.
Eén euro staat nu onge
veer gelijk aan ruim 1,18
dollar, bijna twee procent
meer dan de introductie-
koers op oudejaarsdag.
amsterdam gpd
De belangrijkste beurs in de
Europese Unie, Frankfurt, was
gisteren meteen in de ban van
de euro. Aan het eind van een
'hectische' dag kon een koers
stijging van rond vijf procent
genoteerd worden. En dat ter
wijl de grote institutionele be
leggers zich gisteren nog niet
echt hadden laten zien.
Directeur Van Dessel van de
Brusselse beurs, vond gisteren
de term 'tevreden' iets te zwak
om de gang van zaken in de
Belgische aandelentempel te
kenschetsen. „Ik ben bijna eu
forisch. Alles is perfect verlo
pen!", riep hij uit. De Brusselse
beurs zag de koersen van de
BEL20, voor het eerst uitge
drukt in euro's, al meteen na de
opening oplopen. Op het 'sco
rebord' was voor het gemak ook
het stijgingspercentage per
fonds uitgedrukt. Met de omre
kening van Belgische franken
naar euro's hebben veel hande
laren het nog lastig, maar een
percentage zegt volgens Van
Dessel ook veel over de koers
ontwikkeling. Even voor 16.00
uur stond de beursbarometer
op 3.635 punten, goed voor een
winst van 3,4 procent.
Een kwartier na opening van
de beurs in Madrid waren de
koersen al met ruim 2.5 procent
gestegen. De IBEX 35, de graad-
In een flink aantal Duitse warenhuizen worden de artikelen sinds giste
ren behalve in Duitse marken ook in euro's geprijsd. In Nederland is
dat nog vrijwel nergens het geval. Zo voelt Albert Heijn er niets voor
om al drie jaar voor de invoering de artikelen ook te voorzien van eu
roprijzen. FOTO EPA KATJA LENZ
Twee nonchalant geklede, jon
ge mannen en een vrouw geven
zich voor het loket van de effec
tenbeurs in Amsterdam uit voor
journalisten. Zonder proble
men krijgen ze een toegangs
pas. Eenmaal binnen kijkt het
trio elkaar met een mengeling
van verbazing en opluchting
aan. Operatie TAART loopt op
rolletjes. Het is nu alleen nog
een kwestie van mikken.
Veel vertegenwoordigers van
de media zijn vergeten zich aan
te melden voor de feestelijke in
troductie van de euro op de
beurs en de juffrouw achter het
loket besluit daarop iedereen
maar binnen te laten. Het zal
wel goed gaan.
Beursdirecteur Möller krijgt
wel de kriebels als minister
Zalm vast blijkt te zitten in de
file. De beurs zal voor het eerst
in euro's handelen. De drie ac
tievoerders begeven zich rustig
tussen de aanwezigen en drin
ken jus d'orange. Voor hen is de
euro geen feest, maar 'het
meest ondemocratische, mega
lomane plan dat deze eeuw aan
de bevolking is opgelegd'. Net
als de beursdirecteur kijken ze
reikhalzend uit naar de komst
van Zalm. In hun tassen zitten
twee romige taarten.
Möller besluit om half tien
zelf dan maar op de gong te
slaan. „Maar minister Zalm zal
er over ongeveer twintig minu
ten zijn", laat hij nog haastig
weten. Verder verloopt alles
volgens plan. Dan arriveert
Zalm alsnog. Hij wenst ieder
een een gelukkig nieuwjaar en
stijgende beurskoersen. Dan
wurmt een actievoerder zich
langs de cameraploegen en
duwt Zalm een taart vol in zijn
gezicht. „Die is van ons alle
maal", roept hij. Möller kijkt
verstijft toe. Zalm neemt zijn
bril af en blijft wezenloos staan,
alsof hij poseert voor de came
ra's. De tweede actievoerder
komt van de andere kant en
duwt nog een taart in het ge
zicht van de bewindsvoerder.
Ditmaal grijpt Möller kordaat
in. De actievoerder vlucht rich
ting enkele beurshandelaren.
Een monument van een vent
loopt met rood aangelopen ge
zicht naar de kleine taarten-
gooier, roept „sodemieter op"
en haalt uit. De stomp is geen
voltreffer en de handelaar
wordt door zijn collega's tot be
daren gebracht. Als de actie
voerder daarna een verklaring
wil afleggen wordt hij door
handelaren hardhandig uit het
pand gezet.
De vrouwelijke actievoerder
deelt nog met een verlegen
glimlach pamfletten uit, waarna
de politie haar net als de andere
twee inrekent. Op het kring
looppapier staat geschreven dat
de euro „een excuus is om de
Europese bevolking te teisteren
met bezuinigingen en sanerin
gen". Volgens het comité
TAART (Tegen Autoritaire Anti-
Revolutionaire Types) biedt de
euro alleen voordelen aan het
bedrijfsleven.
De actiegroep was voor het
gooien van de taart niet bekend
bij de Amsterdamse politie. De
vrouw is inmiddels weer op
vrije voeten. De twee mannen
zijn in voorlopige hechtenis ge
nomen en weigeren te spreken.
Via vingerafdrukken probeert
de politie hun identiteit te ach
terhalen. De Amsterdamse
beurs zal de actiegroep aan
sprakelijk stellen voor de scha
de.
meter van de Spaanse beleg
gers, noteerde om twaalf uur al
een sprong van bijna vier pro
cent. Om vijf uur was daar nog
eens twee procent bovenop ge
komen. De Madrileense beurs
sloot op 10.448 punten, een
stijging van 6,21 procent.
Aandelen van de veertig
grootste bedrijven in Frankrijk
stegen maandag gemiddeld 5,2
procent, waarmee de beurs een
van de grootste stijgingen in
haar historie noteerde. „Dit is
een heel goede ontvangst van
de euro", sprak Jean-Claude
Trichet, die als gouverneur van
de Banque de France nu weinig
meer is dan een filiaalhouder
van de Europese Centrale Bank.
De eerste 'euro-dag' ging in Pa
rijs gepaard met veel ceremo
nie. Parlementsvoorzitter Fabi-
us zei: „Er zijn twee data die
van belang zijn voor de Fran
sen. De ene is 1 januari 2002,
als iedereen de euro in zijn por
temonnee kan laten glijden. De
tweede is vandaag, want er zijn
zes miljoen Fransen die aande
len bezitten".
Geheel in lijn met het Itali
aanse enthousiasme voor de
euro noteerde de beurs van Mi
laan een stijging van zes pro
cent. Problemen waren er niet.
Die deden zich alleen in Rome
voor, waar wisselkantoren plat
gelopen werden door Italianen
die hun lires wilden omwisse
len voor euro's. „De mensen
begrijpen kennelijk niet dat dit
pas over drie jaar mogelijk is",
klaagde de eigenaar van een
drukbeklant wisselkantoor bij
de Trevi-fontein.
In de City van Londen ging
gisterochtend veel aandacht uit
naar de vraag of alle systemen
goed waren aangepast aan de
komst van de nieuwe munteen
heid. Zoals verwacht was de va-
lutahandel gering van omvang,
juist omdat handelaren de kat
uit de boom wilden kijken, uit
angst voor falende computer
systemen en foutief ingevoerde
koersen. „Iedereen moet bo
vendien nog even wennen aan
de nieuwe situatie. Daarom is
het moeilijk nu al fundamentele
posities in te nemen", aldus
een valutadeskundige. Aan het
eind van de dag bleek de euro
niettemin een vertrouwenwek
kende start te hebben gemaakt.
Zij was lichtjes in waarde geste
gen ten opzichte van het Britse
pond sterling.
TOM JANSSEN
„.is 'n piek
ót
Tegenvallende resultaten in '98 voor Schiphol
iotterdam anpEen slechte sfeer weerhoudt
icjderlandse snackbars zijn on
theilig en ongezond. Om dat
}]fego te verbeteren, moeten ze
ïch grote concurrenten McDo-
j 'Id's en de supermarkten ach-
jjia. Een kindvriendelijker
ner, nummertjes trekken om
jjlpsychologische wachttijd te
13|korten en een aparte stelling
iojt grootgrutterproducten, van
{ojandverband tot een pak
ïojlk en kattenvoer.
i^Het advies komt voort uit een
10ieren gepresenteerd onder-
nfek van Koninklijke Horeca
^herland (KHN). Tweederde
ioö de consumenten is regel-
i ïjtig in de snackbar te vinden,
{ma veertig procent maar liefst
ïkele malen per week.
10j)e branche zit echter in haar
{lag met de eenderde die niet
npit. Om hen naar de snack-
te krijgen, bedacht KHN
}J|b lokkertjes: gezondere pro
nkten, een bezorgservice en
gfeenoemde supermarkthoek.
Een slechte sfeer weerhoudt
de meeste Nederlanders
naar een cafetaria te gaan. „Zo
koud en koel mogelijk inge
richt, tot aan het plafond toe
witte tegels. Dat zie je nog veel
te veel", zegt een van de onder
zoekers. Dat het thuis beter en
lekkerder is, is voor anderen
ook een reden weg te blijven.
De thuisblijvers lusten overi
gens best een patatje. Een
kwart van de Nederlanders fri
tuurt vaker dan één keer in de
week.
Snackbars hebben er naast
McDonald's en de supermark
ten nog een geduchte concur
rent bijgekregen. De snackver
kopen langs de snelweg nemen
enorm toe, weet een cafetaria
kenner. Volgens hem komt dat
doordat er minder jongeren
rondhangen. Niet onwaar
schijnlijk, want uit het onder
zoek blijkt storend gedrag van
mede-snackbarbezoekers een
van de grote ergernissen.
n G
elkofj
ie
haag anp
lerlandse vissers maken met
overheid van Mauretanië en
Nederlandse baggermaat-
appij plannen om in dat
d een haven aan te leggen,
ligt in de bedoeling dat Ne-
i landse reders er een vries-
s bouwen. Dat zei voorzitter
jigstraat van het Produkt-
Vis vandaag in zijn jaar-
e in Den Haag. Hij zette zich
tegen de kritiek op Neder-
dse vissers, die met diep-
strawlers actief zijn in de
juretaanse wateren.
Ireenpeace en Novib de-
nstreerden vorig jaar bij de
rdracht van de 126 meter
ge drijvende visfabriek Caro-
aan rederij Vrolijk tegen de
rbevissing' bij de Maure-
tise kust. Het milieu en de
atselijke vissers zouden er de
ie van worden.
angstraat wees er op dat de
■jierlandse reders bij Maure-
vissen op uitnodiging van
de Mauretaanse overheid. Die
is geconfronteerd met hel weg
vallen van een grote vloot Oost-
europese schepen. De Neder
landse reders streven in het
Afrikaanse land 'naar een ver
antwoord beheer' van de vis
standen. Daarnaast wordt geïn
vesteerd in onderzoek. Daarbij
is een visserijbioloog betrok
ken.
In eigen land botsen de vis
sers met de Waddenvereniging
en Vogelbescherming, omdat
beide organisaties pleiten voor
het ophouden met de kokkel
visserij en de mosselzaadvisse
rij.
Langstraat drong in zijn toe
spraak er bij staatssecretaris Fa-
ber op aan zich in Europa te
verzetten tegen het meerjiarig
oriëntatieprogramma. Op
grond daarvan zou de Neder
landse vloot zodanig aan ban
den worden gelegd, dat de Ne
derlandse vissers niet eens de
vangstquota kunnen opvissen.
schiphol richard mooyman
De groei van de luchthaven
Schiphol is vorig jaar afgevlakt.
Volgens voorlopige cijfers heeft
Schiphol 34,4 miljoen passa
giers verwerkt, negen procent
meer dan in 1997 Het vracht
vervoer is niet gegloeid. Dat
maakte president-directeur
Cerfontaine gisteren bekend tij
dens een nieuwjaarsbijeen
komst.
De luchthaven noteerde in
1997 nog een groei van ruim
dertien procent in het passa
giersvervoer. De minder snelle
stijging van vorig jaar is onder
meer het gevolg van de capaci
teitsbeperkingen om de lawaai
hinder in toom te houden. Cer
fontaine verwacht voor dit jaar
opnieuw een lagere groei van
bijna zeven procent.
Het vrachtvervoer zal na een
jaar van stagnatie op 1,16 mil
joen ton naar verwachting weer
met vijf procent toenemen. De
tegenvallende resultaten bij het
vrachtvervoer in 1998 zijn vol
gens Cerfontaine onder meer
het resultaat van de economi
sche crisis in Azië. Daarnaast
keerden enkele luchtvaartmaat
schappijen Schiphol de mg toe.
Het aantal vliegbewegingen
bleef met 377.000 onder de li
miet van 380.000 vluchten die
mogelijk waren. Daarbij speel
den volgens de president-direc
teur onder meer stakingen en
ABP/USZO wil
30 miljoen aan
kosten besparen
heerlen gpd
Pensioenfonds en uitkeringsor
ganisatie ABP/USZO wil zijn
kosten terugbrengen met dertig
miljoen gulden per jaar. Dat zei
directeur Neervens gisteren in
zijn nieuwjaarstoespraak. Hij
wil dat bereiken door eenvoudi
ger en met minder procedures
te werken. Neervens benadruk
te dat de bezuinigingen niet ten
koste gaan van de werkgelegen
heid.
ABP/USZO moet sinds de
privatisering in 1996 alle zeilen
bij zetten. Het bedrijf is door de
komst van concurrentie ge
dwongen om efficiënter te wer
ken. Maar die omslag vergt een
enorme inspanning. „Er zijn
toch nog mensen die het
slachtoffer zijn van jarenlange
opvoeding met procedures en
regelgeving," zei Neervens
voorzichtig. „Er is te veel over
head, op alle niveaus. We vra
gen te veel geld voor onze pro
ducten en weten niet voldoen
de hoe we de kostprijs moeten
berekenen."
Neervens riep zijn medewer
kers op om waar mogelijk zelf
initiatieven te nemen die leiden
tot efficiënter en goedkoper
werk. Hij memoreerde de actie t
Eindsprint '98 bij USZO, waar- o
bij werd omgeschakeld naar
een vermindering van het aan- 400.000 vluchten afhandelen. gulden investeren. Een groot minal. Door de verbouwingen een eenvoudiger werkwijze met
tal binnenlandse vluchten een Schiphol wil dit jaar een re- deel is bestemd voor de uitbrei- zal volgens Cerfontaine overlast minder procedures. Eindsprint
rol. Schiphol mag dit jaar cordbedrag van een miljard ding en verbetering van de ter- ontstaan voor passagiers. wordt dit jaar voortgezet onder
de naam Marathon 1999.
De luchthaven Schiphol verwerkte vorig jaar ruim 34 miljoen passagiers.
FOTO ANP PHIL HORVAT
Uitzendbureaus gaan problemen inventariseren
amsterdam anp
De FNV hepft via haar telefonische hulplijn giste
ren een onafgebroken stroom vragen over de
nieuwe flexwet binnengekregen. Bij elkaar beant
woordde de FNV op de eerste werkdag van 1999
rond honderd vragen. Ongeveer de helft betrof
vragen van uitzendkrachten, de andere helft
kwam van tijdelijke en oproepkrachten. Ook en
kele werkgevers gingen bij de vakcentrale te rade
over de begin dit jaar ingevoerde Wet Flexibiliteit
en Zekerheid, aldus een woordvoerster van de
FNV.
Voorlopig houdt de FNV de drie lijnen niet lan
ger dan vier uur per dag open. De nieuwe wet is
ook voor de vakbeweging dermate ingewikkeld
dat de afgelopen tijd een aantal FNV-werkne-
mers flink moest blokken om van alle details op
de hoogte te zijn. Enkelen moesten daarvoor hun
kerstdagen opofferen. Voor zeer ingewikkelde za
ken houdt de FNV bovendien nog juristen achter
de hand.
De vakcentrale voert de komende tijd het aan
tal voorlichters over de flexwet gestaag op. Bo
vendien worden de openingstijden van de vra-
genlijn verlengd. Uiteindelijk moet de telefoni
sche hulpdienst voor de flexwet dit jaar worden
uitgebreid tot een algemeen publieksnummer
voor alle vakbondsonderwerpen.
Bij de officiële openingshandeling zei FNV-
voorzitter L. de Waal niet te spreken te zijn over
het 'schandalige' optreden van enkele uitzend
bureaus en ondernemingen die op de valreep
nog gauw even duizenden uitzend- en oproep
krachten vóór 1 januari op straat hebben gezet.
„Als dit waar zou zijn, dan is dat volstrekt in
strijd met de bedoelingen waarmee we gezaman-
lijk - vakbeweging, werkgevers en uitzendbu
reaus- de afgelopen drie jaar aan deze nieuwe re
gels hebben gewerkt."
De Algemene Bond van Uitzendondernemin
gen (ABU) wijst een collectieve oplossing voor de
slachtoffers van de nieuwe wet van de hand. Ver
der dan de toezegging de uitzendwerkgever op te
roepen op een nette manier met de betrokken
werknemers om te gaan. wilde de ABU niet gaan.
De .ABU wil eerst bekijken of het probleem dat de
FNV signaleert wel bestaat. ABU-directeur S. de
Leeuw gaat zijn leden vragen het aantal flexwer-
kers dat slachtoffer dreigt te worden van de nieu-
we wet te inventariseren.
De Leeuw onderstreept daarbij de vrijheid van
de uitzendwerkwerkgevers. „Die zijn, net als er
werkgevers in andere sectoren niet verplicht dew
werknemer van wie het contract afloopt een
nieuwe arbeidsoveereenkomst aan te bieden.
Ook het ministerie van Sociale Zaken krijgt sedert
enkele maanden veel telefoontjes over de flex-1
wet, aldus een woordvoerster. Het gaat om enke
le honderden bellers per maand. Dat is overigens
niet meer dan bij andere grote wetswijzigingen
van Sociale Zaken.
